Yayın Türü
OTORİTE 1. DÖNEM TEKRARI
Tüm Dersler
Hazırlayan
Tandem Yayınları
Yazım Komisyonu
Dizgi-Grafik
Tandem Grafik Servisi
Basıldığı Yer
Prizma Press
Sertifika No: 44996
Halkalı Merkez Mah. Fatih Cd No: 71 Küçükçekmece / İSTANBUL
Tel: (0212) 696 99 99 Belgeç: (0212) 696 46 46
© Bu eserin tamamının ya da bir kısmının eseri yayımlayan şirketin
önceden izni olmaksızın basımı, elektronik ortamda ya da fotokopi ile
çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır.
İÇİNDEKİLER
MATEMATİK
ÇARPANLAR VE KATLAR
Test - 1 ................................................................ 5
Test - 2 ............................................................... 9
Test - 3 ............................................................... 13
Test - 4 ............................................................... 17
ÜSLÜ İFADELER
Test - 5 ............................................................... 19
Test - 6 ............................................................... 23
Test - 7 ............................................................... 27
Test - 8 ............................................................... 31
KAREKÖKLÜ İFADELER
Test - 9 ............................................................... 33
Test - 10 .............................................................. 37
Test - 11 .............................................................. 41
Test - 12 .............................................................. 45
Test - 13 ............................................................. 49
VERİ ANALİZİ
Test - 14 ............................................................. 51
GRAFİK - VERİ ANALİZİ
Test - 15 ............................................................. 55
BASİT OLAYLARIN OLMA OLASILIĞI
Test - 16 ............................................................. 59
CEBİRSEL İFADELER VE ÖZDEŞLİKLER
Test - 17 ............................................................. 63
Test - 18 ............................................................. 67
FEN BİLİMLERİ
MEVSİMLER VE İKLİMLER
Test - 1 ................................................................ 71
Test - 2 ................................................................ 75
DNA VE GENETİK KOD
Test - 3 ................................................................ 79
Test - 4 ................................................................ 83
Test - 5 ................................................................ 87
Test - 6 ................................................................ 91
Test - 7 ................................................................ 95
BASINÇ
Test - 8 ................................................................ 99
Test - 9 ................................................................ 103
Test - 10 .............................................................. 107
MADDE VE ENDÜSTRİ
Test - 11 .............................................................. 111
Test - 12 .............................................................. 115
Test - 13 .............................................................. 119
Test - 14 .............................................................. 123
Test - 15 .............................................................. 127
TÜRKÇE
MANTIK VE MUHAKEME
Test - 1 ................................................................ 131
Test - 2 ............................................................... 135
GÖRSEL OKUMA VE YORUMLAMA
Test - 3 ............................................................... 139
Test - 4 ............................................................... 143
FİİLİMSİ
Test - 5 ............................................................... 147
SÖZCÜKTE ANLAM
Test - 6 ............................................................... 151
Test - 7 ............................................................... 155
Test - 8 ............................................................... 159
Test - 9 ............................................................... 163
CÜMLEDE ANLAM
Test - 10 .............................................................. 165
Test - 11 .............................................................. 169
PARAGRAFTA ANLAM
Test - 12 .............................................................. 173
Test - 13 ............................................................. 177
CÜMLENİN ÖGELERİ
Test - 14 ............................................................. 181
YAZIM KURALLARI
Test - 15 ............................................................. 185
Test - 16 ............................................................. 189
METİN TÜRLERİ
Test - 17 ............................................................. 193
NOKTALAMA İŞARETLERİ
Test - 18 ............................................................. 195
T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK
BİR KAHRAMAN DOĞUYOR
Test - 1 ................................................................ 199
Test - 2 ............................................................... 203
Test - 3 ............................................................... 207
MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA ATILAN
ADIMDIR
Test - 4 ............................................................... 211
Test - 5 ............................................................... 215
Test - 6 ............................................................... 219
MİLLİ BİR DESTAN: YA İSTİKLAL YA ÖLÜM
Test - 7 ............................................................... 223
Test - 8 ............................................................... 227
Test - 9 ............................................................... 231
İÇİNDEKİLER
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ
KADER İNANCI
Test - 1 ................................................................ 235
Test - 2 ............................................................... 239
Test - 3 ............................................................... 243
ZEKÂT VE SADAKA
Test - 4 ............................................................... 247
Test - 5 ............................................................... 251
Test - 6 ............................................................... 255
DİN VE HAYAT
Test - 7 ............................................................... 259
Test - 8 ............................................................... 263
İNGİLİZCE
FRIENDSHIP
Test - 1 ................................................................ 267
TEEN LIFE
Test - 2 ................................................................ 271
IN THE KITCHEN
Test - 3 ................................................................ 275
ON THE PHONE
Test - 4 ................................................................ 279
THE INTERNET
Test - 5 ................................................................ 283
Cevap Anahtarı .................................................. 287
5
ÇARPANLAR VE KATLAR TEST - 1
MATEMATİK
2. Esra ile Deniz oynadıkları oyuna göre sırasıyla bir pozitif tam sayı söylerler. Söyledikleri sayı kadar puan kendilerine, söyledikleri sayı hariç o sayının pozitif bölenleri toplamı kadar puan rakibe yazılır.
Örneğin; Esra 10, Deniz 12 desin.
Bu bilgilere göre Esra'nın 14 diyerek başlattığı oyunu Deniz'in kazanabilmesi için aşağıdaki sayılardan
hangisini söylemesi gerekir?
A) 18 B) 20 C) 23 D) 36
10
Esra
+
Oyunu Esra kazanıyor.
12
Deniz
26 Puan
{ 1, 2, 3, 4, 6 }
16 puan
Esra
10 puan
20 Puan
12 puan
{ 1,2,5}
Deniz
8 puan
1.
Yukarıdaki görselde A ve B basketbol takımları arasında oynanan bir maçta sahaya çıkan oyuncuların forma
numaraları verilmiştir. A ve B basketbol takımları sırasıyla kırmızı ve yeşil formayla sahaya çıkmıştır. Bu maçla
ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir. Her iki takımdan da;
a Forma numarasının pozitif çarpan sayısı 2 olan oyuncular takımları adına on beşer sayı üretmiştir.
a Forma numarasının pozitif çarpan sayısı 3 olan oyuncular takımları adına on altışar sayı üretmiştir.
a Forma numarasının pozitif çarpan sayısı 2 veya 3'ten farklı olan oyuncular takımları adına on ikişer sayı
üretmiştir.
Görselde forma numarası verilen oyuncular dışında başka oyuncular bu maçta oynamamıştır.
Buna göre A ve B takımları arasında yapılan bu basketbol maçını hangi takım kaç sayı farkla kazanmıştır?
A) A takımı, 3 B) B takımı, 3 C) A takımı, 7 D) B takımı, 4
25 17
43 49
35 9 4 19
32 44
6
TEST - 1 ÇARPANLAR VE KATLAR
6. Yanda verilen çarpan ağacına göre C – (A + B) sonucu kaçtır?
A) 200 B) 220 C) 180 D)190
C
35
2 A 5 B
6
3.
Huni içerisinde tüm asal çarpanları verilen üç basamaklı en büyük sayı huninin ağzından düşmüştür.
Buna göre huninin ağzından düşen sayı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) 900 B) 990 C) 996 D) 999
2 3 5
5.
Bir uçaktaki boş koltuk sayısının asal çarpanlarına ayrılmış halinin yazılışı 2a . 3b şeklindedir.
Boş koltuk sayısının 97'den az olduğu bilindiğine göre a + b en fazla kaç olabilir? (a ve b sayma sayılarıdır.)
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6
4. İnci, 1'den 50'ye kadar olan doğal sayıları yandaki gibi
bir tahtaya yazıyor. Daha sonra Betül, İnci'nin yazdığı
sayılara sırasıyla aşağıdaki işlemleri uyguluyor.
a 2'nin katı olan tüm sayıları siliyor.
a 3'ün katı olan tüm sayıları siliyor.
a 5'in katı olan tüm sayıları siliyor.
a 7'nin katı olan tüm sayıları siliyor.
En son İnci tahtada kaç adet sayı kaldığını sayıyor.
Buna göre İnci'nin bulması gereken sonuç aşağıdakilerden hangisidir?
A) 13 B) 12 C) 11 D) 10
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
7
ÇARPANLAR VE KATLAR TEST - 1
7.
Tandem İnşaat bir cadde boyunca görseldeki gibi 1'den 20'ye kadar numaralandırılmış 20 tane ev inşa etmiştir. Bu evlerin pencere sayılarıyla ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
a Numarası asal bir sayı olan evlerde beşer tane pencere bulunmaktadır.
a Numarası asal bir sayı olmayan evlerde dörder tane pencere bulunmaktadır.
Buna göre bu evlerin tamamında toplam kaç tane pencere vardır?
A) 90 B) 89 C) 88 D) 87
1 2 3 20
. . . . .
9.
Yukarıda verilen düzgün altıgenin her bir köşesine ve merkezine birer daire yerleştirilmiştir. Merkezdeki dairenin içinde 45 yazmaktadır. Aynı doğru üzerinde bulunan üç dairenin içindeki sayıların çarpımı 2250'dir.
Tüm dairelerin içinde yazan sayılar birbirinden farklı pozitif tam sayı olduğuna göre düzgün altıgenin tüm
köşelerine gelmesi gereken sayıların toplamı kaçtır?
A) 85 B) 89 C) 93 D) 95
45
8.
Yandaki bahçede her bir bölüm dikdörtgen şeklindedir. Bölümlerin alanları şekilde gösterilmiştir.
Bu dikdörtgenlerden her birinin kenar uzunlukları metre cinsinden birer doğal sayı olduğuna göre \"?\" işareti ile gösterilen bölümün alanı kaç metrekaredir?
A) 64 B) 60 C) 50 D) 40
45 m2
44 m2
55 m2 65 m2
?
8
TEST - 1 ÇARPANLAR VE KATLAR
12.
Trabzon Büyükşehir Belediyesi 1200 metrelik doğrusal bir yürüyüş yolunun her iki yanına eşit aralıklarla ağaçlandırma çalışması yapacaktır. Bu yolun sağ tarafına 8 metre aralıklarla çam fidanları, sol tarafına 10 metre aralıklarla çınar fidanları dikilmesi planlanıyor. Çam ve çınar fidanlarının birim fiyatları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Yürüyüş yolunun her iki yanındaki başlangıç ve bitiş noktalarına da birer fidan dikilecektir.
Fidan başı dikim bedeli 2 lira ve fidan ücretlerinden başka gider olmadığına göre tüm fidanları satın alıp
dikmenin toplam maliyeti kaç liradır?
A) 1470 B) 2010 C) 2025 D) 2100
Ağaç Türü Birim Fiyat
Çam 5 lira
Çınar 6 lira
11. Dikdörtgen şeklinde, alanı 30 m2 olan tarlanın kenarlarından biri metre cinsinden asaldır.
Tarlanın çevresi, metresi 5 lira olan telle çevrilirse tele ödenecek ücret
en fazla kaç lira olur?
A) 310 B) 170 C) 110 D) 65
Alan = 30 m2
10.
Yanda kenar uzunlukları verilen dikdörtgen şeklindeki halı sahanın etrafına, köşelere de gelecek şekilde eşit
aralıklarla aydınlatma lambaları konulacaktır.
Buna göre sahanın etrafına en az kaç lamba gerekir?
A) 8 B) 10 C) 12 D) 14
34 m
51 m
9
ÇARPANLAR VE KATLAR TEST - 2
1.
Kenar uzunlukları belirtilen havuzun tabanına kare şeklinde eş fayanslar döşenecektir.
Bu işlem için en az kaç fayans kullanılır?
A) 21 B) 110 C) 121 D) 220
44 m
40 m
2.
30, 36 ve 42 litrelik üç farklı bidonda bulunan süt hiç artmayacak ve birbirine karışmayacak şekilde eşit hacimli
şişelere doldurulacaktır.
Buna göre, bir şişenin hacmi en çok kaç litre olabilir?
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8
30 L 36 L 42 L
3.
Bülent, ABCD dikdörtgeni şeklindeki bir kartona A hizasından başlamak üzere kenar uzunlukları 5 cm ve 9 cm
olan kare şeklindeki çıkartmaları birer kenarları ortak olacak şekilde boşluk kalmadan B hizasına kadar yapıştırıyor.
CD uzunluğu 100 cm'den fazla olduğuna göre bir kenarı 9 cm olan kare şeklindeki çıkartmalardan en az
kaç tane kullanmıştır?
A) 10 B) 12 C) 15 D) 18
10
TEST - 2 ÇARPANLAR VE KATLAR
5.
Ali Usta yukarıdaki A demirinin metresini 10 liradan, B demirinin metresini ise 8 liradan satın alıyor. Ali Usta
demir çubukları eş parçalara bölüp A demirinin her parçasını 200 liraya, B demirinin her parçasını 150 liraya
satıyor.
Ali Usta bu satıştan en az kaç TL kâr etmiştir?
A) 500 B) 750 C) 1200 D) 1250
A = B =
72 m 60 m
I. kalite demir II. kalite demir
4.
Ahmet Bey, kenar uzunlukları (24
. 5) m ve (53
. 2) m olan dikdörtgen şeklindeki bahçesinin kenarlarına köşelerine de gelmek şartıyla eşit aralıklarla ceviz fidanı dikmiştir. Fakat belli bir süre sonra diktiği fidanlardan 14 tanesinin kuruduğunu fark etmiş ve kuruyan ceviz fidanlarını sökmüş yerlerine yenilerini dikmiştir.
Bir ceviz fidanının fiyatı 25 lira olduğuna göre bu iş için Ahmet Bey en az kaç lira para harcamıştır?
A) 2000 B) 1800 C) 1650 D) 1300
144424443
14243
(5
(24
3
. 2) m
. 5) m
6.
Yukarıdaki 1'den 512'ye kadar olan tüm doğal sayılar kağıtlara yazılarak küçükten büyüğe doğru sıralanmıştır.
Sayıların yazılı olduğu kağıtların tamamı beyaz renklidir.
Yiğit soldan sağa doğru, Emir sağdan sola doğru 2'nin doğal sayı kuvveti olan sayıları sırayla kırmızı renkle aynı anda boyamaya başlıyor.
Yiğit ve Emir'in boyama hızları birbirine eşit olduğuna göre en son kırmızı renkle boyadıkları sayıların
çarpımı kaçtır?
A) 27
B) 162
C) 29
D) 45
Sol 1 2 3 4 5 . . . . . . . . . 512 Sağ
11
ÇARPANLAR VE KATLAR TEST - 2
8. Aşağıdaki görselde yükseklikleri 280 cm ve 400 cm olan iki tane duvar verilmiştir. Bu duvarların üstüne zeminden itibaren eş basamaklı merdivenler yapılması planlanmaktadır.
Merdivenlerin basamak yüksekliği 25 cm'den küçük olması gerekmektedir.
Buna göre iki duvar için toplamda en az kaç merdiven yapılmalıdır?
A) 17 B) 34 C) 68 D) 85
1. duvar
Zemin
2. duvar
400 cm
.....
280 cm
.....
7.
Emre ve Engin isimli iki öğrenciden Emre 6'nın katları olan doğal sayıları, Engin de 8'in katı olan doğal sayıları
görseldeki gibi yazmıştır. İki öğrencinin de yazdığı en büyük sayı 100'den küçüktür.
Buna göre Emre ve Engin'in yazdığı sayılardan en çok kaç tanesi ortaktır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6
9.
Yukarıdaki görselde 7 tane daire verilmiştir. Yan yana olan bazı daireler doğru parçası ile birbirine bağlanmıştır. Her dairenin içine birbirinden farklı pozitif tam sayılar yazılmıştır.
Birbirine bağlı dairelerin içinde yazan sayıların aralarında asal olduğu bilindiğine göre
A + B + C toplamı en az kaçtır?
A) 6 B) 8 C) 10 D) 12
18
A B 3
10
C 20
12
TEST - 2 ÇARPANLAR VE KATLAR
12.
Selin, Murat ve Mine Remzi Bey'in çocuklarıdır. Selin 6, Murat 10 ve Mine 5 yaşındadır. Her çocuk babasının
yaşını kendi yaşına böldüğünde kalanı 4 buluyor.
Buna göre Remzi Bey kaç yaşında olabilir?
A) 44 B) 40 C) 34 D) 30
11.
Emir ve Zeynep, renkleri dışında özdeş mavi, kırmızı ve sarı küplerle kule yapma oyunu oynamaktadır. Emir her
5 mavi küpten sonra 1 kırmızı küpü; Zeynep her 4 mavi küpten sonra 1 sarı küpü üst üste koyarak kule yapmaktadır.
Kırmızı ve sarı küpler ilk kez aynı hizaya geldiği anda, kulelerde toplam kaç tane mavi küp olur?
A) 30 B) 49 C) 54 D) 55
10.
A, B, C ve D sayıları iki sayının çarpımı şeklinde yukarıda verilmiştir. Bu sayıların EBOB'ları ile ilgili dört öğrencinin
verdiği bilgiler aşağıda verilmiştir.
Buna göre hangi öğrencinin verdiği bilgi yanlıştır?
A) Tolga B) Elif C) Zeynep D) Ali
A = 35 . 77 B = 55 . 45 C = 54 . 49 D = 33 . 21
A ve B sayılarının EBOB’u 55’tir.
B ve D sayılarının EBOB’u 99’dur.
C ve D sayılarının EBOB’u 63’tür.
A ve D sayılarının EBOB’u 66’dır.
Tolga
Elif
Zeynep
Ali
13
ÇARPANLAR VE KATLAR TEST - 3
1. Yiğit, seçtiği iki doğal sayıyı ortak çarpanları sayısı kadar bağlarla birbirine bağlayan bir görsel hazırlamak istemektedir.
Örneğin Yiğit'in seçtiği doğal sayılar 20 ve 30 olsun. Bu sayıların ortak çarpanları 1, 2, 5 ve 10 olup 4 tanedir.
Bu yüzden 20 ile 30 arasına görseldeki gibi 4 bağ çizmiştir.
Yiğit, ortak çarpan sayısını pratik olarak bulmak için öncelikle 20 ile 30 sayısının EBOB'unu bulmuş sonra EBOB'un
çarpan sayısını hesaplamıştır.
EBOB (20, 30) = 10 ve çarpanları 1, 2, 5 ve 10 olup 4 tanedir.
Buna göre Yiğit, 200 ile 300 sayılarını seçip bir görsel hazırladığında 200 ile 300 arasında kaç tane bağ
çizmesi gerekir?
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11
20 30
2.
Bir mutfağın zemini dikdörtgen şeklindeki fayanslar ile ister şekil I'deki gibi kısa kenarları yan yana dizilmiş olarak
isterse Şekil II'deki gibi uzun kenarları yan yana olacak şekilde dizilerek eşit sayıda fayans kullanılarak kaplanabiliyor.
Kare şeklindeki mutfağın bir kenar uzunluğu 2,5 metreden kısa olduğuna göre döşeme için kullanılan
fayans aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) B) C) D) 45 cm
40 cm
40 cm
35 cm
75 cm
45 cm
48 cm
42 cm
Şekil - I Şekil - II
14
TEST - 3 ÇARPANLAR VE KATLAR
3.
Kümesteki tavuklar 6’şarlı ve 8’erli sayıldığında hiç tavuk artmamaktadır.
Tavuk sayısının 80’den fazla olduğu bilindiğine göre bu kümeste en az kaç tavuk vardır?
A) 48 B) 84 C) 88 D) 96
5.
Yukarıda verilen dikdörtgen şeklindeki halı sahanın çevre uzunluğu 480 metredir.
Buna göre;
işleminin sonucu kaçtır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6
2x + 60
x
EKOK(x, 2x+60)
EBOB(x, 2x + 60)
4.
Yukarıdaki görselde 4 tane kasa verilmiştir. Bu kasaların şifreleri üzerinde yazan sayılar kullanılarak oluşturulmuştur. Herhangi bir kasanın şifresi üzerinde yazan üç basamaklı sayının farklı asal çarpanlarının toplamına
eşittir.
Buna göre şifresi en büyük olan kasa aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1. kasa B) 2. kasa C) 3. kasa D) 4. kasa
176 153 143 210
1. kasa 2. kasa 3. kasa 4. kasa
15
ÇARPANLAR VE KATLAR TEST - 3
6.
I. bidondaki suyun 1/3'ünü III. bidona, geri kalanını II. bidona ekleyince II. ve III. bidondaki sular eşit oluyor.
Başlangıçta bidondaki sular karıştırılmadan eş bidonlara konulsaydı en az kaç bidon gerekirdi?
A) 4 B) 8 C) 11 D) 14
X
I II III
40 L 48 L
7.
İki minibüsten biri 30 dakikada bir, diğeri 45 dakikada bir sefere çıkmaktadır.
Aynı anda ilk seferlerine saat 09:00 'da çıktıklarına göre üçüncü kez aynı anda saat kaçta sefere çıkarlar?
A) 10 : 30 B) 12 : 00 C) 12 : 30 D) 13 : 30
8.
Sami Usta, yükseklikleri eşit olacak şekilde iki duvar yapacaktır. Duvarlardan birini, yüksekliği 9 cm olan tuğlalarla
diğerini de yüksekliği 15 cm olan tuğlalarla oluşturacaktır. Tuğlaların tavanla, zeminle ve birbirleriyle arasında 1
cm kalınlığında çimento dolgusu vardır.
Duvarların yüksekliği, 2 metreden fazla olduğuna göre duvar yüksekliği en az kaç santimetre olabilir?
A) 219 B) 220 C) 240 D) 241
II. duvar
I. duvar
1 cm
9 cm
123 15 cm
123
. . .
1 cm
. . .
. . .
. . .
16
TEST - 3 ÇARPANLAR VE KATLAR
10.
Üç farklı kuyuya düşmüş 3 farklı tavşan sıra ile 15 dk, 20 dk ve 25 dk'da bir zıplayarak dışarıya çıkmak istiyorlar.
Üç tavşan birlikte ilk kez saat 8.00'da zıpladıklarına göre bundan sonra tekrar birlikte saat kaçta zıplarlar?
A) 12.00 B) 13.00 C) 14.00 D) 15.00
1. 2. 3.
11. Bir hastanede 10 günde ve 12 günde bir nöbet tutan iki personel ilk nöbetlerini birlikte Cuma günü tutmuşlardır.
Buna göre bundan sonraki ilk nöbetlerini birlikte hangi gün tutarlar?
A) Pazar B) Pazartesi C) Çarşamba D) Salı
9. Bir markette 10'lu ve 6'lı yumurta paketleri satılmaktadır.
10'lu paketlerdeki her bir yumurtanın kütlesi 12 gram ve 6'lı paketlerdeki her bir yumurtanın kütlesi 15 gramdır.
Yumurta paketlerinin satış fiyatları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tülay Hanım, bu marketten hem 10'lu hem de 6'lı paketlerden eşit kütlede yumurta satın almıştır.
Tülay Hanım, yumurtalara toplamda 100 TL'den az ödeme yaptığına göre en fazla kaç tane 10'lu paket satın almış olabilir?
A) 3 B) 6 C) 9 D) 12
10'lu paket 6'lu paket
Paket Türü Bir Paketin Satış Fiyatı
10'lu 8 lira
6'lı 5 lira
17
ÇARPANLAR VE KATLAR TEST - 4
1. Bir oyuncak dükkanındaki rafların uzunluğu 400 cm ile 500 cm arasındadır. Bu raflara uzunlukları 30 cm olan
minibüsler ve uzunlukları 25 cm olan otomobiller görseldeki gibi hiç boşluk kalmadan ve rafların dışına taşmadan yerleştirilebiliyor.
Buna göre aşağıda uzunlukları verilen oyuncaklardan hangisi bu raflara hiç boşluk kalmadan ve rafların
dışına taşmadan yerleştirilemez?
A) 60 cm B) 50 cm C) 30 cm D) 45 cm
2.
Uzunluğunun 450 ile 500 km arasında olduğu bilinen bir yolda zıt yönlerde hareket eden iki ekip, kazaları azaltmak için uyarı levhaları dikiyorlar.
● A'dan hareket eden ekip her 10 km'de bir uyarı levhası
● B'den hareket eden ekip her 12 km'de bir uyarı levhası
dikerek yolu tamamladıklarına göre (A-B arası) yol kaç km'dir?
A) 460 B) 470 C) 480 D) 490
! !
!
! !
!
!
! !
!
! !
A
10 km
12 km
B
●
●
●
● ●
●
18
4. Uzun kenarı a birim ve kısa kenarı b birim olan bir dikdörtgenin alanı a . b birimkaredir.
Alanı 60 cm2
olan bir dikdörtgenle ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
a Dikdörtgenin kenar uzunlukları birer tam sayıdır.
a Dikdörtgenin kenar uzunlukları aralarında asaldır.
Buna göre bu dikdörtgenin çevresi aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) 122 B) 64 C) 46 D) 38
a
b Alan = a . b
TEST - 4 ÇARPANLAR VE KATLAR
5.
Yukarıda verilen I ve II numaralı kaplardan herhangi biri tamamen doldurulup III'e boşaltılarak III numaralı kap
tamamen doldurabiliyor.
III numaralı kabın hacminin 1000 mL ile 1400 mL arasında olduğu bilindiğine göre
III numaralı kabı tamamen doldurabilmek için II numaralı kap en az kaç kez kullanılmalıdır?
A) 19 B) 20 C) 25 D) 30
75 mL 60 mL
I II III
3.
Yukarıda uzaklıkları verilen şehirler arasına (şehir girişleri dahil) eşit aralıklarla radar kurulacaktır.
Radarların aralıkları km cinsinden doğal sayı olduğuna göre en az kaç radar kurulur?
A) 16 B) 17 C) 18 D) 19
Kütahya
Afyon
Eskişehir 80 km
90 km
19
ÜSLÜ İFADELER TEST - 5
2. Kırmızı ve yeşil renklerin karışımı ile kahverengi elde edilir.
Yukarıda verilen çemberlerin içine 1'den 100'e kadar olan doğal sayıların tamamı yazılmıştır. Bu sayılara aşağıdaki işlemler uygulanıyor.
a Elif, 2'in pozitif tam sayı kuvveti olan sayıları kırmızı renkle boyuyor.
a Zeynep 4'ün pozitif tam sayı kuvveti olan sayıları yeşil renkle boyuyor.
Buna göre boyama işleminin sonunda kaç tane sayı kahverengi görünür?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6
1 2 3 4 5 . . . . . . 100
3. 100. Yıl Köyü halkı hergün otlağa gidip gelen hayvanlarının su ihtiyacını karşılamak için doğrusal otlak yolunun
belirli noktalarına aşağıdaki gibi çeşmeler yapmıştır.
Bu çeşmelerin aralarındaki uzaklıklar hakkında Muhtar Nedim aşağıdaki bilgileri vermiştir.
a 1. çeşme ile 3. çeşme arasındaki uzaklık 54
m'dir.
a 2. çeşme ile 3. çeşme arasındaki uzaklık 35
m'dir.
a 2. çeşme ile 5. çeşme arasındaki uzaklık 83 m'dir.
Buna göre 1. çeşme ile 5. çeşme arasındaki mesafe kaç metredir?
A) 1137 B) 1052 C) 1024 D) 894
1.
Yukarıdaki tabloda alfabemizdeki sesli harfler numaralandırılmıştır.
Bu harflerin karşılığı olan sayılar 2'nin kuvvetleri şeklinde örnekteki gibi yazılmıştır.
Örneğin: U L E M A
27 22 21
128 4 2 842 sayısı elde ediliyor.
Buna göre aşağıdaki kelimelerin sayı karşılığı elde edildiğinde hangi kelimenin sayı karşılığının asal çarpanı en büyüktür?
A) SUUD B) BEDİ C) SUNAR D) KEMAL
A E I İ O Ö U Ü
1 2 3 4 5 6 7 8
20
4.
1 km uzunluğundaki yürüyüş yoluna başlangıcından itibaren sağlı sollu meyve ağaçları dikiliyor. Yolun soluna
2'nin doğal sayı kuvvetlerinin denk geldiği metrelere elma ağacı; sağına ise 3'ün doğal sayı kuvvetlerinin denk
geldiği metrelere armut ağacı dikiliyor.
Bu yolu baştan sona yürüyen Yağmur, yürüyüşünü tamamladığında kaç ağacın yanından geçmiştir?
A) 17 B) 16 C) 15 D) 10
Başlangıç ®
TEST - 5 ÜSLÜ İFADELER
5.
Deniz, 16 cm uzunluğundaki kağıt bir şeridi ortasından makasla ikiye bölüyor. Daha sonra elde ettiği parçaları
birbiri ile çakışacak şekilde üst üste koyup tekrar makasla ikiye bölüyor. Deniz, aynı işlemi defalarca tekrar ediyor.
Buna göre Deniz, en az kaç kesme işleminden sonra uzunluğu 4–2 cm'den küçük parçalar elde edebilir?
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11
✂
✂
✂
Başlangıç 1. adım 2. adım 3. adım
6.
Yukarıdaki tabloda 1 den 100 e kadar olan doğal sayılar verilmiştir. Zeynep, Betül, Dilara ve Nurdan isimli dört
arkadaş tabloda verilen sayılara sırasıyla aşağıdaki işlemleri uyguluyor.
a Zeynep, 2'nin pozitif kuvveti olan sayıları daire içine alıyor.
a Betül, 3'ün pozitif kuvveti olan sayıları daire içine alıyor.
a Dilara, tam kare sayıları daire içine alıyor.
a Nurdan da üç arkadaşının kaç farklı sayıyı daire içine aldığını sayıyor.
Buna göre Nurdan aşağıdakilerden hangisini bulursa sonucu doğru bulmuş olur?
A) 20 B) 18 C) 16 D) 15
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60
61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80
81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100
21
ÜSLÜ İFADELER TEST - 5
7. 7
–3
5
2
Elif, üslü sayılarla ilgili bir performans ödevi hazırlıyor. Bunun için yukarıdaki modeli tasarlıyor. Bu modelde yazılan sayılar ile etrafındaki çemberler arasında bir kural geliştiriyor. Kurala göre herhangi bir çemberin içine yazılan sayı taban ve o sayıyı çevreleyen çember adeti kuvveti olacak şekilde üslü sayılar yazıyor. Sonra bu üslü
sayıların değerlerini topluyor. Bulduğu sonuca da \"çembersel bölge değeri\" adını veriyor.
Örneğin, yukarıdaki modelin çembersel bölge değeri, 24 + 53 + (–3)2 + 71 = 16 + 125 + 9 + 7 = 157 şeklinde hesaplanıyor.
6
4 –3
+ 1
–1 –5
–2
Buna göre Elif'in geliştirdiği modele göre yukarıda verilen şekillerin çembersel bölge değerleri toplamı kaçtır?
A) 73 B) 89 C) 91 D) 92
8.
Yukarıdaki oyunda çark hangi sayıda durursa, diğer iki sayının soldan sağa olmak üzere farkı alınıyor. Çarkın
durduğu sayı ise bu farka kuvvet olarak yazılıp, değeri hesaplanıyor. Bu değer puan olarak kaydediliyor.
Çark 1'de durduğu takdirde kaç puan kaydedilir?
A) 5 B) 1 C) 5
1 D) -5
9. Bir marketteki fiyatlar barkod numarasından hesaplanmaktadır.
Bu hesaplamaya göre 50 lira ile aşağıdaki barkodlü ürünlerden hangisi alınamaz?
A) B) C) D)
(23 ➞ ).4 = 8.4 = 32 ¨
(1 3) ( 2) 4
2 2 1 \" - = - = 3 - -
-2
1 ●
\" ( 2- - 1) = -( 3) 2 = - 7 1
3
-2 3 3 ●
22
TEST - 5 ÜSLÜ İFADELER
11. Fen Bilimleri öğretmeni Zeliha Hanım, çoğalma hızının önemli olduğu bir bakteri türü ile deney yapmak istemektedir. Zeliha Hanım'a 1 saatte 2 katına çıkabilen bakteri türü gerekmektedir.
Zeliha Hanım, uygun bakteri türünü bulmak için K, L, M ve N bakterilerini almış ve bu bakterilerin başlangıç ve
1 saat sonraki sayılarını hesaplayarak yukarıdaki tabloyu oluşturmuştur.
Bu tabloya göre hangi bakteri türü Zeliha Hanım'ın deney yapması için uygundur?
A) K B) L C) M D) N
Bakteri
Türü
Başlangıçtaki
Bakteri Sayısı
1 Saat Sonraki
Bakteri Sayısı
K 213 48
L 45 1282
M 323 164
N 164 86
12.
Bir market zincirinin 83
tane şubesi bulunmaktadır. Her şubede ise 24
kişi çalışmaktadır. İşveren bu marketlerde çalışan her bir kişiye maaşına ek olarak aylık 44 lira yemek parası ödemektedir.
Buna göre bu işveren tüm çalışanlarına aylık toplam kaç lira yemek parası ödemesi yapmaktadır?
A) 221 B) 410 C) 86
D) 164
Tandem Market
10.
Yukarıdaki şekilde 10 eş bölmeden oluşan bir sayı çarkı verilmiştir. Çarkın her bölmesine tam sayılar yazılmıştır.
Ayrıca sağ ve sol tarafında birer tane ibre bulunmaktadır. Çark döndürüldüğünde soldaki ibrenin gösterdiği sayı
taban ve sağdaki ibrenin gösterdiği sayı kuvvet olacak şekilde üslü sayılar oluşturuluyor ve değeri hesaplanıyor.
Örneğin soldaki ibre 3 sayısını gösterdiğinde sağdaki ibre 5 sayısını gösterir. Bu sayılarla 35
= 243 değeri elde
edilir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu çarkın döndürülmesi ile elde edilen bir üslü sayının değeri olamaz?
A) 0 B) 1 C) 16 D) –64
–2
1
2
–4
3
4 0
5
–1 –3
Sol Sağ
23
ÜSLÜ İFADELER TEST - 6
1.
Yukarıda verilen ABCD karesi ile KLMN dikdörtgeninin alanları birbirine eşittir. Karenin bir kenar uzunluğu
272 cm ve dikdörtgenin uzun kenar uzunluğu 94 cm'dir.
Buna göre dikdörtgenin kısa kenar uzunluğu kaç santimetredir?
A) 34 B) 35 C) 36 D) 37
A B
D C K L
N M
272 cm
94 cm
3.
Yukarıdaki şekil dört tane eş dikdörtgen kullanılarak oluşturulmuştur. Eş dikdörtgenlerden bir tanesinin kısa kenar uzunluğu 93
cm'dir.
Buna göre eş dikdörtgenlerden birinin alanı kaç santimetrekaredir?
A) 96
B) 313 C) 97 D) 275
2.
Yukarıda küp şeklinde olan iki zarın yüzlerindeki üslü ifadeler gösterilmiştir. Faruk bu zarları düz bir zemine
atarak üst yüzlerine gelen üslü ifadeleri çarpacaktır.
Buna göre Faruk'un bulduğu sonuçlardan kaçı tam sayıdır?
A) 3 B) 5 C) 7 D) 9
2–1
5–2
51
35
3–2 2–1 5–2
3–2
3–1
5–1 2–2
2–3 51
35
3–3
53 2–4
2–3
2–1
5–2
51
35
3–2 2–1 5–2
3–2
3–1
5–1 2–2
2–3 51
35
3–3
53 2–4
2–3
24
5. Elif'in sadece ön yüzlerinde birer üslü ifadenin yazılı olduğu 3 sarı ve 3 yeşil kartı vardır.
Elif, sarı kartlardaki her bir üslü ifadeyi yeşil kartlardaki her bir üslü ifade ile birer kez çarparak yeni üslü ifadeler elde ediyor.
Buna göre Elif'in elde edebileceği birbirinden farklı üslü ifadelerin sayısı en çok kaçtır?
A) 9 B) 8 C) 7 D) 6
Sarı Kartlar Yeşil Kartlar
212 163 (–8)3 8–4 323 (–64)2
4.
Yukarıda verilen şekil kareli bir zemin üzerine çizilmiştir. Görseldeki gibi iki nokta arası uzaklık 8 mm'dir.
Buna göre verilen şeklin çevresi kaç milimetredir?
A) 25
B) 43
C) 27
D) 44
TEST - 6 ÜSLÜ İFADELER
6.
Bir kalifornia solucanı her saatin sonunda bölünerek 2 katına çıkmaktadır.
Başlangıçta ortamda 16 solucan varsa 4 saatin sonunda kaç solucan olur?
A) 29 B) 28 C) 27 D) 26
25
ÜSLÜ İFADELER TEST - 6
8.
Remzi ve Hayri isimli iki işçi bir temizlik şirketinde çalışmaktadır. Remzi 43 dm2 camı 8 dakikada, Hayri 25 dm2
camı 2 dakikada silebilmektedir.
