บ่อเหล็กน้ำพี้

ดาบเหล็กน้ำพี้

    อยู่หมู่ที่ 1 ตำบลน้ำพี้ อำเภอทองแสนขัน อยู่ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 40 กิโลเมตร มีถนนลาดยางสะดวกต่อการเดินทางมาชมบ่อเหล็กน้ำพี้ เป็นบ่อเหล็กกล้ามีอยู่หลายบ่อด้วยกัน แต่เท่าที่ปรากฏให้เห็นชัดเจนมีอยู่ 2 บ่อ คือ "บ่อพระแสง"และ"บ่อพระขรรค์" โดยบ่อพระแสงจะเป็นบ่อที่มีเนื้อเหล็กดีกว่า

บ่อพระแสง

บ่อพระขรรค์

บ่ออื่น ในสมัยโบราณนายช่างผู้สร้างพระแสงดาบถวายพระมหากษัตริย์ จะนำเอาเหล็กน้ำพี้ที่บริเวณบ่อพระแสงไปถลุงทำพระแสงดาบ จึงเรียกว่า"บ่อพระแสง"ส่วนบ่อพระขรรค์เข้าใจว่าเป็นบ่อที่นำเอาเหล็กจากบริเวณนี้ไปถลุงทำพระขรรค์ จึงเรียกว่า "บ่อพระขรรค์"

เหล็กน้ำพี้

     เหล็กน้ำพี้ เป็นเหล็กที่มีคุณภาพสูง เมื่อนำมาถลุงได้เนื้อเหล็กแล้วนำไปตีเป็นอาวุธของใช้ต่างๆเนื้อเหล็กจะคมวาว สีเขียวคล้ายปีกแมลงทับ เหนียวและอ่อน ดาบคู่มืออันลือชื่อของพระยาพิชัยดาบหักที่ชื่อว่า"ดาบนันทกาวุธ"นั้นก็ตีจากเหล็กน้ำพี้และมีความเชื่อกันว่าเหล็กน้ำพี้สามารถล้างอาถรรพ์ได้

ขั้นตอนการตีเหล็ก

     บ่อเหล็กน้ำพี้ถือเป็นแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญแห่งหนึ่งของรัฐ เคยมีผู้เชี่ยวชาญมาสำรวจพบว่าเป็นแหล่งเหล็กกล้าที่มีคุณภาพดีมาก แต่มีปริมาณน้อยไม่พอที่จะทำการอุตสาหกรรม ปัจจุบันจึงห้ามมิให้ผู้ใดขุดและได้สงวนไว้เป็นโบราณสถานทางประวัติศาสตร์ต่อไป