Professional Documents
Culture Documents
3
วิทยาศาสตร์ ม. 2 เล่ ม 2
แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 7
การสะท้ อนกลับหมดของแสง
เวลา 1 ชั่วโมง
1
Light M.3
รุ ้งกินน้ำเกิดขึ้นเมื่อใด
เพราะเหตุใดเราจึงเห็นรุ ้งกินน้ำเป็ นแถบสี ต่าง ๆ
2
Light M.3
มุมหักเหจะมีขนาดใหญ่กว่ามุมตกกระทบเมื่อใด
3
Light M.3
2. การหักเหของแสง
การเบนของรังสี หกั เหในรู ปมีลกั ษณะใด
รั งสี ตกกระทบ
แก้ ว
น้ำแข็ง
รั งสี หักเห
ดัชนีหกั เหมาก น้อย
รังสี หกั เหเบนออกจากเส้นแนวฉาก 4
2. การหักเหของแสง Light M.3
ถ้าเพิ่มขนาดของมุมตกกระทบให้มากขึ้น
รังสี หกั เหจะมีโอกาสเดินทางกลับสู่
ตัวกลางเดิมได้หรื อไม่ เพราะอะไร
ลองตอบคำถามจากแนวคำถามต่อไปนี้
5
2. การหักเหของแสง Light M.3
แนวคำถาม
1. มุมวิกฤตคืออะไร
มุมตกกระทบที่ทำให้มุมหักเหมีค่าเท่ากับ 90°
2. ถ้ามุมตกกระทบโตกว่ามุมวิกฤตจะเกิดเหตุการณ์ใด
แสงจะเดินทางกลับสู่ ตวั กลางเดิมซึ่งเรี ยกว่า การสะท้อนกลับหมดของแสง
3. อธิบายปรากฏการณ์ธรรมชาติที่เกิดจากการสะท้อนกลับหมดของแสง
เช่น รุ ้งกินน้ำที่เกิดการหักเหของแสงเข้าไปในละอองไอน้ำ แล้วไปตกกระทบด้าน
หลังของละอองไอน้ำ และเกิดการสะท้อนกลับหมดมายังผิวด้านหน้าของละออง
ไอน้ำอีก สุ ดท้ายก็จะหักเหจากละอองไอน้ำออกสู่อากาศเป็ นแสงสี ต่าง ๆ
6
2. การหักเหของแสง Light M.3
2.2 การสะท้อนกลับหมดของแสง
พระอา
รุ ้ง กิน ทิตย์
น้ำ ทรงกล
ด
มิราจ
หรื อ
ภาพลว
งตา 8
Light M.3
นักเรียนได้ เรียนรู้ อะไรบ้ าง
เรามาตรวจสอบความเข้ าใจกัน
1. ถ้าแสงเดินทางจากตัวกลางที่มีความหนาแน่นมากไปสู่
ตัวกลางที่มีความหนาแน่นน้อยจะเกิดการสะท้อนกลับ
หมดเพราะอะไร
เพราะรังสี หกั เหจะเบนออกจากเส้นแนวฉากมากจนเกิด
เป็ นการสะท้อนกลับเข้าสู่ตวั กลางเดิม
2. เมื่อเราขับรถยนต์ไปตามถนนที่ร้อนจัด เรามักมองเห็น
เหมือนมีแอ่งน้ำอยูบ่ นพื้นถนนเพราะอะไร
เพราะความร้อนสูงทำให้อากาศบริ เวณพื้นถนนมีความ
หนาแน่นต่างกันมาก จึงเกิดการสะท้อนกลับหมดของ
แสงและเกิดเป็ นภาพลวงตาหรื อมิราจขึ้น 9
Light M.3
สรุ
สรุป
การสะท้อนกลับหมดของแสง
เกิดขึ้นเมื่อ
แสงเดินทางจากตัวกลางที่มี
ความหนาแน่นมาก น้อย
มุมตกกระทบมีค่ามากกว่า
มุมวิกฤต
ทำให้เกิด
10
Light M.3
วิทยาศาสตร์ ม. 2 เล่ ม 2
แผนการจัดการเรียนรู้ ที่ 8
ประโยชน์ จากการสะท้ อน
และการหักเหของแสง
เวลา 2 ชั่วโมง
11
Light M.3
อุปกรณ์ในชีวติ ประจำวันของ
