ปีนี้ร้อนแล้งมาเร็วนะครับ มาแล้วอย่างเป็นทางการ และเพื่อปิดฉากฤดูหนาวอันสะใจในปีนี้ ขอปิดท้ายด้วยหอมหมื้นลี้นะครับ

คิดอยู่นานเลยว่าจะเขียนเรื่องหอมหมื่นลี้ดีรึเปล่า เพราะถึงแม้ว่าปีนี้อากาศจะหนาวจัด แต่หอมหมื่นลี้ที่บ้านก็ให้ดอกเล็กมากๆ เมื่อเทียบกับบ้านอื่นๆ แถมดอกก็เล็กมาก จนกล้องธรรมดาๆ ของผมไม่สามารถซูมภาพถ่ายออกมาได้ชัดเจนเลย แต่เพราะว่าชอบไม้ดอกหอมชนิดนี้มาก ก็เลยเอามาประดับบล๊อกผมเสียหน่อย กลัวว่าเขาจะน้อยใจ ไหนๆก็ให้ดอกแล้วในปีนี้

ผมได้หอมหมื่นลี้ต้นนี้มานานมากๆ แล้วนะครับ มีเพื่อนน่ารักให้มา ปลูกไป 3 ปีไม่เคยได้ชมดอกเลย ก็เพิ่งจะมีปีที่แล้วที่ได้ชมดอกนิดนึง ตั้ง 3 ช่อ แบบนั่นก็มากแล้วนะสำหรับผม เพราะว่าไม้ชนิดนี้ชอบอากาศหนาวถึงจะให้ดอก แต่ที่บ้านผมมันก็ร้อนเสียเหลือเกิน แต่ก็มีเทคนิคการทำให้หอมหมื่นลี้ ให้ดอกในที่อากาศร้อนนะครับ นั่นก็คือเมื่อเข้้าหนาว และหอมหมื่นลี้ แตกตาดอก ให้เอาน้ำแข็งใส่ในกระถางสัก 3-4 วัน วันละปอนด์คงได้ครับ และถ้าโชคดีตาก็จะเจริญเป็นดอก แต่ถ้าไม่มีโชคตาดอกก็จะแห้งฝ่อไป


ความแตกต่างของตาดอกและตายอด

หนาวนี้หอมหมื่นลี้ที่บ้านบาน 2 รอบครับ รอบแรกตอนผมไปราชการต่างจังหวัดพอดี กลับมาดอกก็เหี่ยวไปหมดแล้ว ป้าบอกว่าหอมฟุ้งมากๆ ออกดอกเต็มต้นเลย แต่ไม่นานจากนั้น ก็ให้ดอกรุ่นที่ 2 ดอกไม่ดกเท่าไร แถมป้าบอกว่ากลีบดอกมันบางและช่อเล็กมากเมื่อเทียบกับคราวแรก แต่ก็ยังดีครับ อย่างน้อยก็ทันได้ชื่นชม

เรื่องความหอมของหอมหมื่นลี้ นั้นไม่ต้องพูดถึงครับ สุดๆ หอมหวาน หอมคล้ายขนม ผมว่าคล้ายขนมรวมมิตรที่ใส่น้ำนมแมวผสมใบเตยและแตงไทยนะครับ ชื่นใจมาก แต่น้องผมบอกเหมือนลูกอมคูก้า แถมหอมโชยด้วยนะครับ หากว่าออกดอกดกๆ ทั้งต้น

หอมหมื่นลี้ (Sweet Osmanthus) นิยมปลูกกันมากทางภาคเหนือ ถ้าปลูกในที่มีอากาศเย็น ใบและกลีบดอกจะหนา เป็นไม้พุ่ม สูง 1-3 เมตร เรือนยอดรูปไข่

ออกดอกในช่วงเดือน กันยายน - พฤศจิกายน ส่งกลิ่นหอมช่วงพลบค่ำถึงเช้าตรู่ ชอบ ดินชุ่มชื้น ระบายน้ำดี แสงแดดจัด แต่ไม่ชอบอากาศร้อนจัด ขยายพันธุ์โดยการปักชำและตอนกิ่ง

มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Osmanthus fragrans Lour. ลำต้นสีเทา ใบจะมีสีเขียวสดใสและเป็นมันวาวประกายแสง ชาวจีนเชื่อกันว่า ต้นหอมหมื่นลี้ เป็นต้นไม้ที่มีค่า สง่างามและเป็นอมตะ กลิ่นหอมของดอกหอมหมื่นลี้สามารถล่องลอยไปยังพื้นที่ห่างไกลออกไป กลิ่นของมันจะทำให้ผู้คนสามารถรู้สึกถึงความหอมของแม่น้ำและภูเขา ตามธรรมชาติของท้องถิ่น

ตามตำนานเก่าแก่ของจีนเล่าว่า มีต้นหอมหมื่นลี้ต้นหนึ่งงอกงามขึ้นบริเวณมุมขวาด้านล่างของดวงจันทร์ มียักษ์ร้ายตนหนึ่งชื่อ Wu Gang พยายามที่จะทำลายต้นหอมหมื่นลี้ โดยการตัดลำต้นมันทิ้งตลอดปี ปีแล้วปีเล่า แต่หอมหมื่นลี้ต้นเดิมก็ยังสามารถงอกงามขึ้นมาใหม่ทุกปี ราวกับว่ามีชีวิตเป็นอมตะ บางทีจึงเรียกหอมหมื่นลี้ว่า Eternity หมายถึงอมตะนะครับ จะเรียก หอมอมตะ ก็ได้

หอมหมื่นลี้เป็นดอกไม้พื้นเมืองที่มีถิ่นกำเนิดทางบริเวณภาคใต้ตอนกลางและทางตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศจีน แต่ในปัจจุบันพบว่าสามารถเจริญเติบโตได้ดีในทุกส่วนของประเทศ


คุณประโยชน์ของหอมหมื่นลี้

ดอกหอมหมื่นลี้มักจะนำมาทำเครื่องดื่มชา, อาหาร, ไวน์(เหล้าจีนที่ใช้ปรุงอาหาร), ยารักษาโรค หรือแม้กระทั่งนำมาสกัดเป็นหัวน้ำหอม ลำต้นของมันเป็นวัสดุชั้นยอดในการทำไม้แกะสลัก ขณะที่เปลือกไม้สามารถนำมาสกัดเป็นสีย้อมได้ ในเมืองจีนมาการปลูกเพื่อแปรรูปกันเป็นอุตสาหกรรมเลยทีเดียว

หอมหมื่นลี้ ที่นำมาปลูกในบ้านเราจะมีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิดคือ ดอกสีขาวนวล และดอกสีเหลืองทอง



หอมหมื่นลี้สีเหลืองทอง ตัวนี้เข้ามาเมืองไทยไม่นานมานี้เองครับ
ภาพดอกดกๆนี่โหลดมาจากเน็ตครับ ของผมนะดอกหลอมแหลมภาพข้าบนครับ

หอมหมื่นลี้ ถึงดอกจะเล็กนิดเดียว แต่ทว่าทั้งหอม ทั้งทรงคุณประโยชน์มากมาย เหมือนคนเรานะครับ คุณค่าไม่ได้อยู่ที่สิ่งที่ใครๆมองเห็นเรา แต่อยู่ที่สิ่งที่เราให้แก่คนอื่นๆ มากกว่า หากเราทำตัวเป็นประโยชน์คุณค่าก็จะบังเกิดแก่ตัวเราเอง