ท่องเที่ยวเมืองเชียงราย – เสียงระฆังดังที่วัดถ้ำผาจม ต.เวียงพางคำ อ.แม่สาย จ.เชียงราย เวลา 03.30 น. บอกถึงสัญญาณว่าเช้าแล้ว ได้เวลาตื่นขึ้นมา ล้างหน้าแปรงฟัน อาบน้ำ เพื่อเตรียมตัวทำวัตรเช้าที่พระอุโบสถพร้อมกันในเวลา 04.00 น. ซึ่งกิจวัตรประจำวันของฆราวาสผู้ที่มา ปฏิบัติธรรม รักษาศีลอุโบสถ นุ่งขาวห่มขาวที่วัดถ้ำผาจม ต้องสวดมนต์ ภาวนา ทำสมาธิ ตามตารางเวลาอย่างเคร่งครัด ซึ่งในส่วนของพระภิกษุและสามเณรก็มีตารางเวลาปฏิบัติกิจของพุทธศาสนาอย่างเคร่งครัดด้วย
แต่ละปีทางวัดถ้ำผาจมมีการจัดให้พระภิกษุจากทั่วประเทศได้มาอยู่ปริวาสกรรมปฏิบัติกัมมัฏฐานอย่างต่อเนื่องมากว่า 45 ปี โดย บางปีมีพระภิกษุมาร่วมงานถึง 600 รูป ในระยะเวลา 9-10 วัน
นอกจากนี้ ยังมีญาติโยมมาจากประเทศเพื่อนบ้าน ทั้งพม่า ลาว และชนเผ่าต่างๆ ที่อยู่ใกล้เคียง มาร่วมปฏิบัติธรรม
ส่วนผู้ที่แวะเวียนเที่ยวเป็นวิถีท่องเที่ยวเชิงพุทธนั้น เพราะอาจไม่มีเวลาอยู่ปฏิบัติธรรมได้หลายวัน ก็สามารถจะเดินจงกรม นั่งสมาธิที่วัดถ้ำผาจมแห่งนี้ได้ เพื่อเก็บเกี่ยวบุญให้ เต็มที่
ซึ่งการมาที่วัดถ้ำผาจมก็ไม่ได้มาได้ง่ายๆ เนื่องจากเป็นวัดที่ตั้งอยู่ทางภาคเหนือสุด เขตประเทศไทย ที่ติดกับพื้นที่ท่าขี้เหล็ก ในประเทศพม่า เพื่อนบ้านของเรานี่เอง
“วัดถ้ำผาจม” จัดเป็นสถานที่สำคัญในการปฏิบัติธรรม และเป็นหนึ่งในแหล่งท่องเที่ยวตามวิถีพุทธ ทำให้พื้นที่ของวัดถ้ำผาจม เป็นหนึ่งในดินแดนมหัศจรรย์ เนื่องจากเคยเป็น ที่ธุดงค์กัมมัฏฐานของพ่อแม่ครูอาจารย์ สายปฏิปทาขององค์หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต พระอาจารย์ใหญ่ฝ่ายวิปัสสนาธุระ ที่มีความศรัทธาในองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ภูมิศาสตร์ของวัดถ้ำผาจม รายล้อมไปด้วยหินที่เรียงกันลดหลั่นไปมา และเมื่อขึ้นเขาไปสูงกลับพบว่าตัวเราเองยืนอยู่ในที่ต่ำ และแวดล้อมด้วยหินผาที่ลดหลั่นกันเรียงไปมาอย่างน่าอัศจรรย์
บนยอดผาสูงของภูเขาถ้ำผาจม หลวงพ่อวิชัย เขมิโย เจ้าอาวาสวัดถ้ำผาจม เมตตาสร้าง“พระพุทธพิชิตมารประทานพร” ตั้งตระหง่านไปทางประเทศพม่า ส่วนภายในบริเวณวัดถ้ำผาจม มีสถานที่สำคัญที่น่าเที่ยวชม ซึ่งเป็นจุดแสดงให้เห็นถึงความศรัทธาของพุทธศาสนิกชน เช่น พิพิธภัณฑ์พระธาตุ ที่รวบรวมพระบรมสารีริกธาตุขององค์สมเด็จพระสัมมา สัมพุทธเจ้า พระธาตุ อัฐิธาตุ เกศาธาตุ ของพระอรหันตสาวก