Temizlik şirketi yeni yapılan bir iş merkezinin 23 . 35 dm2 lik cam silme işini alıyor ve bu iş için Remzi ile Hayri'yi
görevlendiriyor.
Buna göre aynı anda çalışmaya başlayan bu işçiler hiç ara vermeden işin tamamını kaç dakikada bitirebilir?
A) 33 B) 34 C) 35 D) 36
9.
Bir manavda 25 kasa ve her kasada 125 elma vardır. Her elma 25 gr gelmektedir.
Kasa ağırlıkları ihmal edildiğine göre elmaların toplam ağırlıkları kaç gram'dır?
A) 53 B) 55 C) 57 D) 59
7.
Yukarıdaki görselde Buse ve Gamze'nin yaptığı pastalar verilmiştir. Buse'nin pastası 3, Gamze'nin pastası 2 katlıdır. Hem Buse'nin hem de Gamze'nin pastasının her katının yarıçap uzunluğu bir üstteki pastanın yarıçap uzunluğunun 2 katıdır. Ayrıca Buse'nin pastasının 1. katının yarıçap uzunluğu, Gamze'nin pastasının 2. katının yarıçap uzunluğuna eşittir.
Buse'nin pastasının 3. katının yarıçap uzunluğu 23
cm olduğuna göre Gamze'nin pastasının 1. katının
yarıçap uzunluğu aşağıdakilerden hangisidir?
A) 26
B) 27
C) 44
D) 83
1. kat
2. kat
1. kat
2. kat
3. kat
Buse Gamze
26
TEST - 6 ÜSLÜ İFADELER
10. Aşağıdaki şekilde her iki nokta arası 22 cm'dir.
Buna göre O noktasından yola çıkan bir karınca S noktasına gidene kadar kaç cm yürümüş olur?
A) 232 B) 211 C) 28 D) 27
0
S
11. Bir santimetre kare toprakta yaklaşık 1 milyar bakteri bulunur.
Buna göre, şekildeki Ali Dede'nin bahçesinde yaklaşık kaç bakteri vardır?
A) 1016 B) 1017 C) 1018 D) 1019
104 mm
105mm
12.
Buna göre yukarıdaki silindirin hacmini veren ifade aşağıdakilerden hangisidir? (π = 3 alınız)
A) 3 . 235 B) 3 . 237 C) 3 . 812 D) 3 . 811
Bir silindirin hacmi taban alanı ve yüksekliğinin çarpımı ile bulunur.
Örneğin; r = 3 cm
h = 5 cm
r
Hacim = π . r
2 . h =3 . 32 . 5 = 225
84
163
27
ÜSLÜ İFADELER TEST - 7
3.
25 öğretmenin olduğu bir okulda 43 sınıf ve her sınıfta 16 öğrenci vardır. Okul müdürü okullarda yürütülen rehberlik çalışmaları için her öğretmene eşit sayıda öğrenci vermek istiyor.
Bu durumda her bir öğretmene kaç öğrenci düşer?
A) 8 B) 16 C) 32 D) 64
OKUL
1. |a|, 1 veya 1'den büyük, 10'dan küçük bir gerçek sayı ve n bir tam sayı olmak üzere a . 10n
gösterimi bilimsel
gösterimdir.
Aşağıda verilen tabloda 1'den 4'e kadar numaralandırılmış dört bilgi ve her birinin sağ tarafındaki hücrede bilginin içinde geçen sayının bilimsel gösterimleri verilmiştir. Fakat bir bilginin bilimsel gösterimi hatalı yapılmıştır.
Buna göre kaç numaralı bilginin bilimsel gösteriminde hata yapılmıştır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
Bilgi No Bilgi
Bilimsel
Gösterim (g)
1 Bir kar tanesinde ortalama kütlesi 0,005 g'dır. 5 . 10–3
2 Bir kuş tüyünün kütlesi yaklaşık 0,000005 g'dır. 5 . 10–6
3 İ harfinin noktasını koymak için gerekli mürekkebin kütlesi 0,000000000001 g'dır. 1 . 10–12
4 Atomun yapısında bulunan protonun kütlesi 16730 . 10–37 g'dır. 1,673 . 10–41
2. Özlem, Yeşim, Yasemin ve Ebru isimli dört LGS öğrencisinin 11 Ekim 2019 tarihindeki ders çalışma süreleri hakkında aşağıdakiler bilinmektedir.
a Her bir öğrencinin ders çalışma süresi dakika cinsinden 2'nin pozitif tam sayı kuvveti olarak yazılabilmektedir.
a Bu dört öğrenciden herhangi birisinin ders çalışma süresi 33
dakikadan büyük ve 172
dakikadan küçüktür.
a Özlem'in ders çalışma süresi, Ebru'nu ders çalışma süresinin 8 katıdır.
a Yeşim'in ders çalışma süresi, Yasemin'in ders çalışma süresinin yarısına eşittir.
Buna göre Yeşim kaç dakika ders çalışmıştır?
A) 32 B) 64 C) 128 D) 256
28
TEST - 7 ÜSLÜ İFADELER
4.
Yukarıdaki örüntüde çokgenlerin içindeki sayıların ifade ettiği değerler, kenar sayısıyla ilişkilendirilmiştir.
Bu örüntü kuralına göre,
81
3 9 • işleminin değeri kaçtır?
A) 32 B) 3-2 C) 92 D) 9-2
= 4 4 3 8 = 3 84 = 35
6.
Şekilde 6 . 105 m2'lik boş bir alan eş parsellere ayrılmış ve yeşil alanlara ağaç dikilmiştir.
3 m2'
ye bir ağaç dikildiğine göre yeşil alanlara kaç ağaç dikilmiştir?
A) 9 . 104 B) 5.104 C) 510 D)103
5. Akşam televizyondan haberleri seyreden emlakçı Müjdat Bey'in bir haber dikkatini çeker. Spiker haberde şöyle demektedir:
Buna göre haberde geçen 1 375 000 sayısının bilimsel gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1,375 . 106 B) 1,375 . 105 C) 1,375 . 104 D) 1,375 . 103
\"Türkiye İstatistik Kurumunun verilerine göre 2019
yılında 1 375 000 konut,
satış sonucu el değiştirdi.\"
29
ÜSLÜ İFADELER TEST - 7
7.
Kilosu 34 lira olan bademden 243 kg alan bir satıcı borcunu 3 eşit taksitte ödemek istiyor.
Her bir taksitin miktarını veren üslü ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A)95 B)36 C)37 D)94
243 kg
8.
\"Kitap Oku, Hayat Bul\" kampanyası kapsamında 1253 kitap toplanmıştır. Bu kitaplar 254 öğrenciye eşit dağıtılmıştır.
Buna göre her öğrenci kaç kitap almıştır?
A) 5 B) 25 C) 125 D) 625
KİTAP OKU,
HAYAT BUL
9.
Şekilde verilen dik üçgen şeklindeki bahçesinin % 25'ine domates ekmek isteyen Mahir Amca, ekeceği domateslerin her metrekaresine 2 kg ilaç atmak zorundadır.
İlacın kg fiyatı 32 lira olduğuna göre, Mahir Amca'nın ilaç için harcayacağı parayı gösteren üslü ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) 410 B) 49 C) 222 D) 219
A
C
28 m
83 B m
30
TEST - 7 ÜSLÜ İFADELER
10. Aşağıdaki tabloda Tolga'nın okul çantasının içinde bulunan eşyaların kütleleri kilogram cinsinden çözümlenmiş
olarak verilmiştir.
Eşya Adı Kütlesi (kg)
Kitap 1 . 100
+ 8 . 10–2 + 4 . 10–3
Kalemlik 2 . 10–1 + 7 . 10–2
Defter 3 . 10–1 + 7 . 10–2 + 5 . 10–3
Su 5 . 10–1
Tablo:Tolga'nın Okul Çantasında Bulunan Eşyaların Kütleleri
Okul çantasının boş kütlesi 7 . 10-1 + 5 . 10–2 kg'dır.
Buna göre Tolga'nın okul çantası içindeki eşyalarla birlikte kaç kilogramdır?
A) 2,979 B) 3,06 C) 3,375 D) 3,735
11. Güneş ile Dünya arasındaki mesafeye 1 astronomi birimi (AB) denir. 1 AB, 150 milyon kilometredir.
Aşağıdaki tobloda iki gezegenin Güneş'e olan uzaklıkları verilmiştir.
Buna göre Merkür ile Mars arasındaki mesafenin metre cinsinden bilimsel gösterimi aşağıdakilerden hangisidir? ( 1 km = 1000 m)
A) 1,6995.108 B) 1,6995.109 C) 1,6995.1010 D) 1,6995.1011
Gezegen Adı
Güneş'e
Olan Uzaklığı
(AB)
Merkür 0,387
Mars 1,52
Tablo:İki Gezegenin Güneş'e
Olan Uzaklıkları
12.
Dünya nüfusu her yıl ortalama %1,1 oranında artmaktadır. 2018 yılı sonu itibariyle Dünya nüfusu yaklaşık olarak
7 600 000 000 kişidir.
Buna göre 2019 yılı sonu itibariyle Dünya nüfusunun yaklaşık değerinin bilimsel gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) 7, 6836 . 109 B) 7,676 . 109 C) 7, 6836 . 108 D) 7,676 . 108
31
ÜSLÜ İFADELER TEST - 8
1.
Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin metre cinsinden bilimsel gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1,48 . 10–12 B) 1,48 . 023 C) 14,8 . 1010 D) 1,48 . 1011
148.000.000 km
Güneş Dünya
2.
Bir bilim insanı içerisinde 0,23 L sıvı bulunan bir cam kap içine her biri 0,005 L olan 12 damla su eklemiştir.
Buna göre son durumda cam kapta bulunan sıvı miktarı mililitre cinsinden aşağıdaki bilimsel
gösterimlerden hangisi ile ifade edilebilir?
A) 0,29 . 10-3 B) 2,9 . 102 C) 8,3 . 103 D) 8,3 . 102
0,23 L
0,005 L
3.
188 cm boyundaki bir öğrenci elindeki 4 farklı uzunluktaki düz çubukları 50 cm yüksekliğindeki bir masanın
üzerinde üst üste koyarak kendi boyuna eşit uzunluğu oluşturmak istemektedir.
Buna göre yukarıdaki tabloda uzunlukları verilen çubuklardan hangilerini kullanması gerekir?
A)Sadece Sarı B) Sarı ve Mor C) Sarı ve Lacivert D) Beyaz ve Mor
Çubuk Boy (m)
Lacivert
Sarı
Beyaz
Mor
1 . 10–1 + 2 . 10–2
1 . 100 + 2 . 10–2
8 . 10–1 + 4 . 10–2
5 . 10–1 + 4 . 10–2
32
5.
Yukarıda ayrıt uzunlukları 44 cm, 163 cm ve 85 cm olan dikdörtgenler prizması şeklinde boş bir havuz gösterilmiştir.
Bu havuzun tabanı bir kenarının uzunluğu 25 cm olan kare şeklindeki fayanslarla, yan yüzleri ise kenar uzunlukları
23 cm ve 24 cm olan dikdörtgen şeklindeki fayanslarla boşluksuz bir şekilde kaplanacaktır.
Bu iş için toplam kaç fayans kullanılır?
A) 33 . 214 B) 17 . 214 C) 11 . 213 D) 5 . 213
44 cm
163 cm
85 cm
6. Bir sayının, 10'un tam sayı kuvvetlerini kullanarak çözümlenmesinde, sayı içerisindeki basamaklarda yer alan \"0\"
rakamı, çarpmanın yutan elemanı olduğu için çözümlemede gösterilmez.
Örneğin;
500,01 = 5 . 102+1. 10-2 olarak çözümlenir.
Bu bilgilere dayanarak,
4 . 1024+ 3 . 1012 + 7.10-12 olarak
çözümlenen ondalık sayının basamaklarında kaç tane \"0\" rakamı yer alır?
A) 36 B) 34 C) 24 D) 12
TEST - 8 ÜSLÜ İFADELER
4. abc,def ondalık gösterimi a . 102 + b . 101 + c . 100 + d . 10–1 + e . 10–2 + f . 10–3 şeklinde çözümlenir.
X marka telefonda bir oyunu başlattıktan 4 saniye sonra oyun açılmaktadır.
A, B, C ve D marka telefonların hız testini, X marka telefonun oyun açma hızına göre karşılaştırmak isteyen Tarık
aşağıdaki sonuçlarla karşılaşmıştır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi A, B, C ve D marka telefonların bu oyunu açma sürelerinin saniye
cinsinden çözümlenmiş hâllerinden biri olamaz?
A) 4 . 100 + 5 . 10–2 B) 3 . 100 + 3 . 10–1 + 5 . 10–2
C) 4 . 100 + 9 . 10–2 D) 3 . 100 + 2 . 10–2 + 5 . 10–3
A
B
C D Saniyenin 100’de
65’i kadar
daha
hızlı.
Saniyenin 10’da
9’u kadar
daha
yavaş.
Saniyenin
1000’de
975’i kadar
daha
hızlı.
Saniyenin
100’de
5’i kadar
daha
yavaş.
33
KAREKÖKLÜ İFADELER TEST - 9
3.
Tülin'in evi ile market arasındaki mesafe 6 km den fazla 7 km den azdır.
Buna göre Tülin'in evi ile market arasındaki mesafe aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) ò38 B) ò40 C) ò45 D) ò50
2. Bir binadaki dört dairenin her birinin tabanı aşağıda verilen kare şeklindeki fayanslarla döşenecektir.
Adetleri verilen fayanslardan hangisinin döşendiği dairede taban kare şeklinde olamaz?
A) B) C) D)
169 adet 225 adet 289 adet 304 adet
1.
Ege'nin evi ile okulu arasında 200 m'lik bir mesafe vardır. Ege evden çıkıp okula giderken önce yolun
'ünü sonra ó105 m kadar mesafe daha gidip duruyor.
Buna göre Ege'nin okula kalan uzaklığı metre cinsinden hangi aralıkta olur?
A) 35 < x < 36 B) 36 < x < 37 C) 38 < x < 39 D) 39 < x < 40
OKUL
200 m
3
4
34
TEST - 9 KAREKÖKLÜ İFADELER
5.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1314 15 16 1718 19
0 20
1 2 3 4 5 6
0 7 8 20
9 10 11 1213141516171819
şekildeki cetvel gösterilen yerden ikiye kırılmıştır.
Uzun parçanın boyu aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) 50 B) 63 C) 145 D) 170
6.
Ali Baba'nın yarıçapı 5 m olan bir tarlası ve tarlanın tam ortasına bağlı bir ineği vardır. Ali Baba ineğini tarlasının
dışına çıkamayacak şekildeki bir iple bağlıyor.
Aşağıdaki köklü ifadelerden kaç tanesi bu ineğin otlayabileceği alanı ifade eder?
(Dairenin alanı = πr2 , π =3)
I. ô5000 II. ô6000 III. ô7000
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3
5 m
4.
Çember şeklindeki çarkıfeleğin yerden yüksekliği 5 m ve yarıçapı 3 m'dir.
Çarkıfeleğin üzerine konan bir sineğin herhangi bir dönme anındaki yerden yüksekliği, aşağıdaki
değerlerden hangisi olamaz?
A) ó122 B) ò99 C) ò31 D) ò26
5 m
Sinek
3 m
35
KAREKÖKLÜ İFADELER TEST - 9
7.
Yukarıdaki şekilde bir fabrikada bulunan buharlı bir makinenin basınç göstergesi verilmiştir. Buharlı makinenin
basınç göstergesi 0'dan 18'e kadar üçer üçer ölçeklendirilmiştir. Bu makinenin çalışabilmesi için basınç değerinin 15 ile 18 aralığında olması gerekmektedir.
Buna göre aşağıdaki basınç değerlerinden hangisi buharlı makinenin çalışabileceği bir basınç değeri değildir?
A) 4ò15 B) 10ñ3 C) 3ò30 D) 5ò13
8.
Remzi, boy uzunlukları eşit olan K, L, M ve N markalı dört farklı mum satın almıştır. Daha sonra mumları aynı
anda yakmış ve bir dakikada K mumunun 4ñ3 cm, L mumunun 3ñ5 cm, M mumunun 5ñ2 cm ve N mumunun
7 cm'lik kısmının eridiğini gözlemlemiştir.
Buna göre mumlar aynı hızla erimeye devam ettiğinde tamamı ilk biten mum aşağıdakilerden hangisi
olur?
A) K B) L C) M D) N
9.
Yukarıdaki şekilde iki tane çark ve üzerine yazılı sayılar verilmiştir. Çarklar aynı anda çevriliyor. Çarklar durduğunda ok işaretinin her iki ucundaki sayılar çarpılıyor.
Örneğin, ok işareti 1. çarktaki 2 sayısını, 2. çarktaki 64 sayısını göstersin. Bu sayılar çarpılarak 2 . 64 = 128
elde diliyor.
Buna göre çarklar çevrilerek elde edilebilecek çarpımlardan en fazla kaç tanesi tam kare sayıdır?
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10
16
2
4
8
1. çark 2. çark
256
64 128
32
36
TEST - 9 KAREKÖKLÜ İFADELER
12.
Bir fabrikada P, R, S ve T markalı ampuller üretilmiştir. Bu fabrikada çalışan Mühendis Akif Bey, ampullerin ne
kadar süre kesintisiz ışık verebileceklerini deney yaparak ölçmüş ve aşağıdaki tabloyu hazırlamıştır.
Mühendis Akif Bey'in ölçümlerine göre P, R, S ve T ampullerinden hangisinin ışık verme süresi diğerlerinden daha büyüktür?
A) P B) R C) S D) T
Ampul Türü Işık Verme Süresi (gün)
P 30ñ7
R 40ñ5
S 50ñ3
T 60ñ2
11. Üç doktordan birincisi her hafta, haftanın tam kare sayıya denk gelen günlerinde nöbet tutuyor. İkinci doktor ise
her ayın tam kare sayıya denk gelen günlerinde nöbet tutuyor. Üçüncü doktor ise o yıl içindeki tam kare sayılarına denk gelen günlerinde nöbet tutuyor.
Aynı yıl içinde 3 doktor toplam en az kaç nöbet tutar?
A) 23 B) 83 C) 183 D) 203
10. x ve y birer pozitif tam sayı olmak üzere xñy = òx2.y dir.
√128 cL
Şekildeki verilen sürahide ó128 cL limonata, özdeş üç bardağa dolduruluyor.
Sürahi boşaldıktan sonra iki bardak tamamen dolarken en son bardağın 1
3
'i boş kalıyor.
Bu bilgilerden hareketle tamamen dolu olmayan son bardakta kaç cL limonata vardır?
A) ò32 B) ò18 C) ò12 D) ñ8
37
2.
Yukarıdaki görselde ò48 m yüksekliğinde bir gişe verilmiştir.
Buna göre yükseklikleri aşağıda verilen araçlardan hangisi bu gişeden geçebilir?
7 m
2ò10 m 3ñ6 m
5ñ2 m
A) B)
C) D)
ò48 m
KAREKÖKLÜ İFADELER TEST - 10
1. Bilgi: Metaller aldıkları ısıyla doğru orantılı olarak genleşir. Ali yaptığı deneyde farklı iki metalin sıcaklıklarını artırarak genleşme miktarını gözlemliyor.
Şekildeki düzeneği kuran Ali, metallere 100 kalori ısı verdiği zaman X metalinin ñ7 cm, Y metalinin ò11 cm
genleşerek uzadığını ölçüyor.
Bu bilgilere göre Ali, 200 kalori daha ısı verirse, metallerin uç noktaları arasındaki uzaklık santimetre cinsinden aşağıdaki tam sayılardan hangi ikisi arasında ölçülür?
A) 46 - 47 B) 47 - 48 C) 52 - 53 D) 53-54
X Y
100 cm
5446447 20 cm 54647 15 cm
Metal Genleşme Miktarı (cm) Isı ( kalori)
x √7 100
y √11 100
38
TEST - 10 KAREKÖKLÜ İFADELER
6.
Şekilde verilen üçgenin kenarlarının küçükten büyüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru
verilmiştir?
A) c < b < a B) a < b < c C) b < c < a D) a < c < b
A
B C
b
=
10
a = 6ñ3
c
=
3ò10
5.
Dağcı Murat Bey dağın zirvesine 100 m kala konaklıyor. Ertesi gün ó630 m daha tırmanıyor.
Zirveye yaklaşık kaç metrelik yolu kalır?
A) 77 B) 76 C) 75 D) 74
3.
Bir koşucu üçgen şeklindeki pistte A noktasından gösterilen yöne doğru koşmaya başlıyor. Koşucu, pistte 2.
turu bitirdikten sonra 3. turda yorulup bırakıyor.
Bu koşucunun koştuğu mesafe km cinsinden aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) 10ñ3 B) 8ñ5 C) 6ò10 D) 15ñ2
A B
C
2 km
3 km
2 km
4.
Şekilde üzerine aynı köklü ifadeler yazılmış iki eş küpün farklı görünümleri verilmiştir.
Aynı anda atılan iki zarın üst yüzeylerine gelebilecek tüm sayılar çarpıldığında en fazla kaç tane doğal
sayı bulunur?
A) 8 B) 9 C) 12 D) 16
ò27
ò12 ò20
ò32
ò50 ò45
39
KAREKÖKLÜ İFADELER TEST - 10
7. Ahmet metal parayla futbol oynamak için çivileri tahta blok üzerine yatayda ñ3 cm, dikeyde 2ñ3 cm aralıklarla
çakarak aşağıdaki futbol sahasını oluşturmuştur.
Ahmet'in çizdiği dairesel bölgelerin alanları toplamı tüm oyun tahtasının alanının yüzde kaçıdır?
(π= 3, dairenin alanı = π . r
2)
A) %25 B) %30 C) %40 D) %50
ñ3
2ñ3
123
123
8. a ve b pozitif tam sayı olmak üzere ña . ñb = óa . b ve ôa2 . b = añb'dir.
ñ2, ñ3, ñ4, ñ5, ñ6 ve ñ8 kareköklü ifadelerinin tamamı aşağıdaki tabloda sarı boyalı her bir kutuya bir kareköklü
ifade gelecek şekilde yazılacaktır.
A, B ve C kutularındaki sayıların her biri bulunduğu kutunun aynı satır ve sütunda bulunan sarı boyalı kutulardaki
kareköklü ifadelerin çarpımına eşittir.
A ve B kutularına yazılacak kareköklü ifadelerin çarpımı 8ñ6 olduğuna göre C kutusuna yazılacak kareköklü ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) ò30 B) 4ñ2 C) 2ñ7 D) ò15
A
B
C
9.
Yukarıdaki şekilde ABCD karesi ile O merkezli çember verilmiştir.
Çemberin yarıçapı sayısal olarak karenin alanına eşit olduğuna göre A noktasındaki karınca çemberin
çevresinde 5 tur attığında kaç m yol almış olur?
(Çemberin çevresi = 2 pr) (p = 3)
A) 240 B) 200 C) 210 D) 48
D
G
E
F
A
O
2ñ2 cm
2
ñ2 cm
40
11. Mert'in evindeki lavabo musluğu bir sabah bozulmuş. Durumu farkeden Mert, musluğun ne kadar suyu boşa
akıttığını merak etmiş ve ölçüm yapmaya karar vermiş. Bunun için hacmi ñ5 litre olan boş bir bardağı bozuk
musluğun altına koymuş ve aynı anda kronometreyi başlatmış. 40 dakika sonra bardağın tamamen dolduğunu
gözlemlemiş. Durumu babasına anlatan Mert, babasından musluğu hemen tamir etmesini istemiş fakat babası
işlerinin yoğunluğundan dolayı ò12 gün sonra tamir edebileceğini söylemiş.
Buna göre Mert'lerin evindeki bozuk musluk aynı kapasite ile su damlatmaya devam ederse ò12 günde
kaç litre suyu boşa akıtmış olur?
A) 72ò15 B) 60ò15 C) 90ñ3 D) 80ñ2
10.
Ayrıt uzunlukları ò20 m, ò45 m ve ó125 m olan dikdörtgenler prizması şeklindeki boş bir havuzu doldurmak için kaç metreküp suya ihtiyaç vardır?
A) 150ñ5 B) 140ñ5 C) 120ñ5 D) 90ñ5
a b
c Ayrıt uzunlukları a, b ve c birim olan dikdörtgenler
prizmasının hacmi a . b . c birimküptür.
TEST - 10 KAREKÖKLÜ İFADELER
13.
Yukarıdaki ABC üçgeninde [AH] ^ [BC], |AH|= 2ñ3 cm ve |BC|= 5 ñ3 cm'dir.
Buna göre ABC'nin alanı kaç cm2
'dir?
A) 12 B) 15 C) 21 D) 12ñ3
A
B
144424443 H C
2ñ3
5ñ3
12.
Yarıçapı 2ñ2 cm ve yüksekliği ò75 cm olan yukarıdaki dik silindirin hacmi kaç cm3 tür? (p = 3 , hacim = pr
2.h)
A) 6ñ2 B) 30ñ6 C) 120ñ3 D) 240
fi
ff
41
KAREKÖKLÜ İFADELER TEST - 11
1. Okulu ile evi arasındaki uzaklık 3 2 km olan Ali, dakikada 3 km hız yapan bisikletiyle 08:02'de evinden
okuluna gitmek üzere yola çıkıyor.
Yolun yarısına geldiğinde ödevini evde unuttuğunu hatırlayıp geri dönüyor.
Ödevini evden alıp okula ulaştığında saat aşağıdaki aralıklardan hangisini gösterir?
(Yol harici süreleri hesaba katmayınız.)
A) 08:06 - 08:07 B) 08:07 - 08:08 C) 08:12 - 08:13 D) 08:17 - 08:18
OKUL
Ev 3 km / dk.
3 2 km
●
2.
Şekilde aralarındaki uzaklıkları ile dakikadaki hızları verilmiş üç arkadaş, bulundukları noktalardan belirtilen yönlere doğru aynı anda yarışmaya başlıyorlar.
Buna göre aşağıdaki çocuklardan hangisi gittikleri yöndeki en yakın noktaya en kısa sürede ulaşır?
A) Arzu B) Belma C) Can D) Aynı anda ulaşırlar
Arzu
Cansu
ó800 m
ô1250 m
ô1800 m
ò72 m/dk
5ñ2 m/dk
4ñ2 m/dk B
C
A
Belma
3.
Yandaki mutfak duvarı, aralarında boşluk bırakılmadan ve kırılmadan eş fayanslarla döşenecektir.
Buna göre bu mutfak duvarı aşağıda verilen dikdörtgen şeklindeki fayanslardan hangisi ile döşenebilir?
A) B)
C) D)
ò45 cm
✦ ✦
✦
✦
✦ ✦
✦ ✦
✦ ✦
✦
✦ ✦ ✦ ò28 cm
ñ5 cm
ò20 cm
✻ ✻ ✻ ✻
✻ ✻ ✻ ✻ ✻ ✻ ✻
ò12 cm
ñ8 cm
❖
❖
❖
❖
❖
❖ ❖
❖
❖
❖
❖ ❖
❖
❖ ❖
❖
❖
ò24 cm
ò20 cm ✿
✿
✿
✿ ✿ ✿
✿
✿ ✿
✿
✿
✿
✿
ó216 m
ó180 m
42
6. Mert'in evindeki lavabo musluğu bir sabah bozulmuş. Durumu farkeden Mert, musluğun ne kadar suyu boşa
akıttığını merak etmiş ve ölçüm yapmaya karar vermiş. Bunun için hacmi ñ5 litre olan boş bir bardağı bozuk
musluğun altına koymuş ve aynı anda kronometreyi başlatmış. 40 dakika sonra bardağın tamamen dolduğunu
gözlemlemiş. Durumu babasına anlatan Mert, babasından musluğu hemen tamir etmesini istemiş fakat babası
işlerinin yoğunluğundan dolayı ò12 gün sonra tamir edebileceğini söylemiş.
Buna göre Mert'lerin evindeki bozuk musluk aynı kapasite ile su damlatmaya devam ederse ò12 günde kaç litre suyu boşa akıtmış olur?
A) 72ò15 B) 60ò15 C) 90ñ3 D) 80ñ2
5.
Karayolları Genel Müdürlüğü 1200ñ5 metre uzunluğundaki düz bir yolun her iki yanına 5ñ5 metre aralıklarla
ağaç dikmeyi planlamaktadır.
Yolun her iki tarafına başına ve sonuna birer ağaç dikileceğine göre bu iş için kaç ağaç gerekmektedir?
A) 240 B) 241 C) 480 D) 482
TEST - 11 KAREKÖKLÜ İFADELER
4. Kerim, 115 sayısının yaklaşık değerini aşağıdaki gibi hesaplıyor.
I. Öncelikle 115 'in hangi \"iki tam sayı\" arasında olduğunu belirliyor.
II. Sonra sırasıyla aşağıdaki işlemleri yapıyor ve sayının yaklaşık değerini buluyor.
● 121 - 100 = 21
● 115 - 100 = 15
● 10 21
15
● 10 7
5 = 10,71
Bu bilgiye göre 155 'in yaklaşık değeri kaçtır?
A) 12,94 B) 12,64 C) 12,44 D) 12,11
● ● ●
10 11
100 115 121
43
KAREKÖKLÜ İFADELER TEST - 11
7.
ó320 km'lik yolun yarısına ñ5 km, diğer yarısına ò20 km aralıklarla tek taraflı aydınlatma lambası dikilecektir.
Yolun başlangıç ve bitiş noktasında da aydınlatma lambası olduğuna göre, toplam kaç tane aydınlatma
lambası dikilir?
A) 8 B) 7 C) 6 D) 5
ó320 km
8.
Bülent ile Levent isimli iki kardeş ortalama bulma oyunu oynuyorlar. Oyuna göre yukarıda verilen sayılardan herhangi ikisini seçerek ortalama hesabı yapmaktadırlar.
Buna göre bu iki kardeşin bulabileceği en büyük sonuç ile en küçük sonucun farkı kaçtır?
A) ó108 B) ò80 C) ò72 D) ò20
ò20 ò80 ó180 ó320
9.
Yukarıda verilen sayı merdivenine sayılar belli bir kurala göre yerleştirilmektedir. Kurala göre herhangi bir basamakta bulunan bir sayı bir üst basamağa çıktığı zaman ñ2 ile bölünmekte, bir alt basamağa indiği zaman ñ2
ile çarpılmaktadır. Verilen sayı merdiveninin 2. basamağında ò80 sayısı yazmaktadır.
Buna göre aşağıdaki sayılardan hangisi bu sayı merdiveninin herhangi bir basamağına gelen bir sayı olamaz?
A) 4ò10 B) 2ò10 C) ò10 D) ñ5
ò80
44
TEST - 11 KAREKÖKLÜ İFADELER
11.
Yukarıda kenar uzunlukları verilen üçgen ile karenin çevreleri eşittir.
Buna göre karenin alanı kaç m2
'dir?
A) 12 B) 18 C) 24 D) 30
3ñ3 m
ò27 m
ò12
m
12. Aşağıdaki şekil, üç tane eşkenar üçgenin doğrusal olarak yan yana getirilmesiyle oluşturulmuştur.
Buna göre şeklin çevresi kaç santimetredir?
A) 18ñ5 B) ó540 C) 12ò15 D) 24ñ5
|AB| =ó180 cm'dir.
A B
13. Aşağıda verilen dikdörtgen şeklindeki kâğıttan sarı bölge kesilip çıkarılıyor.
Yeşil bölgenin çevresi kaç santimetredir?
A) 12ñ7 B) 11ñ7 C) 10ñ7 D) 6ñ7
2ñ7 cm
3ñ7 cm
14243 144444244443
10.
Tahtada her harf bir pozitif doğal sayı belirtmek üzere verilen işlemin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A) EñT B) EZ C) EñZ D) TñZ
L .T
L .E.Z.Z.E.T
45
KAREKÖKLÜ İFADELER TEST - 12
1.
Cemre ve Cihan Teknoloji Tasarımı dersinde yukarıdaki ölçülere sahip kare prizma şeklindeki tahta blokları,
yapıştırarak kule yapıyorlar.
Cemre blokları Yatay - Dikey - Yatay ................... sırasına uyarak; Cihan ise Dikey - Yatay - Dikey ...................
sırasıyla blokları üst üste yapıştırıyor.
Cemre ve Cihan 17. blokları yapıştırdıktan sonra oluşan kuleler arasındaki yükseklik farkı cm cinsinden
aşağıdaki tam sayılardan hangisine daha yakın olur?
A) 5 B) 6 C) 8 D) 9
ñ2 cm
ñ2 cm
5ñ2 cm
2.
Yukarıda verilen yarıçap uzunluğu 4 metre olan dairesel bir pistte A noktasında bulunan Can ve Ege'nin hızları
verilmiştir.
Zıt yönlere doğru koşmaya başlayan Can ve Ege'nin 4 saniye sonra aralarındaki mesafe hangi iki doğal
sayı arasındadır? (π= 3 alınız)
A) 8 - 7 B) 7 - 6 C) 6 - 5 D) 5 - 4
r= 4 m
2 m/sn 8 m/sn
3. Alanı 300 m2 olan bir dubleks evin üst katı 120 m2
'dir. Alt kattaki salonun alanıda yine alt kattaki diğer bölümlerin toplam alanından küçüktür.
Bu salonun alanı metrekare cinsinden tam sayı ve kısa kenarı ò32 m ise uzun kenarı en fazla kaç metredir?
A) 10ñ2 B) 11ñ2 C) 12ñ2 D) 15ñ2
46
TEST - 12 KAREKÖKLÜ İFADELER
5.
Berk'in yakaladığı balığın nehrin zeminine uzaklığı ò27 m ve nehrin yüzeyine olan uzaklığı ò75 m'dir.
Berk, balığı ò27 m daha yukarı doğru çekerse balığın nehir yüzeyine olan uzaklığı, nehrin zemine olan
uzaklığından kaç m az olur?
A) ñ6 B) ò12 C) ò27 D) ò48
ò75 m
ò27 m
zemin
4. Hülya Hanım, metrekaresi 30 lira olan dikdörtgen şeklinde bir halı satın almış ve aşağıda ölçüleri verilen dikdörtgen şeklindeki halıyı salonunun ortasına sermiştir.
Halının kenarları odanın tüm kenarlarına ñ2 m uzaklıktadır.
Buna göre Hülya Hanım halıya kaç lira ödemiştir?
A) 720 B) 840 C) 900 D) 960
ñ2 m
ò72 m
ò50 m
ñ2
m
ñ2
m
ñ2 m
6. Bir lokantaya giden 3 arkadaş tane fiyatı ò12 lira olan lahmacundan 2 tane, porsiyon fiyatı ò27 lira olan kebaptan
3 porsiyon ve tane fiyatı 4ñ3 lira olan salatadan 2 tane alarak yemek yiyorlar.
Hesabı ortak ve eşit olarak ödediklerine göre kişi başı kaçar lira ödemişlerdir?
A) 8ñ3 B) 7ñ3 C) 6ñ3 D) 5ñ3
47
KAREKÖKLÜ İFADELER TEST - 12
7. Aşağıdaki elekler kendisinin özelliğinde olan sayıları bir alta göndermektedir.
Buna göre yere kaç tane sayı düşer?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
Gerçek
sayı eleği
–2 –ñ3 –ñ9
Rasyonel
sayı eleği
6
5
9. Bilgi: Dik üçgenin alanı, dik kenarlarının çarpılıp 2'ye bölünmesi ile bulunur.
Hale, yanda bir yüzünün alanı verilen ikizkenar dik üçgen şeklindeki kâğıtlarla aşağıdaki süslemeyi oluşturmuştur.
Hale'nin oluşturduğu bu süslemenin mavi çizgiyle gösterilen dış çevre uzunluğu kaç santimetredir?
A) 48ñ3 B) 60ñ2 C) 64ñ3 D) 72ñ2
24 cm2
8. Yarıçapı r birim olan dairenin alanı p.r2 birimkaredir.
Yukarıdaki şekilde Ayşe Hanım'ın yeni aldığı masa ve masa örtüsü verilmiştir. Masanın yüzeyi daire şeklinde
olup yarıçapı 10ñ5 cm'dir. Örtü, kenar uzunlukları 30ñ5 cm ve 20ñ5 cm olan bir dikdörtgendir. Ayşe Hanım örtüden masanın yüzeyini tam kaplayacak ve dışarı taşmayacak şekilde bir parça kesip alıyor ve kalan parçayı
farklı bir işte kullanmak için depoya kaldırıyor.
Buna göre Ayşe Hanım'ın depoya kaldırdığı parçanın bir yüzünün alanı kaç santimetrekaredir?