นักเรี ยนที่มีส่วนประกอบของ
กระจกและเลนส์มีอะไรบ้าง และ
นักเรี ยนใช้ประโยชน์ในเรื่ องใด
12
Light M.3
3. ประโยชน์จากการสะท้อนและการหักเหของแสง
นักเรี ยนเคยใช้อุปกรณ์ใดในรู ปบ้าง และอุปกรณ์เหล่านี้
ใช้ประโยชน์จากการสะท้อนและการหักเหแสงลักษณะใด
13
3. ประโยชน์จากการสะท้อนและการหักเหของแสง Light M.3
อุปกรณ์ชนิดต่าง ๆ ที่ประกอบด้วย
กระจกหรื อเลนส์มีหลักการทำงานอย่างไร
ลองตอบคำถามจากแนวคำถามต่อไปนี้
14
3. ประโยชน์จากการสะท้อนและการหักเหของแสง Light M.3
แนวคำถาม
1. คนสายตาสั้นและคนสายตายาวใช้แว่นที่มีส่วนประกอบของเลนส์เหมือนกันหรื อไม่
ลักษณะใด
ไม่เหมือนกัน คนสายตาสั้นใช้เลนส์เว้า คนสายตายาวใช้เลนส์นูน
2. กล้องจุลทรรศน์มีหลักในการทำงานลักษณะใด
กล้องจุลทรรศน์ประกอบด้วยเลนส์นูน 2 อัน คือ เลนส์ใกล้วตั ถุและเลนส์ใกล้ตา ภาพที่
เห็นจากเลนส์ใกล้วตั ถุจะเป็ นภาพจริ งหัวกลับขนาดใหญ่กว่าวัตถุ และภาพนี้จะทำหน้าที่
เป็ นวัตถุของเลนส์ใกล้ตา ภาพที่เกิดจากเลนส์ใกล้ตาเป็ นภาพเสมือนหัวกลับกับวัตถุจริ ง
มีขนาดใหญ่กว่าภาพที่เกิดจากเลนส์ใกล้วตั ถุ
3. เส้นใยนำแสงใช้หลักการใดในการทำงาน
การสะท้อนกลับหมดของแสง โดยส่ วนแกนและส่ วนหุม้ แกนที่มีค่าดัชนีหกั เหที่ต่างกัน
ทำให้เกิดการสะท้อนกลับหมดได้ 15
3. ประโยชน์จากการสะท้อนและการหักเหของแสง Light M.3
3.1 แว่นตา
ส่ วนประกอบสำคัญที่ทำให้แว่นตาสามารถปรับภาพได้เป็ นปกติ คือ เลนส์
สายตาปกติ
รังสี ของแสง เรตินา
จากวัตถุ
แนวแสงตัดกัน
สายตายาว
แก้ดไกัขด้
แสงตั วย
นเลย
เลนส์นูน การสวม
เรติ นา
แว่นตา
ที่ทำนด้ชัวดย
มองเห็
รังสี ของแสง
รัจากวั
งสี ขตองแสง
ถุ เลนส์
เฉพาะวัตถุทนี่อูยูนไ่ กล
16
จากวัตถุ
3. ประโยชน์จากการสะท้อนและการหักเหของแสง Light M.3
3.1 แว่นตา
สายตาปกติ
ภาพเสมือน
เลนส์ใกล้ตา
ภาพจริ ง
กล้องจุลทรรศน์ (วัตถุของเลนส์ใกล้ตา)
เลนส์ใกล้วตั ถุ
วัตถุ
19
3. ประโยชน์จากการสะท้อนและการหักเหของแสง Light M.3
3.2 ทัศนอุปกรณ์
ประเภทหักเหแสง
กล้องโทรทรรศน์
ภาพจริ ง
กระจก (วัตถุของเลนส์ เลนส์ ภาพ
วัตถุ เสมือน
เว้า ใกล้ตา) ใกล้ตา 20
Light M.3
บูรณาการอาเซียน
หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบพระชนมพรรษา
กล้องโทรทรรศน์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดและทันสมัยที่สุดในเอเชียตะวันออก
เฉี ยงใต้อยูท่ ี่ “หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบพระชนมพรรษา” ลักษณะสำคัญของ
