กล้วยไม้ชนิดใหม่ของไทย

การเดินทางเพื่อเก็บข้อมูลในการจัดทำสารคดีเรื่องป่าฮาลาช่วงที่ผ่านมา ทำให้ผมได้มีโอกาสเห็นพรรณไม้แปลกตามากมาย โดยเฉพาะอย่าง
ยิ่งกล้วยไม้ ซึ่งนับได้ว่ามีความโดดเด่นเป็นพิเศษ ที่สำคัญเมื่อเก็บภาพและนำมาจำแนกชนิดแล้วทำให้เราทราบว่า มีพรรณไม้ชนิดใหม่
ของประเทศไทย (New Record In Thailand) อย่างน้อย 3 ชนิด และอีกไม่น้อยที่ต้องใช้ตัวอย่างจริงเพื่อจำแนกซึ่งก็คาดว่าจะเป็นชนิดใหม่
ของเมืองไทยเช่นกัน แต่ต้องรอเวลาเพื่อเข้าไปเก็บตัวอย่างและจะนำมารายงานต่อไป

สำหรับชนิดแรกบันทึกภาพมาจากเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าฮาลา–บาลา ในหุบเขาแห่งหนึ่งริมสายห้วยเล็ก ๆ ของป่าฮาลา ซึ่งอยู่บริเวณท้ายเขื่อน
บางลาง จ.ยะลา ในระดับความสูงประมาณ 1,300 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง ได้รับการจัดไว้ในสกุล Cryptostylis มีชื่อทางวิทยาศาสตร์
ว่า Cryptostylis conspicua j.j. Sm. ผมขอเรียกชื่อว่า เอื้องแมงมุมฮาลา ไปพลาง ๆ ก่อน (กล้วยไม้ชนิดนี้มีรายงานการพบในมาเลเซีย
อยู่ก่อนแล้ว)

ลักษณะที่เห็นเด่นชัดได้แก่ ดอกที่คล้ายกับขาแมงมุมคือเป็นเส้นผอมยาว และมีกลีบอยู่ทางด้านบน แทนที่จะอยู่ด้านล่างดังกล้วยไม้ชนิดอื่นๆ
ทำให้ดูไปคล้ายกับตัวแมงมุมอยู่บนขาผอม ๆ


กล้วยไม้สกุลนี้มีการรายงานไว้ประมาณ 15 ชนิด พบกระจายพันธุ์ตั้งแต่ ศรีลังกา อินเดีย เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ปาปัวนิวกินี ออสเตรเลีย
ฟิจิซามัว ส่วนในประเทศไทยมีรายงานการพบเพียง 1 ชนิด คือเอื้องแมงมุม (C. arachnites (Blume) Hassk.) และครั้งนี้นับเป็นรายงานการพบ
กล้วยไม้ชนิดใหม่ของประเทศไทย และถือเป็นชนิดที่ 2 ในสกุลนี้ด้วย


ขอขอบคุณ
รศ.ดร. อบฉันท์ ไทยทอง ภาควิชาพฤกษศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
เจ้าหน้าที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าฮาลา – บาลา และเพื่อนร่วมเดินทางทุกท่าน