(p = 3 alınız.)
A) 1500 B) 1200 C) 1000 D) 900
48
TEST - 12 KAREKÖKLÜ İFADELER
11.
Alanı 60m2 olan dairesel bir parkın içine, kenar uzunluklarından biri 18 m olan dikdörtgen şeklinde alanı tam
sayı olan bir havuz yaptırılmak isteniyor.
Havuzun kaplayacağı alan, çimenlik olarak ayrılan alandan daha küçük olduğuna göre havuzun diğer
kenar uzunluğu aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) 32 B) 50 C) 60 D) 72 18
m
12.
Şekildeki boyalı karelerin kenar uzunlukları birbirinin yarısı kadardır.
Sarı karenin alanı 32 br2 olduğu bilindiğine göre, bu karelerin kesilip çıkartılması sonucu geriye kalan
bölgelerden herhangi birinin çevresi kaç birimdir?
A) B) C) D) 30 2 24 2 18 2 12 2
2
s k 2
k = =m
k
m
s
10. a ve b birer doğal olmak üzere óa2b = añb dir.
Doğrusal bir yol boyunca dizilen yandaki sokak lambaları ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir.
x ve y birer doğal sayı olduğuna göre x + y kaçtır?
A) 6 B) 24 C) 48 D) 60
ñx m
ò27 m
ñy m
I. II. III.
` II. sokak lambasının binaya uzaklığı ò27 metredir.
` II. sokak lambası, I ve III. sokak lambalarına eşit uzaklıktadır.
` I. sokak lambasının binaya uzaklığı 2 metreden fazladır.
` III.sokak lambasının binaya uzaklığı ñy metre, I. sokak lambasının binaya uzaklığı ñx metredir.
49
KAREKÖKLÜ İFADELER TEST - 13
1.
Bir ilçe belediyesi alanı 578 m2 olan kare şeklindeki Hamdi Bey'in arazisinin bir kısmını yol için istimlak edecektir.
Bu araziden geçen yolun genişliği 2 m'dir.
Hamdi Bey belediyenin yol için arazisinden kaç metre aldığını bulmak isterse bulduğu değer metrekare
cinsinden aşağıdaki sayılardan hangisine en yakın olur?
A) 48 B) 50 C) 52 D) 54
578 m2
2 m
2 m
2. Aşağıdaki karelerden oluşturulmuş şeklin her karesinin alanı 50 santimetrekaredir.
Buna göre şeklin çevresi kaç santimetredir?
A) 35 B) 60ñ2 C) 80 D) 90ñ2
3. Aşağıda 3 tane meyve fidanının boyları verilmiştir.
Bu fidanların boylarının uzunlukları toplamı kaç metredir?
A) 1,8 B) 2,9 C) 3,1 D) 4,2
ô1,69 m ô1,21 m ô0,49 m
50
TEST - 13 KAREKÖKLÜ İFADELER
6. ñ2 p 1, 2121... 2,0õ4 16
9 2,3
Yukarıdaki sayılardan kaç tanesi silinirse geriye kalanların tamamı rasyonel sayı olur?
A) 4 B) 3 C) 2 D) 1
7. I. ñ3 ile çarpmak II. ñ3 ‘e bölmek III. ñ2 ile çarpmak IV. ñ8 ‘e bölmek
ò27 sayısına yukarıdaki işlemlerden hangilerini uygularsak sonuç bir tam sayı olur?
A) Yalnız I B) I ve III C) III ve IV D) I ve II
4.
Gizem yukarıda kenar uzunlukları verilen tablonun içine daire şeklinde olabilecek en büyük çaplı bir süs yapıştıracak ve süsün dışındaki alanı sarıya boyayacaktır.
Sarıya boyadığı alanın kısmı kaç dm2
'dir?
(π =3, Dairenin alanı= π .r2
)
A) 42 B) 32 C) 18 D) 12
ò24 dm
5ñ6 dm
5. Bir gülle atışında 4 oyuncunun 2'şer atışları metre cinsinden yazılmıştır.
Toplamda en uzun atışı yapan yarışı kazandığına göre yarışmayı kim kazanmıştır?
A) Ali B) Ata C) Nur D) Ece
Ali Ece Nur Ata
I. Atış 4ñ3 6ñ2 2ò11 7ñ2
II. Atış 5ñ2 4ñ2 3ñ7 5ò10
51
VERİ ANALİZİ TEST - 14
1.
Bir fırında dört gün boyunca üretilen ve satılan simit sayıları yukarıdaki sütun garfiğinde verilmiştir. Bu fırında
her bir simit 50 kuruşa üretilmekte ve 150 kuruşa satılmaktadır. Satılamayan simitler gün sonunda hayvan yemi
yapılmak üzere fabrikalara bedava olarak verilmektedir.
Buna göre bu fırının dört gün boyunca simitten elde ettiği kâr kaç liradır?
A) 1420 B) 1400 C) 1350 D) 1325
Grafik: Dört Gün Boyunca Bir Fırında Üretilen
ve Satılan Simit Sayıları
Üretilen simit sayısı
Cumartesi
Pazar
Pazartesi
Salı
Satılan simit sayısı
Simit Sayısı
Günler
450
400
360
320
300
2.
Yukarıda verilen çizgi grafiğine göre haftasonu satılan kitap sayısının hafta içi satılan kitap sayısına oranı
kaçtır?
A) 5
21 B) 16
5 C) 5
16 D) 7
15
25 –
20 –
15 –
10 –
5 –
–
Kitap sayısı
Günler
P.tesi
Salı
Çarş.
Perş.
Cuma
C.tesi
Pazar
3. Bir sinemadaki üç salonda film izleyen kişi sayısı sütun grafiğiyle gösterilmiştir.
● B salonu sinemanın en büyük salonudur.
● C salonu sinemanın en küçük salonudur.
● B salonu tamamen doludur.
Verilen bilgilere göre sinemadaki boş koltuk sayısı en çok kaçtır?
A) 11 B) 27 C) 30 D) 90
40
30
A B C
20
Salonlar
Kişi sayısı
52
TEST - 14 VERİ ANALİZİ
4.
Şekildeki iki eşit hacimli kap tam orta noktalarından olacak şekilde birbirine bağlanıyor.
Musluktan sabit debide su aktığı bilindiğine göre başlangıçta tamamen boş olan kaplardan I. kaptaki su
yüksekliğinin zamana göre değişimini veren grafik aşağıdakilerden hangisidir? (Bilgi, Debi: Birim zamanda akan su (sıvı) miktarı)
A) B)
C) D)
I. kap II. kap
h
h
Su yüksekliği (h)
1 2
2h
h
3 4
Zaman
● ●
● ● ●
Su yüksekliği (h)
1 2
2h
h
3 4
Zaman
●
●
Su yüksekliği (h)
1 2
2h
h
3 4
Zaman
●
● ● ● ●
●
●
Su yüksekliği (h)
1 2
2h
h
3 4
● ● ● ● Zaman
●
● ●
●
5.
Aşağıdaki çizgi grafiğinde bir yarış pistindeki A, B ve C arabalarının tur bitirme süreleri gösterilmiştir. Bu araçlar aynı
anda yarışa başlamış ve turlar arasında mola vermemişlerdir.
Buna göre
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) II ve IV B) III ve IV C) I, II ve III D) II, III ve IV
Grafik: Arabaların tur bitirme süreleri
Tur
1. 2. 3. 4. 5.
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
Süre(Saniye)
6.
A: B: C:
I. 6. tur sonunda B arabası diğer arabaların önündedir.
II. A arabasının tur bitirme sürelerinin modu 95'tir.
III. 6 turdaki C arabasının ortalama tur bitirme süresi diğerlerinin ortalama tur bitirme süresinden fazladır.
IV. A ve B arabalarının tur bitirme sürelerinin açıklığı eşittir.
53
VERİ ANALİZİ TEST - 14
7.
Yukarıdaki görsellerde bir şirkette çalışan kişilerin eğitim seviyeleri ve yaş dağılımı verilmiştir. Bu çalışanların
eğitim seviyesi tablo ile yaş dağılımı daire grafiği ile gösterilmiştir.
Buna göre bu tablo ve grafikle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bu şirkette çalışan 18 kişinin yaşı 30 – 34 yaş aralığındadır.
B) Bu şirkette çalışan yüksek lisans mezunu kişilerin tamamı 35 – 39 yaş aralığında olabilir.
C) Bu şirkette çalışan 24 kişinin yaşı 45 – 49 yaş aralığındadır.
D) Bu şirkette çalışan yaşı 35 – 39 aralığında olan kişi sayısı yaşı 40 – 44 aralığında olan kişi sayısından 2 kişi
daha fazladır.
Eğitim Seviyesi Kişi Sayısı
Lise 12
Lisans 15
Yüksek Lisans 21
Doktora 24
Tablo: Bir Şirkette Çalışan Kişilerin
Eğitim Seviyeleri
120°
70°
90°
80°
4
5 - 49 yaş 30 - 34
yaş
35 - 39 yaş
40 - 44 yaş
Grafik: Bir Şirkette Çalışan Kişilerin
Yaş Dağılımı
8.
LGS'ye çalışan bir öğrenci 5 günlük bir soru çözme programı hazırlıyor. Her gün önceki günlerdeki çözdüğü
toplam soru sayısı kadar soru çözecektir. İlk gün belirli bir soru çözdükten sonra planladığı programa uyarak 5
günde soruları çözüp, günlük çözdüğü soruları dairesel grafikte gösteriyor.
Aşağıdaki açılardan hangisi bu dairesel grafikte yer almaz?
A) 22,5 B) 45 C) 90 D) 135
6. Aşağıdaki grafiklerde bir serada 2018 ve 2019 yıllarında yetiştirilen üç ürünün dağılımı gösterilmiştir.
Serada iki yılda eşit miktarda ürün yetiştirilmiştir.
2018 yılında yetiştirilen biber miktarı, 2019 yılında yetiştirilen biber miktarından 1050 kg fazla olduğuna
göre iki yılda yetiştirilen toplam domates miktarı kaç kilogramdır?
A) 13 200 B) 13 800 C) 14 700 D) 16 800
Biber
Domates
Patlıcan
60°
Grafik 1: 2018 yılında üretilen ürünlerdeki dağılım
Biber
Domates
Patlıcan
60°
30°
Grafik 2: 2019 yılında üretilen ürünlerdeki dağılım
54
TEST - 14 VERİ ANALİZİ
9.
Yandaki grafikte bir sınıftaki öğrencilerin hangi takımı tuttukları gösterilmektedir.
Verilen grafikte C takımını tutan 4 kişi olduğuna göre A takımını tutan kaç kişi vardır?
A) 8 B) 10 C) 12 D) 15
A
B C
D
60° 150°
10.
Grafikte bir manavda olan ürünler gösterilmiştir.
Bu ürünler daire grafiğinde gösterildiğinde biberi gösteren daire diliminin merkez açısı, domatesi gösteren daire diliminin merkez açısından kaç derece fazladır?
A) 60 B) 70 C) 80 D) 90 Domates Patlıcan Bİber Havuç
11.
Yukarıdaki sütun grafiği Zeynep'in bir günde derslere göre çözdüğü soruların sayısını göstermektedir.
Buna karşılık gelen daire grafiği aşağıdakilerden hangisidir?
55
GRAFİK - VERİ ANALİZİ TEST - 15
1.
Yukarıdaki görselde Burak, Cenk ve Enes isimli üç milli futbolcunun antremanda kullandıkları penaltı sayıları
sütun grafiği ile, bu penaltılardan gol yapma yüzdeleri tablo ile gösterilmiştir.
Buna göre bu üç futbolcunun kullandığı penaltılardan toplam kaç tanesini gol olmuştur?
A) 101 B) 95 C) 93 D) 90
Ad Gol Oranı (%)
Burak 80
Cenk 90
Enes 70
Tablo: Üç Milli Futbolcunun Antrenmanda
Kullandıkları Penaltıları Gol Yapma
Yüzdesi
Grafik: Üç Milli Futbol Antrenmanda
Kullandıkları Penaltı Sayıları
Penaltı Sayısı Burak Cenk Enes
Ad
50
40
35
3. Bir peynirci kaşar, tulum, lor ve çeçil olmak üzere dört çeşit peynirin her birinden 60 kg üretmiş ve bunları satışa
çıkarmıştır. Her peynirin bir miktarını satmış bir miktarı da elinde kalmıştır. Aşağıdaki daire grafiğinde bu peynirlerden kalan miktarlarının dağılımı verilmiştir.
Peynircinin elinde lor peynirinden 5 kg kalmıştır.
Buna göre bu peynirci ürettiği kaşar, tulum ve çeçil peynirlerinden toplam kaç kilogramını satmıştır?
A) 31 B) 74 C) 102 D) 149
120° 50°
90° 100°
Kaşar Lor
Tulum Çeçil
Grafik: Kaşar, Tulum, Çeçil ve Lor Peynirinden Kalan Miktarlarının Dağılımı
2. Aşağıdaki görselde Ömer Bey'in aralık ayı harcamaları Grafik 1'de ve aralık ayına ait fatura giderlerinin dağılımı
Grafik 2'de verilmiştir.
Ömer Bey'in aralık ayına ait tüm giderleri 4800 TL'dir.
Buna göre Ömer Bey'in aralık ayına ait telefon faturası kaç TL'dir?
A) 200 B) 225 C) 250 D) 275
150°
Kira
Diğer
Faturalar Mutfak
Doğalgaz Telefon
Elektrik
Grafik 1 : Aralık Ayı Giderleri Grafik 2 : Faturalar
150°
120°
90°
45°
56
4.
Yukarıdaki görselde LGS öğrencisi Yiğit'in beş gün boyunca çözdüğü soru sayılarının hem sütun hem de daire
grafiği verilmiştir. Sütun grafiğinde Yiğit'in salı günü 160 soru çözdüğü görülmektedir.
Buna göre (A + C) – (B + D) işleminin sonucu kaçtır?
A) 40 B) 50 C) 60 D) 70
Grafik: Yiğit'in Beş Gün Boyunca
Çözdüğü Soru Sayıları
Grafik: Yiğit'in Beş Gün Boyunca
Çözdüğü Soru Sayıları
Soru sayısı
A
B
160
C
D
Pt. Sa. Çr. Pr. Cu.
Günler
Pt.
Sa.
Cu.
Pr.
50° 90°
100°
Çr.
40°
TEST - 15 GRAFİK - VERİ ANALİZİ
5. Aşağıdaki sütun grafiğinde bir ortaokuldaki öğrencilerin sınıflara göre dağılımı verilmiştir.
Bu okuldaki öğrenciler daire grafiği ile gösterildiğinde 7. sınıflara ait daire diliminin merkez açısı kaç derece olur?
A) 60 B) 75 C) 105 D) 120
240
210
120
5. sınıf
6. sınıf
7. sınıf
8. sınıf
150
Sınıf
Öğrenci Sayısı
57
GRAFİK - VERİ ANALİZİ TEST - 15
6.
Bir otoparktaki araçların markalarına göre dağılımı şekildeki gibi verilmiştir.
A marka araçtan 60 tane varsa C marka araçtan kaç adet vardır?
A) 150 B) 130 C) 110 D) 90
A
B
C
D
% 35° % 30°
% 25°
8.
Yanda araçların yakıt türüne göre dağılımı verilmiştir.
Benzinli araç sayısı 800 olduğuna göre LPG'li araç sayısı kaçtır?
A) 920 B) 1040 C) 1160 D) 1280
Benzin
LPG
%
Dizel
40
% 35
9. Dört arkadaşın oyun kartları sayısı tabloda verilmiştir.
Bu verilerle daire grafiği çizildiğinde Akın'a ait açı, Ege'ye ait açıdan kaç derece fazladır?
A) 78 B) 60 C) 48 D) 36
Ege 60 tane
Hayri 48 tane
Kamil 32 tane
Akın 100 tane
7.
Yukarıda sütun grafiğinde Arda ve Bora'nın üç aylık toplam kazançları gösterilmiştir. Daire grafiklerinde ise iki
arkadaşın kazançlarının aylara göre dağılımları verilmiştir.
İkisi de Mart ayında aynı kazancı elde etmiş olduklarına göre Bora'nın üç aylık toplam kaç TL'dir?
A) 2600 B) 3000 C) 3600 D) 4800
2400
Arda Bora
x
Kazanç (TL)
Ocak
Şubat
120°
120°
100°
Mart
Mart
Şubat
Ocak
Arda Bora
58
TEST - 15 GRAFİK - VERİ ANALİZİ
12.
Pazar günü hava sıcaklığı kaç °C olursa bir haftadaki günlük ortalama sıcaklık 6°C olur?
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8
10 –
8 –
6 –
4 –
2 –
–
Sıcaklık (°C)
Günler
Pazartesi
Salı
Çarşamba
Perşembe
Cuma
Cumartesi
10.
Buna daire grafiğindeki verileri aşağıdakilerden hangisiyle göstermek uygun değildir?
Grafik: Acil servise gelen hastalar
0-3 yaş:
3-13 yaş:
13-18 yaş:
18-30 yaş:
30-50 yaş:
50 yaş ve üstü:
105°
60°
45°
75°
30°
45°
Yandaki daire grafiğinde bir hastanenin
acil servisine gelen 240 hastanın yaşlarına göre dağılımı gösterilmiştir.
Yaş
0-3
3-13
13-18
18-30
30-50
70
60
50
40
30
20
10
50 ve
üzeri
A) B) C) D)
Sayı
Grafik: Hasta sayısı
Yaş
0-3
3-13
13-18
18-30
30-50
70
60
50
40
30
20
10
50 ve
üzeri
Sayı
Grafik: Hasta sayısı Grafik: Hastaların dağılımı
150°
135°
0-13 yaş
13-30 yaş
30 yaş
ve üzeri
75°
Tablo: Hastaların sayısı
Yaş Sayı
70
30
20
30
40
50
0-3
3-13
13-18
18-30
30-50
50 ve üzeri
Yandaki daire grafiğinde bir hastanenin acil servisine gelen 240
hastanın yaşlarına göre dağılımı gösterilmiştir.
11.
Sütun grafiğinde bir ilde bulunan toplam 600 hayvanın yüzdelik dağılımı verilmiştir. Daire grafiğinde ise sütun grafiğinde verilen hayvanlardan, kuşların dağılımı dairesel grafikte gösterilmiştir.
Buna göre bu ilde kaç adet mavi kuş vardır?
A) 40 B) 50 C) 60 D) 70
50
20
Yüzde
Kedi Kuş Köpek Kuşların dağılımı
100° 120°
140°
yeşil
mavi sarı
59
BASİT OLAYLARIN OLMA OLASILIĞI TEST - 16
1.
21 sağlam
4 bozuk
I. kutu II. kutu III. kutu IV. kutu
21 sağlam
9 bozuk
12 sağlam
3 bozuk
6 sağlam
4 bozuk
Yukarıda 4 kutudaki sağlam ve bozuk olan ampul sayıları gösterilmiştir. Bu kutulardan rastgele birer ampul
alındıktan sonra alınan ampuller tekrar alındıkları kutulara konulmuştur. Daha sonra bu ampuller V. kutuda
birleştirilerek bu kutudan rastgele bir ampul alınmıştır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. kutudan alınan ampulün sağlam olma olasılığı, V. kutudan alınan ampulün sağlam olma olasılığından fazladır.
B) II. kutudan alınan ampulün bozuk olma olasılığı, V. kutudan alınan ampulün sağlam olma olasılığından azdır.
C) III. kutudan alınan ampulün bozuk olması olasılığı, V. kutudan alınan ampulün bozuk olma olasılığının yarısıdır.
D) IV. kutudan alınan ampulün bozuk olması olasılığı, V. kutudan alınan ampulün bozuk olma olasılığının
%160'ıdır.
3. 3, 4, 5, 6, 7 sayılarından her biri birer karta yazılarak bir kutuya atılıyor.
Kutudan rastgele seçilen bir kart için,
yukarıdaki kişilerden hangisinin yaptığı yorum yanlıştır?
A) Murat B) Esma C) Zeynep D) Fikret
Doğal sayı olma olasılığı
kesindir.
Esma
Tamsayı olma olasılığı
kesindir.
Murat
Çift sayı olma olasılığı 2
5 tir.
Fikret
Rasyonel sayı olma olasılığı
imkansızdır.
Zeynep
2.
Yukarıdaki kutularda kalem ve silgi sayıları verilmiştir.
Hangi kutunun örnek uzayı daha fazladır?
A) IV B) III C) I D) II
I
8 kalem
9 silgi
III
9 kalem
8 silgi
II
8 kalem
10 silgi
IV
9 kalem
7 silgi
60
TEST - 16 BASİT OLAYLARIN OLMA OLASILIĞI
4. Aşağıdaki şekilde 1'den 30'a kadar numaralandırılmış 30 tane eş kart verilmiştir.
Elif, bu kartların tamamını boş bir kutuya atıyor. Daha sonra kutudan rastgele bir kart çekiyor ve numarasına bakıyor.
Elif'in çektiği kartın numarasıyla ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Çift bir sayı olma olasılığı 1
2 dir.
B) Asal bir sayı olma olasılığı 1
3 tür.
C) İki basamaklı bir sayı olma olasılığı 2
3 tür.
D) 5 ile tam bölünen bir sayı olma olasılığı 1
5 tir.
. . . . . . 1 2 3 4 5 30
5.
Yukarıda iç içe geçmiş ve kenar uzunlukları cm cinsinden verilmiş kare şeklindeki tahtalara atılan okun
hangi bölgeye isabet etme olasılığı fazladır?
A) Pembe B) Mavi C) Yeşil D) Sarı
2 cm
5 cm
7 cm
8 cm
6.
Bir oyunda çark döndürüldüğünde okun taralı bölgeye gelmesiyle oyun kazanılıyor.
Buna göre kendi içinde eşit parçalara ayrılmış dört çarktan hangisi oyun için kullanılırsa kazanma olasılığı
en yüksek olur?
A) I. çark B) II. çark C) III. çark D) IV. çark
I. çark II. çark III. çark IV. çark
61
BASİT OLAYLARIN OLMA OLASILIĞI TEST - 16
9.
Yukarıdaki şekilde dört şehir arasındaki uzaklıklar verilmiştir. A ile B şehirleri arasında 25 km'de bir, B ile C şehirleri arasında 20 km'de bir, C ile D şehirleri arasında 20 km'de bir dinlenme tesisi vardır.
A şehrinden D şehrine yolculuk yapan bir otobüs şoförünün bu dinlenme tesisleri arasından C ile D
arasındaki bir dinlenme tesisini seçme olasılığı kaçtır?
A) 11
4 B) 8
3 C) 1
2 D) 5
11
A
50 km 100 km 70 km
B C D
7.
Ziya Baba, çocuğuna oyuncak almak için bir oyuncak dükkanına gider. Dükkanda biraz dolaştıktan sonra yukarıda verilen 5 oyuncağı beğenir ve aşağıdaki koşullara göre iki oyuncak almaya karar verir.
a Farklı tür iki oyuncak alacaktır.
a En fazla 100 TL'lik bir bütçe kullanacaktır.
Buna göre Ziya Baba'nın seçebileceği oyuncakların olası durumlarının sayısı kaçtır?
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3
8. Ali ile Zeynep oynadığı bir oyunda a, b, c ve d harflerinden birini kâğıda yazarak aşağıdaki çarkı çeviriyor.
Eğer okun hizasındaki bölmede kâğıda bu iki kişinin yazdığı harflerden en az 1 tanesi gelen oyunu kazanıyor.
Buna göre kazanmak için hangi harf kâğıda yazılırsa oyunu kazanma şansı daha fazla olur?
A) a B) b C) c D) d
.a
.a
.a
.d .b
.b
.b
.b
.b
.b
.b
.c
.c
.c
.c .c
.c .c
.d
.a
.a
.d
.d
.d
62
TEST - 16 BASİT OLAYLARIN OLMA OLASILIĞI
10.
Bir kavanozun içinde kırmızı, mavi, yeşil ve siyah renkli toplam 100 tane özdeş bilye bulunmaktadır. Bu bilyeler
içinden rastgele seçilen bir bilyenin mavi olma olasılığı en büyük, kırmızı olma olasılığı en küçüktür. Yeşil olma
olasılığı siyah olma olasılığına eşittir.
Buna göre kutudaki mavi bilye sayısı ile kırmızı bilye sayısı arasındaki fark en az kaçtır?
A) 4 B) 3 C) 2 D) 1
11. Aşağıdaki torbalarda aynı özelliklere sahip bilyeler vardır.
Hangi torbadan alınan bilyenin siyah olma olasılığı en fazladır?
A) B) C) D)
12. Hilesiz bir zar düz bir zemine atıldığında üst yüzeye gelebilecek sayılar;
A= {1,2,3,4,5,6} olduğundan 6 tane olası durum vardır.
Hilesiz bir zar 3 kez düz bir zemine atılıyor. Üst yüzeye gelen sayının iki katı sayıda mavi, beyaz, kırmızı toplar
sırasıyla torbaya konuluyor ve rastgele bir top seçiliyor.
Örneğin:
1. atış ➞ 2 x 2 ➞ 4 mavi top
2. atış ➞ 5 x 2 ➞ 10 beyaz top
3. atış ➞ 3 x 2 ➞ 6 kırmızı top
Bu bilgilere göre torbada oluşabilecek olası durumlar dikkate alındığında torbadan rastgele bir top çekilmesi olayı ile ilgili olası durum sayısı aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) 6 B) 16 C) 21 D) 36
2
5
3
63
CEBİRSEL İFADELER VE ÖZDEŞLİKLER TEST - 17
1.
Yukarıdaki bir sitenin yerleşim planının krokisi verilmiştir.
Buna göre bahçe için ayrılan bölgenin alanının cebirsel ifadesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) 3b – 2a B) 3b + 2a C) 3ab + 2a D) 3ab – 2a
a
b
Bahçe
Havuz
a+4
2b – 2
Binalar
2.
Yandaki üçgenin alanını belirten cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) 8a2b3 B) 8a2b2 C) 4a2b3 D) 4a2b2
fi
fffflffiff
flfflffi
3. Uzun kenarları, kısa kenarlarına göre 4 katı olan dikdörtgen şeklindeki bir bahçenin tam ortasına dikdörtgen
şeklinde bir havuz yaptırılacaktır.
Havuzun kısa kenarları, bahçenin kısa kenarlarına olan uzaklığı 20'şer metredir. Uzun kenarların, bahçenin uzun
kenarlarına uzaklığı ise 5'er metredir.
Bahçenin kısa kenarının uzunluğu x metre ile gösterilirse havuzun metrekare cinsinden alanını gösteren
cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) 4x2 – 80x + 400 B) 4x2 + 80x + 200 C) 2x2 + 40x + 200 D) 2x2 – 40x + 100
4. Bülent Bey, düz bir tahtaya eş aralıklarla 9 tane dairesel delik açmıştır.
Her bir deliğin yarıçapı x cm'dir. En soldaki deliğin tahtanın sol kenarına ve en sağdaki deliğin tahtanın sağ kenarına uzaklıkları birbirine eşit olup (x + 2) cm'dir. Ardışık 2 delik arası uzaklık (x + 1) cm'dir.
Buna göre tahtanın boyu kaç santimetredir?
A) 28x + 12 B) 29x +12 C) 29x + 13 D) 28x + 13
Boy
x + 2 x + 2
64
TEST - 17 CEBİRSEL İFADELER VE ÖZDEŞLİKLER
5. Aşağıdaki görselde açılır kapanır bir dikdörtgen masanın açılmadan önceki ve açıldıktan sonraki üstten görünümü verilmiştir.
Bu masalardan 10 tanesinin bulunduğu bir salonda tüm masalar kapalı konumda ve kısa kenarları çakışacak
şekilde yan yana dizilmiş durumdadır. Yetkililer yapılacak bir toplantı için daha çok kişi alacak masalara ihtiyaç
duyduklarından tüm masaları açılır konuma getirmişlerdir.
Buna göre 10 masanın açıldıktan sonraki üst yüzünün alanının açılmadan önceki üst yüzünün alanından
farkını santimetrekare cinsinden veren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) 10b. (a + 3) B) 20ab C) 30ab D) 10a + 20b
Masa Açılmadan Önceki
Kenar Uzunlukları
b cm b cm
Masa Açıldıktan Sonraki
Kenar Uzunlukları
(2a + 1) cm (3a + 4) cm
7.
Şekildeki kareden çevresi 8 br olan taralı kare kesilip çıkartılıyor.
Kalan parça AB köşegeni boyunca kesilip, A ve B noktaları çakışacak şekilde birleştirilerek şekildeki dikdörtgen
oluşturuluyor.
Oluşan dikdörtgenin alanını veren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) (x – 2) . (x + 2) B) (x – 8) . (x + 8)
C) (x + 4) . (x – 5) D) (x – 4) . (x + 2)
A
B
B
A
x
6.
Yukarıda bir mağazanın bazı ürünleri aldığı ve sattığı fiyatlar x ve y türünden gösterilmiştir. Bu mağaza 9 pantolon, 2 gömlek ve 3 elbise satışından elde ettiği kârın tamamı ile çanta alıp satacaktır.
Mağazanın çanta satışından elde edeceği kâr aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?
A) 50x – 25y B) 40x – 20y C) 20x – 10y D) 10x – 5y
Alış: 2x
Satış: 3y
Alış: 2y
Satış: 3x
Alış: y
Satış: 4x
Alış: y
Satış: 2x
65
CEBİRSEL İFADELER VE ÖZDEŞLİKLER TEST - 17
8.
Elif, bir kenar uzunluğu a birim olan kare şeklindeki bir kağıdı önce soldan sağa doğru ortadan ikiye katlıyor.
Sonra yukarıdan aşağıya doğru tekrar ortadan ikiye katlıyor. Daha sonra sol alt tarafından bir kenarı b birim olan
karesel bir bölge kesip atıyor ve kalan kağıdı açıyor.
Buna göre kalan kağıdın bir yüzünün alanını veren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) a2 – b2 B) a2 – 2b2
C) (a – 4b) . (a + 4b) D) (a – 2b) . (a + 2b)
a b
9.
Aşağıdaki modellemelerden hangisi yandaki özdeşliklerden herhangi biri ile ifade edilemez?
A) B) C) D)
(a + b)2 = a2 + 2 a b + b2
(a - b)2 = a2 - 2 a b + b2
a2 - b2 = (a - b) . (a + b)
10.
Yukarıda boyutları verilen depoya, şekildeki kutular yatay ve dikey olarak diziliyor.
Deponun üst tarafında 1 m boşluk kalacak şekilde kutular dizildiğine göre toplam kaç koli dizilmiş olur?
A) 2x B) x + 6 C) 2x + 5 D) 2x + 10
(x + 5) m
(dikey) (yatay)
(x + 5) m (x + 5) m
(x + 5) m x m
2x+5 x m
x2+5x+1
x+5
(depo)
a
b
b
a
b
b
a
a
a
b
a
b
b
a
66
TEST - 17 CEBİRSEL İFADELER VE ÖZDEŞLİKLER
12.
Şekilde iç içe iki kare verilmiştir.
Boyalı bölgenin alanını gösteren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) (3x – 2)2 B) 9x2 – 4 C) (3x + 2)2 D) (3x + 2) (3x – 3)
3x
3x
2
2
11. Aşağıdaki görselde verilen depoyu A ve B muslukları doldurmakta ve deponun altında bulunan C musluğu da
boşaltmaktadır.
A ve B muslukları depoya sırasıyla saatte (x + 2) litre ve (x + 3) litre su akıtmaktadır. C musluğu ise depodan
saatte (x + 1) litre su boşaltmaktadır.
Depo boş durumda iken A, B ve C muslukları aynı anda açılıyor.
Buna göre (x + 4) saat sonra depoda biriken su miktarını litre cinsinden veren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir? (Depoda taşma olmuyor.)
A) x2 + 4x + 8 B) x2 + 8x + 8 C) x2 + 8x + 4 D) x2 + 8x + 16
(x + 2) (x + 3)
(x + 1)
A B
C
13.
Yukarıda verilen dörtgenler kare şeklindedir.
Buna göre modellemeyi gösteren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) 2a2 + 1 B) 2a2 –1 C) 4a2 – 1 D) 4a2 +1
67
CEBİRSEL İFADELER VE ÖZDEŞLİKLER TEST - 18
1.
Yukarıda (9x+15) L hacminde boş bir havuz verilmiştir.
Bu havuzu saatteki su akıtma hızları (2x+1) L ve (x+4) L olan iki musluk kaç saatte doldurur?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5
Hacim = 9x+15
(2x + 1) L (x + 4) L
2.
Şekildeki kenar uzunlukları verilen dikdörtgen biçimindeki bahçenin D köşesine 2 3 birim uzunlukta
iple bağlı bulunan ineğin bahçe içerisinde otlayamayacağı alanı veren cebirsel ifade aşağıdakilerden
hangisidir? (2x > 2ñ3)
(π =3 alınız)
A) (8 x - 3) . (8 x - 3) B) (2 x + 3) . ( 2 x - 3)
C) (4 x + 3) . (4 x + 3) D) (4 x - 3) . (4 x + 3)
. .
.
2x
8x
2 3
A
D
B
C
3.
Yukarıda şekilde içlerinde alanları birimkare cinsinden verilen ABCD ve EFGH dörtgeni birer dikdörtgen, KLMN
dörtgeni bir karedir. Bu dikdörtgenlerin eşit uzunluktaki BC kenarının KN kenarı, LM kenarının EH kenarı ile birleştirilmesiyle aşağıdaki ADGF dikdörtgeni oluşturulmuştur.
Buna göre ADGF dikdörtgeninin çevre uzunluğu aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi ile gösterilebilir?
A) 12x + 8 B) 14x + 25 C) 12x2 – 10x + 5 D) 20x – 11
A B
D C
E F
H G
K L
N M
4x2 4x – 28x + 49 2
– 49 22x – 77
A
D
F
G
68
TEST - 18 CEBİRSEL İFADELER VE ÖZDEŞLİKLER
4. Ali, kısa kenarının uzunluğu (2x + 2) cm ve uzun kenarının uzunluğu (2x + 6) cm olan dikdörtgen şeklindeki bir kâğıdın
köşelerinden yandaki gibi kenar uzunluğu 2 cm olan dört kareyi keserek çıkarıyor.
Ali elde ettiği III. adımdaki kâğıdı katlayarak IV. adımdaki dikdörtgenler prizmasını oluşturuyor.
Buna göre IV. adımda oluşturulan dikdörtgenler prizmasının hacmi santimetreküp cinsinden aşağıdaki
cebirsel ifadelerden hangisi ile gösterilebilir? (Hacim = a.b.c)
A) 16x3 + 8x2 + 4x + 2 B) 8x3 + 4x2 + 2x + 1
C) 8x2 – 16x2 + 4 D) 8x2 – 8 (2x
+ 2) cm
(2x + 6) cm
I. Adım
III. Adım
II. Adım
IV. Adım
2 cm
5.
Şekildeki ABC üçgeninde, [AH] = 4ñ3 – 2 ve [BC] = 4ñ3 + 2
olduğuna göre A(ABC) kaçtır?
A) 20 B) 18 C) 22 D) 24
fi
ff ffl ffi
6.
olmak üzere,
yukarıda modellenen özdeşlik aşağıdakilerden hangisidir?
A) 2x . (x + 3) = 2x2 + 6x B) x . (x + 3) = x2 + 3x
C) x . (x – 3) = x2 – 3x D) 2x . (x – 3) = 2x2 – 6x
69
CEBİRSEL İFADELER VE ÖZDEŞLİKLER TEST - 18
8.
Yukarıdaki hedef tahtasında her bir bölgenin puanları belirtilmiştir.
Yaptığı 5 atışıda hedef tahtasına isabet ettiren Damla'nın aldığı puanı gösteren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) (x+6)2 B) (x+4)2 C) (x+3)2 D) (x+2)2
x2
6x
3
9.
Şekilde kare olan kırmızı bölgenin alanı ve mavi dikdörtgenin kısa kenarı verilmiştir. Kırmızı bölgenin alanı diğer
renkteki dikdörtgenlerin alanları toplamına eşittir.
Buna göre sarı bölgenin alanını gösteren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) 3x2 + 9x B) 3x + 9 C) x2 + x D) x2 + 3x
x2+6x+9
3 br
7.
Pınar, bir kenarının uzunluğu 6x birim olan kare şeklindeki kâğıdı yukarıdaki gibi katlamış,
IV. adımda elde ettiği karenin iki kenarından çapı ñ3 birim olan iki yarım daire şeklindeki parçayı kesip atmıştır.
Pınar IV. adımda elde ettiği şekli açtığında elde ettiği kâğıdın bir yüzünün alanı aşağıdaki cebirsel ifadelerden hangisi ile gösterilebilir? (p'yi 3 alınız.)
