เงินเดือนพระสงฆ์ “นิตยภัต” ไขข้อสงสัยเหตุใดพระสงฆ์ไทยได้รับเงินเดือน

Danita S.เผยแพร่: 20 ต.ค. 2566 09:00 น.| อัปเดต: 20 ต.ค. 2566 09:55 น.

319 3 minutes read

เงินเดือนพระสงฆ์ "อัตรานิตยภัต" ไขข้อสงสัยเหตุใดพระในไทยได้รับเงินเดือน

รู้หรือไม่ พระสงฆ์ในประเทศไทยได้รับเงินเดือน สำหรับพระสงฆ์นั้นจะเรียกว่า อัตรานิตยภัต ซึ่งมาจากคำว่า “อัตรา” หมายถึง จำนวนที่จำกัดไว้ตามเกณฑ์ และคำว่า “นิตยภัต” หมายถึง ค่าภัตตาหารประจำที่ถวายแก่ภิกษุสามเณร

เงินเดือนพระสงฆ์ในประเทศไทยได้เงินแตกต่างไล่เรียงลดหลั่นไปตามสมณศักดิ์ สำหรับอัตราเงินเดือนพระสงฆ์ในปัจจุบันนั้นจะอ้างอิงจากคณะรัฐมนตรีเมื่อปี 2554 ที่ให้แก่พระที่มีสมณศักดิ์ทั้งสิ้น 76 สมณศักดิ์ เริ่มต้นตั้งแต่สมเด็จพระสังฆราชเจ้าเรื่อยไปจนถึงเลขานุการเจ้าคณะตำบล

เงินเดือนพระสงฆ์ "อัตรานิตยภัต" ไขข้อสงสัยเหตุใดพระได้รับเงินเดือน

เปิดที่มาเงินเดือนพระสงฆ์ในประเทศไทย

นิตยภัต หรือ เงินเดือนพระสงฆ์ เป็นค่าภัตตาหารที่พระมหากษัตริยถวายแก่ภิกษุสามเณร ในอดีตพระมหากษัตริย์จะพระราชศรัทธาถวายภัตตาหาร อัฐบริขาร รวมถึงพระราชทานเบี้ยหวัดเป็นรายปีแก่พระสงฆ์ ก่อนที่เบี้ยหวัดรายปีจะถูกยกเลิกในรัชสมัยการปกครองของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก

จากนั้นทรงเปลี่ยนเป็นเบี้ยหวัดรายเดือนแทน และทรงโปรดให้วางอัตรานิตยภัตตามลำดับชั้นสมณศักดิ์ ในปัจจุบันอัตรานิตยภัตได้ปรับเปลี่ยนไปตามความเหมาะสมของสภาวะสังคมและเศรษฐกิจในยุคสมัยนั้น ๆ ตามแต่อนุมัติจากคณะรัฐมนตรี

อัตรานิตยภัตของพระสงฆ์ไทย แต่ละตำแหน่งได้เงินเดือนดังนี้

เปิดบัญชีอัตรานิตยภัตฉบับล่าสุด มีผลบังคับใช้ตั้งแต่เดือนเมษายน พ.ศ. 2554 เป็นต้นมา โดยมีกำหนดจ่ายนิตยภัตแก่พระสงฆ์ตามสมณศักดิ์ ดังนี้

1. สมเด็จพระสังฆราชเจ้า ได้รับนิตยภัต 37,700 บาท

2. สมเด็จพระสังฆราช ได้รับนิตยภัต 34,200 บาท

3. ผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช ได้รับนิตยภัต 30,800 บาท

4. สมเด็จพระราชาคณะ ได้รับนิตยภัต 27,400 บาท

5. กรรมการมหาเถรสมาคม ได้รับนิตยภัต 23,900 บาท

6. เจ้าคณะใหญ่หนต่าง ๆ (ม/ธ) ได้รับนิตยภัต 20,900 บาท

7. พระราชาคณะเจ้าคณะรองชั้นหิรัญบัฏ (รองสมเด็จพระราชาคณะ) ได้รับนิตยภัต 20,500 บาท

