Page 165 - เอกสารประกอบการอบรม วิทยาศาสตร์
P. 165
[แนวคำตอบ] ตอนที่ 2 การสืบเสาะหาข้อมูลเพื่อหาสาเหตุการเกิดน้ำขึ้นน้ำลง
1. แรงไทดัลคืออะไร
ตอบ....แรงไทดัล คือ แรงที่เกิดจากการที่แรงโน้มถ่วงจากวัตถุหนึ่ง (วัตถุ A) กระทำต่ออีกวัตถุหนึ่ง (วัตถุ B)
ไม่เท่ากันในแต่ละจุดของวัตถุนั้น ด้านของวัตถุ B ที่ประจันหน้ากับวัตถุ A จะได้รับอิทธิพลจากแรงโน้มถ่วง
มากกว่าด้านที่อยู่ไกลจากวัตถุ A ความแตกต่างของแรงโน้มถ่วงเป็นผลให้วัตถุ B บิดเบี้ยวไป หรืออาจทำให้
วัตถุ B แตกออกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยได้ แรงไทดัล เป็นสาเหตุให้เกิดเหตุการณ์ทางดาราศาสตร์ เช่น การแตก
ออกเป็นวงแหวนของดวงจันทร์บริวารของดาวเสาร์ การที่ดาวพุธเป็นทรงรี และการเกิดน้ำขึ้นน้ำลง.................
2. ปรากฏการณ์น้ำขึ้นน้ำลงเกิดจาก
ตอบ....น้ำขึ้นน้ำลงเกิดจากแรงไทดัลที่ดวงจันทร์กระทำต่อมวลน้ำบนผิวโลก ดึงดูดให้มวลน้ำฝั่งที่หันเข้าหา
ดวงจันทร์ยกตัวสูงขึ้น และเป็นผลให้ระดับน้ำในบริเวณอื่นลดลง อย่างไรก็ตาม การหมุนรอบตัวเองของโลก
ทำให้เกิดแรงหนีศูนย์กลาง ประกอบกับสภาพเฉื่อยของน้ำ ทำให้มวลน้ำฝั่งตรงข้ามกับฝั่งที่หันเข้าหาดวงจันทร์
ยกตัวสูงขึ้นด้วย..................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
3. ตามปกติแล้ว มีน้ำขึ้นน้ำลงเกิดขึ้นวันละกี่ครั้ง ระยะเวลาระหว่างน้ำขึ้นและน้ำลงห่างกันประมาณกี่ชั่วโมง
และเพราะเหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น
ตอบ....หากวิเคราะห์จากปฏิสัมพันธ์ระหว่างโลกและดวงจันทร์แล้ว แต่ละวันจะมีน้ำขึ้นเกิดขึ้น 2 ครั้ง และ
น้ำลงเกิดขึ้น 2 ครั้ง โดยน้ำขึ้นสูงสุดและน้ำลงต่ำสุดแต่ละครั้งเกิดขึ้นห่างกันประมาณ 6 ชั่วโมง 12 นาที ทั้งนี้
เป็นเพราะโลกหมุนรอบตัวเอง ทำให้จุดที่ทำการวัดระดับน้ำเคลื่อนที่ผ่านบริเวณที่ได้รับอิทธิพลจากแรงไทดัล
สูงสุด 2 ครั้ง (น้ำขึ้น) และบริเวณที่ได้รับอิทธิพลจากแรงไทดัลน้อยที่สุด 2 ครั้ง (น้ำลง).....................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
4. ปัจจัยใดบ้างที่ส่งผลต่อการเกิดน้ำขึ้นน้ำลง
่
ตอบ....ปัจจัยที่ส่งผลตอการเกิดน้ำขึ้นน้ำลง ได้แก่ แรงไทดัลที่ดวงจันทร์และดวงอาทิตย์กระทำต่อโลก แตด้วย
่
ดวงอาทิตย์อยู่ห่างจากโลกมากกว่าระยะระหว่างดวงจันทร์กับโลกมาก ทำให้ดวงอาทิตย์ไม่มีอิทธิพลต่อการ
เกิดน้ำขึ้นน้ำลงมากนัก อีกทั้ง การที่โลกหมุนรอบตัวเองยังส่งผลให้น้ำโป่งออกทั้ง 2 ข้าง (two tidal bulges)
อย่างไรก็ตาม การเกิดน้ำขึ้นน้ำลงในแต่ละบริเวณบนโลกไม่ได้เป็นผลมาจากปฏิสัมพันธ์ระหว่าง โลก ดวง
จันทร์ และดวงอาทิตย์เท่านั้น แต่ยังขึ้นอยู่กับลักษณะทางภูมิศาสตร์ของแต่ละบริเวณอีกด้วย.........................
...........................................................................................................................................................................
วิทยาศาสตร์: ปรากฏการณ์น้ำขึ้นน้ำลง หน้า 10 จาก 34
156
