คนแรกคือ นางบุษบา เจ้าหญิงผู้ขึ้นชื่อเรื่องความงามแม้แต่ยามเพิ่งตื่นนอน ถ้าใครเคยอ่านเรื่องอิเหนาก็จะพบว่าความงดงามของนางบุษบาเป็นสิ่งที่ทำให้ผู้พบเห็นมีความตะลึงและอาจจะสิ้นสติไปเลยก็ได้ เมื่อตอนที่จรกาส่งช่างวาดภาพให้แอบมาวาดภาพนางบุษบา ระหว่างทางได้มีคนมาขโมยรูปวาดของนางบุษบาไปให้วิหยาสะกำ เมื่อได้เห็นเพียงภาพวาดนั้นก็ทำให้ตัววิหยาสะกำเกิดความหลงใหลในตัวนางบุษบาอย่างมาก ฝ่ายจรกาเมื่อได้เห็นรูปวาดก็รู้สึกโหยหาและต้องการนางบุษบาอย่างมากไม่แพ้กัน นี่เป็นเพียงส่วนเล็กน้อยที่เล่าผ่านความงามของนางบุษบาผ่านมุมมองของผู้อื่น สำหรับอิเหนานั้นไม่เคยคิดสนใจบุษบาเลยจนกระทั่งได้มาพบหน้ากัน อิเหนาก็รู้สึกเหมือนตกหลุมรักตั้งแต่แรกเจอเลยล่ะค่ะน้องๆ  

แรกเริ่มนางบุษบาก็ยังนึกโกรธและเสียหน้าที่อิเหนาเคยปฏิเสธการแต่งงานกับตนเองไปหาผู้หญิงคนอื่นทำให้นางบุษบาไม่ยอมเล่นด้วยไม่ว่าอิเหนาจะเข้ามาเกี้ยวด้วยวิธีอะไรก็ตาม แต่เมื่อนางใจอ่อนรับรักอิเหนาแล้วนางก็เป็นชายาที่มีความเพียบพร้อม ทั้งหน้าตาที่สวยงาม จิตใจที่แข็งแกร่ง เพราะสิ่งที่นางบุษบาต้องเผชิญมีหลากหลายรสชาติ ไหนจะต้องอดทนต่อความเจ้าชู้ของอิเหนา และยังต้องอดทนต่อโชคชะตาที่มาเล่นตลกทำให้เธอพลาดโอกาสที่จะได้เข้าพิธีแต่งงานกับอิเหนาไปถึงสองครั้งด้วยกัน ทุกอย่างที่เข้ามาในชีวิตของนางบุษบาตั้งแต่เหตุการณ์ถูกลมหอบพัดไปจนต้องพลัดพรากจากอิเหนาและบ้านเมือง หรือจะเป็นการต้องปลอมตัวเป็นชาย คนรักก็จำไม่ได้ เรียกได้ว่าความงามภายนอกของนางบุษบาไม่ได้ช่วยให้เธอมีชีวิตรักที่สงบสุขเลยแม้แต่น้อย แต่สิ่งสำคัญที่ทำให้ปัญหาทุกอย่างคลี่คลายลงไปได้ด้วยดี จนได้แต่งงงานกับอิเหนาในที่สุดก็คือความอดทนของจิตใจที่สวยงามไม่แพ้หน้าตานั่นเองค่ะ ถ้าเป็นพี่หวานเจอผู้ชายมีหลายบ้านขนาดนี้ไม่มีใจสู้ต่อแน่นอน สวยขนาดนางบุษบายังเจอแบบนี้ ถ้าเกิดว่าไม่มีจิตใจที่แข็งแกร่งมาจากข้างในคงไม่สามารถอดทน เเละมัดใจอิเหนาได้อยู่หมัดแน่นอน

 

(รูปภาพจาก : https://writer.dek-d.com/fluy123/story/viewlongc.php?id=1045424)

ถ้าจะให้พูดถึงนางในวรรณคดีคนต่อมาที่มีรูปโฉมงดงามไม่แพ้ใคร แล้วยังต้องเจอปัญหาพระเอกในวรรณคดีจอมเจ้าชู้อีกคนก็คงหนีไม่พ้น นางสุวรรณมาลี ที่เป็นชายาของพระอภัยมณี แต่ก็ยังต้องเจอเหตุการณ์วุ่นวายที่ตามมาจากบรรดาผู้หญิงของพระอภัยมณี ซึ่งงานนี้บอกได้เลยว่านอกจากนางสุวรรณมาลีจะมีความสวยงามเป็นอาวุธสะกดพระอภัยตั้งแต่แรกเห็น นางยังเต็มไปด้วยความเก่งในการรบด้วยค่ะ