8. เจ้าคณะภาค ได้รับนิตยภัต 17,100 บาท

9. แม่กองบาลี ได้รับนิตยภัต 17,100 บาท

10. แม่กองธรรม ได้รับนิตยภัต 17,100 บาท

11. รองเจ้าคณะภาค ได้รับนิตยภัต 13,700 บาท

12. เจ้าคณะจังหวัด ได้รับนิตยภัต 10,300 บาท

13. เลขานุการสมเด็จพระสังฆราช ได้รับนิตยภัต 10,300 บาท

14. พระราชาคณะเจ้าคณะรองชั้นสัญญาบัตร ได้รับนิตยภัต 13,700 บาท

15. พระราชาคณะชั้นธรรม ได้รับนิตยภัต 13,700 บาท

16. พระราชาคณะชั้นเทพ ได้รับนิตยภัต 10,300 บาท

17. พระราชาคณะเจ้าคณะจังหวัด ได้รับนิตยภัต 10,300 บาท

18. พระราชาคณะชั้นราช ได้รับนิตยภัต 6,900 บาท

19. พระราชาคณะปลัดขวา ได้รับนิตยภัต 5,500 บาท

20. พระราชาคณะปลัดซ้าย ได้รับนิตยภัต 5,500 บาท

21. พระราชาคณะปลัดกลาง ได้รับนิตยภัต 5,500 บาท

22. พระราชาคณะชั้นสามัญ ป.ธ.9 ได้รับนิตยภัต 5,500 บาท

23. พระราชาคณะชั้นสามัญ ป.ธ.7-8 ได้รับนิตยภัต 5,200 บาท

24. พระราชาคณะชั้นสามัญ ป.ธ.5-6 ได้รับนิตยภัต 4,800 บาท

25. พระราชาคณะชั้นสามัญ เจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นเอก ได้รับนิตยภัต 4,800 บาท

26. พระราชาคณะชั้นสามัญ ป.ธ.4 รองเจ้าคณะจังหวัด ได้รับนิตยภัต 4,500 บาท

27. พระราชาคณะชั้นสามัญ เจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นโท ได้รับนิตยภัต 4,500 บาท

28. พระราชาคณะชั้นสามัญ ป.ธ.3 ได้รับนิตยภัต 4,100 บาท

29. พระราชาคณะชั้นสามัญยก ฝ่ายวิปัสสนาธุระ ได้รับนิตยภัต 4,100 บาท

30. พระราชาคณะชั้นสามัญยก (เจ้าคณะอําเภอ) ได้รับนิตยภัต 4,100 บาท

เงินเดือนพระสงฆ์ "อัตรานิตยภัต"

31. พระราชาคณะชั้นสามัญ เจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นตรี ได้รับนิตยภัต 4,100 บาท

32. พระเปรียญธรรม 9 ประโยค ได้รับนิตยภัต 4,100 บาท

33. พระคณาจารย์เอก ได้รับนิตยภัต 4,100 บาท

34. พระราชาคณะชั้นสามัญยก ได้รับนิตยภัต 3,800 บาท

35. พระครูปลัดชั้นเอกของสมเด็จพระราชาคณะ ได้รับนิตยภัต 3,800 บาท

36. พระคณาจารย์โท ได้รับนิตยภัต 3,800 บาท

37. พระครูสัญญาบัตร พระครูสัญญาบัตร / เจ้าคณะอําเภอ ชั้นพิเศษ ได้รับนิตยภัต 3,800 บาท

38. พระครูสัญญาบัตร เจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นเอก ได้รับนิตยภัต 3,800 บาท

39. เลขานุการเจ้าคณะใหญ่หนต่าง ๆ (มหานิกาย/ธรรมยุต) ได้รับนิตยภัต 3,800 บาท

40. พระครูสัญญาบัตร | เจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นโท ได้รับนิตยภัต 3,400 บาท