A) 3 . (x + 2) . (x – 2) B) 3 . (2x + 1) . (2x – 1)
C) 9 . (x – 2) . (x + 2) D) 9 . (2x – 1) . (2x + 1)
I. adım II. adım III. adım IV. adım
6x
6x
ñ3
ñ3
70
12.
Yasemin Öğretmen sınıfındaki her bir kız öğrenciden sınıftaki kız öğrenci sayısı kadar, her bir erkek öğrenciden
sınıfındaki erkek öğrenci sayısı kadar şeker getirmesini istiyor.
35 kişilik sınıfta kız öğrenciler, erkekler öğrencilerden 105 şeker fazla getirdiğine göre sınıftaki kızlar,
erkeklerden kaç fazladır?
A) 3 B) 4 C) 6 D) 9
10.
Küp şeklindeki bir kenarı a olan kutunun 6 yüzüde bir kenarı b olan dikdörtgen şeritlerle şekildeki gibi çevriliyor.
Buna göre mavi alanı gösteren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) 6a2 - 6ab + 6b2 B) 6a2 - 12ab + 6b2
C) 3a2 - 6ab + 3b2 D) 3a2 - 12ab + 3b2
11.
Boyalı bölgenin alanını veren cebirsel ifade aşağıdakilerden hangisidir?
A) (9B – A) . (9B + A) B) (3B – A) . (3B + A)
C) (9B – A)2 D) (9B + A)2
A
A
9B
9B
TEST - 18 CEBİRSEL İFADELER VE ÖZDEŞLİKLER
71
MEVSİMLER VE İKLİM
1. Yılbaşı tatili için aileleri ile farklı bölgelere tatile giden Canan ve Ekrem'in telefondaki yazışmaları aşağıdaki görselde
verilmiştir.
Buna göre Canan ve Ekrem'in tatile gittikleri ülkelerin Dünya üzerindeki konumları hangisi gibi olamaz?
A) Yengeç
dönencesi
Ekvator
Canan'ın bulunduğu
ülke
Oğlak
dönencesi
B) Yengeç
dönencesi
Ekrem'in bulunduğu
ülke
Ekvator
Oğlak
dönencesi
C) Yengeç
dönencesi
Canan'ın bulunduğu
ülke
Ekvator
Oğlak
dönencesi
D) Yengeç
dönencesi
Ekrem'in bulunduğu
ülke
Ekvator
Oğlak
dönencesi
EKREM
EKREM:
EKREM:
CANAN:
BACK
Aralık ve Ocak ayları burada çok sıcak geçiyormuş. Biz de
yeni yıla denizde yüzerek girmeyi düşünüyoruz.
Orada hava nasıl?
Burada yoğun kar yağışı var. Yeni yıla kar yağışı eşliğinde kayak yaparak girmeyi planlıyoruz.
TEST - 1
2. Bilgi: Dünyanın eksen eğikliğinden dolayı Güneş ışınlarının yeryüzüne geliş açıları mevsimlere ve gün içerisindeki farklı
saatlere göre değişir. Cisimlerde güneş ışığını farklı açılarla aldıkça gölgeleri farklı uzunluklara ulaşır.
60°
K L M
45°
Buna göre çivilerle hazırlanan K, L ve M düzenekleri ve oluşacak olan gölge boyları dikkate alındığında aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) L düzeneğinde çivinin gölge boyu sıfırdır.
B) M düzeneğindeki çivinin gölge boyu K düzeneğindeki çivinin gölge boyuna göre daha uzundur.
C) Çivilerin gölge boyları arasındaki ilişki L > M > K şeklindedir.
D) L düzeneğindeki çivinin gölge boyu M düzeneğindeki çivinin gölge boyundan daha kısadır.
FEN BİLİMLERİ
72
MEVSİMLER VE İKLİM
4.
Geniş bir bölgede görülür. Dar bir bölgede görülür.
Kısa zaman aralıklarında görülür. İnceleyen bilim dalı klimatolojidir.
Derste yukarıdaki tabloyu tahtaya çizen Öğretmen öğrencilerden iklimle ilgili olanları yatay ( ) hava olayları ile ilgili
olanları dikey ( ) olarak taramalarını istemiştir.
Buna göre aşağıda verilen öğrenci çizimlerinden hangisi doğrudur?
A) B) C) D)
5. Şekilde Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönüşü ve Güneş etrafında dolanma hareketi verilmiştir.
II
B
A
III
IV
I
●
●
Mert: Dünya I konumundayken A bölgesinde kış mevsimi başlar.
Melisa: Dünya III konumundayken A bölgesine Güneş ışınları B bölgesine göre daha dik açıyla düşer.
Serdar: Dünya II konumundayken A bölgesinde gece ve gündüz süresi eşit olur.
Yiğit: Dünya IV konumundan I konumuna doğru giderken B bölgesinde sonbahar mevsimi yaşanır.
Buna göre hangi öğrencinin yorumu yanlıştır?
A) Mert B) Melisa C) Serdar D) Yiğit
3. Antalya’nın Kumluca ilçesinde iki günde beş ayrı noktada meydana gelen hortumda birçok çiftçi ve vatandaş maddi ve manevi zarara uğradı. Yaklaşık 100 dönümlük seranın
zarar gördüğü hortumda 2 kişi hayatını kaybederken birçok kişi hafif yaralandı. Bir kişide
kayboldu. Meteorologlar hortumun deniz suyu sıcaklığının hava sıcaklığından fazla olması
nedeniyle sıcak havayla soğuk havanın aniden yer değiştirmesiyle meydana geldiğini
belirtti.
Gazete haberine göre;
I. Hava olayı dar bir alanda etkilidir.
II. Sıcaklık hava olaylarının oluşmasında etkilidir.
III. Hava olayları gerçekleştiği bölgede ciddi hasarlara yol açabilir.
İfadelerinden hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III
TEST - 1
73
MEVSİMLER VE İKLİM TEST - 1
7. Güneş ışınlarının yeryüzünün bir bölgesine dik gelmesi o bölgede sıcaklığın yüksek olmasına, eğik düşmesi ise o bölgede sıcaklığın düşük olmasına yol açar.
Bu durumun nedeni, eğik olarak gelen ışının geniş bir alana yayılması, dik gelen
ışının dar bir alana yayılmasıdır. Güneş ışınlarının geniş alana yayılması, birim yüzeye düşen ışık miktarının azalmasına yol açarak ışığın ısıtma gücünü de
azaltır.
Verilen bilgilere göre;
I. Yaz aylarında Kuzey Yarım Küre'ye Güneş ışınları dik gelir.
II. Kuzey kutup bölgesine yaklaştıkça ışınların Dünya'ya gelme açısı azalır.
III. Ekvator bölgesinde ışınların gelme açısı fazla değişmediğinden mevsimsel sıcaklık farkı az olur.
yargılarından hangisi ya da hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III
Atmosfer
Dik açı ile
gelen ışın
Eğik açı ile
gelen ışın
6. Şekilde, Dünya'nın Güneş etrafındaki bir konumu verilmiştir.
A
B
C
Dünya üzerinde bazı bölgeler harflerle gösterilmiştir.
Buna göre bu bölgelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) A bölgesinde birim yüzeye düşen enerji miktarı B bölgesine göre daha azdır.
B) Dünya bu konumdayken A bölgesinde kış, B ve C bölgelerinde yaz mevsimi başlar.
C) B ve C bölgelerinde Dünya'nın bu konumundan sonra gündüz süreleri uzamaya başlar.
D) A bölgesinde Dünya bu konumdayken en uzun gece yaşanabilir.
8.
Elazığ şehrinin bir haftalık sıcaklık ve basınç grafikleri şekildeki gibidir.
Grafiklerdeki veriler göz önünde bulundurularak Elazığ'da gerçekleşecek olan hava olayları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Basınç artarken sıcaklıkta artar. B) Sıcaklık ile basınç ters orantılıdır.
C) Elazığ'da ilk bahar mevsimi yaşanmaktadır. D) Sıcaklık ile nem doğru orantılıdır.
1050
Atmosfer basıncı (mb)
Günler
Pazartesi
Salı
Çarşamba
Perşembe
Cuma
Cumartesi
Pazar
1030
1000
0
20
Sıcaklık (°C)
Günler
Pazartesi
Salı
Çarşamba
Perşembe
Cuma
Cumartesi
Pazar
15
10
0
74
MEVSİMLER VE İKLİM
11.
I. Durum II. Durum
Yukarıda farklı mevsimlerde, günün aynı saatinde ve aynı yerde bir ağacın oluşturduğu gölgeler gösterilmiş.
Buna göre;
1. I. durumda Güneş ışınları, II. duruma göre daha eğimli olarak gelmektedir.
2. II. durumda kış mevsimi yaşanıyorsa, I. durumda yaz mevsimi yaşanıyor olabilir.
3. Ağaç gölge boylarının farklı olmasının nedenlerinden biri de Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesidir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız 1 B) Yalnız 2 C) 1, 2 ve 3 D) 2 ve 3
TEST - 1
9. Ahmet'in yaşadığı ülkede yıl içinde öğle vakti yapılan ölçümlerde gölge boyunun zamana bağlı değişim grafiği şekildeki gibi olmaktadır.
21 Aralık
Gölge Boyu
21 Mart 21 Haziran 23 Eylül
T
Z
Y
X
21 Aralık
Gölge Boyu
21 Mart 21 Haziran 23 Eylül
T
Z
Y
X
Yengeç dönencesi
Ahmet'in yaşadığı ülke aşağıda verilen Dünya üzerindeki noktalardan hangisi olabilir?
A) Y B) T C) Z D) X
10. Dünya 1 numaralı konumda iken bulunduğu ülkede en uzun
geceyi yaşayan Murat'ın, Dünya 4 numaralı konuma geçtiğinde aşağıdaki cümlelerden hangilerini söylemesi uygun
olur?
A) I, III ve IV B) I, II ve IV C) III ve IV D) I ve II
1
4
3
2
I. Ağaçların yaprakları sararmaya ve dökülmeye başladı.
II. Gece ile gündüz süreleri birbirine eşit.
III. Havalar iyice ısınmaya başladı, tişörtle dolaşabiliyorum.
IV.Gündüzler her geçen gün uzuyor.
75
MEVSİMLER VE İKLİM TEST - 2
1. Dünyaca ünlü alışveriş sayfası 21 Aralık tarihinde Türkiye'de #EnUzunGece etiketiyle indirim kampanyasının renklamlarına başlamıştır.
20 Aralık akşamı iş görüşmesi için yurt dışına giden Sefer Bey, öğleden sonra gitmek istediği ülkeye iniş yapıyor. Kalacağı otele doğru geçen Sefer Bey yolda indirim kampanyası ile alış veriş yapmak için siteye girdiğinde #EnUzunGündüz etiketini görüyor.
20 Aralık akşamı Sefer Bey'in uçağa bindiği saatlerde İstanbul Yeni Hava Limanından dört farklı uçak yurt dışına
hareket ediyor.
1
2 3
4
ŞİLİ
ETYOPYA
FRANSA KAZAKİSTAN
Buna göre Sefer Bey'in seyahat ettiği uçak aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
2. İklim Hava Olayı
1 Geniş bölgeler için geçerlidir. Dar bölgeler için geçerlidir. a
2 Uzmanına meteorolog denir. Uzmanına klimatolog denir. b
3 Uzun sürede oluşan hava olaylarının
ortalamasıdır. Kısa sürede gerçekleşen hava olaylarıdır. c
4 Kesinlik bildirir. Değişkenlik gösterir. d
Yukarıda iklim ve hava olaylarının özellikleri tabloda gösterilirken bir hata yapılmıştır.
Buna göre aşağıdaki seçeneklerden hangisinde bulunan bilgiler yer değiştirilirse hata düzeltilmiş olur?
A) 1 - a B) 3 - c C) 4 - d D) 2 - b
76
TEST - 2 MEVSİMLER VE İKLİM
4. Yukarıdaki şekilde A, B, C noktalarına Güneş ışınlarının gelme açısı eksen
eğriliğine göre verilmiştir.
Buna göre;
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III
A.
B.
C.
I. Güney Yarım Küre'de kış yaşanmaktadır.
II. Bu açıda tarih 21 Haziran olabilir.
III. Kuzey Yarım Küre'de daha soğuk bir mevsim yaşanmaktadır.
3. Bilgi: Dünya üzerinde farklı mevsimlerin yaşanmasında Dünya'nın Güneş'e göre konumu etkili olur.
Aysel Kuzey Yarım Küre'de, Hasan ise Güney Yarım Küre'de kış mevsiminin yaşandığı zaman dilimlerinde Dünya'nın
Güneş'e göre durumunu çizimle gösterecektir.
Buna göre Aysel ve Hasan'ın çizimleri aşağıdakilerden hangisi gibi olmalıdır?
A) Aysel Hasan B) Aysel Hasan
C) Aysel Hasan D) Aysel Hasan
5. Çağrı Öğretmen, okul bahçesinde seksek oyunu çizip oyunun kurallarını öğrencileriyle paylaşmıştır.
SORULAR
Çağla
Engin
Fatma
Tuana
1. Eksen eğikliği mevsimlerin oluşmasındaki en temel sebeptir. D D D D
2. 23 Eylül Güney Yarım Küre'de ilkbahar ekinoksudur. D Y D Y
3. Ekinoks tarihlerinde Dünya'nın her yerinde gece - gündüz eşitliği yaşanır. Y D D Y
4. 21 Haziran tarihinde Kuzey Yarım Küre'de en uzun gece yaşanır. D Y Y D
Buna göre hangi öğrenci yarışmayı birinci olarak tamamlamıştır?
A) Çağla B) Engin C) Fatma D) Tuana
1. Her öğrenci bir nolu karenin önünden oyuna başlayacak.
2. Soruya doğru cevap veren öğrenci iki kare ileri, yanlış cevap veren öğrenci bir kare geri gidecek.
3. Toplamda her öğrenciye 4 soru sorulacak.
4. Yanlış cevap vererek gerileyen öğrenci sek sek karelerinden çıkarsa elenmiş kabul edilmeyecek. O öğrencilere soru sorulmaya devam edilecek.
5. Oyun sonunda derecelendirme; öğrencilerin üzerinde bulundukları karede yazan rakamın
büyüklüğüne göre yapılacaktır. 1
2
5
8
3
6
4
7
77
MEVSİMLER VE İKLİM TEST - 2
7. Canan kaynak kitaplardan mevsimlerle ilgili araştırma yaparken aşağıdaki resim dikkatini çekiyor.
21 Haziran
21 Mart
21 Aralık
23 Eylül
Resmi inceleyen Canan, aşağıdaki bilgileri arkadaşları ile paylaşıyor.
1. 21 Haziran'da insanlar Kuzey Yarım Küre'de yaz mevsimini yaşar.
2. 21 Mart'ta Güney Yarım Küre'de ağaçlar yapraklarını döker.
3. 21 Aralık tarihinde Güney Yarım Küre'de insanlar kış mevsimini yaşar.
Buna göre Canan'ın arkadaşlarına yaptığı açıklamalardan hangisi yada hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I ve III
8. (1) Yeryüzünün belli bir bölgesinde uzun zaman boyunca gözlemlenen hava olayların ortalama değerlerine iklim denir.
(2) İklim bilimine klimatoloji denir. İklim ile uğraşan bilim adamına klimatolog denir. (3) İklim bir bölgenin uzun süren
yağış ve sıcaklık ortalaması olduğundan kesinlikle değişmez.
(4) Bir bölgenin ikliminden bahsedebilmek için 25 - 30 yıllık gözlem yapmak gerekir.
Yukarıda iklim ile ilgili bilgiler verilmiştir. Numaralandırılmış bilgilerden bir tanesinde hata yapılmıştır.
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde hatanın düzeltilmiş hali bulunmaktadır ?
A) 1. cümlede ortalama sözcüğü yerine toplam sözcüğü yazılmalı
B) 2. cümlede klimatoloji yerine meteoroloji yazılmalı
C) 3. cümlede kesinlikle değişmez yerine değişebilir yazılmalı
D) 4. cümlede 25 - 30 yıl yerine 1 - 2 yıl yazılmalı
6. BİLGİ HAVA OLAYI İKLİM
• Antalya'da yazlar sıcak ve kurak geçer.
• Mersin'de hortum meydana geldi.
• Ekvator bölgesi Dünya'nın en sıcak bölgesidir.
• Bolu Dağı'nda sisli hava ulaşımı felç etti.
• Son 30 yılda ülkemizin ortalama sıcaklığı 0,5 °C arttı.
Yukarıda verilen cümleler hava olayı ve iklim olarak tabloda işaretlenecektir. Yapılan işaretlemeler değerlendirilirken iklim
içeren cümleler 6 puan hava olayı içeren cümleler 4 puan olarak değerlendirilecektir.
Buna göre tüm işaretlemeleri doğru tamamlayan öğrenci değerlendirme sonucunda kaç puan alır?
A) 22 B) 24 C) 26 D) 28
78
TEST - 2 MEVSİMLER VE İKLİM
11. Güneş'ten gelen ışınların Dünya'mıza ulaşma açısı mevsimlere göre farklılık gösterir. Aşağıdaki grafikte Kuzey Yarım
Küre'de bir bölgeye ait gölge boyu değişimi verilmiştir.
21 Haziran 23 Eylül 21 Aralık 21 Mart
Gölge boyu
●
●
●
●
Verilenlere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) En kısa gölge 21 Haziran'da oluşur.
B) En uzun gölge 21 Aralıkta oluşur.
C) Dünya'nın eksen eğriliği gölge boyunu etkiler.
D) 21 Aralık tarihinden 21 Mart'a kadar bölge boyu büyür.
9. Güney Yarım Küre'deki Arjantin ile Kuzey Yarım Küre de bulunan Türkiye'de yaşanan mevsim tarihleri aşağıdaki
tabloda verilmiştir.
Mevsim Arjantin Türkiye
Yaz 21 Aralık - 21 Mart 21 Haziran - 23 Eylül
Sonbahar ▲ 23 Eylül - 21 Aralık
Kış 21 Haziran - 23 Eylül ●
İlkbahar 23 Eylül - 21 Aralık 21 Mart - 21 Haziran
Tabloda ▲ ve ● sembolleri yerine aşağıdakilerden hangileri gelmelidir?
▲ ●
A) 21 Aralık - 21 Mart 21 Mart - 21 Haziran
B) 21 Mart - 21 Haziran 21 Aralık - 21 Mart
C) 23 Eylül - 21 Aralık 21 Mart - 21 Haziran
D) 21 Mart - 21 Haziran 23 Eylül - 21 Aralık
10. Dünya'nın Güneş etrafındaki konumu aşağıdaki şekilde verilmiştir.
A
C
B
Verilen görsele göre;
I. A şehrinde gündüz süresi kısadır.
II. C şehrinde gündüz süresi uzundur.
III. B bölgesinde mevsimlerin ortalama sıcaklıklarında büyük bir değişiklik olmaz.
yorumlarından hangisi yada hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III
79
DNA VE GENETİK KOD TEST - 3
1.
I. Nükleotid çeşitleri aynıdır. II. Nükleotid dizilişleri aynıdır.
III. Kromozom sayıları aynıdır. IV. DNA’nın hücredeki yerleri aynıdır.
Yukarıda verilen canlılarla ilgili ifadelerden hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve IV D) III ve IV
Ağaç Amip Kedi
2. Yengeç
dönencesi
Ekvator
Oğlak
dönencesi
Güneş ışınlarının 21 Aralık tarihinde öğle vaktinde Güney Yarım Küre'ye dik
olarak geldiği enleme Oğlak dönencesi denir. Arjantin, Paraguay ve Şili Oğlak dönencesinin geçtiği ülkelere örnek olarak verilebilir.
Güneş ışınlarının 21 Haziran tarihinde öğle vaktinde Kuzey Yarım Küre'ye dik
olarak geldiği enleme Yengeç dönencesi denir. Moritanya, Cezayir ve Nijer
Yengeç dönencesinin geçtiği ülkelere örnek olarak verilebilir.
Uğur, yukarıdaki bilgileri kullanarak aşağıdaki ifadeleri Doğru (D) ya da yanlış (Y) olarak cevaplandıracaktır.
İfadeler D Y
1. Paraguay'da 21 Aralık tarihinde yaz mevsimi başlar.
2. Moritanya 21 Haziran tarihinde en uzun gündüzü yaşar.
3. Şili'de 21 Aralık tarihinden sonra gündüzler uzamaya başlar.
4. 21 Mart tarihinde Arjantin ve Cezayir'de gece gündüz eşitliği yaşanır.
5. Nijer'de 21 Haziran tarihinde gölge boyu en uzun olur.
6.
21 Aralık tarihinde Şili'de yaz mevsimini yaşayan bir kişi (her mevsimde farklı bir ülkede olacak şekilde) sırayla Paraguay, Moritanya ve Arjantin'i gezerse yaşayacağı mevsimler Sonbahar, Yaz ve İlkbahar şeklinde olur.
Buna göre tablodaki ifadelerin doğru işaretlenmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?
A) D Y
1. ✔
2. ✔
3. ✔
4. ✔
5. ✔
6. ✔
B) D Y
1. ✔
2. ✔
3. ✔
4. ✔
5. ✔
6. ✔
C) D Y
1. ✔
2. ✔
3. ✔
4. ✔
5. ✔
6. ✔
D) D Y
1. ✔
2. ✔
3. ✔
4. ✔
5. ✔
6. ✔
80
TEST - 3 DNA VE GENETİK KOD
5. Fen bilimleri öğretmeni öğrencilerine aşağıdaki etiketleri kopartıp defterlerine yapıştırarak DNA modeli yapmalarını
istiyor.
P D
Fosfat
etiketi
Deoksiriboz
şekeri etiketi
Adenin bazı
etiketi
Timin bazı
etiketi
Guanin bazı
etiketi
Sitozin bazı
etiketi
Öğretmenlerinden yeterince etiket alan 3 öğrenci aşağıdaki modelleri tasarlayarak öğretmenlerine gösteriyor.
Fatma'nın DNA modeli Müge'nin DNA modeli Kerem'in DNA modeli
Buna göre öğretmen hangi öğrenci ya da öğrencilerin DNA modellerini doğru kabul etmiştir?
A) Yalnız Fatma B) Kerem ve Müge
C) Fatma ve Kerem D) Fatma, Kerem ve Müge
3. Canlıların kalıtsal özelliklerini taşıyan DNA, çift zincirli sarmal bir yapıya sahiptir. DNA molekülünü oluşturan en küçük
yapı birimi nükleotidlerdir. Nükleotidler DNA'da rastgele yerleşmez. Adenin nükleotidin karşısına her zaman timin nükleotidi, guanin nükleotidinin karşısına ise her zaman Sitozin nükleotidi gelir. Aşağıda DNA üzerinde bulunan nükleotidler
farklı şekillerle gösterilmiştir.
T T T
A A 1. iplik
2. iplik
G G G
G G
C
C
DNA modeli üzerindeki eksik nükleotidler tamamlanırsa 2. İpliğin nükleotid dizilimi aşağıdakilerin hangisi gibi olabilir?
A) AAG CGT CGG TTG B) TTC CGT GCC TTG
C) ACG CGT CCG ATC D) TTG ACG GGC TAC
4. Bir DNA eşlenmesi sırasında sitoplazmadan çekirdek içerisine giren yapıların sayısı aşağıdaki gibi veriliyor.
Adenin bazı 22 Guanin bazı 23
Timin 18 Sitozin bazı 17
Çekirdeğe giren organik bazların hepsi DNA molekülüne yerleştiğine göre eşlenen DNA molekülü ile ilgili aşağıda
verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Bir zincirinde toplam 40 nükleotid bulunur.
B) Organik bazların hepsi DNA'nın 1. zincirine eşlenmiştir.
C) Adenin ve timin sayıları toplamı 80 tanedir.
D) Oluşan DNA moleküllerinde guanin sayıları sitozin sayılarına eşittir.
81
DNA VE GENETİK KOD TEST - 3
7. Aşağıdaki DNA sepetinin içinde A, T, G, C, şeker ve fosfat sembolleri bulunmaktadır. Elif bu sepetin içinden üç tane
sembol seçip bir nükleotid oluşturmak istiyor.
P
P
C
T
D
D A
T G
C P
P
D
P T
D D G
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Elif'in oluşturduğu nükleotid olamaz?
A)
P
P
C
T
D
D A
T G
C P
P
D
P T
D D G
B)
P
P
C
T
D
D A
T G
C P
P
D
P T
D D G
C) P
P
C
T
D
D A
T G
C P
P
D
P T
D D G D) P
P
C
T
D
D A
T G
C P
P
D
P T
D D G
6.
A
B
C
D
Fen Bilimleri dersine yukardaki malzemelerden yeteri kadar getiren Ayşe Öğretmen, öğrencilerden bu cisimlerle en
anlamlı DNA modelini yapmalarını istiyor.
Bu model aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A A)
B
C
D
B)
A
B
C
D
C)
A
B
C
D
D)
A
B
C
D
8.
Yukarıda DNA'nın kendini eşleme durumu verilmiştir.
DNA'nın eşlenmesi sırasında sitoplazmadan alınan serbest nükleotid sayılarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) 2 sitozin B) 4 Timin C) 4 Adenin D) 3 Guanin
A
G
C
A
A
T
A
G
C
A
A
T
T
C
G
T
T
A
T
C
G
T
T
A
1. 2. DNA DNA
İplikler
birbirinden
ayrılır.
Serbest
nükleotidler
bağlanır.
82
TEST - 3 DNA VE GENETİK KOD
9. Yaşar aşağıdaki malzemeleri kullanarak çift sarmallı DNA modeli yapacaktır.
8 tane siyah ataç 12 tane sarı ataç
32 tane raptiye 24 tane düğme
7 tane kırmızı ataç 5 tane mavi ataç
Yaşar'ın hazırlayacağı çift sarmallı DNA modeli ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) Ataçlar organik bazı temsil edebilir.
B) Siyah raptiye fosfat olabilir.
C) Kahverengi düğme deoksiriboz şekeri olarak düşünülürse hepsi tükenir.
D) Çift sarmallı DNA molekülünde en fazla 32 nükleotid bulunur.
10.
Yukarıda DNA eşlenmesinin önemini anlatan bir yazı verilmiştir. Bu yazıyı okuyan Cemre, anneanne ve babaannesine
bazı önerilerde bulunmuştur.
Aşağıdakilerden hangisi Cemre'nin önerilerinden biri olamaz?
A) Yaşlanma belirtileri çeşitli yöntemlerle geciktirilebilir.
B) Yediğimiz besinlerin yaşlanma üzerinde hiçbir etkisi yoktur.
C) Stresten uzak durma ile yaşlanmayı yavaşlatan enzimlerin aktiflik süresi artar.
D) Düzenli egzersiz ve zararlı alışkanlıklardan uzak durmak hücre bölünmelerine olumlu etki eder.
Herkes genç görünmek ve daha uzun süre yaşamak ister. Yaşlanmanın
önüne geçebilmek için bilim insanları çok fazla araştırma yapmaktadır. Bu çalışmalar yaşlanmayı hücresel bazda durdurma, hücre bölünmelerini hızlandırma ve kanser oluşumunu engelleme başlıkları altında
gruplandırılmaktadır. Hücre bölünmesine etki eden sağlıklı beslenme,
egzersiz, stresin azaltılması, sigara, alkol ve uyuşturucu maddelerden
uzak durmanın yanında çeşitli hormonların ve enzimlerin önemli görevleri tespit edilmiştir. Polimeraz ve Telomeraz enzimlerinin etkili çalışmalarının sağlanması oldukça önemlidir.
Diğer önemli bir konuda Telomeraz enzimlerinin aktiflik süresinin yaşlılık
döneminde arttırılması çalışmalarıdır.
83
DNA VE GENETİK KOD TEST - 4
2. A C
T C
G A
C T
C T
A
karşıt zincir
1. DNA 2. DNA
karşıt zincir
G
Farklı DNA'lara ait nükleotid dizilişleri yukarıda gösterilmiştir.
Verilen DNA'ların karşıt zincirlerinde bulunan Guanin nükleotidi sayıları aşağıdakilerden hangisinde doğru
gösterilmiştir?
1. DNA 2. DNA
A) 1 2
B) 2 2
C) 1 1
D) 2 1
1.
123
144424443
●
■
▲
★
123
Yukarıdaki şekilde verilen sembollere ait tanımlar aşağıda numaralarla verilmiştir.
1. Taşıdığı organik baza göre isimlendirilir.
2. Basitten karmaşığa doğru sıralandığında en son ifade edilir.
3. Özel proteinlerle birleşerek kromozomu oluşturan yapının görev birimidir.
4. Hücrelerde hayatsal faaliyetleri kontrol eden yönetici moleküldür.
Buna göre, bu sembollerle tanımların doğru eşleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) 1. ●
2. ■
3. ▲
4. ★
B) 1. ■
2. ●
3. ★
4. ▲
C) 1. ★
2. ▲
3. ●
4. ■
D) 1. ■
2. ●
3. ▲
4. ★
3. Bilgi: DNA'lar özel moleküllerdir. Yoktan var edilemezler ve her seferinde eşlenerek (kopyalanarak) sayılarını artırabilirler. Bir DNA'nın kendi benzerini yapması olayına DNA eşlenmesi denir. Hücre bölünmesi öncesinde meydana gelir.
2. iplik
1. iplik
1. DNA
2. DNA
DNA eşlenmesi ile ilgili bilgi ve görsel yukarıda verilmiştir.
Buna göre eşlenme sırasında, aşağıda verilen olaylardan hangisi meydana gelmez?
A) Çekirdekte bulunan serbest haldeki nükleotidlerin sitoplazmaya geçmesi
B) Eşlenme sırasında A ile T'nin, G ile S'nin karşılıklı bağlanması
C) DNA'nın iki ipliğinin birbirinden ayrılmaya başlaması
D) Birbirinin tıpa tıp aynısı olan iki DNA molekülünün oluşması
84
DNA VE GENETİK KOD
DNA VE GENETİK KOD
TEST - 4
4. Bir DNA molekülünde nükleotidleri numaralarla kodlayan Erol sınıf arkadaşlarına aşağıdaki şemayı gösteriyor. Yaptığı
şemadaki hata veya hataların nasıl düzeltilebileceğini arkadaşlarına soruyor.
1
3
A
1
3
H
3
1
B
4
2
C
2
4
D
2
1
F
2
4
G
3
2
E
Buna göre Ahmet hangi arkadaşının söyledikleri yaparsa tablodaki hata yada hatalar düzeltilmiş olur?
A) Ali : 4'ün karşısına hep 3 gelmeliydi.
B) Cem : E'de 3'ün karşısına 1, G'de 2'nin karşısına 3 gelmeliydi.
C) Ayşe : E'de 3'ün karşısına 1, F'de 2'nin karşısına 4 gelmeliydi.
D) Nazlı : F'de 2'nin karşısına 4, B'de 3'ün karşısına 2 gelmeliydi.
5. Bir kırtasiyeden DNA oluşturma seti alan Melis, seti açtığında aşağıdaki şekilleri çıkarıyor.
Sitozin bazı
Fosfat
Şeker
Adenin bazı
Timin bazı
Guanin bazı
yeterince ip
Melis, kutudan çıkan şekilleri kullanarak Adenin nükleotidi ile Timin nükleotidini yaparak yanyana yerleştirmek istiyor.
Buna göre Melis'in yukarıdaki şemaları kullanarak oluşturduğu Adenin nükleotidi - Timin nükleotidi çifti
aşağıdakilerden hangisidir ?
A) B)
C) D)
6. DNA eşlenmesinin anlatıldığı fen bilimleri dersinde bazı öğrenciler aşağıdaki sıra ile tahtaya kalkarak bilgiler veriyorlar.
Aslı: DNA zincirindeki nüklotidlerin karşısına uygun nükleotitler yerleşir.
Kerem: Sitoplazmadaki serbest nükleotidler çekirdeğin içerisine girer.
Cenk: DNA'nın iki ipliği birbirinden ayrılmaya başlar.
Meliha: Zincir tekrar oluşarak birbirinin aynı iki DNA oluşur.
Öğretmen, öğrencilerinin doğru sıra ile tahtaya kalkıp bilgileri tekrar vermelerini istiyor.
DNA eşleşmesi ile ilgili bilgi veren öğrencilerin olayların oluş sırasına göre tahtaya kalkma sıralaması aşağıdaki
seçeneklerden hangisi gibi olur?
A) Kerem - Cenk - Aslı - Meliha B) Cenk - Aslı - Kerem - Meliha
C) Aslı - Kerem - Cenk - Meliha D) Cenk - Kerem - Aslı - Meliha
85
DNA VE GENETİK KOD TEST - 4
8. ▲
●
Dd dd
Dd dd
Yukarıda Punnet karesi ile verilen çaprazlamada ▲ ve ● ile gösterilen canlıların fenotip ve genotipleri ile ilgili
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) ▲ ●
Fenotip Mor çiçek Beyaz çiçek
Genotip dd DD
B) ▲ ●
Fenotip Mor çiçek Beyaz çiçek
Genotip Dd dd
C) ▲ ●
Fenotip Beyaz çiçek Mor çiçek
Genotip dd DD
D) ▲ ●
Fenotip Beyaz çiçek Mor çiçek
Genotip Dd Dd
7.
Bitik pil Bitik pil Sağlam
pil
Bitik pil Sağlam
pil
Sağlam
pil
Öğretmen kalıtım ile ilgili anlattığı bir konuda yukarıdaki deneyi yaparak bir sonuca varıyor. Öğretmenin vardığı
sonuç aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) Sorunlu genler bitik piller gibidir. İki sorunlu gen bir araya gelirse sakatlıklar ortaya çıkabilir.
B) Akraba evliliklerinde kesinlikle olumsuz bir durum yaşanmaz.
C) Sorunlu genler sağlam piller gibidir. Akraba evlilikleri her zaman olumsuz sonuç doğurur.
D) Bazı durumlarla sorunlu genleri taşıyanlar hastalığı mutlaka yaşarlar.
9. İnsanlarda cinsiyet oluşumunun X ve Y kromozomu bulundurma durumuna göre oluştuğunu bilen bir grup öğrenci
aşağıdaki hipotezleri kurmuştur.
1. Hipotez: Aynı türe ait canlıların gen çeşitleri farklıdır.
2. Hipotez: Aynı türe ait bireylerin gen miktarları eşit değildir.
Ezgi Yusuf Lale Ege
Öğrenciler yalnızca gözlem yöntemini kullanarak oluşturdukları hipotezleri ispatlayabileceklerine göre hangi arkadaşlarını gözlemleyerek hipotezleri ispatlayamazlar? (Cinsiyet kromozomlarından X daha fazla sayıda gen taşır.)
I. Hipotez II. Hipotez
A) Ezgi ve Lale Yusuf ve Ege
B) Lale ve Ege Yusuf ve Ezgi
C) Yusuf ve Lale Ege ve Ezgi
D) Ezgi ve Ege Lale ve Yusuf
86
DNA VE GENETİK KOD TEST - 4
10. Aşağıda Mendel'in bezelyeler üzerinde yaptığı bir çalışma verilmiştir. (Uzun boyluluk: U)
(kısa boyluluk: u)
1. bezelye 2. bezelye
X
1. Kuşak %100 uzun boylu bezelyeler
X
2. kuşak %75 uzun %25 kısa boylu bezelyeler
Mendel'in bu çalışmalarına göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) 1 ve 2 numaralı bezelyeler saf döldür.
B) 1. kuşakta oluşan bireylerin hepsi melezdir.
C) Çekinik genler bazı kuşaklarda fenotipte ortaya çıkmasa da yeni kuşaklara aktarılmaya devam eder.
D) 2. kuşaktaki bezelyelerin %75'i saf döldür.
11.
?
Erkek
Kız
Naz Ali
Emre
Demir
ailesi
Duru
ailesi
Çimen ailesi
Cemile
Çimen ailesinin cinsiyet kalıtımı yukarıdaki resimde şematize edilmiştir. Demir ve Duru ailesinin tüm çocukları kız olarak dünyaya gelmiştir. Demir ailesinin bir çocukları daha olacaktır. Aile bireyleri cinsiyet tespiti için doktora gitmek
yerine bazı tahminlerde bulunmuşlardır.
Ali: Kesinlikle yine kızımız olacak...
Naz: Doğacak her çocukta kız ve erkek olma olasılığı aynı olduğundan çocuğumuz kızda olabilir erkekte olabilir.
Cemile: Ben hep kız doğurduğumdan kızlarımında kızı oldu. Bu yüzden torunumda kız olacak...
Emre: Cinsiyeti babadan gelen Y kromozomu belirler. Y kromozomu gelirse erkek X kromozomu gelirse kız olur.