เมื่อตอนที่เรืออับปาง นางสุวรรณมาลีกับสินสมุทรออกตามหาพระอภัยมณีจนไปเจอเข้ากับเรือของอุศเรนที่เป็นคนช่วยเหลือพระอภัยมณีไว้ พระอภัยมณีทำทีเป็นบอกให้สินสมุทรยอมยกนางสุวรรณมาลีให้แก่อุศเรนแต่สินสมุทรไม่ยอมจึงเกิดการปะทะกันเพื่อแย่งชิงนางสุวรรณมาลีระหว่างอุศเรนกับสินสมุทร ในครั้งนั้นนางสุวรรณมาลีนี่แหละค่ะที่เป็นคนช่วยสินสมุทรจัดทัพเพื่อต่อสู้กับอุศเรน และได้ชัยชนะมาในที่สุด แม้ความสามารถในการรบของนางสุวรรณมาลีไม่ได้โดดเด่นเท่าเรื่องความงาม แต่ก็เป็นที่น่าประหลาดใจไม่น้อยที่นางในวรรณคดีจะมีความสามารถในการรบเช่นนี้

ในเหตุการณ์รบครั้งที่สองที่นางสุวรรณมาลีมีส่วนร่วมก็คือภายหลังจากที่พระอภัยมณีมีชัยต่ออุศเรน เป็นเหตุให้ทัพจากเมืองลังกาตามมาแก้แค้น แต่ตอนนั้นพระอภัยมณีหลงมนต์เสน่ห์จากรูปวาดของนางละเวง ทำให้นางสุวรรณมาลีต้องนำทัพออกศึกปกป้องเมืองผลึกด้วยตนเองโดยได้รับความช่วยเหลือจากศรีสุวรรณ สินสมุทรและสุดสาครที่ตามมาทีหลัง น้องๆ ลองคิดภาพเป็นเจ้าหญิงอยู่ดีๆ วันหนึ่งกลับต้องออกไปรบกับข้าศึกด้วยตนเอง ถึงจะเป็นภาพที่แปลกตาแต่คงจะดูเท่ไม่น้อยเลยนะคะ แต่ยังค่ะเหตุการณ์ที่นางสุวรรณมาลีออกรบด้วยตนเองยังไม่หมดเท่านั้น เพราะศึกครั้งสุดท้ายนี้ใหญ่หลวงนัก! นั่นก็คือศึกที่ต้องรบเพื่อแย่งชิงบรรดาผู้ชายที่ไปหลงเสน่ห์สาวเมืองลังกากลับมานั่นเองค่ะ ในตอนนี้เกิดจากสาเหตุที่พระอภัยมณี ศรีสุวรรณ และลูกๆ คนอื่นตัดสินใจบุกไปรบที่เมืองลังกาให้รู้แล้วรู้รอด แต่ต้องพ่ายให้แก่ความงามของสาวๆ ลูกสมุนของนางละเวงซะก่อน เป็นเหตุให้นางสุวรรณมาลีและบรรดาหญิงสาวที่ถูกแย่งคู่ครอง ต้องนำทัพไปตามตัวกลับมานั่นเอง ความกล้าหาญที่ไม่เกรงกลัวต่ออันตรายใดๆ ของนางสุวรรณมาลีจึงถือเป็นอีกหนึ่งเสน่ห์ที่นางในวรรณคดีน้อยคนนักจะมีค่ะ

 

คนต่อมานี้ก็มีความเกี่ยวเนื่องกับนางสุวรรณมาลีในข้างต้น เธอเป็นหญิงสาวชาวต่างชาติที่มีบทบาทชัดเจนมากที่สุดคนหนึ่งในวรรณคดีไทย เป็นคนมีรูปโฉมสวยงามเป็นที่ต้องตาต้องใจไม่แพ้นางในวรรณคดีคนอื่นๆ นั่นคือ นางละเวงวัณฬา เรื่องความงามของนางละเวงเป็นที่กล่าวถึงในความงามอย่างสาวฝรั่งแตกต่างจากความงามอย่างไทย ซึ่งสุนทรภู่มีการบรรยายเอาไว้ให้เห็นภาพอย่างตราตรึงใจ ยิ่งเมื่อนำความงามโดยพื้นฐานมารวมกับยาเสน่ห์ที่นางละเวงใช้ ยิ่งทำให้ผู้พบเห็นตกลงไปในหลุมแห่งความงามนั้นอย่างง่ายดาย นางละเวงเป็นคนที่นอกจากจะมีหน้าตาสวยแล้ว นางยังเป็นคนที่มีปัญญาไหวพริบและเก่งกาจ เนื่องมาจากต้องเป็นคนขึ้นปกครองเมืองลังกาแทนพ่อและพี่ชาย(อุศเรน)ที่ตายไป นางจึงจำเป็นต้องมีครบทุกอย่างเพื่อปกครองบ้านเมือง