41. พระครูสัญญาบัตร เจ้าคณะอําเภอชั้นเอก ได้รับนิตยภัต 3,400 บาท

42. พระครูสัญญาบัตร ผู้ช่วยเจ้าอาวาส พระอารามหลวงชั้นพิเศษ ได้รับนิตยภัต 3,400 บาท

43. พระครูสัญญาบัตร เทียบเท่าผู้ช่วยเจ้าอาวาส พระอารามหลวงชั้นพิเศษ ได้รับนิตยภัต 3,400 บาท

44. พระครูสัญญาบัตร รองเจ้าอาวาส พระอารามหลวงชั้นเอก ได้รับนิตยภัต 3,400 บาท

45. เลขานุการเจ้าคณะภาค ได้รับนิตยภัต 3,400 บาท

46. พระครูปลัดรองสมเด็จพระราชาคณะ ชั้นหิรัณยบัฏ ได้รับนิตยภัต 3,400 บาท

47. พระครูสัญญาบัตร เจ้าคณะอําเภอชั้นโท / พระสังฆาธิการ เจ้าคณะอําเภอ ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

48. พระครูสัญญาบัตร เจ้าอาวาสพระอารามหลวงชั้นตรี ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

49. พระครูสัญญาบัตร รองเจ้าอาวาส พระอารามหลวงชั้นโท ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

50. พระครูสัญญาบัตร ผู้ช่วยเจ้าอาวาส พระอารามหลวงชั้นเอก ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

51. พระครูสัญญาบัตร เทียบเท่าผู้ช่วยเจ้าอาวาส พระอารามหลวงชั้นเอก ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

52. พระครูสัญญาบัตร รองเจ้าคณะอําเภอชั้นเอก ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

53. พระครูสัญญาบัตร เจ้าคณะตําบลชั้นเอก ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

54. เลขานุการรองเจ้าคณะภาค ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

55. เลขานุการเจ้าคณะจังหวัด ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

56. พระครูปลัดของเทียบรองสมเด็จพระราชาคณะ ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

57. พระครูฐานานุกรมของสมเด็จพระสังฆราช ชั้นเอก ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

58. พระครูสัญญาบัตร รองเจ้าคณะอําเภอชั้นโท/ พระสังฆาธิการ รองเจ้าคณะอําเภอ ได้รับนิตยภัต 2,700 บาท

59. พระครูสัญญาบัตร เจ้าคณะตําบลชั้นโท ได้รับนิตยภัต 2,700 บาท

60. พระครูสัญญาบัตร ผู้ช่วยเจ้าอาวาส พระอารามหลวงชั้นโท ได้รับนิตยภัต 2,700 บาท

เงินเดือนพระสงฆ์ "อัตรานิตยภัต"

61. พระครูสัญญาบัตร เทียบเท่าผู้ช่วยเจ้าอาวาส พระอารามหลวงชั้นโท ได้รับนิตยภัต 2,700 บาท

62. พระครูสัญญาบัตร เจ้าอาวาสวัดราษฎร์ชั้นเอก ได้รับนิตยภัต 2,700 บาท

63. พระครูสัญญาบัตร รองเจ้าอาวาส พระอารามหลวงชั้นตรี ได้รับนิตยภัต 2,700 บาทฃ

64. พระครูฐานานุกรมของสมเด็จพระสังฆราช ชั้นโท ได้รับนิตยภัต 2,700 บาท

65. พระครูปลัดของพระราชาคณะชั้นธรรม ได้รับนิตยภัต 2,700 บาท

66. เลขานุการรองเจ้าคณะจังหวัด ได้รับนิตยภัต 2,700 บาท

67. พระครูสัญญาบัตร เจ้าคณะตําบล ชั้นตรี ได้รับนิตยภัต 2,500 บาท

68. พระครูสัญญาบัตร เจ้าอาวาสวัดราษฎร์ ชั้นโท หรือฝ่ายวิปัสสนา ได้รับนิตยภัต 2,500 บาท