Aile bireylerinin yaptığı tahminlerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Ali ve Cemile B) Naz ve Emre C) Cemile ve Emre D) Naz ve Ali
87
DNA VE GENETİK KOD TEST - 5
3.
X
Bu çaprazlamayla ilgili olarak;
l. Çaprazlanan sarı tohumlu bezelyelerin genotipleri SsxSs şeklindedir.
ll. Elde edilen sarı bezelyelerin tamamı saf döldür.
lll. Sarı tohumlu bezelye, yeşil tohumlu bezelyeye baskındır,
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) l ve lll D) l, ll ve lll
Salih, sarı tohumlu iki farklı bezelyeyi çaprazladığında oluşan bezelyelerin 3/4’ünün sarı tohumlu,
1/4’inin ise yeşil tohumlu olduğunu belirlemiştir.
1. İnsanlarda kalıtsal karakterlerin kontrol edilmesini sağlayan ve biri anneden diğeri
babadan gelen gen çiftine alel gen denir.
Orak hücreli Anemi hastalığı çekinik genle aktarılan kalıtsal bir hastalıktır. Bu hastalığın görüldüğü bireylerde alyuvarlar anormal bir şekle sahip olup orak seklindedir.
Orak hücreli Anemi hastalığının akraba evliliği sonucu doğan çocuklarda görülme
sıklığı daha fazladır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Bir bireyde bu hastalığın görülmesi için ebeveynlerden birinden bu geni alması yeterlidir.
B) Akraba evliliği yapılmadığı sürece çekinik genler bir araya gelemez.
C) Kan bağı olan kişiler evlendiğinde çekinik genlerin bir araya gelme ihtimali daha yüksektir.
D) Çocuğun orak hücreli anemi hastası olması için anne ya da babadan en az biri orak hücreli anemi hastası olmalıdır.
2. Cansu, bezelyelerle ilgili yaptığı çaprazlamalar sonucunda elde ettiği verileri aşağıdaki grafiğe aktarmıştır.
1. Çaprazlama
Fenotip oranı
2
uzun kısa boy
uzunluğu
2. Çaprazlama
Fenotip oranı
4
düz buruşuk tohum
şekli
3. Çaprazlama
Fenotip oranı
3
mor beyaz çiçek
rengi
1
Buna göre Cansu'nun yaptığı çaprazlamalar ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) 1. Çaprazlamada melez uzun boylu bezelye ile kısa boylu bezelyeyi tozlaştırmıştır.
B) Düz tohum geni buruşuk tohum genine baskındır.
C) 3. Çaprazlamasında melez mor bezelyeler kullanmıştır.
D) 2. Çaprazlamada oluşan düz tohumlu bezelyelerin genotipi ile 1. Çaprazlamada kullandığı kısa boylu bezelyenin
genotipi benzerdir.
88
DNA VE GENETİK KOD
6.
Bir öğretmen, öğrencilerine bir toplumdaki baskın ve çekinik genleri açıklayabilmek için aşağıdaki çalışmayı yapıyor:
üzerinde “B” ve “b” yazan üçer tane kâğıdı, “melez dişi” yazan torbaya atıyor. Yine aynı kâğıtları hazırlayıp, “melez
erkek” yazan torbaya atıyor. Torbaları iyice karıştırarak, her torbadan birer kâğıt çekerek ikili gruplar oluşturuyor.
Yapılan çalışmada elde edilen sonuçlardan birisi olan, “Bb” karakteri, aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip değildir?
A) “Bb”, saf bir karakterdir. B) Çekinik karakter “b” dir.
C) Baskın karakter “B”dir. D) “Bb”, canlının genotipini verir.
Melez
dişi
Melez B b
erkek
TEST - 5
4. Bir okulda yapılan araştırmada bazı kalıtsal özellikleri taşıyan öğrencilerin sayıları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Fenotip Kız Erkek
Siyah saçlı öğrenci 152 144
Sarı saçlı öğrenci 28 66
Kahverengi gözlü öğrenci 149 170
Yeşil gözlü öğrenci 31 40
Yapışık kulak memeli öğrenci 32 52
Ayrık kulak memeli öğrenci 148 158
Kıvırcık saçlı öğrenci 162 155
Düz saçlı öğrenci 18 55
Tabloda verilen bilgiler ile ilgili;
I. Çevremizde çok gördüğümüz kalıtsal özellikler genelde baskındır.
II. Kızlarda siyah saçlı olma baskın iken erkeklerde yeşil gözlü olma baskındır.
III. Kıvırcık saçlı bir öğrencinin anne ve babasıda kesinlikle kıvırcık saçlıdır.
yorumlarından hangisi ya da hangileri yapılabilir?
A) Yanlız I B) I ve II C) Yalnız II D) I ve III
5. Pınar Verilen tabloya göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Özellikler
Can Semih Ayça
Dil
yuvarlama + - + -
- + + Yapışık
kulak memesi -
A) Pınar’ın, anne ve babasının kulak memesi ayrık ve her ikisi de dil
yuvarlama özelliğine sahiptir.
B) Can’ın, anne ve babasının kulak memesi ayrık ve sadece biri dil
yuvarlama özelliğine sahiptir.
C) Semih’in, anne ve babasının kulak memesi yapışık ve her ikisi
de dil yuvarlama özelliğine sahiptir.
D) Ayça’nın, anne ve babasının kulak memesi ayrık ve her ikisi de
dil yuvarlama özelliğine sahip değildir.
89
DNA VE GENETİK KOD TEST - 5
8. Kalıtsal karakterler biri anneden biri babadan gelen bir çift gen ile kontrol edilir. Çekinik genlerin fenotipte kendi özelliğini ortaya çıkarabilmesi için bireyin hem anneden hem babadan aynı geni alması gerekir.
S: Kahverengi saç M: Ayrık kulak memesi
s: Sarı saç m: Yapışık kulak memesi
Baba Anne
Ss Ss
Mm MM
Kozok Ailesi
Baba Anne
ss Ss
mm MM
Yıldız Ailesi
Baba Anne
SS Ss
Mm Mm
Şimşek Ailesi
Yukarıdaki ailelerden hangileri sarı saçlı ve ayrık kulak memeli çocuk sahibi olabilirler?
A) Yıldız, Şimşek B) Sadece Yıldız
C) Kozok ve Yıldız D) Kozok, Yıldız, Şimşek
7. İki bezelyenin çaprazlanması sonucu oluşan bezelyelerin fenotipleri şekildeki gibidir.
Buna göre çaprazlanan iki bezelyenin genotipi aşağıdakilerden hangisidir?
A)
X
Mm mm
B)
Mm Mm
X
C)
X
mm mm
D)
MM Mm
X
9.
75
25
Mor çiçek Beyaz çiçek
Fenotip
Birey oranı %
Yukarıda verilen grafikte iki bezelyenin çaprazlanması sonucu oluşan bezelyelerin çiçek renkleri bakımından fenotipleri % olarak verilmiştir. Buna göre;
I. Çaprazlanan bezelyelerin genotipleri Dd x Dd olabilir.
II. Elde edilen bezelyelerin % 25'i saf çekiniktir.
III. Çaprazlanan bezelyelerin her ikisinde de beyaz çiçek geni bulunmaktadır.
yargılarından hangisi yada hangileri doğrudur?
A) Yanlız II B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III
90
TEST - 5 DNA VE GENETİK KOD
10. Elif, melez iki sarı bezelyenin çaprazlanmasını aşağıdaki gibi yapıyor. Sonucu öğretmenine gösteriyor fakat öğretmeni
bir yerde hata yaptığını söylüyor.
Genotip: %50 saf döl
%50 melez döl
Fenotip: %50 sarı bezelye
%50 yeşil bezelye
D: Sarı tohum
d: Yeşil tohum
Sarı melez
bezelye
Sarı melez
bezelye
Dd
Dd Dd dd
Dd
DD
Buna göre Elif çözümünde hangi değişikliği yaparsa hatasını düzeltmiş olur?
A) Sarı tohumu çekinik (d) yeşil tohumu baskın (D) almalıydı.
B) Genotiplerde %75 melez döl % 25 saf döl demeliydi.
C) Melez sarı bezelye genotipini dd almalıydı.
D) Fenotiplerde %75 sarı bezelye %25 yeşil bezelye demeliydi.
11. Gregor Mendel (Gıregor Mendel) kalıtım ile ilgili önemli çalışmalara imza atmıştır. Mendel insanlardaki çeşitli faktörlerin bir sonraki nesile nasıl aktarıldığını araştırmıştır. Bu araştırmalarını bezelyeler üzerinde yapmıştır. Canlılara zarar
vermemek adına çok hassas davranmıştır. Mendel'in bezelyeler üzerine yaptığı bir araştırma aşağıda şematik olarak
gösterilmiştir.
1.çaprazlama
2.çaprazlama
X
X
Mendelin yaptığı bu çaprazlamalar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Sarı tohum rengi geni, yeşil tohum rengi genine baskındır.
B) 2. Çaprazlamalarda kullanılan bezelyelerin her ikisi de melez sarı renklidir.
C) 2. Çaprazlama sonucunda oluşan bezelyelerin %75’i saf sarı tohumlu bezelyedir.
D) 1. Çaprazlamada kullanılan sarı ve yeşil tohumlu bezelyeler saf döldür.
12. Canlıların yaşama beslenme, avcılardan korunma ve üreme şansını arttırmak için geliştirdikleri
kalıtsal uyumlara adaptasyon denir.
I. Arka ayaklarının üstüne kalkabilmeleri
II. Kış uykusuna yatması
III. Derisinin altında kalın bir yağ tabakasının bulunması
Boz ayıya ait yukarıdaki özelliklerden hangileri adaptasyondur?
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III
91
DNA VE GENETİK KOD TEST - 6
1.
2.döl
1.döl
Ürün bezelyeler
Y Yeşil bezelye
S Sarı bezelye S S
Y S
S S
Fen bilimleri öğretmeni, öğrencilerine yukarıdaki ''çaprazlama modelinde\" elde ettiği 1. dölleri göstermiş, 2. dölleri
gizlemiştir.
Öğrencilerine 2. dölde elde ettiği ürün bezelyeler ile ilgili aşağıdaki açıklamaları yapmıştır.
I. Ürün bezelyelerin fenotipleri % 75 sarı, % 25 yeşildir.
II. Ürün bezelyelerin genotipleri % 50 melez % 50 saftır.
III. Ürün bezelyelerin hepsinde sarı bezelye geni bulunur.
IV. Ürün bezelyelerin % 25'i saf çekiniktir.
Öğretmenin yaptığı açıklamalara itiraz eden Zeynep, ''Öğretmenim bir tanesinde hata yaptınız'' der. Öğretmen bilerek
yaptığı bu hatayı bulduğu için öğrencisine teşekkür eder.
Aşağıdakilerden hangisi Zeynep'in bulduğu hatalı cümledir?
A) I B) II C) III D) IV
2.
Hyla Versicolor Hyla Chrysocelis
Gri ağaç kurbağalarından biri olan Hyla Chrysocelis’in, mayoz esnasında 24 kromozomunu yanlış sıralaması
sonucunda Hyla Versicolor kurbağası meydana geldi. Hyla Versicolor boyut, şekil ve renk açısından Hyla Chrysocelis’in tıpa tıp aynısı. Ama bu yeni tür 48 kromozoma sahip ve çiftleşme çağrısı olarak orijinal Hyla Chrysocelise
göre daha müzikal ve etkileyicidir.
Yukarıda gri ağaç kurbağaları ile ilgili verilen bilgiye göre;
I. Gri ağaç kurbağalarında meydana gelen bu değişim modifikasyon örneğidir.
II. Mutasyonlar canlıların üreme ve yaşama şansını arttırabilir.
III. Bazı mutasyonlar genetik hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir.
İfadelerinden hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız II D) II ve III
92
DNA VE GENETİK KOD TEST - 6
4. Bilgi: Sirke sinekleri serin ortamlarda (16°C) yetiştirildiğinde düz kanatlı, sıcak ortamlarda (24°C) yetiştirildiğinde ise kıvrık
kanatlı olurlar. Sirke sinekleri popülasyonunda, sıcaklık ile gen ve enzimin türe özgü kanat yapısına etkisi araştırılmış ve
aşağıdaki deney yapılmıştır.
II. Deney
I. Deney
Kıvrık kanatlı sirke
sineğinin yumurtaları 16°C'de yetiştiriliyor.
Kıvrık kanatlı sirke
sineğinin yumurtaları 35°C'de yetiştiriliyor.
Kıvrık kanatlı sirke
sineklerinin yumurtaları 16°C'de yetiştiriliyor.
Düz kanatlı sirke
sinekleri
24°C
16°C 16°C 25°C
35°C 35°C 16°C 16°C
Düz kanatlı sirke
sineklerinin yumurtaları 25°C'de
yetiştiriliyor.
25°C
Kıvrık kanatlı sirke sinekleri
Kıvrık kanatlı sirke sinekleri
Kıvrık kanatlı sirke sinekleri
Bu deneye göre, sirke sineklerinde farklı sıcaklıklarda görülen kanat şekilleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Normalden yüksek sıcaklık kanat şeklini belirleyen gende mutasyona neden olmuştur.
B) Deney'de farklı sıcaklıklardaki kanat şekli değişimi modifikasyon olayına örnek verilebilir.
C) I. Deneyde çevre şartlarının değişmesi ile beraber genlerin işleyişinde değişim olmuştur.
D) II. deneyde normalden yüksek sıcaklık fenotipte (dış görünüşte) kalıtsal olmayan değişime neden olmuştur.
Canlıların temel amacı yaşamayı sağlamak ve neslinin devamı için üremektir. Bu amacı gerçekleştirmek için canlılar farklı
yapı ve yaşama özelliklerine sahiptirler. Aşağıda bazı canlıların vücut özellikleri ve görevleri verilmiştir.
Perdeli
ayaklar
Renk
değiştirme
Hörgücü
olma Geniş
yapraklar
Yüzmeyi
kolaylaştırma
Kamufle
olma
Susuzluğa
dayanma
Su kaybını
önleme
Buna göre verilen canlılardan hangisinde sahip olunan özelliğin görevi yanlış verilmiştir?
A) Penguen B) Bukalemun C) Deve D) Nilüfer çiçeği
3.
93
DNA VE GENETİK KOD TEST - 6
5. Bir grup öğrenci Fen Bilimleri dersinde sınıfa bazı görseller getirmiştir.
Çöldeki kum fırtınalarından
korunmak için uzun kirpikleri
vardır. Su ve yağ depo eder.
Su kaybını azaltmak için diken yapraklara sahip ve gövdelerinde su depo eder.
Soğuktan korunma amaçlı
deri altında yağ depolar.
Uzun kuyruklara ve kulaklara
sahip vücutları geniş.
Öğrencilerin getirdikleri görsellerden hareketle adaptasyon hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Aynı ortamda yaşayan farklı tür canlılar benzer adaptasyonlar geçirirler.
B) Farklı ortamlarda yaşayan farklı tür canlılar benzer adaptasyonlar geçirir.
C) Farklı ortamlarda yaşayan aynı tür canlılar farklı adaptasyonlar geçirir.
D) Adaptasyon, canlının bulunduğu ortama uyumunu sağlamasıdır.
6. En çok kabul gören hipoteze göre Pointer av köpekleri; tilki tazısı Bloodhound,
Newfoundland, Setter ve Bulldog karışımından 200 yıl önce geliştirilmiştir. Böylece
ortaya inanılmaz bir melezleme çıkmıştır. Modern Pointer, son 80 yıldır vardır. Avın
bulunduğu noktayı bulduğu ve işaret ettiği için Pointer adını almıştır. Klon alma
yeteneği tüm dünyada büyük ün salmıştır. İnsanlar tarafından hızla çoğaltılıp en
çok tercih edilen av köpeklerinden biri olmuştur.
Buna göre;
I. Melezlemeler varyasyonu artırır.
II. İstenilen özelliklere sahip canlılar yapay seçilimde avantajlıdır.
III. Melezleme çalışmaları uzun yıllardan beri uygulanan geleneksel ıslah yöntemlerinden biridir.
Yukarıdakilerden hangileri doğrudur?
A) I, II ve III B) I ve II C) I ve II D) Yalnız II
7. Mutasyon Örnek Modifikasyon
/ Orak hücreli anemi hastalığının oluşması
Karahindiba bitkisinin yaşadığı yerin yüksekliğine göre boyunun farklı olması /
/ İkizlerin kilo ve boyların farklı olması
Himalaya tavşanlarının yolunan tüylerinin yerine buz konulması ile çıkan yeni
tüylerinin siyah olması
/
/ Ortanca çiçeklerinin asidik ortamda kırmızı bazik ortamda mavi çiçek açması
Yukarıdaki etkinlikte öğretmen öğrencilerinden verdiği örneklerin mutasyon ve modifikasyon olarak gruplandırılmasını
istiyor. Yapılan her doğru gruplandırma için 10 puan verilecektir. Yanlış gruplandırma için 5 puan silinecektir.
Buna göre çalışmayı yukarıdaki gibi dolduran öğrencinin alacağı puan seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) 5 B) 20 C) 35 D) 50
94
DNA VE GENETİK KOD TEST - 6
Himalaya tipi tavşanların doğal ortamlarında ayak, burun, kulak ve kuyruk bölgelerindeki tüyleri siyahtır. Sırt bölgesindeki tüyler tıraşlanıp bu bölgeye buz konulursa tüyler siyah renkte
çıkar.
Yukarıda verilen örnek aşağıdaki hangi kavrama aittir?
A) Adaptasyon B) Modifikasyon C) Doğal seçilim D) Mutasyon
8.
10. 8. Sınıf Öğrencisi Hakan, Fen Bilimleri dersinde Adaptasyon konusunu öğreniyor. Evde televizyon izlerken bir belgesel
kanalında kutupta yaşayan bazı canlıların yaşamını anlatan bir programa denk geliyor. Bir hafta sonra yine belgesel
kanalında çölde yaşayan canlıların yaşamını anlatan bir program daha izliyor.
BELGESEL TV BELGESEL TV
İzlediği belgeselleri dikkate alan Hakan;
I. Aynı ortamda yaşayan farklı türlerin benzer adaptasyonlara sahip olduğu
II. Canlıların yaşama şansını artırmak için kendilerini nasıl koruduğu
III. Vücut sıcaklığını dengelemek için canlılarda vücut yüzeyi farklılıklarının olduğu
IV. Aynı türün değişik ortamlarda yaşayan bireyleri arasında farklılıklar olduğu
çıkarımlarından hangilerine ulaşabilir?
A) Yalnız I. B) II ve III. C) I, II ve IV. D) I, II, III ve IV.
9. ▲ Genin işleyişinde meydana gelen değişikliklerdir.
■ Çevresel şartların etkisiyle oluşur.
● DNA diziliminde meydana gelen onarılamaz hatalardır.
R Genin yapısında meydana gelen değişikliklerdir.
Yukarıda mutasyon ve modifikasyon ile ilgili bilgiler veriliyor.
Mutasyon kümesi \"P\" harfi ile modifikasyon kümesi \"R\" harfi ile gösterilmiştir.
Verilen bilgilerin venn şeması ile gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
A)
●
▲
■
R
P R B)
●
■ ▲
R
P R C)
●
▲
■
R
P R D)
●
▲
R ■
P R
95
DNA VE GENETİK KOD TEST - 7
2. Bir sınıfta öğrencilere Doğal seçilim, Adaptasyon ve Mutasyonla ilgili 3 sorudan oluşan aşağıdaki testi uygulanmıştır.
A) Koyu renkli kelebek sayısında artış olacaktır.
B) Açık renkli kelebek sayısında artış olacaktır.
Bir kelebek popülasyonu açık yada koyu renkli
kelebeklerden oluşmaktadır. Son günlerde koyu
renk gövdeli ağaçlar dışındaki bütün ağaçlar salgın bir hastalıkla kurumuşlardır. Kelebekleri bu
olaydan nasıl etkileneceklerini işaretleyiniz.
1
A) Çekirgelerden birkaçı DDT'ye karşı bireysel savunma kazanmışlardır.
B) Yıllar sonra çekirgelerin büyük bir kısmı (giderek tamamı) DDT'den daha az etkilemiştir.
Yıllar önce çekirgelerin yayılması böcek ilaçları (DDT) ile kontrol altına alınıyordu. Son yıllarda
bilim adamları çekirgelerin böcek ilaçlarından
etkilenmediklerini buldular. Bu değişimin nedeni
sizce nedir?
3
A) Avcılarından kaçmak için zaman içinde bu yeteneği
kazanan kurbağalar nesillerini devam ettirmiştir.
B) Bir şekilde 3 m sıçrayan bir kurbağanın yavrularıda
3 m sıçramıştır.
2 Eskiden kurbağaların bir sıçrayışta 3 metrenin
üzerinde yükselebilme yeteneklerinin olmadığını
düşünürsek günümüz kurbağalarının 3 m yükselebilmesini nasıl açıklayabiliriz?
Sınıfta uygulanan testten tam puan alan Yasemin'in sorulara verdiği cevaplar aşağıdakilerden hangisinde gösterilmiştir?
A) 1.
2.
3.
A
A
A
B
B
B
B) 4.
5.
6.
A
A
A
B
B
B
C) 7.
8.
9.
A
A
A
B
B
B
D) 10.
11.
12.
A
A
A
B
B
B
Özellik ? Nedeni Su kaybını
azaltır
Özellik ? Nedeni Kamufle olarak
avcılardan kaçar.
Özellik ? Nedeni Karda batmadan
yürümesini sağlar.
Yukarıda resimleri verilen canlıların bazı özellikleri gizlenerek bu özellikleri sayesinde yapabildikleri yetenekleri
verilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisinde canlıların yeteneklerinin ortaya çıkmasını sağlayan özellikler doğru olarak verilmiştir?
Kaktüs Bukalemun Kutup Tilkisi
A) Diken şeklinde yapraklar Büyük ve hareketli olma Uzun kuyruklu olma
B) Kalın gövdeli olma Renk değiştirebilen deri Kısa bacaklar
C) Kalın gövdeli olma Büyük ve hareketli olma Uzun kuyruklu olma
D) Diken şeklinde yapraklar Renk değiştirebilen deri Kısa bacaklar
1.
96
TEST - 7 DNA VE GENETİK KOD
3. Dolly’nin kopyalanması sırasında bir koyuna ait vücut hücresinin çekirdeği, başka bir koyuna ait çekirdeği çıkarılmış yumurta hücresinin içine yerleştirilmiştir. Elde edilen embriyo, bunlardan farklı bir koyunun vücudunda geliştirilerek yavru
bir koyun üretilmiştir. Üretilen koyunun kalıtsal yapısının, deneyde kullanılan vücut hücresi çekirdeği alınmış koyun ile
aynı olduğu tesbit edilmiştir.
Yapılan bu deneyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Bir canlıyla aynı genetik özellikte yeni bir canlı üretilmiştir.
B) Yapılan bu çalışma, biyoteknoloji kapsamı dışında yer almaktadır.
C) Elde edilen koyunda farklı özelliklerin ortaya çıkması amaçlanmıştır.
D) Yapılan gen transferiyle genetik çeşitlilik artırılmıştır.
5. Biyoteknoloji uzmanı bir grup farklı tür üzümler arasında bir takım uygulamalar yaparak aşağıdaki şemada verilen
projeyi uygulamak istiyor.
Tanelerin kabukları
ince olmalı
İri taneli olmalı
Salkımda tane sayısı fazla olmalı
Düzgün taneli olmalı
Taneler tatlı olmalı
Taneler bol sulu olmalı Sıcak ve soğuğa
dayanıklı olmalı
Buna göre üzümde istenilen özelliklerin oluşmasında;
I. Gen aktarımı II. Aşılama III. Gen klonlama
yöntemlerinden hangileri kullanılmış olabilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.
4. Aşağıda biyoteknolojinin uygulanma alanları ve bu alanlarda yapılan bazı çalışmaları gösteren şema verilmiştir. Şemada bir kısım hatalar yapılmıştır.
Biyoteknolojinin Uygulama Alanları
TIP
A: İlaç üretimi
B: Besin değeri yüksek
ürünler
ÇEVRESEL
G: Enerji üretimi
H: Biyolojik temizleme
GIDA
C: Antibiyotik üretimi
D: Hayvancılık
TARIMSAL
E: Raf ömrü uzun
ürünler
F: Tarımsal ürünler
Buna göre şemadaki hangi harfle gösterilen bilgilerin yeri değiştirilirse şemanın tamamı doğru olur?
A) B C
E F
B) E
B
H
C
C) E
B
D
C
D) D
E
F
D
97
DNA VE GENETİK KOD TEST - 7
6. Canlılarda hastalıklardan korunmak amacıyla bağışıklık kazanmalarını sağlayan biyolojik maddelere aşı denir. Geleneksel aşı üretiminde hastalık yapan mikroorganizma ölü ya da zayıflatılmış olarak kişiye enjekte edilebildiği gibi
mikroorganizmanın açığa çıkardığı toksinler (atık) de kişiye verilebilir. Biyoteknolojik yöntemlerle oluşturulan yeni tip
aşıların üretimi aşağıda şematize edilmiştir.
Hastalığa sebep
olan gen çıkarılır.
Çıkarılan gen
bakteriye
aktarılır.
Bakterinin çoğalmasıyla ilgili gen,
hastalık yapan proteini üretir.
Hastalık yapan
mikroorganizma
DNA
Bakterilerin ürettiği proteinler deneme hayvanlarına verilerek bağışıklık kazanması sağlanır. Deneme hayvanlarında
başarılı olunması hâlinde bir grup insanda deneme gerçekleştirilir. Bunda da başırılı olunması halinde aşılar toplu olarak üretilir. Aşı geliştirilmesi ve toplu üretim 1 yıllık süreci bulabilmektedir.
Biyoteknolojik yöntemle aşı üretme sürecinde verilen isimlerden hangisi yapılmamıştır?
A) Gen aktarımı B) DNA'daki gen bölgelerinin belirlenmesi
C) Gen tedavisi D) Üreme
8. Araştırmacılar örümcek genlerini keçilere aktararak keçi sütünde ipek liflerinin üretimini sağlamışlardır. Üretilen bu ipek çok esnek, dayanıklı ve hafif olduğu için askeri giysilerde, tıbbi aletlerde ve tenis
raketlerinin yapımında kullanılmaktadır.
Buna göre yukarıdaki verilen örneğe göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Biyoteknoloji eczacılıkta kullanılabilir. B) Biyoteknoloji ile sağlıklı gıdalar elde edilebilir.
C) Biyoteknoloji ile endüstride ürünler elde edilebilir. D) Biyoteknoloji, tarımsal mücadelede kullanılır.
7. I. Gübre ve ilaç kullanımını azaltacak nitelikte ürünlerin geliştirilmesi
II. Biyolojik silah yapımında kullanılması
III. Ekolojik dengenin bozulmasına neden olması
IV. Yeni ve üstün özellikte (verimli, sağlıklı ve kaliteli) bitki ve hayvanların üretilmesi
Yukarıda verilen ifadelerin biyoteknolojideki olumlu ve olumsuz yönlerine göre sınıflandırılması istenmektedir.
Buna göre aşağıdaki sınıflandırmalardan hangisi doğrudur?
olumlu olumsuz
A) I ve IV II, III
B) II ve III I ve IV
C) I ve III II ve IV
D) III ve IV I ve II
98
TEST - 7 DNA VE GENETİK KOD
10. \"Kanser olan hastaların kullandığı ilaçlar DNA'larda hasarlar yaratmaktadır. İnsan vücudu
hasarlı DNA'ları onarabilmektedir. Bu onarım sağlıklı hücrelerde olduğu kadar istenilmesede
kanserli hücrelerde de gerçekleşmektedir. Aziz Sancar kanserli hücrelerde meydana gelen
onarımı durdurmayı amaçlamıştır. Kanserli hücrelerin zayıflatılması bilim dünyasının kanseri
yenme yolunda önemli bir adım atmasını sağlayacaktır.\"
Yukarıda Aziz Sancar'ın Nobel ödülü aldığı çalışmasının bir kısmı anlatılmaktadır.
Metinde anlatılan bilimsel çalışma aşağıdaki bilim alanlarından hangisinin çalışma alanına
girer?
A) Biyoteknoloji B) Nükleer Fizik C) Organik Kimya D) Genetik Mühendisliği
11. Biyoteknolojinin olumlu ve olumsuz yönlerini gösteren bilgi haritası aşağıda verilmiştir.
Olumlu
Besinlerde mutasyon oluşumuna neden olarak insan sağlığına zarar vermesi.
Hastalıkların tedavisi için genetik ürünlerin üretilmesini sağlar.
Tarım ve hayvancılığın gelişmesini
sağlar.
Zor koşullara dayanaklı ürünlerin üretilmesini sağlar.
Bazı canlı türlerinin
azalmasına neden
olur.
Hazır gıdaların üretilmesini kolaylaştırır.
Meyvelerin raf ömrünün uzun olmasını sağlar.
Olumlu Olumlu
Olumlu Olumlu Olumlu Olumlu
Olumsuz
Olumsuz Olumsuz
Olumsuz
1.çıkış 2.çıkış 3.çıkış 4.çıkış 5.çıkış 6.çıkış 7.çıkış 8.çıkış
Olumsuz Olumsuz Olumsuz
Bilgi haritasında verilen örnekleri ''Olumlu'' ve ''Olumsuz'' yollarını doğru takip eden öğrenci aşağıdaki çıkışlardan
hangisine ulaşır?
A) 6.çıkış B) 5.çıkış C) 4.çıkış D) 3.çıkış
9. Genetik mühendisliğinin yaptığı çalışmaların canlılara olumlu yada olumsuz etkileri olmaktadır. Aşağıdaki tabloda
yapılan çalışmalar olumlu ya da olumsuz olarak ''✔'' işareti ile işaretleniyor.
Olumlu Çalışmalar Olumsuz
1 Tarım alanında daha verimli tohumlar elde edilir. 5
2 Tüketicilerde sağlık problemlerine yol açabilir. 6
3 Canlıların sağlıklı yaşamının devamı sağlanabilir. 7
4 Farklı genetik hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir. 8
Buna göre aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilen numaralara ''✔'' işareti konulmalıdır?
A) 1 - 6 - 3 - 4 B) 1 - 6 - 3 - 8 C) 1 - 2 - 3 - 8 D) 1 - 2 - 7 - 4
99
BASINÇ TEST - 8
2. Cisimler ağırlıklarından dolayı bulundukları yüzeylere kuvvet uygularlar. Yüzeye uygulanan bu dik kuvvete basınç
denir. Katıların zemine uyguladıkları basınç ağırlıklarıyla doğru orantılı yüzey alanıyla ters orantılı olarak değişkenlik
gösterir. Emre katı basıncının bağlı olduğu değişkenleri belirlemek için özdeş küpler kullanarak aşağıdaki deney düzeneklerini hazırlıyor.
1. Düzenek
3. Düzenek
2. Düzenek
4. Düzenek
Emre katı basıncıyla ilgili iki ayrı hipotez oluşturuyor.
1. Hipotez: Katılarda cismin ağırlığı arttıkça zemine uyguladığı basınç artar.
2. Hipotez: Katılarda cismin yerle temas eden yüzey alanı arttıkça zemine uyguladığı basınç azalır.
Buna göre Emre’nin kurduğu hipotezleri test edebilmesi için hazırladığı düzeneklerden hangilerini kullanması gerekir?
1. Hipotez 2. Hipotez
A) 3. Düzenek 2. Düzenek
B) 2. Düzenek 1. Düzenek
C) 3. Düzenek 4. Düzenek
D) 1. Düzenek 3. Düzenek
1. Murat Öğretmen \"Katı Basıncı\" konusunda öğrencisi Semih ile aşağıdaki deneyi yapıyor.
I. II.
Semih önce iki ayağı üzerinde sonra tek ayağı üzerinde duruyor. Öğretmeni, Semih'in yaptığı hareketlerle ilgili bazı
öğrencilere fikirlerini soruyor. Öğrenciler fikirlerini aşağıdaki gibi söylüyorlar.
Veli: Semih'in tek ayağını kaldırması ağırlığını azatır.
Jale: Bu deneyde bağımsız değişken yüzey alanıdır.
Efe: Semih'in II. durumda bulunduğu zeminde oluşturduğu basınç daha büyüktür.
Pelin: Yüzey alanı II. durumda azaldığından basınçta azalmıştır.
Buna göre öğrencilerin deney ile ilgili yaptığı yorumlardan hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Veli ve Efe B) Jale ve Pelin C) Jale ve Efe D) Veli ve Pelin
100
TEST - 8 BASINÇ
3. s
s
2s
2s 2s s s
I. II. III.
Yukarıdaki şekilde cisimlerin taralı kısımları kesilip atıldığında cisimlerin yere uyguladıkları basınçlar ilk duruma
göre nasıl değişir?
I II II
A) Artar Değişmez Artar
B) Değişmez Azalır Değişmez
C) Azalır Artar Azalır
D) Değişmez Artar Azalır
4. Jenga blokları ile kurulu olan yandaki düzenekle katı basıncı ile ilgili aşağıdaki hipotezler
test edilmek istenmektedir.
Hipotez 1: Katı basıncı cismin ağırlığı ile doğru orantılıdır.
Hipotez 2: Katı basıncı yüzey alanı ile ters orantılıdır.
Hipotezleri doğru bir şekilde test edebilmek için aşağıdaki işlemlerden hangisi yapılmalıdır?
Hipotez 1 Hipotez 2
A) 3 no'lu parça çıkarılmalıdır. 2 numaralı parça alınıp üste konulma
B) 2 no'lu parça sistemden çıkarılmalı 1 numaralı parça sistemden çıkarılmalı
C) 1 no'lu parça alınıp üste konulmalı 2 numaralı parça alınıp üste konulma
D) 2 no'lu parça sistemden çıkarılmalı 1 no'lu parça alınıp üste konulmalı
2
3
1
5.
Yukarıda verilenlerden hangileri yüzey alanını azaltarak basıncı artırmaya yönelik uygulamalara örnek olabilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III
I II
Krampon
III
Zincir Palet
101
BASINÇ TEST - 8
6. Ayakkabı numaraları ve kütleleri aşağıda verilen 3 arkadaş kumsalda yürümektedir.
Ayakkabı No Kütle
Ali 44 60
Yaşar 43 60
Tolga 42 60
Kumsalda yürürken arkalarında bıraktıkları ayak izlerinin farklı olduğunu göre 3 arkadaş ikişerli birbirlerinin sırtılarına
binerek kumda bıraktıkları izleri karşılaştırmışlardır.
▲ Ali, Yaşar'ın sırtında iken kumda oluşan derinlik
■ Tolga, Ali'nin sırtında iken kumda oluşan derinlik
● Yaşar, Tolga'nın sırtında iken kumda oluşan derinlik
Buna göre kumsa meydana gelen ▲, ■ ve ● ile gösterilen derinliklerin büyükten küçüğe sıralanması aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) ● > ■ > ▲ B) ■ > ▲ > ● C) ● > ▲ > ■ D) ▲ > ■ > ●
7 Fen bilimleri öğretmeni öğrencilerine özdeş 4 tane küp vererek \"en büyük basıncı oluşturacak şekli oluşturmalarını ve
bunu açıklamalarını\" istiyor. Öğrenciler aşağıdaki şekilleri yapıyorlar.
Özge Asrın Dilara Erol
En büyük basıncı oluşturan öğrenci ve yaptığı açıklama aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Öğrenci Açıklama
A) Özge: Çünkü taban yüzey alanı en küçük olan benim şeklim.
B) Asrın: Çünkü taban yüzey alanı en büyük olan benim şeklim.
C) Dilara: Çünkü küplerimin ağırlığı daha fazla.
D) Erol: Çünkü en yüksek küp şeklini yaptım.
8.
K L M N
Özdeş kırmızı ve mavi küpler kullanılarak oluşturulmuş yukarıdaki şekillerden kırmızı küpler şekil bozulmayacak biçimde
çıkartılıyor. Oluşan yeni şekillerin basınçları ile ilgili aşağıdaki yorumlar yapılıyor.
I. K ve N şekillerinde ağırlık yarıya düşeceğinden basınç yarıya iner.
II. L şeklinde basınç azalır.
III. M şeklinde basınç artar.
yapılan yorumlardan hangisi yada hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III
102
TEST - 8 BASINÇ
9.
I. durum II. durum III. durum
Baton bir meyveli pastadan şekildeki dilimler kesilerek ayrılıyor.
Buna göre I, II ve III durumları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) I. durumda pastanın zemine uyguladığı basınç en fazladır.
B) II. durumda pastanın zemine uyguladığı basınç değişmez.
