26 พ.ย. 2022 เวลา 02:46 • ประวัติศาสตร์
วัดช้างล้อม ศรีสัชนาลัย
จัดได้ว่าเป็นวัดและโบราณสถานที่มีชื่อเสียงมากที่สุดวัดหนึ่งของสุโขทัยและประเทศไทย จนทำให้หลายคนอาจเข้าใจผิดไปว่าเจดีย์ช้างล้อมมีเพียงที่นี่องค์เดียว แต่ความเป็นจริงแล้วเจดีย์ช้างล้อมที่ได้รับอิทธิพลศิลปะลังกา เป็นที่นิยมในสมัยสุโขทัย ถูกสร้างขึ้นหลายองค์ทั้งในศรีสัชนาลัยเอง กำแพงเพชร สุโขทัยที่มีจำนวนมาก แม้แต่อยุธยาก็ปรากฏที่วัดมเหยงค์
ว่ากันเฉพาะเจดีย์ประธานที่เป็นที่รู้จัก มีเอกลักษณ์ในตัวพอสมควร เริ่มจากชุดฐานเขียงผัง 4 เหลี่ยม 1 ชั้น แล้วตามด้วยชั้นช้างหรือบัวคว่ำบังหงาย ที่ประดับด้วยปฏิมากรรมช้างปูนปั้นลอยตัว ข้างๆ ตัวช้างปรากฏเสา ยังไม่ทราบประโยชน์ใช้งาน ทั้งนี้คติที่เชื่อว่าช้างเป็นผู้ค้ำจุนพระศาสนาได้รับถ่ายทอดมาจากลังกา จึงนิยมสร้างช้างแบกไว้บริเวณเจดีย์แบบเดียวกัน
ถัดไปเป็นชั้นประทักษิณชั้นที่ 1 มีลูกกรงประดับ ผนังเป็นฐานเขียงผัง 4 เหลี่ยม 1 ชั้น ยกเกล็ดกลาง มีจรนำซุ้ม ประดิษฐานพระพุทธรูปด้านละ 5 ซุ้ม
พระพุทธรูปแบบปูนปั้น ขึ้นโกรนจากอิฐ ปางมารวิชัยขัดสมาธิราบ พระพักตร์แบบสุโขทัยแต่สังฆฏิแตกเป็นริ้วพริ้วไหวเป็นธรรมชาติ ซึ่งจะเหมือนกับสังฆฏิของพระพุทธรูปปูนปั้นปางลีลาที่วัดพระศรีรัตนมหาธาตุเชลียงและพระพุทธรูปปางนาคปรกศิลปะศรีวิชัย ที่จัดแสดง ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร
จากนั้นเป็นชั้นประทักษิณชั้นที่ 2 แต่ไม่ได้ใช้งานจริงเพราะไม่มีบันไดขึ้นไป ประกอบด้วยฐานเขียงผัง 8 เหลี่ยม 1 ชั้นและฐานเขียงในผังกลม 1 ชั้น จากนั้นเป็นชุดบัวถลา บัวปากระฆัง องค์ระฆังแบบสุโขทัย แล้วจึงเป็นบัลลังก์
ส่วนยอดเริ่มจากก้านฉัตรที่มีเอกลักษณ์ประดับลายปูนปั้นพระปางลีลารอบๆ บริเวณก้านฉัตร ซึ่งไม่ค่อยพบเห็นที่ใด ถัดไปเป็นบัวฝาละมี ปล่องไฉน และปลียอด
ถึงแม้จะมีเจดีย์ช้างล้อมแบบนี้หลายวัด แต่ที่พอสรุปได้ถึงสาเหตุที่ทำให้เจดีย์แห่งนี้มีชื่อเสียงมากที่สุด น่าจะเป็นเพราะรายละเอียดที่มีมากกว่าใคร ทั้งยังประกอบด้วยเอกลักษณ์เฉพาะตัวและศิลปะที่งดงามนั่นเอง
โฆษณา