เรื่องราวต่อจากด้านบนที่กล่าวถึงเรื่องของนางสุวรรณมาลี จะเห็นว่าพระอภัยมณีถูกมนต์เสน่ห์ของสาวงามแห่งเมืองลังกาหลายต่อหลายครั้ง นั่นเพราะนางละเวงมีแผนที่อยากจะใช้ความงามของตนเองหยุดยั้งสงครามเพื่อลดการสูญเสียไพร่พล แต่นางก็คิดผิดเพราะถึงจะยื้อตัวพระอภัยมณีและคนอื่นๆ มาได้ สุดท้ายก็ยังมีทัพจากนางสุวรรณมาลีที่ยกตามมาเพื่อทวงคืนคนรัก จากเหตุการณ์ข้างต้นน้องๆ คงจะเห็นแล้วว่านางละเวงวัณฬานั้นไม่ใช่ตัวละครที่มีแต่ความสวย แต่เรื่องการปกครองคน ปกครองบ้านเมือง ตลอดจนการต้องออกรบก็ทำได้ดีไม่แพ้ผู้ชายเลยเช่นกัน
 

คนต่อมาที่จะพูดถึงก็คือ นางสีดา จากเรื่องรามเกียรติ์ อย่างที่น้องๆ หลายคนคงจะพอรู้จักนางสีดาว่าถูกทศกัณฐ์ลักพาตัวไปไว้ที่กรุงลงมาเป็นเวลานานมากกก สาเหตุก็มาจากทศกัณฐ์ที่ไปหลงใหลในรูปโฉมของนางสีดาจนต้องมาลักพาตัวไป ซึ่งความงามของนางสีดาไม่ได้มีผลต่อทศกัณฐ์อย่างเดียวนะคะ ในตอนที่พระรามได้เจอนางสีดาครั้งแรก ก็เกิดความรู้สึกตะลึงงันไปเลยเหมือนกันค่ะ เพราะนางสีดานั้นขึ้นชื่อว่างดงามไปทุกสัดส่วน ไม่ว่าจะคิ้ว ขนตา ปาก จมูก รูปร่าง ผิวพรรณ ทุกอย่างส่งให้นางสีดามีความงามอย่างนางในอุดมคติ ส่วนสาเหตุนั้นพี่หวานคิดว่าคงจะมาจากต้นกำเนิดที่แท้จริงที่ว่านางสีดาคือพระลักษมีอวตารมาเกิดใหม่ ว่ากันว่าพระลักษมีเป็นเทพแห่งความงาม และความรัก ทำให้นางสีดาเป็นคนที่มีรูปโฉมงดงามเพียบพร้อมไปทุกส่วนไม่แพ้นางในวรรณคดีเรื่องอื่น รวมไปถึงความยากลำบากกว่าจะได้ครองรักคู่กันกับพระรามนี่ยาวนานไม่แพ้คู่พระนางในวรรณคดีเรื่องอื่นเลยค่ะ  

ถ้ากล่าวถึงนางสีดาพี่หวานขอยกให้เป็นเรื่องของความงามบริสุทธิ์อย่างแท้จริง เป็นเพราะว่าทศกัณฐ์ลักพานางสีดาให้ต้องอยู่ห่างจากพระรามตั้งหลายปีจนถูกครหาว่านางนั้นไม่บริสุทธิ์แล้ว แต่ตัวนางสีดาก็กล้าที่จะทำพิธีเดินลุยไฟเพื่อพิสูจน์ความบริสุทธิ์ของตนเองต่อหน้าทุกคน ซึ่งพี่หวานคิดว่านั่นเป็นการตัดสินใจที่เด็ดเดี่ยวมากที่นางอยากจะพิสูจน์เพื่อให้ได้รับความเชื่อมั่นกลับมา แต่ในขณะเดียวกันก็เกิดความเสียใจที่พระรามไม่เชื่อในตัวนางทั้งที่นางสีดาตั้งมั่นและรอคอยที่จะกลับมาหาพระรามอย่างที่สุด พี่หวานจึงยกให้นางสีดาเป็นนางในวรรณคดีที่งามด้วยความบริสุทธิ์ทั้งภายนอกและจิตใจ
 