หอดูดาวแห่งนี้ คือ
ติดตั้งระบบอัลตะซิมุท (Altazimuth System) ซึ่งสามารถเล็งและติดตามวัตถุ
ท้องฟ้ าได้อย่างแม่นยำ
ใช้ระบบทัศนศาสตร์แบบลดความบิดเบี้ยวของภาพ
กระจกหลัก (Primary Mirror) เส้นผ่านศูนย์กลาง 2.4 เมตร เป็ นกระจกโค้งไฮเพอร์ -
โบลา มีพอร์ตติดตั้งอุปกรณ์แบบนาสมิท (Nasmyth) บังคับแสงดาวที่เข้ากล้องให้
สะท้อนออกข้างกล้อง
กล้องโทรทรรศน์หมุนได้รอบเพื่อเคลื่อนที่กวาดพิกดั และมีโดมไฟเบอร์กลาสส์
ขนาดใหญ่หมุนตามได้สอดคล้องกัน 21
Light M.3
บูรณาการอาเซียน
หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบพระชนมพรรษา
22
3. ประโยชน์จากการสะท้อนและการหักเหของแสง Light M.3
3.3 กระจก
วัตถุ ภาพเสมือน
ติดคำว่า AMBULANCE หน้ารถพยาบาลกลับด้านเพื่อให้ผทู ้ ี่ขบั รถอยูด่ า้ นหน้าเห็นได้ถูกต้อง
23
3. ประโยชน์จากการสะท้อนและการหักเหของแสง Light M.3
3.3 กระจก
วัตถุ ภาพเสมือน
ใช้เป็ นกระจกมองข้างของยานพาหนะเพื่อให้เห็นภาพรวมด้านหลัง
24
3. ประโยชน์จากการสะท้อนและการหักเหของแสง Light M.3
3.3 กระจก
วัตถุ ภาพเสมือน
ใช้เป็ นกระจกตรวจฟันของทันตแพทย์เพื่อให้เห็นลักษณะของฟันได้ชดั เจนขึ้ น 25
3. ประโยชน์จากการสะท้อนและการหักเหของแสง Light M.3
3.4 เส้นใยนำแสง
เส้นใยนำแสงนำมาใช้ประโยชน์มากในการสื่ อสาร
เส้นใยนำแสง
การเดินทางของแสงเลเซอร์ในเส้นใยนำแสง
แบบทดสอบหลังเรียน
ตอนที่ 1
แสงและสมบัติของแสง
29
Light M.3
เลือกคำตอบทีถ่ ูกต้ องทีส่ ุ ดเพียงคำตอบเดียว
1. ข้ อสรุปใดผิดเกีย่ วกับภาพทีเ่ กิดจากการสะท้ อนแสงของตัวสะท้ อนแสงผิวราบ
ก ระยะภาพเท่ากับระยะวัตถุ
ข ขนาดของภาพเท่ากับขนาดของวัตถุ
ค ภาพที่เกิดจากการต่อแนวรังสี สะท้อนไปตัดกันหลังตัวสะท้อนแสงเรี ยกว่า
ภาพเสมือน
ง ภาพที่เกิดจากรังสี สะท้อนทุก ๆ ตำแหน่งของวัตถุมาเข้าตาทำให้เห็นภาพของ
วัตถุเป็ นรู ปร่ างเหมือนวัตถุน้ นั
31
Light M.3
32
Light M.3
4. เจมส์ ทดลองนำวัตถุมาตั้งไว้ หน้ าเลนส์ ชนิดหนึ่ง ปรากฏว่ าภาพทีเ่ กิดขึน้ เป็ น
ภาพหัวตั้งขนาดใหญ่ กว่ าวัตถุ นักเรียนคิดว่ าการวางวัตถุของเจมส์ ลกั ษณะใด
ทำให้ เกิดลักษณะภาพดังกล่ าว
ก วัตถุอยูห่ น้าเลนส์เว้า ระยะวัตถุเท่ากับระยะโฟกัส
ข วัตถุอยูห่ น้าเลนส์เว้า ระยะวัตถุนอ้ ยกว่าระยะโฟกัส
ค วัตถุอยูห่ น้าเลนส์นูน ระยะวัตถุนอ้ ยกว่าระยะโฟกัส
ง วัตถุอยูห่ น้าเลนส์นูน ระยะวัตถุมากกว่าระยะโฟกัส