เมื่อเดินชมภายในวัดในทุกมุม จะมีเรื่องราวสะท้อนความศรัทธาของพุทธศาสนิกชน เช่น หลวงพ่อสายรุ้ง และหลวงพ่อทองทิพย์ ซึ่งมีอายุหลายร้อยปี เป็นพระพุทธรูปโบราณที่เกิดจากแรงศรัทธาของพุทธศาสนิกชนในอดีตกาลนอกจากนี้ ยังมีถ้ำเย็นพญานาค ซึ่งเป็นถ้ำที่มีความยาวไปถึงประเทศพม่า คาดการณ์ว่าหากเดินไปเรื่อยจากปากถ้ำเย็นพญานาค จะเดินไปถึงปลายทางที่เมืองหงสาวดี
ปัจจุบันหลวงพ่อวิชัย ต้องนำกุญแจมา ใส่กลอนไว้ เพื่อกันไม่ให้ผู้คนที่ไม่รู้เรื่องแอบเดินเข้าไปและอาจเกิดอันตราย
ประวัติที่สำคัญของวัดถ้ำผาจม พ.ศ. 2516 หรือประมาณ 47 ปีที่แล้ว สมเด็จ พระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวราลงกรณ (วาสน์ วาสโน) เสด็จมายังถ้ำผาจมและตรัสถามหลวงพ่อวิชัยว่า ได้ขึ้นทะเบียนเป็นวัด หรือยัง หลวงพ่อวิชัยกราบทูลไปว่า ยังไม่ได้ ขึ้นทะเบียนเป็น วัด สมเด็จพระสังฆราชเจ้าฯจึงตรัสสั่งให้ นายสมหวัง คล่องการเขียน ซึ่งเป็นเลขานุการกรมศาสนาในขณะนั้น ให้ทำรายการขอสร้างวัดและจัดตั้งเป็นวัดถ้ำผาจม
หลวงพ่อวิชัยเล่าว่า ช่วงแรกของการตั้งวัดถ้ำผาจมนั้น การแต่งตั้งเจ้าอาวาสในขณะนั้นไม่มีใครอาสาเป็นเจ้าอาวาส หลวงพ่อวิชัยจึงต้องรับตำแหน่งนี้ เพราะหากต้องการเป็นวัดจะต้องมีตำแหน่งเจ้าอาวาสที่ถูกต้องอย่างเป็นทางการ
หลังจากเที่ยวที่วัดถ้ำผาจมเป็นหลักแล้ว หลังจากนั้นก็ไปกันต่อที่วัดพระธาตุดอยวาว ซึ่งห่างจากวัดถ้ำผาจม 1 กิโลเมตร และอยู่ติดกับตลาดสายลมจอยและตลาดไชน่าทาวน์
วันรุ่งขึ้นคณะศรัทธาญาติโยมของ หลวงพ่อวิชัยออกเดินทางไปเที่ยวชมศิลปะความงดงามที่วัดร่องขุ่น ของอาจารย์เฉลิมชัยโฆษิตพิพัฒน์
ต่อด้วยวัดร่องเสือเต้น ซึ่งมีพระอุปคุตเป็นสัญลักษณ์ของวัดร่องเสือเต้น รวมทั้งศิลปะความงามของโบสถ์ที่งดงามมีคุณค่า และมีสไตล์ความเป็นลูกศิษย์เอก จากนั้นเดินทางไปต่อที่วัดห้วยปลากั้ง ซึ่งมีสัญลักษณ์คือ พระโพธิสัตว์กวนอิม
เรียกว่า ท่องเที่ยววิถีพุทธที่ จ.เชียงราย อิ่มเอมทั้งกายและใจ ในระยะเวลาเพียง 3 วัน 2 คืน