C) Pastanın zemine uyguladığı basınçlar arasındaki ilişki pI
> pII > pIII olur.
D) Pastanın dilimlere ayrılırken kesilme şekli gibi (taralı alan kesilip çıkarılacak şekilde) olsaydı zemine yapılan basınç azalırdı.
10. Basınç
Zaman
Basınç
Zaman
Düzgün geometrik şekillerin hareketiyle oluşan basınç değişimi yukarıdaki grafiklerde verilmiştir.
Buna göre hareket hâlindeki cisimler aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi gibi olur?
I. Grafik II. Grafik
A)
Çember Daire
Beşgen Altıgen
Sekizgen Eşkenar Üçgen
Silindir Yıldız
B)
C)
D)
103
BASINÇ TEST - 9
1. Hipotez: Sıvı Basıncı sıvının derinliğine ve yoğunluğuna bağlıdır.
Kutay Öğretmen, öğrencilerinden yukarıdaki hipotezi test edebilecekleri bir deney düzeneği hazırlamalarını istemiştir. Öğrenciler aşağıdaki deney düzeneğini hazırlamışlardır.
Öğrencilerin hazırladıkları düzenekle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Düzenek hipotezi test etmek için yeterlidir.
B) Özdeş bir şişeye aynı sıvıdan doldurulup farklı noktalardan delinmelidir.
C) Aynı genişlikte fakat daha uzun bir şişeye aynı sıvıdan doldurulup aynı derinlikteki noktalardan delinmelidir.
D) Özdeş bir şişeye farklı yoğunlukta bir sıvı doldurulup aynı seviyelerden delinmelidir.
2.
Barajlarda akarsuların önüne set çekilerek suyun, setin arkasında yükselip önce potansiyel enerjisinin artması sağlanır. Daha sonra baraj kapakları açıldığında su akmaya başlar ve potansiyel enerji kinetik enerjiye dönüşür. Suyun
kinetik enerjisi jenaratörde elektrik enerjisine dönüştürülür.
Baraj setlerinin üst kısımları dar iken alt kısımları daha geniştir.
I. Baraj setinin alt kısmında kapakların bulunması
II. Derinlik arttıkça sıvı basıncının artıyor olması
III. Sıvının yoğunluğu arttıkça sıvı basıncının artması
Bunun nedeni yukarıdakilerden hangileri olabilir?
A) I, II ve III B) Yalnız II C) II ve III D) I ve III
3. Yarısına kadar farklı sıvılarla dolu olan I, II ve III numaralı kaplar ters
çevrildiğinde kapların tabanlarına etki eden sıvı basınçları birbirine
eşit oluyor.
Buna göre kaplarda bulunan sıvıların yağunlukları arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) I = III > II B) III > II > I C) I > II > III D) I = II = III
I
h
II
h h
III
2S
S
S
S
S
2S
104
BASINÇ TEST - 9
5. Şekildeki eşit bölmelendirilmiş kap sabit debili musluk tarafından 8t sürede dolmaktadır.
Musluk 2t süre açık tutulduğunda x noktasına etki eden sıvı basınç P kadar olmaktadır.
Musluk 4t süre açık tutulduğunda X, Y, Z noktalarına etki eden sıvı basınçları kaç P olur?
X Y Z
A) 2P 3P P
B) P 2P P
C) 2P P P
D) P 3P 2P
Z Y
X
4.
Buğday Tarlası Pancar Tarlası
Mısır Tarlası
K
L
M
15 m
30 m
50 m
Üç farklı büyüklükte olan tarlasını sulamak isteyen çiftçi K, L ve M musluklarına takacağı borularla bu işlemi gerçekleştirmek istiyor.
K
L
M
Özdeş olduğu bilinen fıskiyeler toprak altından geçirilen borulara takılıyor.
Fıskiyelerden basınçlı bir şekilde fışkıran suyun tarlaların tamamına ulaşabilmesi için hangi depo musluğuna takılması gerekir?
Buğday Tarlası Pancar Tarlası Mısır Tarlası
A) K M L
B) L M K
C) M K L
D) K L M
105
BASINÇ TEST - 9
6. Bir kap içerisindeki sıvılar kabın her yerine basınç uygular. Ancak uygulanan basınç kabın her yerinde aynı değildir.
Bunu test etmek isteyen Yiğit su dolu bir pet şişeye farklı yüksekliklerden eşit büyüklükte delikler açıyor. Suyun uyguladığı basınç ile suyun fışkırdığını gözlemleyerek mesafelerini not ediyor.
K
K
L
L
M
M
Yiğit’in yaptığı deneyi gören Alya farklı bir deney düzeneği hazırlayarak su dolu bir kabın yan yüzeyindeki bir bölgeye
ince bir cam bölme yerleştiriyor.
ince cam bölme
2h
3 S
Alya’nın hazırladığı düzenekte ince cam bölme çatlıyor ama kırılmıyor.
Buna göre aşağıdaki düzeneklerin hangisinde cam bölmenin kırılma ihtimali daha yüksektir?
A)
2h
2 S
B)
h
3 S
C)
3h
S
D )
2h
3 S
7. Sıvılar içinde bulundukları kaplara yoğunlukları ve yükseklikleri ile doğru orantılı olarak basınç uygular. Sıvı tanecikleri
birbirine katılardan biraz uzak gazlardan ise yakın olduğu için
sıvı taneciklerini sıkıştırmak hissedilir derecede olmaz. Bu nedenle sıvılar sıkıştırılamaz kabul edilir. Bu durumda sıvıların sıkıştırılamama özelliğinden yararlanarak günlük yaşantımızda
birçok alet üretilmiş ve kullanılmaktadır. Yanda sıvıların sıkıştırılamama özelliğinden yararlanarak üretilmiş bir hidrolik fren
sistemi şeması gösterilmiştir.
Yukarıda verilen hidrolik fren sistemi ile ilgili;
I. Sıvılar sıkıştırılamadığı için üzerine uygulanan basıncı aynen iletirler.
II. Pascal Prensibine göre çalışır.
III. Hidrolik yağ yerine başka bir sıvı kullanılsaydı fren tutmazdı.
İlgili ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.
Pedal
Vakumlu fren güçlendirici
Hidrolik yağı
Fren tüpü
Fren pistonu
Silindir
Kampana
Balata
Fren Silindiri
106
TEST - 9 BASINÇ
9. Taban alanları eşit olan kaplarda aynı yükseklikte su bulunmaktadır. Bu kaplara özdeş bardaklarla birer bardak su
konuluyor.
P1 P2 P3
Buna göre kap tabanlarında meydana gelen sıvı basınçları arasındaki ilişki nasıl olur?
A) P1 = P2 = P3 B) P1 > P3 > P2 C) P3 > P2 > P1 D) P2 > P1 > P3
10. Hatice Öğretmen sınıfındaki deneyi yapmış ve öğrencilerinden bu deneyle ilgili çıkarımlarda bulunmalarını istemiştir.
cetvel cetvel
kuvvet kuvvet
Cetvelin ucuna kuvvet uygulanmış ve cetvel yere düşmüştür.
Cetvelin ucuna kuvvet uygulanmış
ve cetvel kırılmıştır.
kağıt
Kâğıt ve masa arasında hava bulunmadığı bilindiğine göre;
Atakan: Katılar üzerine uygulanan kuvveti her yöne iletir.
Ahmet: Açık hava basıncının varlığını ispatlar.
Engin: Katılar üzerine uygulanan basıncı aynı yönde iletirler.
Hangi öğrencilerin çıkarımlarının doğru olduğu söylenebilir?
A) Atakan B) Ahmet C) Atakan ve Engin D) Ahmet ve Engin
8. Katılar ağırlıklarından dolayı bulundukları yüzeye basınç uygular. Bu basınç ağırlıkla doğru orantılı, yere temas eden yüzey
alanıyla ters orantılıdır. Aleyna Öğretmen özdeş küplerle örnek bir şekil hazırlamış ve bunu saat gösteriminde aşağıdaki gibi
modellemiştir.
Buna göre aşağıda verilen saatlerden hangisi diğerlerinden daha büyük bir basınç değerini göstermektedir?
A) B) C) D)
107
BASINÇ TEST - 10
1.
h {
K L
2d 3d } h
Şekilde 2d ve 3d yoğunluklu sıvılarla eşit derinlikte doldurulmuş K ve L kapları verilmiştir. Kapların tabanlarına etki
eden sıvı basınçlarının eşitlenebilmesi için;
I. K kabına 2d yoğunluklu sıvıdan biraz daha eklenmeli
II. L kabına 3d yoğunlukta sıvıdan biraz eklenmeli
III. K kabına 3d yoğunluklu sıvıdan biraz eklenmeli
IV. L kabına 2d yoğunluklu sıvıdan biraz eklenmeli
uygulamalarından hangisi yada hangileri tek başına yapılmalıdır?
A) II ve IV B) I ve III C) II ve III D) I ve IV
2. Kaptaki sıvı aşağıdaki kaplara eşit şekilde paylaştırılıyor.
Hangi seçenekte verilen kabın tabanında oluşan sıvı basıncı diğerlerinden daha büyük olur?
A) B) C) D)
3. Şekildeki balık X noktasından başlayarak sırası ile Y, Z ve T noktalarına gidiyor. Balığa
içinde su bulunan akvaryumda etki eden sıvı basıncının nasıl değiştiği grafik çizilerek
gösterilmek isteniyor.
Buna göre balığın X, Y , Z ve T yollarını izlerken sıvı basıncı değişimini gösteren
grafik aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?
A)
X Y Z T Zaman
Sıvı basıncı B)
X Y Z T Zaman
Sıvı basıncı
C)
X Y Z T Zaman
Sıvı basıncı D)
X Y Z T Zaman
Sıvı basıncı
X
Y
Z
T
108
TEST - 10 BASINÇ
6. Yandaki şekilde, havuzda bulunan düzenekten hazırlanmış balonlar belirtilen
derinliklerde sabitlenmişlerdir. Su üstünde iken eşit hacimli olan balonlar şekildeki gibi ipler yardımıyla zemine sabitleniyorlar. Balonların bulundukları konumlarda hacimlerinin farklı olması;
I. Derinlik arttıkça sıvı basıncınında artması
II. Sıvıların basıncı her yönde iletmesi
III. Basınç arttıkça balon hacminin küçülmesi
bilgilerinden hangisi ya da hangileri ile açıklanabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I ve III
A
B
C
ip
4. Bilgi: Bir noktanın sıvı içinde derinliği veya kullanılan sıvının yağunluğu arttıkça sıvı basıncı da artar.
Yukarıda verilen bilgiyi deney ile kanıtlamak isteyen Yavuz aşağıdaki düzeneği kurmuştur.
I yönü
II yönü
K kolu
Su Yağ
Huni
Plastik boru
Hareketini gözlemleyebilmek için mavi mürekkep damlattığı suyun bulunduğu U borusunun bir ucuna plastik boruyu
diğer ucuna ise ağzına balon geçirdiği huniyi yerleştirmiştir. Huniyi kaplardaki su ve yağa ayrı ayrı daldırarak mavi
renkli sıvının U borusundaki hareketini gözlemleyecektir.
Yavuz'un hazırladığı düzenek ve yaptığı deneyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Yavuz'un kurduğu bu deney düzeneği verilen bilgiyi kanıtlamak için yeterli değildir.
B) Huni su ve yağ içerisinde II yönünde ilerledikçe mavi renkli sıvı da K kolunda II yönünde ilerler.
C) Huni su ve yağ dolu olan kapların tabanına kadar batırıldığında K kolundaki yükselme miktarı aynı olur.
D) Huni su içerisinde I ve II yönünde hareket ettirildiği zaman bağımsız değişken sıvı derinliği olur.
5. Yukarıdaki şekilde aynı ortamda bulunan özdeş barometreler verilmiştir.
Bu barometreler ile ilgili,
I. K sıvısının yoğunluğu L sıvısının yoğunluğundan büyüktür.
II. Barometrelerdeki basınçlar eşittir.
III. L sıvısının yoğunluğu K sıvısının yoğunluğundan büyüktür.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III
K L
109
BASINÇ TEST - 10
8. Su içerisinde şekildeki gibi dengede bulunan cisim ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.
▲ A noktasına etki eden sıvı basıncı B noktasına etki eden sıvı basıncından küçüktür.
■ C noktasına etki eden sıvı basıncı D noktasına etki eden sıvı basıncından küçüktür.
● B noktasına etki eden sıvı basıncı C noktasına etki eden sıvı basıncından küçüktür.
✿ B ve D aynı derinlikte iseler sıvı basınçları birbirine eşittir.
Verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
A) ▲ ve ■ B) ▲ - ● - ✿ C) ▲ ve ✿ D) ● - ■ - ✿
● ●
●
●
D B
A
C
9. Toriçelli hava sıcaklığının 0° olduğu bir günde deniz seviyesinde yandaki barometre düzeneğini kurmuştur. Boruyu civa ile dolduran Toriçelli borunun açık olan ucunu civa kabına daldırmış ve borudaki civanın bir kısmının kaba boşaldıktan sonra civa seviyesinin 76 cm 'de sabit
kaldığını ve borudaki civa basıncının açık hava basıncı tarafından dengelendiğini, açık hava
basıncının 76 cm civanın yaptığı basınca eşit olduğunu ispatlamıştır.
Aşağıda A, B ve C merkezlerinde barometreler ile yapılan açık hava basınç ölçümleri verilmiştir.
76
Civa
Po
Po 3h
2d
A merkezi
2h
2d
B merkezi
2h
d
C merkezi
Bu ölçümlere göre A, B ve C merkezlerinin rakımlarının büyükten küçüğe sıralanışı hangisidir?
A) B > C = A B) A > C > A C) C > B > A D) A = B > C
76
Civa
Po
Po 3h
2d
A merkezi
2h
2d
B merkezi
2h
d
C merkezi
7.
Su
deposu
5. kat
10 numara
2. kat
4 numara
1. kat
2 numara
No: 57
FEN
APT.
Yukarıda su deposu yakınında yer alan iki ev gerçek yüksekliklerine göre şematize edilmiştir.
Su deposu her zaman dolu olmakta fakat Fen apartmanında susuzluk yaşayan daireler olmaktadır.
Susuzluk yaşayan daire aşağıdakilerden hangisidir?
A) No: 57 B) 1. kat 2 numara C) 5. kat 10 numara D) 2. kat 4 numara
110
TEST - 10 BASINÇ
11. Dünya’nın atmosferini oluşturan gazlar, ağırlıkları ve hareketlerinden dolayı temas ettikleri yüzeye basınç uygular. Bu
basınca açık hava veya atmosfer basıncı denir. Açık hava basıncı yükseklere doğru çıkıldıkça azalır.
Bir öğrenci barometre yardımıyla dağın farklı konumlarında ölçümler yapıyor ve ölçüm sonuçlarını tabloya kaydediyor.
●
●
●
M
L
K
Cetvel
I II III
Borudaki civa
yüksekliği 74 76 72
Buna göre öğrencinin tabloya kaydettiği değerler dağın hangi konumlarında ölçülmüş olabilir?
I II III
A) K L M
B) L M K
C) L K M
D) M L K
10. Açık hava basıncı ölçen aletlere barometre denir. Barometreler günümüzde bir
çok elektronik aletin içine yerleştirilmektedir.
Yaşar kolundaki akıllı saat ile K - L - M yolunu takip ederek dağa çıkıp inmiştir.
Hareketi boyunca bulunduğu yüksekliği ve açık hava basıncı değişimini ölçmüştür.
Yaşar'ın hareketi boyunca yaptığı ölçüm sonuçları grafik ile gösterilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi Yaşar'ın hareketi boyunca bulunduğu yüksekliğe göre açık hava basıncı değişimini veren
grafiktir ?
A)
K L M Yükseklik
Açık hava basıncı B)
K L M
Yükseklik
Açık hava basıncı
C)
K L M
Yükseklik
Açık hava basıncı D)
K L M
Yükseklik
Açık hava basıncı
L
K
Yaşar
M
111
MADDE VE ENDÜSTRİ TEST - 11
3. ▲ Elementlerin sınıflandırılması ile ilgili periyodik tablonun altına iki sıra daha eklenmiştir.
● Elementler, artan atom ağırlıklarına göre sıralanmıştır.
■ Elementler, artan proton sayılarına göre sıralanmıştır.
★ Elementler, üçlü gruplar hâlinde sıralanmıştır.
Buna göre bu çalışmaların geçmişten günümüze doğru sıralanışı hangi seçenekte verilmiştir?
A) ★ ➛ ▲ ➛ ● ➛ ■ B) ● ➛ ★ ➛ ■ ➛ ▲
C) ★ ➛ ● ➛ ■ ➛ ▲ D) ■ ➛ ★ ➛ ▲ ➛ ●
2. Aşağıda bir kesiti verilen periyodik tabloda bazı elementler numaralar ile gösterilmiştir.
Buna göre verilen elementler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) 2 ve 4 numaralı elementler aynı periyotta yer alır.
B) 3 numaralı elementin atom numarası 2 numaralı elementten fazladır.
C) 1 ve 2 numaralı elementler benzer kimyasal özellik göstermez.
D) Atom numaraları arasındaki büyüklük ilişkisi 4 > 2 > 3 > 1 şeklindedir.
1
2
3
4
1. Elementlerin belirli bir sistem ve düzen içinde yerleştirildiği tabloya periyodik tablo veya periyodik sistem adı verilir.
Periyodik tablonun oluşturulması uzun bir süreçte gerçekleşmiştir. Hatta günümüzde keşfedilen yeni elementlerle
daha da geliştirilmektedir. Periyodik tablo üzerinde günümüze gelinceye kadar birçok bilim insanı çeşitli çalışmalar
yapmıştır. Aşağıda periyodik tablo üzerinde çalışmalar yapan bilim insanları ve bulduğu sonuçlar verilmiştir.
Benzer özellik gösteren elementlerden üçerli gruplar oluşturmuştur. Dimitri Mendeleyev
Bilinen 62 elementi artan atom ağırlıklarına göre sıralamış, ilk 8 elementten sonra benzer fiziksel ve kimyasal özelliklerin tekrar ettiğini
fark etmiştir.
John Newlands
Elementleri atom kütlelerine göre sıraladı ve her sekiz ya da on sekiz
elementten sonra benzer özelliklerin tekrar ettiği sonucuna vardı. Joharın Döbereiner
Buna göre bilim insanları ve yaptığı çalışmaların doğru eşleştirilmesi hangi seçenekte verilmiştir?
A) B) C) D)
112
TEST - 11 MADDE VE ENDÜSTRİ
5. Grafikte X, Y, Z ve T elementlerinin grup ve periyot numaraları verilmiştir.
Buna göre bu elementlerle ilgili hangisi söylenemez?
A) X ve T aynı gruptadır.
B) Y toprak alkali metaldir.
C) Z’nin son katmanında 8 elektron vardır.
D) X’in atom numarası Y’nin atom numarasından fazladır.
3
2
1
–
–
–
Grup
numarası 2A 8A
Y
X
T Z
1A
Periyot numarası
6. Nötr bir atomun elektron katman dağılımına bakılarak periyodik tablodaki yeri hakkında bilgi edinilebilir. Elektron dağılımı yapılan bir atomda katman sayısı periyot numarasını, son katmandaki elektron sayısı ise grup numarasını verir.
Aşağıda bazı elementlerin elektron katman dağılımı verilmiştir.
2e- K 8e- 7e- 2e- L 8e- 2e- 2e M - 2e N - 8eBuna göre elektron katman dağılımı verilen nötr atomlar için aşağıdaki öğrenci yorumlarından hangisi doğrudur?
A) Miray: K ve L atomları periyodik tabloda aynı dikey sütunda yer alır.
B) Süleyman: M ve N atomları benzer kimyasal özellik gösterir.
C) Eda: L atomunun katman sayısı N atomundan azdır.
D) Emrah: M atomu periyodik tabloda 1. Periyot 2A grubunda yer alır.
4. Sabriye Öğretmen, periyodik tablonun iki özelliğini tahtaya yazmıştır.
➡ I yönünde ilerlendiğinde katman sayısı artar.
➡ II yönünde ilerlendiğinde proton sayısı azalır.
Öğrencilerinden I ve II yönlerini tablo üzerinde göstermelerini istemiştir.
Buna göre hangi öğrencinin çizimi doğrudur?
A)
II
ZUHAL
I
B)
CEMAL
II
I
C)
ASLI
II
I
D)
EDİP
II
I
113
MADDE VE ENDÜSTRİ TEST - 11
8.
17CI:
1. katman
2. katman
3. katman 3. Periyot
7 7 A grubu
8
2
Elementler periyodik sisteme artan atom numaralarına göre dizilmiştir. Aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe ve aynı grupta yukarıdan aşağıya doğru
gidildikçe atom numarası artar. Nötr atomların elektron-katman dağılımları periyodik tablodaki yerlerini gösterir.
X
Y Z
Yukarıdaki periyodik tabloda bazı elementler harflerle gösterilmiştir. Buna göre bu elementlerin elektron katman
dağılımlarını gösteren grafik aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A)
XYZ
2
8
1
XYZ
2
XYZ
3
Katman
Elektron Sayısı B)
XYZ
2
8
4
1
XYZ
2
YZ
3
Katman
Elektron Sayısı
C)
XYZ
4
2
6
8
1
XYZ
2
Katman
Elektron Sayısı D)
8
XYZ
2
4
1
XYZ
2
Z
3
Katman
Elektron Sayısı
7. Nötr atomun proton sayısı elektron sayısına eşittir. Bir atomun elektron katman dağılımı yapılırken ilk katmanda en fazla 2 elektron, 2. ve 3. katmanlarda ise en fazla 8
elektron bulunacak şekilde yerleştirilir. Bir atomun elektron katman sayısına bakılarak
da periyodik tablodaki yeri bulunabilir. Katman sayısı periyot numarasını son katmandaki elektron sayısı ise grup numarasını verir. Bir elementin periyodik tablodaki
yerine bakılarak hangi element sınıfında yer aldığı bulunabilir. Son katmanında 1,2
veya 3 elektron bulunduranlar metal, 4,5,6, veya 7 elektron bulunduranlar ametal,
kararlı elementler ise soygazlar sınıfında yer alır.
Annesi Murat’a karne hediyesi olarak üzerinde elementlerin bulunduğu yandaki dart
tahtasını alıyor.
Dart tahtası için oyun kuralları olarak şu bilgiler yazıyor.
• Vurulan hedef metal sınıfında ise 5 puan
• Vurulan hedef ametal sınıfında ise 3 puan
• Vurulan hedef soygaz sınıfında ise 0 puan değerindedir.
Murat elindeki dört dart oku ile hedefi I, II, III ve IV numaralı bölümlerden vuruyor.
Buna göre Murat bu oyundan kaç puan almıştır?
A) 10 B) 11 C) 12 D) 13
12Mg
9F
Si
Na
11
11
14
13
6
8
O
I III
IV
II
16S
7
N
19K 3Li 17Cl 2He 15P
Ne
C
Al
4
Be
18Ar
5B 20Ca 1H
114
TEST - 11 MADDE VE ENDÜSTRİ
10. Dünya’daki her şey elementlerden oluşur. Elementler görünüm, elektriği iletme, fiziksel hâl, elektron alıp verme gibi pek
çok özellikler dikkate alınarak metal, ametal ve yarı metal şeklinde sınıflandırılır.
III
II
I
IV
V
Diş macunu, kireç ve
çimento üretimi, diş
dolgusu, pil yapımı
gibi birçok alanda
kullanılırlar.
K
Uçan balonlarda, neon lambalarda ayrıca
elektrik ampullerinin
doldurulmasında kullanılırlar.
L
Isıya dayanıklı cam
imalatında, güneş
enerjisi ve yapı malzemelerinde kullanılırlar.
M
Kauçuk üretimi, tarım ilacı
üretimi, suların dezenfekte edilmesi, ilaç ve mürekkep yapımı gibi birçok
alanda kullanılırlar.
N
Yukarıda bir bölümü verilen periyodik tabloda bazı elementler numaralandırılmıştır. K, L, M ve N kartlarında ise bu
elementlerin bulunduğu element sınıflarının günlük yaşamda kullanıldığı yerlerle ilgili bazı bilgiler verilmiştir.
Buna göre verilen bilgi kartları ile periyodik tabloda numaralandırılan elementlerin bulundukları element sınıfları
dikkate alındığında, bilgi kartları ve numara ile gösterilen elementlerin eşleştirilmesi aşağıdakilerin hangisinde
doğru verilmiştir?
A) K ® I
L ® III
M ® IV
N ® V
B) K ® II
L ® V
M ® III
N ® IV
C) K ® I
L ® V
M ® III
N ® II
D) K ® III
L ® IV
M ® II
N ® V
9.
Yukardaki zarflarda metal, ametal, yarı metal ve soygazlara ait birer bilgi bulunmaktadır. Zarflarda hangi grubun olduğunu anlamak için aşağıdaki sorulara yanlarında verilen cevaplar alınıyor.
Soru Yanıt
1. Sarı zarftaki madde ısı ve elektriği iyi iletir mi? Evet
2. Mavi zarftaki maddeye şekil verebilir mi? Hayır
3. Yeşil zarftaki madde başka elementlerle tepkimeye girer mi? Hayır
4. Pembe zarftaki madde elektronik aletlerde kullanılır mı? Evet
Buna göre zarflarda hangi maddenin olduğu aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru gösterilmiştir?
Sarı Mavi Yeşil Pembe
A) Metal Soygaz Ametal Yarı metal
B) Metal Soygaz Yarı metal Ametal
C) Ametal Ametal Soygaz Yarımetal
D) Metal Ametal Soygaz Yarı metal
115
MADDE VE ENDÜSTRİ TEST - 12
2. Periyot numarası
Grup
numarası 2A 7A 8A
1 X
2 Y
3 Z
Yukarıdaki grafikte X, Y ve Z elemetlerinin periyot ve grup numaraları grafikte gösterilmiştir.
X, Y ve Z elementleri ile ilgili;
I. X elementi tel ve levha hâline getirilebilir.
II. Y elementi sıvı hâlde bulunur.
III. Z elementi ısı ve elektiriği iletir.
verilen bilgilerinden hangisi yada hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I - II ve III
1. Bir kısmı gösterilen periyodik tabloda bazı elementler şekillerle gösterilmiştir.
1. ▲ ve ■ aynı periyotta bulunurlar.
2. ● ısı ve elektriği iletmez.
3. ✿ sıvı hâlde bulunur.
4. ▲ ve ● aynı grupta yer alır.
Tabloya bakarak aşağıdaki soruları cevaplayan öğrenci ile ilgili verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
I. Periyot ve grup kavramını karıştırıyor.
II. Ametallerin ısı ve elektriği iletmediğini biliyor.
III. Soygazların hangi hâlde olduğunu biliyor.
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III
▲
■
✿
●
3. Şekilde periyodik tablonun bir bölümü verilmiş ve bir kısmı taranmıştır.
Ela, verilen periyodik tabloda taralı kısımda bulunan elementlerin özellikleri ile ilgili aşağıdaki doğru \"D\" yanlış \"Y\"
etkinliğini dolduracaktır.
Özellik D Y
Oda sıcaklığında gaz hâlde bulunurlar.
Erime ve kaynama noktaları yüksektir.
Atomik yapılıdır.
Diş dolgusunda kullanılan element bu bölümde yer alır.
Tabloyu bir hata ile dolduran Ela'nın cevapları aşağıdakilerden hangisidir?
A) ✓
✓
✓
✓
B) ✓
✓
✓
✓
C) ✓
✓
✓
✓
D) ✓
✓
✓
✓
116
TEST - 12 MADDE VE ENDÜSTRİ
6. Ayşe, elmayı soyup tabağına koyuyor ancak yemeyi unutup ödevlerine dalıyor. Bir süre sonra soyduğu elma aklına
geliyor ve baktığında elmanın karardığını görüyor.
Elma Kararmış elma
Bir süre sonra
Aşağıdaki değişimlerden hangisi elmada meydana gelen değişim ile benzerlik göstermektedir?
A) Buzun erimesi B) Kâğıdın yırtılması
C) Demirin paslanması D) Etten kıyma yapılması
5.
Hamurun
mayalanması
Yağmurun
oluşması
Kağıdın
kesilmesi
Yoğurdun
ekşimesi
1 2 3 4
Sude, maddedeki değişimleri içeren resimleri arkadaşlarından Ece ve Nazlı'ya gösteriyor. Ece'den değişimlerden
fiziksel olanları, Nazlı'dan ise değişimlerden kimyasal olanları seçmesini istiyor.
Ece ve Nazlı'nın seçtikleri değişimlerin fiziksel ve kimyasal olarak gruplandırılması aşağıdaki seçeneklerden
hangisinde doğru gösterilmiştir?
Ece Nazlı
A) 1 ve 3 2 ve 4
B) 2 ve 4 1 ve 3
C) 2 ve 3 1 ve 4
D) 1 ve 4 2 ve 3
4. Maddelerin kimyasal özelliklerinin değiştiği olaylar fiziksel özelliklerinin değiştiği durumlara göre tümüyle farklı sonuçlar doğurabilir. Fiziksel ve kimyasal değişim ile ilgili öğrencilerin verdiği örnekler aşağıda verilmiştir.
Buna göre öğrencilerin örnekleri (F) fiziksel ve kimyasal (K) değişim olarak kategorize edildiğinde aşağıdaki tablolardan hangisi doğru olur?
A) B) C) D)
Kömürün yanması
X
Şekerin çözünmesi
Y
Gümüşün kararması
Z
Peynirin küflenmesi
T
Karpuzun dilimlenmesi
W
F K
X
Y
Z
T
W
F K
X
Y
Z
T
W
F K
X
Y
Z
T
W
F K
X
Y
Z
T
W
117
MADDE VE ENDÜSTRİ TEST - 12
7.
K L M N
Şekildeki periyodik cetvelde bazı gruplar boyanmıştır.
Boyalı gruplarla ilgili;
I. K grubu \"Alkali metaller\" olarak bilinir ve bu gruptaki tüm elementler metaldir.
II. L grubu \" Toprak alkali metaller\" olarak bilinir ve son elektron yörüngelerinde 2 elektron bulundururlar.
III. M grubu \"Halojenler\" olarak bilinir, tel ve levha hâline getirilemezler.
IV. N grubu \"Soygazlar\" olarak bilinir ve metallerle bileşik oluşturabilirler.
verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I ve IV
8. Periyodik tablonun gelişimine baktığımızda çok uzun zaman önce çalışmalar yapıldığını söyleyebiliriz. Bilim insanları
yaptığı çalışmalarla periyodik tabloya yeni elementler eklemişlerdir. Kimi bilim adamı elementleri üçerli gruplara
ayırırken, kimisi elementleri tekrar eden 8'li notalar gibi gruplamışlardır. Bazıları proton sayılarına göre (atom numaraları)
sıralama yapmıştır. 62 elementle başlayan periyodik tablo 2016 yılında 113, 115, 117 ve 118 atom numaralı elementlerin
laboratuvar ortamında elde edilmesiyle 118 elemente ulaşmış ve 7. periyodun dolması sağlanmıştır.
Periyodik tablo ile ilgili verilen bilgilere göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?
A) Yapılan çalışmalarda periyodik tablodaki element sayısı artmıştır.
B) Son çalışmalarda periyodik tabloda 7. periyot dolmuştur.
C) Bazı elementler laboratuvar ortamında elde edilmiştir.
D) Periyodik tabloya eklenmemiş elementlerde vardır.
9. Yiğit ve Alya aşağıdaki deney düzeneklerini hazırlıyorlar ve arkadaşları bu deneylerle ilgili yorumlar yapıyor.
Şeref: Yiğit ve Alya’nın her ikisinin de deneyinde maddelerin dış görünümünde değişiklik meydana gelmiştir.
Aslı: Alya’nın deneyinde kabarcıklar ve gaz çıkışı meydana gelerek fiziksel değişim meydana gelmiştir.
İbrahim: Yiğit deneyinde buz kalıpları yerine şeker kullansaydı kimyasal değişim olurdu.
Merve: Alya deneyini kapalı bir kap içerisinde yapsaydı kütlenin değişmeyeceğini gözlemleyebilirdi.
Öğretmen öğrencilerin yaptıkları yorumlardan birisinin hatalı olduğunu söylüyor.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi yapılırsa bütün öğrencilerin yorumu doğru olur?
A) Şeref ‘dış görünüm’ yerine ‘iç yapısı’ demelidir.
B) İbrahim ‘kimyasal değişim’ yerine ‘fiziksel değişim’ demelidir.
C) Aslı ‘fiziksel değişim’ yerine ‘kimyasal değişim’ demelidir.
D) Merve ‘değişmeyeceği’ yerine ‘değişeceği’ demelidir.
Kabartma Tozu
Yiğit'in Deneyi Alya'nın Deneyi
Buz kalıplarını ısıtıyor
Kabartma tozunun üstüne
limon sıkıyor.
118
TEST - 12 MADDE VE ENDÜSTRİ
10. Maddelerin sadece dış görünümünün değiştiği iç yapısında herhangi bir değişiklik olmadığı değişimler fiziksel değişim,
maddenin hem iç yapısında hem de dış görünümünde meydana gelen değişimler ise kimyasal değişim olarak adlandırılır. Tamer Öğretmen, günlük yaşantımızda maddelerde meydana gelen değişimlerle ilgili tablo oluşturmuş ve bazı
öğrencilerden bu değişimleri sınıflandırmalarını istemiştir.
Maddelerdeki değişim Tugay Hakan Serra Mengi
Yumurtanın kabuğunun kırılması F F K F
Yemeğin pişmesi K F K K
Dişlerin çürümesi K K F F
Suyun buharlaşması K F F K
Ekmeğin dilimlenmesi F F K F
Öğrenciler verilen örneklere göre fiziksel değişim olanlara (F), kimyasal değişim olanlara (K) harfi yazarak tabloyu doldurmuştur.
Öğretmen tablodaki her doğru cevaplama için 10 puan verdiğine göre öğrencilerin aldığı puanlar aşağıdakilerden
hangisi gibi olur?
Tugay Hakan Serra Mengi
A) 30 40 20 10
B) 20 30 10 40
C) 40 40 20 30
D) 10 20 30 20
12. Ayşenur ve Kübra aynı sınıfta okuyan iki yakın arkadaştır. Ayşenur, resim yapmayı çok seviyor. Picasso gibi ünlü bir
ressam olmak en büyük hayalidir. Kübra ise çok değişik pastalar ve kurabiyeler yapıyor. Büyüdüğünde ünlü bir aşçı
olmayı hedeflemektedir. Bir gün okul çıkışı Kübra Ayşenur'a ''Hadi bize gidelim beraber çok güzel yemekler hazırlayalım'' dedi ve birlikte Kübra'lara gittiler. Kübra için çok heyecanlı bir gündü, ilk kez hünerlerini arkadaşına gösterecekti.
Hemen işe koyuldu. Dolaptan çıkardığı yumurtaları haşladı, hamur yoğurdu ve kurabiye pişirdi, havuç rendeledi, sarımsakları havanda dövdü. Su kaynattı ve çay demledi. Patates dilimledi ve kızarttı.
Yukarıdaki metinde fiziksel ve kimyasal değişim içeren kısımların altı çizilmiştir. Altı çizili değişimler fiziksel ve
kimyasal olarak gruplandırıldığında örnek sayıları aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru gösterilmiştir?
Fiziksel Değişim Kimyasal Değişim
A) 3 5
B) 4 4
C) 5 3
D) 6 2
11.
■ ● ✿ ▲
Metal Yarımetal Ametal
Yukarıdaki Venn şemasında metal, yarımetal ve ametallerin özellikleri simgelerle gösterilmiştir.
● Tel ve levha hâline getirilebilir.
✿ Isı ve elektriği metallerden iyi ametallerden kötü iletirler.
■ Cıva hariç oda koşullarında hepsi katıdır.
▲ Oda sıcaklığında her üç halde bulunabilirler.
Simgelerle ifade edilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) ■ B) ● C) ▲ D) ✿
119
MADDE VE ENDÜSTRİ TEST - 13
2. Aşağıda bir kimyasal tepkime modellenmiştir.
Sadece bu görsele göre;
I. Kimyasal tepkime sonucunda toplam kütle değişmemiştir.
II. Tepkimeye girenlerin toplam atom sayısı ürünlerin toplam atom sayısına eşittir.
III. Tepkime sonucunda yeni molekül oluşmuştur.
İfadelerinden hangisine ya da hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.
Kükürt (S)
(32 g)
Oksijen (O2
)
(32 g) Kükürtdioksit (SO2
)
(64 g)
+ ➔
1. Bazı saf maddelerde meydana gelen değişimlerle ilgili bazı öğrenciler aşağıdaki modelleri çiziyor.
Şekil - 1
Şekil - 2
Buna göre verilen şekiller ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?
