แม่สะเรียง งามถิ่นธรรมชาติ ตำนานพระธาตุ 4 จอม

“ฟอร์มูลา” พาแฟนๆ สายบุญ ไปกราบไหว้พระธาตุศักดิ์สิทธิ์ 4 แห่ง ในอำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน ที่ว่ากันว่า ใครได้สักการะพระธาตุครบทั้ง 4 จอม จะเป็นผู้ประเสริฐไปด้วยภูมิปัญญา

เมืองยวม ชื่อเก่าของแม่สะเรียง

    แม่สะเรียง เป็นชื่ออำเภอหนึ่งใน 7 อำเภอของจังหวัดแม่ฮ่องสอน ตั้งอยู่ทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ติดกับสาธารณรัฐสหภาพเมียนมาร์ เป็นเมืองใหญ่อันดับ 2 รองจากอำเภอเมือง อยู่ไม่ไกลจากตัวเมืองเชียงใหม่ การคมนาคมสะดวก ในอดีตเป็นเมืองหน้าด่านที่สำคัญของอาณาจักรล้านนา ชื่อว่า “เมืองยวม” และมีบุคคลสำคัญหลายคนเข้าไปมีบทบาทในอาณาจักรล้านนาจนได้เป็นมหาราช ทำให้พระพุทธศาสนาในเมืองยวม มีความเจริญรุ่งเรืองเป็นอย่างมาก เป็นที่มาของพระธาตุ 4 จอมอันศักดิ์สิทธิ์ ได้แก่ วัดพระธาตุจอมแจ้ง วัดพระธาตุจอมทอง วัดพระธาตุจอมกิตติ และวัดพระธาตุจอมมอญ ทั้งหมดตั้งอยู่บนภูเขาทั้ง 4 ทิศของเมือง นับเป็นวัดคู่บ้านคู่เมืองที่คอยปกป้องเมืองยวม หรือแม่สะเรียง    

ตำนานพระธาตุ 4 จอม

     

• แม่น้ำายวม หล่อเลี้ยงชีวิตมาแล้วหลายชั่วอายุคน

 

• คลองส่งน้ำรอบๆ เมือง เด็กๆ ชอบมาเล่นน้ำากันเป็นประจำ

  ผู้เฒ่าผู้แก่เล่าสืบต่อกันมาว่า พระพุทธเจ้าได้เสด็จมาโปรดชาวเมืองยวม และได้พยากรณ์ถึงจอมดอยทั้ง 4 แห่งไว้ว่า “หากพระธาตุ 4 จอมเจริญรุ่งเรืองขึ้นมาเมื่อใด ชาวเมืองยวม และพระพุทธศาสนาจะมีความเจริญรุ่งเรืองเป็นที่สุด และจะอยู่เย็นเป็นสุขกันถ้วนหน้า”   สมัยนั้นชาวเมืองยวม ประกอบไปด้วยชนเผ่าลัวะ (ละว้า) ยาง (กะเหรี่ยง) ชาวพม่าไทยใหญ่ (เงี้ยว) และมอญ (เม็ง) ซึ่งต่างก็นับถือพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง จึงตกลงกันว่าจะร่วมกันสร้างพระธาตุเจดีย์ขึ้นทั้ง 4 มุมของเมืองยวม โดยปรึกษาหารือให้ชาวมอญสร้าง “พระธาตุจอมมอญ” ชาวพม่าสร้าง “พระธาตุจอมกิตติ” ชาวไทยใหญ่สร้าง “พระธาตุจอมทอง” และชาวยางสร้าง “พระธาตุจอมแจ้ง” และได้อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุจากพม่าสมัยนั้น มาบรรจุไว้ในพระเจดีย์ทั้ง 4 จอมอีกด้วย พร้อมปรากฏเหตุอัศจรรย์ คือ มีแสงจากพระธาตุต่างๆ เสด็จลอยไปมาหาสู่ระหว่างกันอยู่เสมอ โดยเฉพาะคืนวันพระ และวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา   ปัจจุบันพระธาตุ 4 จอมได้ถูกบูรณะเป็นอย่างดี จึงส่งผลตามคำทำนายให้แม่สะเรียงเจริญรุ่งเรืองกว่าแต่ก่อนมาก เป็นรองแค่อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน ดังนั้น “พระธาตุ 4 จอม” จึงเป็นพระธาตุคู่บ้านคู่เมืองแม่สะเรียง สมดังคำขวัญประจำอำเภอว่า “ผ้าทอกะเหรี่ยง เสนาะเสียงสาละวิน งามถิ่นธรรมชาติ พระธาตุ 4 จอม ดอกไม้หอมเอื้องแซะ แวะบูชารอยพระหัตถ์ พระบาทเมืองยวม”    

