เสาหลักเมืองเพชรบูรณ์ มีความพิเศษยิ่งกว่าเสาหลักเมืองในที่อื่น ๆ นั่นคือ เป็นเสาหลักเมืองแห่งเดียวที่เป็นศิลาจารึกที่มีการจารึกครั้งแรกไว้นานนับพันปีมาแล้ว …
จากบันทึกการขึ้นทะเบียนโบราณสถาน โบราณวัตถุของกรมศิลปากร สันนิษฐานได้ว่า ศิลาจารึกนี้ ครั้งแรกน่าจะถูกนำมาจากเมืองโบราณศรีเทพ มาไว้ที่วัดมหาธาตุก่อน หลังจากนั้น ก็ได้นำมายกเป็นเสาหลักเมืองเพชรบูรณ์ โดยหลวงนิกรเกียรติคุณ เมื่อ พ.ศ. 2443 โดยได้เลือกนำมาปักไว้ที่ป้อมกำแพงเมืองทิศตะวันตกเฉียงใต้ของแนวกำแพงเมืองโบราณ เพราะเป็นบริเวณที่อยู่หน้าศาลากลางจังหวัด
เมื่อ พ.ศ. 2548 เมื่อมีการปรับปรุงก่อสร้างอาคารศาลหลักเมืองครั้งใหญ่ ได้มีการค้นพบว่า เสาหลักเมืองเพชรบูรณ์ เป็นศิลาจารึก ทำด้วยแท่งเสาหินทรายสีเทา มีลักษณะปลายป้านโค้งมน มีความสูงจากฐานล่างถึงปลายยอด 184 เซนติเมตร กว้าง 30 เซนติเมตร ความหนาประมาณ 15-16 เซนติเมตร ปลายฐานด้านล่างสุดมีลักษณะแผ่ขยายออกคล้ายวงกลมแบน
กรมศิลปากรได้ทำการอ่านและแปลศิลาจารึกเสาหลักเมืองเพชรบูรณ์เป็นที่เรียบร้อยแล้ว โดยสรุปได้ความว่า เป็นการจารึกลงในเสาหินใน 2 ยุคด้วยกัน คือ ครั้งแรกเป็นการจารึกในด้านที่ 1 เป็นอักษรขอมโบราณ ภาษาสันสกฤต มีข้อความ 22 บรรทัด จารึกเมื่อมหาศักราช 943 ตรงกับพุทธศักราช 1564 เป็นข้อความการสรรเสริญพระศิวะในศาสนาพราหมณ์ ส่วนการจารึกครั้งที่ 2 เป็นการจารึกใหม่ใน 3 ด้านที่เหลือ เมื่อจุลศักราช 878 ตรงกับพุทธศักราช 2059 เป็นอักษรขอม ภาษาไทย บาลีและเขมร เป็นข้อความเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา และมีข้อความที่ให้ช่วยกันสืบสานพระพุทธศาสนาให้ได้ 5000 ปี
กระดาษลอกลายและสำเนาคำอ่านและแปลศิลาจารึกเสาหลักเมืองเพชรบูรณ์ดังกล่าว สามารถชมได้ที่หอวัฒนธรรมนครบาลเพชรบูรณ์ ซึ่งตั้งอยู่ตรงกันข้ามกับศาลหลักเมืองเพชรบูรณ์นั่นเอง
ศาลหลักเมืองเพชรบูรณ์ เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง เป็นจุดรวมใจรวมศรัทธาของคนเพชรบูรณ์ ที่มากราบไหว้ขอพร บนบานศาลกล่าวได้ตามที่ปรารถนา ข้าราชการและคนทั่วไป เมื่อเดินทางมาถึงเมืองเพชรบูรณ์ ก็จะต้องมากราบสักการะศาลหลักเมืองเพชรบูรณ์เป็นอันดับแรก
Phetchabun City Pillar is a unique city pillar in Thailand. It is a stone inscription which was first inscribed about a thousand years ago.
From the document of Fine Arts Department, we can presume that this stone inscription was first taken from Si Thep Ancient City to Wat Mahathat in Phetchabun city long time ago and then was placed to be the city pillar in B.E. 2443 on the southwest fort of Phetchabun ancient wall.
Phetchabun City Pillar is a gray sandstone pillar, 184 cm. high, 30 cm. wide and 15-16 cm. thick. It was discovered to be a stone inscription while the major reconstruction of the shrine in B.E. 2548. The Fine Arts Department has already read and translated the stone inscription and concluded that it was inscribed in two different times.
In B.E. 1564, the front side of the pillar was inscribed with 22 lines of ancient Khmer alphabets in Sansakrit language to praise to Shiva in Brahmanism. The second inscription was made in B.E. 2059 on the rest three sides of the pillar, also with Khmer alphabets but in Thai, Pali and Khmer languages. The texts asked to preserve Buddhism until 5,000 years.
Tracing papers, copy of the word reading and translation of the stone inscription can be viewed at Nakornban Phetchabun Cultural Hall which is just opposite the Phetchabun City Pillar Shrine.
Leave a comment