A) Şekil-2'de meydana gelen değişime şekerin suda kaybolması örnek verilebilir.
B) Şekil-2'de meydana gelen değişimde yeni maddeler oluşmuştur.
C) Buzluktan çıkartılan şişenin dışında oluşan su damlacıklarında meydana gelen değişim şekil-1'de meydana gelen
değişim ile benzerdir.
D) Şekil-1'de meydana gelen değişimde maddenin sıcaklığı değişmez.
3.
60 g CaCO3
katısının tamamı kapalı bir kapta yukarıdaki tepkimeye göre bozunduğunda 25 g CO2
ve bir miktar CaO
oluşmaktadır.
Buna göre, bu olayla ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi yanlıştır?
A) B) C) D) CaO kütlesi (g)
35 g
Zaman
CO2 kütlesi (g)
25 g CO2
Zaman
CaCO3 kütlesi (g)
Zaman
60
Toplam kütle (g)
Zaman
60
CaCO3
➡ CaO + CO2
120
TEST - 13 MADDE VE ENDÜSTRİ
4.
Yukarıda gerçekleşen tepkime ile ilgili;
I. Kimyasal bir olaydır.
II. A ve B maddelerinin bağları kopmuştur.
III. Tepkime de atom sayısı korunmuştur.
IV. Kimyasal değişim sonucu 3 yeni madde oluşmuştur.
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
A) Yalnız IV. B) II ve III. C) I ve IV. D) II ve IV.
+
+
+
(A) (B) (C) + (D)
5. Maddelerin kimyasal değişim sürecinde yeni maddeler oluşturmasına kimyasal tepkime denir.
Aşağıda bazı maddelere ait değişim modelleri gösterilmiştir.
+ +
A B C K L M
Buna göre maddelerdeki değişimler ile ilgili;
I. A ve B maddesinde meydana gelen değişim ile K ve L maddesinde meydana gelen değişimler benzerdir.
II. C maddesinin fiziksel ve kimyasal özellikleri, A ve B maddelerininki ile aynıdır.
III. K ve L maddeleri kendi özelliklerini kaybederek M maddesini oluşturmuştur.
İfadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.
6. I. düzenekte Magnezyum şerit, HCl çözeltisi ve çocuk balonu eşit kollu terazide ağırlık ile dengelenmiştir.
Öğretmen asit içerisine magnezyum şeridi koyup asit kabın ağzını plastik balonla kapatmıştır. Bir süre sonra balonun
şiştiği, Magnezyum şeridin aşındığı, eşit kollu terazinin dengesinin bozulmadığı gözlenmiştir.
Öğretmenin yaptığı bu deneyle aşağıdaki bilgilerden hangisi ispatlanamaz?
A) Kimyasal tepkimelerde yeni atomlar oluşur. B) Asitler metalleri aşındırır.
C) Gaz çıkışı kimyasal tepkime olduğunun ipucudur. D) Kimyasal tepkimelerde kütle korunur.
Magnezyum şerit
HCl çözeltisi
I. düzenek
Balon
II. düzenek
121
MADDE VE ENDÜSTRİ TEST - 13
8. C3 H8
+ 502 ➙ 3CO2
+ 4H2
O
Yukarıdaki denklemi tahtaya yazan Tuncay, bu kimyasal tepkime hakkında aşağıdaki yorumları yapıyor.
I. Tepkimede atom sayısı değişmemiştir.
II. Tepkimede atom çeşidi değişmemiştir.
III. Tepkimeye giren moleküllerin bağları kırılarak yeni bağlar oluşmuştur.
IV. Toplam kütle korunmuştur.
Buna göre verilenlerden hangileri doğrudur?
A) I ve II. B) I, II ve III. C) II, III ve IV. D) I, II, III ve IV.
7.
C + C +
O
O
O
O O
O O
H
H H
H H
H
H H
Metan + Oksijen ➞ Karbondioksit + Su
CH4 + 2O2 ➞ CO2 + 2H2
O
O
Kimyasal tepkime ile ilgili;
I. Tepkimeye girenler metan ve oksijen, ürünler karbondioksit ve sudur.
II. Girenlerin kütle toplamı kadar ürün oluşması için deneyin kapalı ortamda yapılması gerekir.
III. Atomlar arası bağlar kopmadan yeni maddeler oluşmuştur.
IV. Atom çeşidi ve sayısı korunmuştur.
Yukarıdaki bilgilerden hangileri doğru bilgi içermektedir?
A) I ve II. B) I, II ve III. C) I, II ve IV. D) II, III ve IV.
9. Yanma olayında maddeler oksijen ile tepkimeye girerek yeni madde oluşumu gözlenir. Kimyasal tepkimelerde tepkimeye giren madde ile tepkime sonucu oluşan maddelerin kütleleri aynıdır. Buna kütle korunumu kanunu denir.
Fatma öğretmen çelik yünü (alüminyum bulaşık teli) hassas teraziye koymuş ve bir çakmak yardımıyla yanmasını sağlamıştır.
27.20 g 29.10 g
yanma
sonrası
Fatma öğretmenin yaptığı deneyde hassas terazide oluşan kütle artışının sebebi seçeneklerden hangisinde doğru
verilmiştir?
A) Alminyum tel havadaki oksijenle birleşmiştir.
B) Alüminyum yanma sonrası havadaki azotu içine çekmiştir.
C) Tepkime sonunda yeni atomlar oluşmuştur.
D) Oluşan madde tepkimeye giren maddelerin toplam atom sayısından daha fazla sayıda atom içerir.
122
MADDE VE ENDÜSTRİ TEST - 13
10. Bir miktar kâğıt, hava sızmayacak bir kabın içine koyuluyor. Kap tartıldığında 20 g geliyor. Daha sonra kâğıt yakılıyor.
Yanma işlemi tamamlandıktan sonra ortaya çıkan kül ve gaz tartıldığında yine 20 g ölçülüyor.
20 g kâğıt Kâğıt yakılıyor.
18 g kül
2 g gaz
Buna göre yapılan bu deney aşağıdaki sorulardan hangisine cevap verebilir?
A) Bütün kimyasal tepkimelerde gaz çıkışı olur mu?
B) Kimyasal tepkimelerde atom sayısı korunur mu?
C) Kimyasal tepkimeler sadece yanma olarak gerçekleşir mi?
D) Kimyasal tepkimelerde kütle korunur mu?
12. Gökay, fen bilimleri dersinde A ve B maddelerinin sulu çözeltilerini karıştırıyor ve aşağıdaki ifadeleri not ediyor.
A
maddesi
B
maddesi +
Gaz çıkışı
oldu.
Kabın dibinde
çökelti oluştu.
Buna göre;
I. Kimyasal tepkime gerçekleşti.
II. Oluşan çökelti, A ve B maddelerinin özelliklerini taşır.
III. Tepkime sonunda yeni ürünler ortaya çıkar.
yorumlarından hangisi veya hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) I, II ve III
11. X maddesinin oksijenle yanması sonucu oluşan maddeler aşağıdaki tepkime denkleminde gösterilmiştir.
X + O2 ➛CO2 + H2
O
Tepkime denklemine göre aşağıdaki grafiklerden hangisi çizilemez?
A)
Zaman
X
O2
H2O
CO2
Kütle
Zaman
Kütle
Zaman
X
CO2
Kütle
Zaman
Kütle
H2O
O2
B)
Zaman
X
O2
H2O
CO2
Kütle
Zaman
Kütle
Zaman
X
CO2
Kütle
Zaman
Kütle
H2O
O2
C)
Zaman
X
O2
H2O
CO2
Kütle
Zaman
Kütle
Zaman
X
CO2
Kütle
Zaman
Kütle
H2O
O2
D)
Zaman
X
O2
H2O
CO2
Kütle
Zaman
Kütle
Zaman
X
CO2
Kütle
Zaman
Kütle
H2O
O2
123
MADDE VE ENDÜSTRİ TEST - 14
2. Bilgi: Turuncu renkteki metil oranj ayracı asidik çözeltileri kırmızı, bazik çözeltileri ise sarı renge dönüştürür.
Renksiz A çözeltisi Renksiz B çözeltisi
LGS'ye hazırlanan bir öğrenci A ve B çözeltileri bulunan deney tüplerine metil oranj damlattığında tüplerdeki renk değişiminin tablodaki gibi olduğunu gözlemliyor.
Buna göre bu deney ve sonuçları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) A ve B çözeltilerinin pH değeri 8'den küçüktür.
B) A'nın pH değeri B'nin pH değerinden küçüktür.
C) B nötr bir çözeltidir.
D) A ve B bazik çözeltiler olabilir.
Renk değişimi Çözelti
Kırmızı A
Turuncu B
1. Bir çözeltinin pH değerine bağlı olarak renk değiştiren organik bileşiklere indikatör ya da ayıraç denir. Doğada indikatör
olarak kullanılabilecek birçok bitki özleri vardır. Kaan doğadan toplamış olduğu çilek, kiraz ve lavanta bitkilerini çeşitli işlemlerden geçirerek bir doğal ayıraç yapmış ve bulgularını aşağıdaki tabloya kaydetmiştir.
Madde Asit Baz
Çilek Turuncu Yeşil
Kiraz Açık pembe Açık sarı
Lavanta Renksiz Kahverengi
Kaan hazırlamış olduğu ayıraçları sınıf ortamına getirerek arkadaşlarına tanıtmak istemiştir. Öğretmeni içlerinde ne olduklarını bilmedikleri 3 farklı çözeltiyi Kaan’a vererek bu çözeltileri asit baz olarak ayırmasını istemiştir.
I. kap II. kap III. kap
• II. kaba çilek çözeltisi damlatıldığında yeşil renk değişimi oluşuyor.
• I. kaba lavanta çözeltisi damlatıldığında renk değişimi oluşmuyor.
• III. kaba kiraz çözeltisi damlatıldığında açık sarı renk değişimi oluşuyor.
Kaan yapmış olduğu uygulamalar sonucunda yukarıdaki bulgulara ulaşmıştır.
Buna göre kaplardaki çözeltilerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılamaz?
A) I. kaptaki çözeltinin pH değeri 7'den küçüktür.
B) II. kaptaki çözelti III. kaptaki çözeltinin üzerine eklenirse kimyasal tepkime gerçekleşebilir.
C) Çözeltilerin pH değerleri arasında III. Kap > II. Kap > I. Kap ilişkisi olabilir.
D) II ve III. kaptaki çözeltilere mavi turnusol kâğıdı batırılırsa değişimi gözlemlenmez.
124
TEST - 14 MADDE VE ENDÜSTRİ
4. Hava kirliliğinin artmasıyla birlikte havaya karışan zehirli gazlar asit yağmurlarına sebep olabilir. Asit yağmurları günümüzde en önemli çevre sorunlarından biridir.
Yukarıda asit yağmurlarının oluşumu şematik olarak verilmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi asit yağmurlarının oluşumunu azaltıcı uygulamalardan biri değildir?
A) Endüstriyel tesislerin bacalarına filtre takılmalı.
B) Araçların bakımları zamanında yapılmalı.
C) Fosil yakıtlar içerisinde kömür tüketimi yaygınlaştırılmalı.
D) Egzoz gazlarından salınan gazları en aza indirmek adına toplu taşımalar tercih edilmeli.
3. Asit ve bazları birbirinden ayırmak için kullanılan araçlara belirteç adı verilir. Örneğin turnusol kâğıdı asitlerde kırmızı
renk, bazlarda ise mavi renk değişime uğrar. Aşağıda altlarında o maddelere ait özelliklerin yer aldığı X,Y ve Z çözeltileri
verilmiştir.
X Y Z
• pH < 7
• Sulu çözeltileri elektrik akımını
iletir.
• Metallerle etkileşime girer.
• Sulu çözeltilerinde ortama
OH – iyonu verirler.
• Tatları acıdır.
• Yakıcı ve tahriş edicidir.
• Sabun, deterjan, şampuan
gibi maddelerin yapısına katılırlar.
• Sulu çözeltileri elektrik akımını
iletir.
• Ele kayganlık hissi verir.
Yukarıda özellikleri verilen kaplara sırasıyla turnusol kâğıdı batırılacaktır.
Buna göre ilk olarak X kabına kırmızı turnusol kâğıdı batırıldığında sırasıyla Y ve Z kaplarındaki renk değişimleri
aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
X Y Z
A) Mavi Kırmızı Kırmızı
B) Kırmızı Kırmızı Mavi
C) Kırmızı Mavi Kırmızı
D) Kırmızı Mavi Mavi
TEST - 14
125
MADDE VE ENDÜSTRİ TEST - 14
6. Eşit kütleli L ve M bilyeleri şekil I'deki kaynayan suyun içinde yeterli süre bekletiliyor.
Isıtılan bilyeler, aynı anda sudan çıkarılarak şekil II’deki gibi mum tabakasının üzerine aynı anda bırakılıyor. Son durumda mum tabaka üzerindeki batma seviyeleri şekil II’deki gibi oluyor.
Şekil I
Su
Şekil II
K L M
K
L
M
Mum
Buna göre bilyelerin öz ısıları arasındaki ilişki aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) L > K > M B) K > L > M C) M > K > L D) K = L = M
5. Saf X ve Y sıvıları özdeş kaplarda belirli bir süre ısıtıldıklarında meydana gelen sıcaklık değişimleri aşağıdaki gibidir.
10
20
40
Sıcaklık (˚C) Sıcaklık (˚C)
Madde
İlk Durum Son Durum
Madde
X Y X Y
Buna göre sıvılar ısıtma işlemi süresince hal değişimine uğramadığına göre aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?
A) Eşit kütleleri özdeş ısıtıcılarla eşit süre ısıtıldığında son sıcaklıkları eşit oluyorsa X’ in öz ısısı Y’nin öz ısısından büyüktür.
B) X ve Y aynı cins sıvılar ve özdeş ısıtıcılar ile eşit süre ısı verildiyse X’ in kütlesi Y’den daha azdır.
C) X ve Y aynı cins sıvılar ve eşit kütlede ise X’e verilen ısı enerjisi Y’ye verilen ısı enerjisinden daha fazladır.
D) X ve Y farklı cins sıvılar ve eşit kütlede ise özdeş ısıtıcılar kullanıldıysa X’in öz ısısı Y’den daha küçüktür.
7. Yandaki grafikte özdeş ısıtıcılarla eşit süre ısıtılan kütleleri aynı A, B ve C
saf sıvıları gösterilmiştir. A, B ve C sıvıları ile ilgili;
▲ Özısıları C > B > A şeklinde sıralanır.
● Aynı sıcaklıktan soğumaya bırakıldıklarında önce C soğur.
■ Aynı sıcaklığa gelmeleri için en fazla ısıyı C maddesi almalıdır.
yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız ▲ B) ▲ ve ● C) ● ve ■ D) ▲ ve ■
Sıcaklık (°C)
Zaman
A
B
C
TEST - 14
126
MADDE VE ENDÜSTRİ TEST - 14
9. Aşağıda A, B ve C maddelerine verilen ısı miktarları ve sıcaklık değişimleri verilmiştir.
Madde Kütle (g) Verilen
Isı (J)
Sıcaklık
Değişimi (°C)
A 1 10 20
B 5 100 40
C 5 50 20
Buna göre bu maddelerle ilgili olarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?
A) Üç madde de birbirinden farklıdır. B) A ve C aynı madde olabilir, B onlardan farklıdır.
C) B ve C aynı madde olabilir, A onlardan farklıdır. D) Üç madde de aynı cinstir.
8. Yandaki tabloda su, alkol ve zeytinyağının özısı değerleri verilmiştir. Tabloya
bakarak;
I. 1 gram suyun sıcaklığını 1 °C arttırmak için kaç J ısı gerekir?
II. Eşit kütledeki su ve zeytinyağının sıcaklıklarını 1 °C arttırmak için
hangisine daha fazla ısı verilmelidir?
III. En çabuk ısınan ya da en çabuk soğuyan madde alkol müdür?
IV. 10 gram alkolün sıcaklığını 1 °C arttırmak için kaç dakika ısı verilmelidir?
sorularından hangilerinin cevabı verilebilir?
A) I, II ve IV B) I, II ve III C) II, III ve IV D) I, II, III ve IV
Madde Özısı (J / g. °C
Su 4,18
Zeytinyağı 1,96
Alkol 2,54
10. 1. hipotez: Madde miktarı sıcaklık değişimini etkiler.
2. hipotez: Madde cinsi sıcaklık değişimini
etkiler.
Bir öğrenci yukarıdaki hipotezleri test etmek için bir kaba 20°C de 100 g su doldurmuştur.
Buna göre öğrenci hazırladığı kap ile hangi kaplardaki sıcaklık değişimlerini gözlemlerse hipotezlerin doğruluğu
test edilebilir?
1. hipotez 2. hipotez
A) I. kap III. kap
B) I. kap II. kap
C) II. kap III. kap
D) III. kap II. kap
100g su
I II III
200g su 100g alkol 100g alkol
20°C 20°C 20°C 20°C
127
MADDE VE ENDÜSTRİ TEST - 15
1. Fen bilimleri öğretmeni öğrencilerini 3 gruba ayırarak ısının nelere bağlı olduğunu deneyle anlatmak istemiştir. Deney
gruplarında yapmalarını istediklerini aşağıda sıralamıştır.
1. Grup: Yapacağınız deneyde bağımsız değişken maddenin kütlesi olmalı
2. Grup: Yapacağınız deneyde bağımsız değişken madde cinsi olmalı
3. Grup: Yapacağınız deneyde bağımsız değişken süre olmalı
Gruplar öğretmenlerinden aldıkları bilgiye göre aşağıdaki düzenekleri hazırlamışlardır.
• Isıtıcılarımızı özdeş kullandık.
• Kaplara eşit süre ısı verdik.
• Su kütlelerini farklı aldık. 1. kap 2. kap
1. grup
• Kütlelerini eşit aldık.
• Özdeş ısıtıcılar kullandık.
• Kaplara eşit süre ısı verdik. 1. kap 2. kap
2. grup
• Su kütlelerini eşit aldık.
• Özdeş ısıtıcılar kullandık.
1. kap • Kapları eşit süre ısıttık. 2. kap
3. grup
Verilenlere göre hangi grup veya gruplar öğretmenlerinin istediği deneyi tam ve eksiksiz olarak düzenlemiştir?
A) Yalnız 1. grup B) 1. ve 2. grup C) 2. ve 3. grup D) Hepsi
2. Metin Öğretmen tabloda özellikleri verilen belirteçleri kullanarak aşağıdaki deneyleri yapıyor.
Deney sonuçlarına göre K, L ve M çözeltileri ile ilgili verilen;
ifadelerinden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız ▲ B) Yalnız ■ C) ▲ ve ● D) ● ve ■
▲ K çözeltisi portakal suyu olabilir.
● L çözeltisi çamaşır suyu olabilir.
■ M çözeltisi akü sıvısı olabilir.
Belirteç Asit Baz
Fenolftalein Renksiz Pembe
Turnusol kâğıdı Kırmızı Mavi
Metil oranj Kırmızı Sarı
Metil oranj
damlatılıyor.
Sarı renk çözelti
elde ediliyor.
Pembe renk
çözelti elde ediliyor.
Mavi turnusol kâğıdı kırmızı
renge dönüşüyor.
Fenolftalein
damlatılıyor.
Mavi turnusol
kâğıdı batırılıyor.
K L M
128
TEST - 15 MADDE VE ENDÜSTRİ
5.
Buz Su Su buharı
Yukarıda meydana gelen hâl değişimleri ile ilgili olarak aşağıda verilen yargılardan hangisi veya hangileri doğrudur?
I. Maddenin kütlesi azalmaktadır.
II. Maddenin sahip olduğu ısı enerjisi artmaktadır.
III. Tanecikler arasındaki çekim kuvveti azalmaktadır.
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III. D) II ve III.
4. Saf bir maddeye ait sıcaklık zaman grafiği aşağıdaki gibidir.
Sadece bu grafiğe göre;
I. Maddenin erime sıcaklığı 15 °C dir.
II. Maddenin erimesi 7 dakika sürmüştür.
III. Hal değişimi sırasında sıcaklığı sabit kalmıştır.
İfadelerinden hangisine ulaşılamaz?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) Yalnız III. D) II ve III.
50
Sıcaklık (˚C)
Zaman (dk)
15
0
-15
5 12 15
3. İlk sıcaklıkları eşit olan A, B ve C sıvıları özdeş ısıtıcılarla ısıtılıyorlar. Isıtma işlemi sürecinde sıvılarda meydana gelen sıcaklık
değişimlerini gösteren grafikler aşağıdaki gibi çiziliyor.
A B C
Sıcaklık (°C)
Zaman
65
10
5 10
A
Sıcaklık (°C)
Zaman
80
10
15 35
C
Sıcaklık (°C)
Zaman
65
10
20 35
B
Buna göre kaplardaki sıvılar ile ilgili aşağıdaki seçeneklerden hangisi yanlıştır?
A) A ve B sıvıları aynı cins sıvılardır.
B) C sıvısının kaynama sıcaklığı B sıvısının kaynama sıcaklığından büyüktür.
C) A sıvısının öz ısısı C sıvısının öz ısısından küçüktür.
D) A sıvısının kütlesi B sıvısının kütlesinden büyüktür.
129
MADDE VE ENDÜSTRİ TEST - 15
8. Ülkemizde kimya sanayi lojistik önemi açısından çoğunlukla kıyı bölgelerde lokalize olmuştur.
Buna göre aşağıdakilerden hangileri yer değiştirirse hata düzeltilmiş olur?
Marmara Bölgesi Petrol ürünleri, boya, plastik, lastik üretimi
Ege Bölgesi Deterjan, petrol, gübre üretimi
Akdeniz Bölgesi Soda ve bikromat gibi ürünlerin üretim merkezi
Karadeniz Bölgesi Petrol ve ürünleri, deterjan, ilaç kimyasalları, boya gibi ürünlerin üretimi
1
3
2
4
A) 2 – 4 B) 1 – 3 C) 1 – 4 D) 2 – 3
9. Kimyasal madde üreten, kimyasal madde kullanarak üretim yapan tesisleri tasarlayan, kuran veya işleten kişidir.
Yukarıdaki paragrafta iş tanımı verilen meslek adımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gıda Mühendisliği B) Kimyager
C) Eczacı D) Kimya Mühendisliği
6. Türk kimya endüstrisi ağırlıklı olarak petrokimya, çeşitli kimyasal maddeler, sentetik-elyaf, boya-vernik gibi ürünlerin
üretildiği tesislerden oluşmaktadır. Bu ürünleri üretirken kullandığımız ham maddenin %70'ini ithal etmekte %30'unu
kendi ülkemizden karşılamaktayız. Dolayısıyla Türk kimya endüstrisi ithalata bağlı durumda diyebiliriz.
Yukarıda bir ekonomi dergisinden alınan yazı verilmiştir.
Verilen bilgilere göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?
A) Ülkemizde sanayi kuruluşları olmasına rağmen ham madde ihtiyacı için ithalata bağımlılık vardır.
B) Ülkemizde kimya sektörünün ürün yelpazesi oldukça geniştir.
C) Kimya endüstrisi alanında kendine yeten ender ülkelerden biriyiz.
D) Ham madde ihtiyacımızı azaltarak dışa bağımlılıktan kurtulmamız gerekir.
7. Türkiye'deki endüstrisinde son yıllarda ihracat ve ithalat miktarında artışlar meydana gelmiştir.
Bunun sebebi,
I. Ürün çeşitliliğinin artması,
II. İşletmelerin yeni pazarlar keşfetmesi,
III. Ham madde ihtiyacının artması,
gibi durumlardan hangileri olabilir?
A) I ve II. B) I ve III. C) II ve III. D) I, II ve III.
130
TEST - 15 MADDE VE ENDÜSTRİ
13. Bilgi: Saf sıvıların içindeki katı miktarı arttıkça, sıvının kaynama noktası yükselir, donma noktası düşer.
Yukarıdaki bilgiye göre aşağıda hazırlanan düzeneklerden hangisi daha düşük sıcaklıkta donar?
A)
30 gr
tuz
200 gr
su
10 gr
tuz
20 gr
su
10 gr
tuz
100 gr
su
5 gr
tuz
50 gr
su
B)
30 gr
tuz
200 gr
su
10 gr
tuz
20 gr
su
10 gr
tuz
100 gr
su
5 gr
tuz
50 gr
su
C) 30 gr
tuz
200 gr
su
10 gr
tuz
20 gr
su
10 gr
tuz
100 gr
su
5 gr
tuz
50 gr
su
D) 30 gr
tuz
200 gr
su
10 gr
tuz
20 gr
su
10 gr
tuz
100 gr
su
5 gr
tuz
50 gr
su
12. Kimya endüstrisi; günümüzde birçok endüstri koluyla ilişkili, hayatı kolaylaştıran, her türlü ürünün üretimine ve gelişimine katkı sağlayan bir sektördür. Kimya endüstrisi diğer kuruluşların da öncüsü konumundadır. Bu konumda faaliyet
gösteren işletmeler ülke ekonomisine de büyük katkılar sağlamaktadır.
Yukarıda verilen bilgiler doğrultusunda;
I. Kimya endüstrisi diğer endüstri kuruluşlarının gelişimine katkı sağlamaktadır.
II. Kimya endüstrisinde üretilen ürünler ülke ekonomisi için büyük katkılar sağlamaktadır.
III. Ülkemizde kimya endüstrisi hammadde bakımında dışa bağımlı bir sektördür.
ifadelerinden hangisi ya da hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.
10. İlk sıcaklıkları 10°C olan eşit kütleli K, L ve M sıvıları özdeş kaplara konularak özdeş ısıtıcılarla ısıtılmaya başlanıyor.
Sıvıların eşit zaman aralıklarında sıcaklıkları termometrelerden okunarak
aşağıdaki tablo oluşturuluyor.
Zaman 0 1 2 3 4 5
K 10 15 20 25 30 35
L 10 14 16 18 20 22
M 10 11 12 13 14 15
Buna göre sıvıların öz ısıları ile ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi doğrudur?
A) Öz ısı
Sıvı
K L M
B) Öz ısı
Sıvı
K L M
C) Öz ısı
Sıvı
K L M
D) Öz ısı
Sıvı
K L M
K sıvısı L sıvısı M sıvısı
11.
Calkol = 0,78 J/g.C Csu =1 J/g. C Cciva =0,33 J/g.C Czeytinyağı=0,63 J/g.C
I II III IV
Hassas bir ölçüm yapılabilmesi için yukarıda verilen termometrelerden hangisinin kullanılması en uygun olur?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
131
2. Balkan Turnuvası'na katılan Yiğit, Taha adlı erkek sporcularla
Şermin, Nisa ve Zehra adlı bayan sporcular aldıkları madalya
sayısına göre 1, 2, 3, 4 ve 5. olarak dereceye girmişlerdir.
Bu sporcular ile ilgili bilinenler şunlardır:
✔ Nisa'nın aldığı madalya sayısı Taha'nın madalya sayısından
fazladır.
✔ Şermin yarışmada ilk üçe girememiştir.
✔ Turnuvanın birinci ve beşinci sporcuları erkektir.
✔ Osman'ın madalya sayısı, Yiğit'in madalya sayısından azdır.
Bu metne ve bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenir?
A) Nisa, yarışmayı ikinci olarak tamamlamıştır. B) Yarışmanın dördüncüsü Şermin'dir.
C) Taha, ilk üçe girememiştir. D) Yarışmanın beşincisi Yiğit olmuştur.
MANTIK VE MUHAKEME TEST - 1
TÜRKÇE
1.
Bir hava yolu şirketi yolcularına uçak bileti satarken bazı kurallara göre hareket ediyor.
Hava yolu şirketinin belirlediği kurallarla ilgili bilinenler şunlardır:
Bu hava yolu şirketini tercih eden kişilerle ilgili bilinenler şunlardır:
Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Sevgi Hanım'ın biletini alış tarihi ile uçuş günü arasında 14 günden az bir zaman vardır.
B) Olcay Bey, biletindeki uçuş saatini kaçırmıştır.
C) Hava yolu şirketi Merve Hanım'a bilet ücretini iade etmiştir.
D) Metin Bey'in uçuş günüyle bileti alış tarihi arasında en az 14 gün vardır.
• Bileti uçuş tarihinden 14 gün önce alan yolculara %10 indirim uygulanıyor.
• Uçuşu kaçıran yolcuların bilet ücreti iade edilmiyor ve aynı yolcuya 10 gün boyunca bilet satılmıyor.
• Bilet alıp uçuş tarihinden 1 hafta önce iptal eden yolculara bilet ücretinin yarısı iade ediliyor.
• Metin Bey, biletini %10 indirimli almıştır.
• Sevgi Hanım, biletini indirimsiz almıştır.
• Olcay Bey, 10 gün boyunca bilet satın alamamıştır.
• Merve Hanım, uçuş gününe 5 gün kala uçuşunu iptal etmiştir.
132
4. Ahmet : 10 Temmuz'da İngilizce kursuna gideceğim ve kursum toplam 8 gün olacak.
Serkan : Ben kursa 9 gün katılacağım ve kurs ayın 20'sinde bitecek.
Nazım : Ben ayın 8'inde kursa katılacağım ve kursum 12 gün sürecek.
Aynı kurumun farklı sınıflarında temmuz ayı için İngilizce kursuna katılan üç arkadaşın aynı anda kursta oldukları
günler hangi takvimde doğru işaretlenmiştir?
A) Temmuz
Pzt S Ç P C Cts Pz
1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31
2020 B) Temmuz
Pzt S Ç P C Cts Pz
1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31
2020 C) Temmuz
Pzt S Ç P C Cts Pz
1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31
2020 D) Temmuz
Pzt S Ç P C Cts Pz
1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31
2020
TEST - 1 MANTIK VE MUHAKEME
5. Braille alfabesi, kendisi de görme engelli olan Louis Braille tarafından icat edilen görme engelli bireylerin okuma ve yazma için
kullandıkları alfabedir. Bu alfabede bulunan her bir Braille karakteri 2 sütun ve 3 satırdan olmak üzere 6 noktadan oluşmaktadır. Her harfteki bazı noktaların diğerlerine göre daha baskın
olmasıyla oluşturulan alfabe sayesinde görme engelli bireylerin
hissederek okuması sağlanmaktadır. Braille alfabesinin hangi
harflere karşılık geldiğini gösteren tablo yandadır.
Buna göre eş anlamlısı \"Konuk\" olan sözcüğün Braille alfabesine göre doğru kodlanışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) B)
C) D)
3.
Dijital saatlerde, yanda verildiği gibi dört rakam alanı vardır. Her alanın içindeki bölümler a, b, c, d, e, f, g harfleriyle
gösterilmiştir. Dijital saat kaçı gösteriyorsa o sayıyı gösteren harflerin yer aldığı bölümlerin ışığı yanmaktadır. Yanan
harfler \"1\" yanmayan harfler \"0\" ile kodlanmaktadır. Örneğin yandaki saatin birinci rakamında \"a\", \"b\", \"g\", \"d\" ve \"e\"
harfleri yandığı için bu rakamın kodu \"1 1 0 1 1 0 1\" olmalıdır.
Buna göre;
birinci rakamı: 0 1 1 0 0 0 0 ikinci rakamı: 1 1 1 1 0 1 1
üçüncü rakamı: 1 1 0 1 1 0 1 dördüncü rakamı: 1 1 1 1 1 1 1
şeklinde kodlanarak verilen dijital saat kaçı gösterir?
A) 18.18 B) 19. 58 C) 19.28 D) 24.20
f f f f
e e e e
d d d d
c c c c
g g g g
b b b b
a a a a
Dördüncü
rakam
Üçüncü
rakam
İkinci
rakam
Birinci
rakam
133
6.
Ön
Arka
Ön
Arka
A4
A3
A2
A1
B4
B3
B2
B1
Yandaki şekilde İstanbul - İzmir seferini yapan Türk Hava Yollarına
ait bir uçağın koltuk numaraları verilmiştir. Bu uçakla yolculuk
yapan Alpaslan, Behlül, Cafer, Hakkı adlı erkek yolcular ile Eylül,
Güldem, İkbal ve Yıldız adlı bayan yolcuların oturma düzeni ile
ilgili bilinenler şunlardır:
✔ Alpaslan'ın hemen önünde Güldem oturmaktadır.
✔ B3'te ve B2'de oturan yolculardan hiçbiri erkek
değildir.
✔ Behlül A1 koltuğunda oturmaktadır.
✔ Cafer, Eylül'ün önünde Yıldız'ın arkasında oturmaktadır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisinde yolcuların oturma düzeni doğru verilmiştir?
A) Alpaslan
İkbal
Güldem
Behlül
Eylül
Cafer
Yıldız
Hakkı
B) Eylül Alpaslan
Cafer İkbal
Yıldız Güldem
Behlül Hakkı
C) Eylül
Cafer
Yıldız
Behlül
Hakkı
Güldem
İkbal
Alpaslan
D) Eylül
Cafer
Yıldız
Behlül Hakkı
Güldem
İkbal
Alpaslan
7. Yedi arkadaş, öğle yemeği için restauranta gitmişler. Restauranta giden bu kişilerin isimleri ve yemek siparişleri tabloda gösterilmiştir.
Tablodaki bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Herkes türlü ya da çorbadan en az birini tüketmiştir.
B) Hoşaf içenlerin hiçbiri pilav yememiştir.
C) Çoğunluk, iki ve üstü yemek siparişi vermiştir.
D) İki kişinin dışında herkes farklı siparişler vermiştir.
Kişiler Pilav Türlü Çorba Hoşaf
Nihat ✔ ✔ ✔
Erdi ✔ ✔
Nazlı ✔
Remzi ✔ ✔
Kadir ✔ ✔ ✔
Neslihan ✔ ✔
Leyla ✔ ✔
MANTIK VE MUHAKEME TEST - 1
134
8. Yunanistan'dan İspanya'ya deniz yoluyla gitmek isteyen bir kişi İnternet’ten bilet alacaktır. Yunanistan - İspanya
arasında doğrudan gemi seyahati olmadığı için aktarma yapmak zorundadır. Bu yolculuk için limanlar sırasıyla Yunanistan - İtalya, İtalya - Fransa ve Fransa - İspanya şeklindedir. Yani Yunanistan'dan gemiye binen bir kişi önce İtalya'ya, sonra Fransa'ya, daha sonra ise İspanya'ya ulaşacaktır.
Nereden
İtalya
Nereye
Fransa
Tarih
20.03.2020
Kalkış Saati: 13.50
Varış Saati: 20.30
Nereden
Yunanistan
Nereye
İtalya
Tarih
20.03.2020
Kalkış Saati: 07.30
Varış Saati: 12.30
Nereden
Fransa
Nereye
İspanya
Tarih
20.03.2020
Kalkış Saati:18.10
Varış Saati: 23.50
Nereden
İtalya
Nereye
Fransa
Tarih
20.03.2020
Kalkış Saati: 06.20
Varış Saati: 12.50
Nereden
Fransa
Nereye
İspanya
Tarih
21.03.2020
Kalkış Saati: 08.30
Varış Saati: 14.10
I II III IV V
• Bütün gemilerin hareket saatleri Avrupa ortak saat dilimine göredir.
Yunanistan'dan İspanya'ya gitmek isteyen biri yukarıda numaralanmış biletlerden hangilerini almış olamaz?
A) II ve III. B) II ve V. C) III ve IV. D) IV ve V.
3. Kat
Batı Doğu
2. Kat
1. Kat
Giriş Kat
Görseldeki binanın 1, 2 ve 3. katında ikişer daire bulunmaktadır. Her kattaki dairelerden biri doğu, diğeri
de batı yönündedir. Bu apartmandaki dairelerde oturan Ferhat, Ozan, Betül, Nihal, Ceyda ve Emre ile ilgili bilinenler şunlardır:
XOzan, Nihal'in hemen üstündeki dairede oturmaktadır.
XFerhat ve Emre aynı katta oturmaktadır.
XOzan, Ceyda'nın kapı komşusudur.
XNihal, birinci katta ve doğu yönünde oturmaktadır.
Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisi kesin olarak çıkarılamaz?
A) Ferhat üçüncü katta ve doğu yönünde oturmaktadır.
B) Ozan ikinci katta ve doğu yönünde oturmaktadır.
C) Betül birinci katta ve batı yönünde oturmaktadır.
D) Ceyda ikinci katta ve batı yönünde oturmaktadır.
9.
TEST - 1 MANTIK VE MUHAKEME
135
1.
Mehmet, yukarıda verilen kültürel faaliyetlere katılmak istemektedir. Fakat Mehmet farklı kurslara gittiği için her zaman
müsait değildir. Mehmet'in gittiği kurslar ile ilgili bilinenler şunlardır:
Hafta sonu 11.00-14.00 arası yüzme kursuna gitmektedir.