มาถึงสาวงามนางสุดท้ายสำหรับบทความนี้ พี่หวานขอเสนอ นางอุษา จากเรื่องท้าวเเสนปมค่ะ ความงามของนางอุษาเป็นที่เลื่องลือไปทั่วทุกทิศจนท้าวศิริไชย กษัตริย์แห่งนครศรีวิไชยผู้เป็นบิดาของพระชินเสนตั้งใจสู่ขอนางอุษามาให้พระโอรส แต่ก็เป็นอันต้องยกเลิกไปเพราะทางฝ่ายนางอุษานั้นมีพระธิดาองค์เดียว จึงยื่นข้อเสนอว่าถ้าเมืองศรีวิไชยยอมเป็นเมืองขึ้นจะยกให้ เเต่ท้าวศิริไชยไม่ตกลงจึงยกเลิกข้อตกลงกันไป เเต่เมื่อความงามของนางอุษาโด่งดังขนาดนี้ พระชินเสนที่ได้ยินเสียงเล่าลือมานานจึงต้องการพิสูจน์ความงามนั้นด้วยตนเอง จึงขออนุญาตท้าวศิริไชยไปตามหานางอุษาโดยครั้งนั้นเองพระชินเสนได้ปลอมตัวเป็นคนมอมเเมมและมีปุ่มปมขึ้นตามตัว จนได้กลายมาเป็นนายแสนปม เเละไปแอบดูนางอุษาซึ่งเเน่นอนว่าเมื่อได้เห็นความงามของนางด้วยตนเองก็ถึงกับตะลึงไปในทันที

ฝ่ายนางอุษานั้นเมื่อได้เห็นนายแสนปมมาด้อมๆ มองๆ อยู่ก็จับสังเกตได้ว่านายเเสนปมคนนี้ต้องไม่ธรรมดาเเน่จึงได้กล้ามองหน้านางด้วยท่าทางมั่นใจเกินกว่าคนธรรมดาสามัญ ในเวลาต่อมาทั้งสองจึงเริ่มติดต่อกันผ่านการแกะสลักฟักโต้ตอบกันไปมา ด้วยข้อความที่นางอุษาตอบกลับมานั้นไม่เชิงบอกโดยตรงเเต่เป็นไปในลักษณะของข้อความแฝงที่นายแสนปมหรือพระชินเสนต้องไปตีความต่อเอาเอง ลักษณะดังกล่าวทำให้พี่หวานรู้สึกว่านางอุษาเป็นนางในวรรณคดีที่มีปัญญาไหวพริบเฉียบเเหลมจึงได้มองคนทะลุปรุโปร่งได้ตั้งเเต่เเรกอย่างนี้ แถมยังรู้จักวางตัวเเละรู้จักใช้คำพูด ตลอดจนวิธีการสานสัมพันธ์ยังใช้การแกะสลักบทกลอนอันลึกซึ้งลงไปบนฟักอย่างเเยบคาย ถือว่าเป็นเสน่ห์อันโดดเด่นของนางอุษาที่ทำให้นางไม่ได้สวยอย่างเดียวแต่ยังแสดงออกถึงการเป็นผู้มีปัญญาด้วยนั่นเองค่ะ

 

จากทั้งหมดที่พี่หวานยกมากเล่าให้น้องๆ ฟัง เป็นเพียงส่วนหนึ่งจากนางในวรรณคดีอีกมากมายหลายคน ที่มีความงดงามทั้งรูปลักษณ์ภายนอกและความงามของจิตใจ ตลอดจนการเป็นนางในวรรณคดีผู้มีความสามารถไม่เพียงเเค่สวยอย่างเดียวเท่านั้น แม้ว่าบทชมโฉมในวรรณคดีอาจจะมีการอธิบายลักษณะเกินจริงไปบ้าง พี่หวานคิดว่าในส่วนนี้เป็นขนบวรรณคดีสำคัญที่จำเป็นต้องมีค่ะ เพื่อที่ว่าเวลาคนอ่านเนื้อเรื่องเเล้ว จะได้จินตนาการภาพจากภาษาอันละเอียดอ่อนที่กวีใช้ได้เห็นภาพง่ายมากขึ้นนั่นเองค่ะ หวังว่าบทความนี้จะช่วยทำให้น้องๆ สนุกไปกับเกร็ดน่ารู้เกี่ยวกับสาระวรรณกรรมไทยนะคะ แล้วพบกันใหม่บทความหน้าค่ะ ^___^

 

พี่หวาน

ขอบคุณข้อมูลเเละรูปภาพจาก
หนังสือกุลสตรี เรื่องนางในวรรณคดี(มาลัย, 2536)