เริ่มพระธาตุจอมแจ้ง ต่อพระธาตุจอมมอญ

การกราบไหว้พระธาตุทั้ง 4 จอม แนะนำให้มาช่วงบ่ายแก่ ประมาณ 16.00 น. จะดีที่สุด เนื่องจากอากาศไม่ร้อน และแสงแดดเริ่มอ่อนจึงถ่ายรูปได้สวย ถ้าเป็นไปตามแผน เราจะเห็นพระอาทิตย์ตกดินที่วัดสุดท้ายได้พอดี โดยต้องเรียงตามลำดับดังนี้ เริ่มต้นจากวัดพระธาตุจอมแจ้ง วัดพระธาตุจอมมอญ วัดพระธาตุจอมกิตติ และปิดท้ายด้วยวัดพระธาตุจอมทอง  

• วัดจอมแจ้ง หรือวัดพระธาตุ จอมแจ้ง เป็นวัดที่อยู่ใกล้ตัวเมืองที่สุด ทางทิศตะวันออกของเมือง

  “วัดพระธาตุจอมแจ้ง” ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของแม่สะเรียง เป็นวัดที่อยู่ใกล้เมืองที่สุด ติดกับทางหลวงหมายเลข 108 (เชียงใหม่-แม่สะเรียง) เมื่อเข้าภายในวัด จะเห็นซุ้มประตูไม้ขนาดใหญ่ศิลปะล้านนาที่สวยงาม เมื่อเดินผ่านประตูเข้าไปจะมีบันไดนาคนำทาง ด้านบนเราจะเห็นโบสถ์ขนาดใหญ่สีเหลืองทองสวยงาม ภายในมีพระพุทธรูปศิลปะล้านนาแบบผสมผสานให้กราบไหว้ ด้านหลังมีพระธาตุจอมแจ้งประดิษฐานอยู่ 2 องค์ บริเวณรอบๆ วัดมีจุดชมวิวอยู่หลายมุม ถ้ามองไปทางด้านทิศตะวันออกจะเห็นท้องทุ่งนา และบ้านเรือนของชาวบ้าน แต่ถ้ามองทางทิศตะวันตกจะเห็นพิพิธภัณฑ์แม่สะเรียง ที่งดงามและไม่เหมือนใคร  

• พระธาตุจอมมอญ เป็นปูชนียสถานที่เก่าแก่ที่ชาวบ้านเคารพกราบไหว้ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของเมือง

  “วัดพระธาตุจอมมอญ” ตั้งอยู่ตำบลบ้านกาด ทางทิศตะวันตกของเมือง เป็นปูชนียสถานที่เก่าแก่ ถือว่าเป็นพระธาตุศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านเคารพกราบไหว้ แม้ชื่อวัดจะลงท้ายด้วย “มอญ” แต่ศิลปะที่เห็นกลับไม่ปรากฏว่าเป็นศิลปะมอญเลย จะเป็นจีนผสมล้านนาและพม่าเสียส่วนใหญ่ คงเป็นเพราะการบูรณะวัดในสมัยพระอาจารย์สวัสดิ์ ที่ส่วนใหญ่เป็นญาติโยมคนไทยเชื้อสายจีน จึงทำให้สิ่งปลูกสร้างได้รับอิทธิพลศิลปะจีน เช่น วิหารพระอวโลกิเตศวร พระสังกัจจายน์ และผสมด้วยศิลปะล้านนา เช่น พระอุโบสถ หอพระไตรปิฎก    

พระธาตุจอมกิตติ และพระธาตุจอมทอง

 

• พระธาตุจอมกิตติ อยู่ห่างจากตัวเมืองมากที่สุด มีลักษณะเป็นสถูปเจดีย์แบบล้านนา ตั้งอยู่ทิศตะวันตกของเมือง