69. เจ้าอธิการ (เจ้าคณะตําบลที่ไม่เป็น พระครูสัญญาบัตร) ได้รับนิตยภัต 2,500 บาท

70. พระครูสัญญาบัตร เจ้าอาวาสวัดราษฎร์ ชั้นตรี ได้รับนิตยภัต 2,200 บาท

71. เลขานุการเจ้าคณะอําเภอ ได้รับนิตยภัต 2,200 บาท

72. พระครูสัญญาบัตร รองเจ้าอาวาสวัดราษฎร์ (รจร.) ได้รับนิตยภัต 1,800 บาท

73. พระครูสัญญาบัตร ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดราษฎร์ (ผจร.) ได้รับนิตยภัต 1,800 บาท

74. เลขานุการรองเจ้าคณะอําเภอ ได้รับนิตยภัต 1,800 บาท

75. พระอธิการ (เจ้าอาวาสวัดราษฏร์ ที่ไม่เป็นพระครูสัญญาบัตร) ได้รับนิตยภัต 1,800 บาท

76. เลขานุการเจ้าคณะตําบล ได้รับนิตยภัต 1,200 บาท

นิตยภัตพิเศษตามพระบรมราชโองการ ในรัชกาลก่อน

1. พระปริต (พระสวดพระพุทธมนต์ ซึ่งเป็นเครื่องป้องกันสรรพอุปัทวันตราย) วัดชนะสงคราม รวม 20 รูป ได้รับนิตยภัต 1,800 บาท

2. พระพิธีธรรม ประจําวัดต่าง ๆ รวม 10 วัด วัดละ 4 รูป ได้รับนิตยภัต 1,800 บาท

3. พระอันดับประจําวัดจุฑาทิศธรรมสภา จังหวัดชลบุรี รวม 5 รูป ได้รับนิตยภัต 1,800 บาท

อัตรานิตยภัตบรรพชิตจีนนิกาย และบรรพชิตอนัมนิกาย

1. เจ้าคณะใหญ่จีนนิกาย / เจ้าคณะใหญ่อนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 10,300 บาท

2. รองเจ้าคณะใหญ่จีนนิกาย / รองเจ้าคณะใหญ่อนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 4,500 บาท

3. ผู้ช่วยเจ้าคณะใหญ่ฝ่ายขวาจีนนิกาย / ผู้ช่วยเจ้าคณะใหญ่ฝ่ายขวาอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

4. ผู้ช่วยเจ้าคณะใหญ่ฝ่ายซ้ายจีนนิกาย / ผู้ช่วยเจ้าคณะใหญ่ฝ่ายซ้ายอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

5. ปลัดขวาจีนนิกาย /ปลัดขวาอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 2,700 บาท

6. ปลัดซ้ายจีนนิกาย /ปลัดซ้ายอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 2,700 บาท

7. รองปลัดขวาจีนนิกาย / รองปลัดขวาอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 2,500 บาท

8. รองปลัดซ้ายจีนนิกาย / รองปลัดซ้ายอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 2,500 บาท

9. ผู้ช่วยปลัดขวาจีนนิกาย / ผู้ช่วยปลัดขวาอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 2,200 บาท

10. ผู้ช่วยปลัดซ้ายจีนนิกาย / ผู้ช่วยปลัดซ้ายอนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 2,200 บาท

11. เลขานุการเจ้าคณะใหญ่จีนนิกาย / เลขานุการเจ้าคณะใหญ่อนัมนิกาย ได้รับนิตยภัต 3,100 บาท

ทั้งนี้ จากคำถามที่หลาย ๆ คนสงสัยว่าเหตุใดพระสงฆ์ถึงได้รับเงินเดือน สืบเนื่องจากธรรมเนียมปฏิบัติของพระมหากษัตริย์ตั้งแต่ในอดีต ที่เล็งเห็นถึงความสำคัญของการดำรงอยู่ของพระพุทธศาสนา อันได้สร้างคุณประโยชน์ให้แก่สังคมไทย รวมถึงเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจของประชาชนชาวไทยมาอย่างยาวนาน

เปิดเงินเดือนพระสงฆ์ "อัตรานิตยภัต"