วัดหนองบัว เป็นวัดเก่าแก่ที่ถูกสร้างขึ้นราวปี พ.ศ. 2405 โดยครูบาหลวงสุนันต๊ะเป็นผู้รวบรวมคนในหมู่บ้าน ซึ่งส่วนใหญ่มีเชื้อสายไทลื้อให้ช่วยกันสร้างขึ้น เพื่อเป็นวัดประจำหมู่บ้าน ปัจจุบันวัดหนองบัวตั้งอยู่ที่บ้านหนองบัว ตำบลป่าคา อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน อยู่ห่างจากตัวเมืองน่านประมาณ 50 กิโลเมตร การเดินทาง สามารถเดินทางด้วยรถส่วนตัว โดยมุ่งหน้าไปทางอำเภอท่าวังผา ใช้ทางหลวงชนบท น่าน 4007 จะมีป้ายบอกทางตลอด หรือนั่งรถโดยสารประจำทางสายน่าน – ปัว แล้วลงรถที่ตลาดท่าวังผา และต่อวินมอเตอร์ไซค์ก็จะถึงจุดหมายแล้วค่ะความน่าสนใจของวัดหนองบัวก็คือ ภาพจิตรกรรมฝาผนังภายในวิหาร ซึ่งถูกเขียนขึ้นโดย “หนานบัวผัน” (คนเหนือจะเรียก “หนาน” เมื่อผ่านการบวชพระแล้วสึกออกมา) ชาวลาวพวนจากหลวงพระบาง มีนายเทพและพระแสนพิจิตรเป็นผู้ช่วยในการเขียนภาพ ซึ่งมีข้อสันนิษฐานว่า จิตรกรรมฝาผนังดังกล่าว มีอายุใกล้เคียงกันกับภาพปู่ม่านย่าม่าน กระซิบรักบันลือโลก ที่วัดภูมินทร์ จังหวัดน่าน เพราะเป็นภาพวาดที่ถูกเขียนขึ้นในเวลาใกล้เคียงกัน โดยช่างสกุลเดียวกัน สังเกตจากลักษณะลายเส้น สีที่ใช้ การบอกเล่าเรื่องราว ตลอดจนการตรวจสอบทางวิทยาศาสตร์ภาพจิตรกรรมดังกล่าวนั้นมีการบอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับวิถีชีวิตของชาวไทลื้อในสมัยก่อน สภาพความเป็นอยู่ การทอผ้า การนุ่งซิ่นของผู้หญิงไทลื้อ ซึ่งมาจากการทอขึ้นเอง มีการออกแบบลวดลาย เช่น ลายน้ำไหล ลายมัดก่าน ซิ่นตีนจก ซิ่นม่าน การสักลวดลายและการนุ่งกางเกงสะดอของผู้ชายไทลื้อ รวมไปจนถึงการบอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติและเรื่องราวของจันทคาธชาดก ผ่านจิตรกรรมฝาผนัง ซึ่งมีคุณค่าทางศิลปะ ประวัติศาสตร์ และมีคุณค่าทางจิตใจอย่างประเมินค่าไม่ได้นอกจากจิตรกรรมฝาผนังแล้ว ภายในวิหารวัดหนองบัวยังมีพระพุทธรูปเก่าแก่ที่อยู่คู่วัดหนองบัวมาตั้งแต่แรกเริ่ม มีบุษบก และสัตตภัณฑ์ (เชิงเทียน) ซึ่งมีอายุเก่าแก่ ควรค่าแก่การอนุรักษ์และรักษาไว้ เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาและสืบทอดต่อไปอีกหนึ่งสถานที่สำคัญภายในวัดหนองบัวที่เราอยากแนะนำให้ท่านได้ไปสัมผัสก็คือ เรือนไทลื้อ ซึ่งตั้งอยู่บริเวณด้านหลังของวิหาร มีลักษณะเป็นเรือนไม้สองชั้น ชั้นบนมีการจำลองลักษณะบ้านของคนไทลื้อ ข้าวของเครื่องใช้และวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ประกอบอาชีพในสมัยก่อน บริเวณใต้ถุนชั้นล่าง มีการสาธิตการปั่นฝ้ายและทอผ้า ซึ่งมีกลุ่มแม่บ้านในหมู่บ้านมาทอผ้าในทุก ๆ วัน มีการจำหน่ายผ้าทอที่มีเอกลักษณ์ของชาวไทลื้อเป็นผลิตภัณฑ์ของชุมชน และเป็นของฝากให้กับผู้ที่มาเยือนอีกด้วยคุณค่าของโบราณสถานและโบราณวัตถุ หากเราไม่ศึกษาและอนุรักษ์ไว้ สักวันหนึ่งก็จะเลือนหายไปตามกาลเวลา หวังเป็นอย่างยิ่งว่า ท่านผู้อ่านได้อ่านบทความนี้แล้ว จะส่งต่อความรู้และหาโอกาสไปเยี่ยมชมวัดหนองบัวที่จังหวัดน่านกันนะคะ ผู้เขียน ในฐานะที่เป็นคนเมืองน่านโดยกำเนิด ยินดีต้อนรับทุกท่านเลยค่ะ มาเที่ยวเมืองน่านกันนะคะ รับรองว่าท่านจะหลงรักเมืองน่าน ภาพประกอบทั้งหมดโดย ผู้เขียน