  “วัดพระธาตุจอมกิตติ” ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของเมือง ห่างจากตัวแม่สะเรียง 2 กม. ในเส้นทางสายแม่สะเรียง-แม่สามแลบ เป็นวัดสังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีเนื้อที่ 80 ไร่ เป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าภายในสถูปเจดีย์แบบล้านนา ชาวบ้านที่นี่เลื่อมใสศรัทธาเป็นอย่างมาก นอกจากความศักดิ์สิทธิ์เมื่อได้มาขอพรแล้ว ยังสามารถชมทิวทัศน์อันสวยงามของอำเภอแม่สะเรียงได้ทั้งเมืองจากจุดนี้  

• พระธาตุจอมทอง เป็นพระธาตุศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง

  วัดสุดท้าย คือ “วัดพระธาตุจอมทอง” ที่ให้มาเป็นวัดสุดท้ายเนื่องจากช่วงเย็นมีวิวทิวทัศน์ของท้องทุ่งนาที่สวยงาม และเป็นจุดชมพระอาทิตย์ตกที่งดงามที่สุดในแม่สะเรียง วัดนี้เป็นวัดพระธาตุคู่บ้านคู่เมือง มีจุดเด่นที่พระพุทธรูปหลวงพ่อโต พระพุทธมณี มิ่งมงคล ก่ออิฐถือปูนสูง 15 ม. หน้าตักกว้าง 19 ม. ประดิษฐานอยู่บนยอดเขาอย่างสง่างาม ถือเป็นพระพุทธรูปขนาดใหญ่ที่สุดในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ที่สร้างถูกต้องตามพุทธลักษณะ 32 ประการของพระพุทธเจ้า นอกจากนี้ยังมีพระธาตุเจดีย์ 2 องค์ และโบสถ์สไตล์ล้านนาให้กราบไหว้อีกด้วย    

ชมแม่น้ำสาละวิน ที่บ้านแม่สามแลบ

 

• ทิวทัศน์ของแม่น้ำสาละวิน มองจากบ้านแม่สามแลบ

  ถ้ามีเวลาพอ แนะนำให้ขับรถไปชมแม่น้ำสาละวินที่บ้านแม่สามแลบกันสักครั้ง เนื่องจากเป็นแม่น้ำนานาชาติที่มีความยาวมากถึง 2.800 กม. แม่น้ำสาละวินมีต้นกำเนิดจากการละลายของน้ำแข็งบนเทือกเขาหิมาลัยในแคว้นทิเบต และไหลลงมาเรื่อยๆ ผ่านจีน เมียนมาร์ และไทย แม้ประเทศไทยจะมีแม่น้ำสาละวินไหลผ่านเป็นแนวกั้นเขตแดนถึง 101 กม. แต่เราก็สามารถเห็นแม่น้ำสาละวินได้อย่างชัดเจนจากจุดนี้เพียงจุดเดียวเท่านั้น   กิจกรรมของที่นี่ คือ การล่องเรือชมความงามของแม่น้ำสาละวิน โดยมี 2 เส้นทางให้เลือก คือ ล่องใต้จากแม่สามแลบ-สบเมย หรือจะขึ้นเหนือจากแม่สามแลบ-บ้านท่าตาฝั่ง โดยทั้ง 2 เส้นทางใช้เวลาไป-กลับประมาณ 2 ชม.   นอกจากนี้ยังได้ชมความเป็นอยู่ของคนพื้นเมือง ที่มีทั้งชาวไทย ชาวไทยใหญ่ และชาวกะเหรี่ยง ที่อยู่ด้วยกันอย่างสงบสุข ถึงแม้จะนับถือคนละศาสนาก็ตาม การสร้างบ้านลอยตามภูเขาที่ดูไกลๆ เหมือนลอยอยู่บนอากาศ   การเดินทางในปัจจุบันสะดวกสบายขึ้นมาก รถเก๋งก็สามารถไปเที่ยวได้ (สมัยก่อนต้องใช้รถโฟร์วีลดไรฟเท่านั้น) จากแม่สะเรียงไปบ้านแม่สามแลบระยะทาง 50 กม. ใช้เวลาเพียง 1 ชม.    

ขอขอบคุณ

    บริษัท มาสด้า เซลส์ (ประเทศไทย) จำกัด ที่เอื้อเฟื้อพาหนะในการเดินทาง