Perşembe ve cuma günleri 18.00-20.00 arası keman kursu vardır.
Bu metin ve bilgilere göre Mehmet, yukarıdaki kültürel faaliyetlerden hangilerine katılabilir?
A) Yaratıcı Drama Atölyesi - Toplumsal Eşitlik Atölyesi
B) Dili Olsa da Konuşsa - Yaratıcı Drama Atölyesi
C) Güçlü Kadınlar, Güçlü Erkekler - Dili Olsa da Konuşsa
D) Toplumsal Eşitlik Atölyesi - Hikâyeleştirme ve Oyunlaştırma
2. Aynı trenle yolculuk yapan Yusuf ve Emir adlı erkeklerle, Burcu, Sema ve Nalan adlı bayanların trendeki vagonlara
binme düzeni ile ilgili bilinenler şunlardır:
● Trende toplam beş vagon vardır ve herkes farklı vagona binmiştir.
● Hiçbir bayan yolcu 3 numaralı vagona binmemiştir.
● Burcu, Sema'nın bindiği vagonun hemen ardından gelen vagona binmiştir.
● Emir, iki numaralı vagona binmiştir.
Bu bilgilere göre 1 numaralı vagona aşağıdakilerden hangisi binmiştir?
A) Nalan B) Sema C) Yusuf D) Burcu
MANTIK VE MUHAKEME TEST - 2
136
5. Cemre, Hülya, Kübra adlı kız öğrencilerle; Mehmet, Efe ve Buğra adlı erkek öğrenciler yaz tatilini Muğla, Balıkesir, Trabzon, Kastamonu, Edirne ve Gaziantep'te geçirmişlerdir. Hiçbir öğrenci diğeriyle aynı şehirde tatil yapmamıştır. Bu öğrenciler ve tatil yaptıkları şehirler hakkında bilinenler şunlardır:
3 Cemre'nin tatil yaptığı yer Edirne değildir.
3 Balıkesir'de tatil yapan öğrenci erkektir.
3 Efe Muğla'da, Hülya ise Kastamonu'da tatil yapmıştır.
3 Erkek öğrencilerden hiçbiri Edirne'de ve Gaziantep'te tatil yapmamıştır.
Bu metne ve bilgilere göre Gaziantep'te tatil yapan öğrenci aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hülya B) Cemre
C) Kübra D) Mehmet
TEST - 2
3. Erdal Bey, 2 tane 100 TL'lik, 2 tane 50 TL'lik, 2 tane 20 TL'lik, 1 tane 10 TL'lik banknotlardan oluşan, toplam 350 TL'yi sağ
ve sol cebine koyuyor. Erdal Bey'in cebindeki paralarla ilgili bilinenler şunlardır:
– Sol cebinde 150, sağ cebinde 200 TL vardır.
– 50 TL'lik banknotlar farklı ceplerindedir.
– 20 TL'lik banknotlar aynı ceptedir.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur?
A) 10 TL'lik banknot sol cebindedir.
B) 100 TL'lik iki banknot sağ cebindedir.
C) 20 TL'lik banknotlar ile 10 TL'lik banknot aynı cebindedir.
D) 20 TL'lik banknotların olduğu cebinde 150 TL vardır.
4.
Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Mehmet yarışmanın üçüncüsü olmuştur.
B) Ada'nın aldığı puan 120'den düşüktür.
C) Elif yarışmanın en yüksek puanını almıştır.
D) Sencer'in aldığı puan Mehmet'in aldığı puandan düşüktür.
Bahçelievler Kumport Ortaokulunda sınıflar arası bilgi yarışması düzenlemiştir. Bu yarışmaya katılan Elif, Ada,
Mehmet ve Sencer ile ilgili bilinenler şurlardır:
➡ Ada, Sencer'den yüksek puan almıştır.
➡ Mehmet, Ada'dan yüksek, Elif'ten düşük puan almıştır.
➡ Elif yarışmada 120 puan almıştır.
MANTIK VE MUHAKEME
137
TEST - 2
6. Kemal, Selma, Servet ve Neslihan farklı kurslara giden dört kardeştir. Bu kardeşler futbol, piyano, basketbol ve yüzme
kurslarından birine gitmektedir.
Bu kardeşlerin gittikleri kurslarla ilgili bilinenler şunlardır:
Kemal: Ben basketbola gitmiyorum.
Servet: Ablam spor kursuna gitmiyor.
Selma: Kemal ve ben basketbol veya yüzme kursuna gidiyoruz.
Bu bilgilere göre dört kardeşin gittiği kurslar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) B)
C) D)
Yüzme Piyano Futbol Basketbol
Kemal ✔
Selma ✔
Servet ✔
Neslihan ✔
Yüzme Piyano Futbol Basketbol
Kemal ✔
Selma ✔
Servet ✔
Neslihan ✔
Yüzme Piyano Futbol Basketbol
Kemal ✔
Selma ✔
Servet ✔
Neslihan ✔
Yüzme Piyano Futbol Basketbol
Kemal ✔
Selma ✔
Servet ✔
Neslihan ✔
7.
Tuncay, Olcay, Nihat, Mirsat ve Kerem aralarında basket atma yarışması yapmıştır. Bu kişilerin yarışma sonundaki
sıralamaları ile ilgili bilinenler şunlardır:
• Yarışmayı en önde tamamlayan Mirsat veya Olcay'dır.
• Nihat yarışmayı son sırada tamamlamamıştır.
• Kerem'in ardında iki kişi vardır ancak o kişi Nihat değildir.
Bu bilgilerden hareketle,
I. Nihat yarışmayı üçüncülükle tamamlamıştır.
II. Tuncay yarışmada sonuncu olmuştur.
III. Kerem'den önce de sonra da iki kişi vardır.
yargılarından hangisi kesinlikle yanlıştır?
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II. D) II ve III.
MANTIK VE MUHAKEME
138
9.
I.
II. III.
IV.
Batı Doğu
Sertap, Hülya adlı kız öğrencilerle Kubilay ve Doruk adlı erkek öğrencilerin numaralanmış sandalyelere oturma düzeni
ile ilgili bilinenler şunlardır:
✔ II. numaralı sandalyede erkek öğrenci oturmamaktadır.
✔ Doruk'un batısında kız öğrenci, doğusunda ise erkek öğrenci oturmaktadır.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenir?
A) I numaralı koltukta Sertap oturmaktadır.
B) IV numaralı koltukta Kubilay oturmaktadır.
C) II numaralı koltukta Hülya oturmaktadır.
D) III ve IV numaralı koltuklarda kız öğrenciler oturmaktadır.
8. Oktay, Sinan, Veysel, İbrahim, Mehmet, Kerem ve Selim'in evleri, aşağıda batıdan doğuya doğru numaralandırılmıştır.
Bu kişilerin evleri ile ilgili bilinenler şunlardır:
Bu bilgilere göre,
bilgilerinden hangisi ya da hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) Yalnız IV. D) III ve IV.
I. Mehmet'le Kerem'in evlerinin arasında Selim'in evi bulunmaktadır.
II. Sinan'ın evi Veysel'in evinin hemen batısında birinci sıradadır.
III. Kerem'in evi Oktay'ın evinin batısındaki evlerden biri olup üçüncü sıradadır.
IV. İbrahim'in evinin doğusunda yalnızca bir ev vardır.
• Kerem'in evinin batısında iki ev daha vardır.
• İbrahim'in evi Veysel ve Kerem'in evi ile yan yana değildir.
• Veysel'in evinin batısında sadece bir ev vardır ve bu Oktay'ın evi değildir.
• Mehmet'in evinin doğusunda iki ev bulunmaktadır.
• Son ev Selim'in ve İbrahim'in evi değildir.
1 2 3 4 5 6 7
TEST - 2 MANTIK VE MUHAKEME
139
TEST - 3
1.
Bu görselden hareketle,
I. İzostatik dengenin bozulmasıyla jeosenklinal ve jeoantiklinal meydana gelir.
II. Aşınma sonucunda arazinin yükünün hafiflemesi ve yükselmesiyle transgresyon (deniz ilerlemesi) meydana gelir.
III. Jeoantiklinalin oluşması neticesinde deniz seviyesi geri çekilerek regresyon meydana gelir.
IV.Kara parçasının yükselmesi, alçalarak oluşan okyanus ve deniz çukurları epirojenez oluşumunun önemli bir parçasıdır.
bilgilerinden hangileri doğrudur?
A) I - II - III - IV B) I - II - III C) II - III - IV D) I - III - IV
Geniş yer kabuğu parçalarının yükselip alçalması olayına Epirojenez (kıta oluşumu) denir.
Farklı yoğunluk ve kalınlıktaki yer kabuğu parçaları yoğunluk
ve kalınlıklarına göre mantoya az ya da çok gömülerek dengede durur. Bu dengeye izostatik denge adı verilir.
Bu dengenin bozulması sonucu yükselerek oluşan kara parçasına jeoantiklinal (kara kütlesi), alçalarak oluşan okyanus ve
deniz çukurluklarına da jeosenklinal (deniz çukuru) adı verilir.
Aşınma sonucu
yük azalır ve arazi
yükselir.
Birikme sonucu
yük azalır ve arazi
yükselir.
Tortul
Tabakalar
İzostatik dengenin bozulmasıyla
hafifleyen tabakalar yükselirken
ağırlaşan tabakalar çöker.
Kara kütlesinin ağırlaşıp
alçalmasıyla denizin karaya
doğru ilerlemesine transgresyon
(deniz ilerlemesi) denir.
Kara kütlesinin hafifleyip
yükselmesiyle deniz seviyesinin
geri çekilmesine de regresyon
(deniz gerilemesi) adı verilir.
Yükselme Alçalma Deniz gerilemesi
(Regrasyon)
Deniz ilerlemesi
(Transgresyon)
Alçalma
Yükselme Jeosenklinal
Jeoantiklinal
2. 2007 - 2014 Yılları Arası Türkiye ve ABD Nüfus Artış Grafiği
3,00
2,00
1,00
2,50
1,50
0,50
2007
2,81 Türkiye ABD
2,01
1,78
2,26
1,88
1,52 1,75
2,54
1,14 1,11 1,02
0,98
1,13 1,45 1,19 1,23
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Bu grafikten aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Türkiye'nin en yüksek nüfus artış hızı 2009, ABD'nin ise 2007 yılında olmuştur.
B) 2011'de her iki ülkenin nüfusu bir önceki yıla göre azalmıştır.
C) ABD ve Türkiye'nin nüfusu 2007'den 2014'e kadar sürekli artmıştır.
D) 2009 yılında nüfus artış hızı Türkiye'de bir önceki yıla göre artarken ABD'de azalmıştır.
GÖRSEL OKUMA VE YORUMLAMA
140
4.
Yandaki şekilde bilgisayarı sağlıklı bir şekilde kullanmak ile ilgili önemli noktalara değinilmiştir.
Bu şekil ve açıklamalara göre aşağıdakilerden hangisine
ulaşılamaz?
A) Bilgisayar başında uzun süre kalınmamalıdır.
B) Bilek, dirsek ve ayak desteklenmelidir.
C) Oturma açısına dikkat edilmelidir.
D) Hareketli sırt desteği sağlanmalıdır.
Şekil: Bilgisayar Kullanımı ve Sağlık
Görüş Uzaklığı
Bakış Açısı
Bilek Desteği
Dirsek Açısı
Diz Mesafesi
Dirsek
Desteği
Hareketli
Sırt Desteği
Oturma
Yüksekliği
Oturma
Açısı
Masa
Yüksekliği
Beş Ayaklı
Tekerlekli Sandalye
Klavye
Mesafesi
Ekran
Yüksekliği
Diz
Açısı
Ayak Desteği
Yukarıdaki görsellerde yolculuk sırasında ayakta ve oturarak sağlıklı bir şekilde kitap okumanın özellikleri verilmiştir.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi oturarak veya ayakta kitap okumanın ortak özelliğidir?
A) Sabit barlara tutunmak B) Başı öne eğmemek
C) Güneş ışığından kaçınmak D) Zihni zorlamayacak yazıları tercih etmek
Şekil: Yolculuk Sırasında Kitap Okumak
3.
AYAKTA
Eğer oturmak için
yer yoksa en ideal
okuma duruşu sabit
barlara tutunarak veya
dayanarak yapılabilir.
GÖZ HİZASINDA
TUTUN
Okunacak objeyi gidiş
yönüne doğru göz
hizasında tutun
KENDİNİZİ SABİTLEYİN
Kitabı bir elinizle
tutarken diğer elinizle
sabit bir yere tutunun.
Hareketli tutacaklar
yerine sabit barları
tercih edin.
Kendinizi
sabitleyebileceğiniz
ve tutunabileceğiniz
alanlara yönelin.
OTURURKEN
Hareketli taşıtlarda
en uygun okuma
pozisyonu oturarak
yapılan okumadır.
BAŞINIZI ÖNE EĞMEYİN
Başınızı öne eğmeyin ve
okunacak nesneyi yere
dik tutun.
HARF BÜYÜKLÜĞÜ
ÖNEMLİ
Yazıların büyük puntolu
olmasına dikkat edin
ve zihni yorucu köşe
yazılarından ziyade
hafif içerikli yazıları
tercih edin.
MÜMKÜNSE
OTURARAK OKUYUN
Uzun ve Sağlıklı bir
okuma için mümkünse
oturmayı tercih edin.
GÜNEŞ IŞIĞINDAN
KAÇININ
Yaz güneşi ve bunaltıcı
sıcak mide bulantısı
yapabilir.
TEST - 3 GÖRSEL OKUMA VE YORUMLAMA
141
6.
Yoğuşma
Yağış
Buharlaşma Yüzey akıntısı
Yer altı su
kaynağı
Yer altı suyunun akışı
Erimeyle
Oluşan Su
Akışı
Kar ve Buz
Göl ve deniz
Görseldeki su döngüsü şemasına göre seçeneklerden hangisine ulaşılamaz?
A) Su döngüsü, suyun göl ve denizlerden atmosfere, atmosferden yeryüzüne ve yeniden deniz ve göllere ulaşmasıdır.
B) Göl ve denizlere en fazla akış yer altı su kaynakları sayesinde
olur.
C) Yüksek dağlardaki kar ve buzlar eriyerek yer altı sularını besler.
D) Yağışın fazla, buharlaşmanın az olduğu dönemlerde göl ve
denizlerin su seviyesi artar.
5. Grafik: Ankara'nın 6 Günlük Hava Tahmin Raporu
Sıcaklık
Saat
21 Kasım - 15.59 Çarşamba
Yağmurlu
Rüzgâr (km/sa) Yağmurlu
Nem (%)
Az Bulutlu Az Bulutlu Sağanak Yağışlı
%58
15.00
18.00
21.00
24.00
03.00
06.00
09.00
12.00
15.00
18.00
21.00
24.00
> 1 km / sa 1013 hPa
Çok Bulutlu
15 °C
Ankara
12
Perşembe
8 °C 12 °C 6 7 °C 10 °C 0 °C 10 °C –1 °C 11 °C 0 °C 15 °C
Cuma
74 - 94
Batıdan
Cumartesi Pazar Pazartesi
11 11
10 10 10
9
8 8
9 9
Yukarıdaki grafikte Ankara'nın çarşamba, perşembe, cuma, cumartesi, pazar ve pazartesi günlerine ait hava tahmin
raporları verilmiştir.
Bu grafik ve bilgilerden Ankara'nın altı günlük hava tahmin raporu ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Perşembe günü nem oranı diğer günlerden fazladır ve şiddetli rüzgârlar görülmektedir.
B) Cumartesi günü Ankara az bulutlu, sıcaklıkta ortalama 5°C derecedir.
C) Hava sıcaklığı sadece pazar günü sıfırın altına düşmektedir.
D) Çarşamba günü hava çoğu zaman yağmurlu bazen de bulutludur.
TEST - 3 GÖRSEL OKUMA VE YORUMLAMA
142
7. Şekil: Divanu Lügati't-Türk
DİVANU LÜGATİ'T-TÜRK
Kaşgarlı Mahmud'un yazmış olduğu eserdir. Bu eser Türkçenin ilk sözlüğü
ve dil bilgisi kitabıdır.
Araplara Türkçe öğretmek ve Türk dilinin ne denli zengin bir dil olduğunu
ortaya koymak amacıyla kaleme alınmıştır Hazırlanışı ve içindekiler bakımından devrinin dili, edebiyatı, tarihi, coğrafyası ve sosyolojisi hakkında
kıymetli bilgilere zengin millî bir kültür hazinesidir.
Divanu Lügati't Türk, geniş alana yayılmış Türk boylarının kültürü ile ilgili
pek çok unsura yer vermesi nedeniyle ilk Türk dünya ansiklopedisi olarak
da kabul edilir.A
Kaşgarlı Mahmud Yağma, Çiğil, Karluk gibi Türk boylarını gezerek sözlü
edebiyat ürünlerini derlemiş ve eserinde işlemiştir.
Divanu Lügati't Türk, Türk edebiyatının ve folklorunun bir hazinesi olarak
kabul edilmektedir.
Dönemin halk kültürü, edebî anlayışı, coğrafyası ve tarihi bakımından eşsiz
bilgileri sunar.
Divanu Lügati't Türk'ün ele geçen tek nüshası 1917 yılında Diyarbakırlı Ali
Emiri tarafından bir sahaftan satın alınarak bilim ve kültür dünyasına tanıtılmıştır.
Kaşgarlı Mahmud
Kaşgarlı Mahmud'un
Dünya Haritası
Yukarıdaki şekilde Kaşgarlı Mahmud'un yazmış olduğu Divanu Lügat'it-Türk hakkında bilgi verilmiştir.
Bu şekil ve bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Yazar, sözlü edebiyat ürünlerini bir araya getirmiş ve bunları Divanu Lügat'it-Türk'te işlemiştir.
B) Divanu Lügat'it-Türk, Türkçenin çok zengin bir dil olduğunu ortaya koymak için kaleme alınmıştır.
C) Divanu Lügat'it-Türk'ün tek nüshasına bir rastlantı sonucu ulaşılmış ve eser Kültür Bakanlığına teslim edilmiştir.
D) Kaşgarlı Mahmud Türkçenin ilk sözlüğünü ve dil bilgisi kitabını yazmıştır.
8. Kültürümüzü ve birliğimizi korumak adına yapılacak en iyi çalışma dile sahip çıkmak ve dili korumaktır. Dili korumak
da dil kurallarını bilmekle olur. Bu yüzden yazım kurallarını bilmeli, Türkçemizi doğru kullanmalıyız. Ayrı ve bitişik yazılan sözcüklere, eklerin yazılışına dikkat etmeli; Türkçemizin kurallarını aklımızdan çıkarmamalıyız. Ama ne yazık ki
öğrencisinden öğretmenine, doktorundan hâkimine kadar bu kuralları bilenlerin sayısı çok az. Keşke millet olarak bu
kuralları bilsek ve yazarken yazım kurallarına dikkat etsek!
Aşağıdaki afişlerden hangisi bu parçada yakınılan durumla ilgili değildir?
A) B) C) D)
TEST - 3 GÖRSEL OKUMA VE YORUMLAMA
143
1.
Yağış, hava kütlelerinin soğuk bir hava tabakası ile karşılaşarak, soğuk bir yerden geçerek ya da yükselerek soğuması
sonucunda içerisindeki su buharının yoğuşarak sıvı veya katı hâlde yeryüzüne inmesi olayıdır.
Yukarıdaki haritada Türkiye'nin 2018 yılı Eylül ayındaki alansal yağış miktarları verilmiştir.
Bu harita ve bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Ordu'ya düşen yağış miktarı ile Malatya'ya düşen yağış miktarı farklıdır.
B) En fazla yağış alan yerler Rize ve çevresidir.
C) Türkiye'nin iç bölgeleri, kuzey bölgelerine göre daha az yağış almaktadır.
D) Antalya'ya düşen yağış miktarı, Hakkâriye düşen yağış miktarından azdır.
2.
Yukarıdaki şekilde antibiyotik direnci hakkında bilgi verilmiştir.
Bu şekildeki bilgilere göre aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?
A) Bakterilerin sebep olduğu hastalıkların tedavisinde antibiyotik kullanılabilir.
B) İhtiyaç olmadığı hâlde antibiyotik kullanımı insan sağlığına zarar verebilir.
C) Özellikle nezle ve gribin tedavisinde antibiyotik kullanımı kısa sürede sonuç almamızı sağlar.
D) Antibiyotikler doktor tavsiyesiyle önerilen dozda ve sürede kullanılmalıdır.
Şekil: Antibiyotik Direnci Hakkında Bilgi
GÖRSEL OKUMA VE YORUMLAMA TEST - 4
144
3.
Dünya’nın yıllık hareketi sırasında oluşan yörünge düzlemi ile Dünya’nın Ekvator düzlemi üst üste çakışmaz. Aralarında
23°lik bir açı bulunur. Yörünge düzlemi ile eksen arasında ise 66°lik bir açı oluşur. Buna Dünya’nın eksen eğikliği denir.
Eksen eğikliği ve Dünya'nın Güneş etrafındaki hareketine bağlı olarak da yukarıdaki şekilde verilen sonuçlar ortaya
çıkar.
Bu şekil ve bilgilerden hareketle,
I. Yeryüzündeki en yüksek sıcaklık değerleri çöllerde ve ormanlarda görülür.
II. Güneş ışınları yeryüzündeki her noktaya dik açıyla düşmez.
III. İlkbahar, yaz, sonbahar, kış mevsimleri arasında basınç farkları vardır.
IV. Kuzey kürede yaz yaşanırken güney kürede kış yaşanabilir.
yukarıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) l. B) ll. C) lll. D) lV.
Şekil: Eksen Eğikliği ve Dünya'nın Güneş Etrafındaki Hareketinin Sonuçları
Eksen eğikliği ve Dünya'nın Güneş etrafındaki hareketlerine bağlı olarak şu sonuçlar ortaya çıkar:
TEST - 4
4.
Bu görselden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Halkın giyim kuşam özelliklerine B) Çarşının mimari yapısına
C) İnsanların en önemli ihtiyacının giyim ürünleri olduğuna D) Çarşıda satılan ürünlerin neler olduğuna
GÖRSEL OKUMA VE YORUMLAMA
145
5.
Zira boğulmak üzere olan kazazede, can havliyle
size tutunmaya çalışacak ve sizin de kendisi ile birlikte boğulmanıza sebep olabilecektir.
Tek başınıza yüzerken sürat
motorlarına dikkat edin.
• Sulama kanallarında, barajlarda veya göletlerde
yüzmeyin.
•
Boğulmak üzere olan ve çırpınan birini gördüğünüz
zaman, bu konuda tecrübeniz yoksa, kurtarmak
için gitmeyin.
• Tekne kullanıyorsanız, cankurtaran yeleği giyin
•
Şaka niyetiyle de olsa, hiç kimseyi habersiz suya itmeyin.
•
Su ile vücudunuz arasındaki ısı
farkı çoğu zaman fenalaşmanıza ve paniğe kapılarak boğulmanıza sebep olabileceği
için suya birden dalmayın.
•
Yüzerken, küçük çapta da olsa,
fenalık hissettiğiniz an sudan çıkın.
•
Yukarıdaki broşürde boğulmalara karşı alınacak tedbirler verilmiştir.
Bu broşürdeki bilgilerden hareketle,
I. Özellikle baraj gibi durgun suya sahip olan yerlerde yüzmek için yetkililerden izin istenmelidir.
II. Aniden suya dalan biri su ile vücut ısısı arasındaki farktan dolayı paniğe kapılarak boğulma tehlikesi atlatabilir.
III. Yüzme esnasında fenalık geçirmeye dair en ufak bir şüphe varsa sudan hemen çıkılmalıdır.
IV. Yeterli derecede tecrübeye sahip olan biri boğulmak üzere olan birinin imdadına yetişebilir.
verilenlerden hangisine ulaşılamaz?
A) l. B) ll. C) lll. D) lV.
Broşür: Boğulmalara Karşı Alınacak Tedbirler
6. Sanatta dışavurum görüşünü savunanlar, sanatın temel olarak duyguların yaratıcı ifadesi veya dışavurumu olduğunu
söylemiştir. Bunun yanında sanat ve zanaat arasında ayrım yapmıştır. Buna göre zanaat, malzemenin belli bir plan
ve kurallar dâhilinde önceden planlanmış bir ürüne dönüştürülmesi işlemidir ve insanların maddi olarak faydalanması
içindir. Sanat ise ifade edildiği ana kadar açıklık kazanmamış olup ifade edildiğinde ortaya çıkmış olur. İnsanın duygu
ve düşünce dünyasını geliştirmeyi, değiştirmeyi amaçlar.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki görseller zanaat ve sanat eseri yönüyle gruplandırıldığında hangisi diğer üçünden
farklıdır?
A) B)
C) D)
GÖRSEL OKUMA VE YORUMLAMA TEST - 4
146
TEST - 4
%34
%8
%5
%4
%2
%38
%9
7. 4 KİŞİLİK BİR AİLENİN AYLIK HARCAMALARI
Gıda
Konut
Giyim
Temizlik
Isınma
Diğer
Eğitim
Bu grafikteki bilgilere bakılarak aşağıdakilerden hangisine
ulaşılamaz?
A) En çok harcama gıda için yapılmıştır.
B) Aileler, aylık harcamasının yarısını gıda, giyim ve ısınmaya
ayırmıştır.
C) Aileler en az eğitime önem vermektedir.
D) Barınma ve beslenme giderleri, aylık harcamaların büyük bir
kısmını oluşturmaktadır.
8. Türkiye'nin en soğuk illerinden olan Ağrı, Ardahan, Erzurum, Kars ve Muş'ta 15 Ocak gecesi sıcaklıklar sıfırın altında
olmak üzere \"18, 20, 24, 26 ve 28 \" derece olarak ölçülmüştür. Bu illerin ölçülen sıcaklık değerleriyle ilgili bilinenler şunlardır:
Buna göre bu beş ilin 15 Ocak gecesi ölçülen en düşük sıcaklık değerleri aşağıdaki grafiklerin hangisinde doğru
verilmiştir?
A) B)
C) D)
➡ Erzurum'da sıcaklık Muş ve Ağrı'dan düşük Ardahan'dan yüksek ölçülmüştür.
➡ Kars'ta ölçülen sıcaklık Ağrı'dan daha yüksektir.
➡ En yüksek sıcaklık Kars'ta ölçülmemiştir.
-15
-16
-17
-18
-19
-20
-21
-22
-23
-24
-25
-26
-27
-28
Kars Erzurum Ağrı Muş Ardahan İl
Sıcaklık (°C)
-15
-16
-17
-18
-19
-20
-21
-22
-23
-24
-25
-26
-27
-28
Kars Erzurum Ağrı Muş Ardahan İl
Sıcaklık (°C)
-15
-16
-17
-18
-19
-20
-21
-22
-23
-24
-25
-26
-27
-28
Kars Erzurum Ağrı Muş Ardahan
İl
Sıcaklık (°C)
-15
-16
-17
-18
-19
-20
-21
-22
-23
-24
-25
-26
-27
-28
Kars Erzurum Ağrı Muş Ardahan İl
Sıcaklık (°C)
GÖRSEL OKUMA VE YORUMLAMA
147
1. Tanıdığım bütün Türklerin evinde yemek yedim. Konya’da Selçuklu yemeği, Eskişehir’de Tatar yemeği... Zenginlerin ve
fakirlerin evinde kahvaltı ettim, öğle ve akşam onlara misafir oldum. Bazen aynı günde davet eden dostları kırmamak
için üç kere akşam yemeği bile yediğimi hatırlıyorum. Gittiğim tüm evlerin ortak özelliği ev sahibinin misafirperver
olmasıydı.
Bu metindeki altı çizili sözcüklerden hangisi fiilimsi eki alarak kalıcı isim olmuştur?
A) Yemek B) Davet eden C) Kırmamak D) Yediğimi
TEST - 5 FİİLİMSİ
2. İsim - fiil ekleri \"-ma/-me, -ış/-iş, -mak/ -mek\" bazı fiil kök ve gövdelerine gelerek fiilimsi özelliğini kaybedip kalıcı isim
oluşturur.
Emre Öğretmen, isim - fiil ekleri ile oluşturulan kalıcı isimlerle ilgili tahtada bazı örnekler vermiştir. Selin, Kerem, Yusuf ve
Hülya'dan bu sözcükleri cümlelerinde fiilimsi olarak kullanmalarını istemiştir.
Öğrencilerin kullandıkları cümleler aşağıdaki gibidir:
Selin: Yağmurun yağışını dinlemek insana ferahlık veriyor.
Kerem: Marketten aldığım dondurmayı kardeşimle paylaştım.
Yusuf: Annemin akşam yemeğindeki dolmaları bir harikaydı.
Hülya: Manda kaymağını ekmeğe sürüp afiyetle yedim.
Buna göre öğrencilerden hangisi cümlesini doğru vermiştir?
A) Selin B) Kerem C) Yusuf D) Hülya
Yağış Dondurma Dolma Kaymak
3. Fiil kök ve gövdelerine getirilen birtakım eklerle oluşturulan ve bu sözcüklerin fiil özelliklerini koruyup cümle içerisinde
isim, sıfat ya da zarf görevinde kullanılmasıyla oluşan sözcüklere fiilimsi denir. Fiilimsiler üçe ayrılır:
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisinde üç fiilimsi türünün tamamı bulunmaktadır?
A) Dünyayı tek başına bir bireyin gezip dolaşması, gördüğü her yerdeki sanat eserlerini yakından görüp kavraması
elbette mümkün değildir.
B) Yaşlanmayı durdurmak imkansız olsa da küçük yaşam tarzı değişikliği ile genç ve formda kalmak mümkün olabilir.
C) Kentler, kuruluş amaçları olan insanların bir arada güven içinde yaşadıkları yerler olmaktan çıkmış, insanların daha
hızlı hareket etmeleri ve daha hızlı çalışmaları için tasarlanan mekanlara dönüşmüştür.
D) Köpeklerin burunlarında bulunan ve koku almaya yarayan özel sinir hücrelerinin sayısı insanlarınkinden en az yirmi
kat fazladır.
İSİM - FİİL
Örnek:
Fiillere getirilen \"–ma/ –me,
–ış / –iş / –uş / –üş,
–mak/–mek\" ekleriyle oluşturulur.
Kitap okumak için kütüphaneye gitti.
SIFAT - FİİL
Örnek:
Fiillere getirilen \"–an, –ası,
–mez, –ar, –dik, –ecek,
–miş\" ekleriyle oluşturulur.
Kitap okuyan kişilerin bilgi
dağarcığı artar.
ZARF - FİİL
Örnek:
Fiillere getirilen \"–ken,–alı,
–asiye, –madan, –dığında,
–ınca, –arak, –dıkça,
–casına, –maksızın, –ıp,
a....a, r...........mez
İnsan kitap okudukça kendine bir şeyler katar.
148
5. \"–ma/–me\" eki hem isim-fiil hem de olumsuzluk eki olarak kullanılmaktadır.
Buna göre \"-ma/-me\" eki aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinde diğerlerinden farklı bir görevde kullanılmıştır?
A) Değişik şiir alanları ancak değişik düşüncelerle, düşünme yöntemleriyle kurulur.
B) Bütün bu davranışları kapsayabilecek bir anlayışla yazmamız gerekiyor.
C) Genç şairlere \"Şiiri kendi dünyanıza hapsetmeyin.\" derdi.
D) Yazar, kendini toplumunun gerçekleriyle bağdaştırmasını da bilmişti.
4. (l) Normal, gündelik bir hayat sürdürüyorum; bu da bana yetiyor. (ll) Sağda solda tartışmak, günde elli kişiyle görüşüp
konuşmak bana göre değil. (lII) Alışık olmadığım insanlarla görüşmek beni rahatsız ediyor. (IV) Bu yüzden sürekli olarak
okuyup yazıyorum.
Bu metindeki numaralanmış cümlelerden hangilerinde isim-fiil kullanılmıştır?
A) l ve ll. B) l ve IV. C) lI ve III. D) lII ve IV.
TEST - 5 FİİLİMSİ
6. Ankara’daki bir ilköğretim okulunda yapılan bir projenin parçası olarak “Temiz Bir Toplum Kampanyası” başlatıldı.
Bu kampanya ile öğrencilere; kötü davranışların neler olduğu, bunlardan nasıl korunulabileceği konularında bilgi
verildi. Kötü davranışlar karşısında öğrencilerin neler yapabilecekleri anlatıldı.
Yukarıda verilen metinde altı çizili sözcükler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) “Yapılan” sözcüğü sıfat-fiil eki almıştır. B) “Olarak” sözcüğü zarf-fiildir.
C) “Bilgi verildi” sözcüğü isim-fiildir. D) “Yapabilecekleri” sözcüğü adlaşmış sıfat-fiildir.
7. Böğürtlen; fundalık, çalılık, bahçe çitleri ve yol kenarında kendiliğinden yetişebilen bir bitki türü olması ile dikkat çeker.
Bunun yanında isteyenler, uygun alanlara böğürtlen ekerek de bu meyvenin üretimini yapabilirler.
Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi adlaşmış sıfat-fiildir?
A) Yetişebilen B) Olması C) İsteyenler D) Ekerek
8. (l) Su yosunları, suyun altındaki yaşam için çok önemli bitkilerdir. (ll) Suyun asit oranını dengeleyip sabit tutmalarının
ötesinde balıklar için de bir numaralı besin kaynağıdır. (lll) Bu su yosunlarının ölümü, deniz ve denizde yaşayan
canlılar açısından tam bir felaket olur. (lV) Bu yosunlarla beslenen birçok canlı ölür. (V) Denizin asit dengesi bozulur.
(VI) Bu bozulan denge birçok canlının daha ölümüne yol açar.
Bu metindeki numaralanmış cümlelerden hangilerinde fiilimsi kullanılmamıştır?
A) l ve lV. B) l ve V. C) ll ve V. D) lll ve Vl.
9. Fiilimsiler, fiilden türeyen ancak fiilin bütün özelliklerini göstermeyen sözcüklerdir. Bu sözcükler fiiller gibi olumsuz yapılabilir ama çekimlenemez.
Buna göre aşağıdaki dizelerden hangisinde fiilimsi yoktur?
A) Bildiğimiz konuları tekrar açmayın lütfen!
B) Gençliğimizin kıymetini şimdi bilmeliyiz.
C) Unuttuğumuz güzellikleri, hatırlattı bize.
D) Okuduğumuz kitapları, okula bağışlayalım.
149
10. “Yarım saat kitap okudum.” cümlesinde “okudum” sözcüğü çekimli bir “fiil”dir ve cümlenin yüklemidir. “Okuduğu kitapların listesini yapmış.” cümlesinde ise “okuduğu” sözcüğü fiil anlamını korumakla birlikte sıfat görevinde olduğu için
“sıfat-fiil”dir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat-fiil kullanılmıştır?
A) Televizyondaki belgeseli izlemek için koltuğa kuruldu.
B) Hasan, ilginç sesler çıkaran kuşa şaşkın gözlerle bakıyordu.
C) Tespihin ipi kopunca taneler sağa sola saçıldı.
D) Irgatlar, yarım saatlik aranın ardından çalışmaya devam ettiler.
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili fiilimsinin türü yay ayraç içinde yanlış verilmiştir?
A) Düşünen insanlar daima yeni buluşlara imza atarlar. (Sıfat fiil)
B) Gönlümüzün güzelliği sevgi ise, beynimizin güzelliği de düşünebilme yeteneğimizdir. (İsim fiil)
C) Önemli olan hata yapmamak değil, yaptığımız hatayı fark edip en kısa zamanda dönmektir. (Zarf fiil)
D) Ben size bildiklerimi anlatsam hepiniz âlim olursunuz. (Adlaşmış sıfat fiil)
12. (l) Çanakkale Boğazı’ndaki batıkları görüntülemek amacıyla birkaç kez Boğaz’da dalmayı denemiştim. (ll) Ama
akıntının gücü, Boğaz’ın eksik olmayan rüzgârı girişimlerimi sonuçsuz bırakmıştı. (lll) Denize dalma merakım neredeyse
kaybolacaktı. (lV) Şimdi ise Çeşme’de yine bir batık görüntüleme amacıyla dalıyorum.
Bu metindeki numaralanmış cümlelerden hangisinde sıfat - fiil kullanılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
FİİLİMSİ TEST - 5
11.
Yukarıdaki kişilerden hangisi cümlesinde eylemi zaman yönünden belirten bir fiilimsi kullanmamıştır?
A) Eylül B) Mustafa C) Mine D) Hasan
Mustafa
Ödevlerini
bitirince
çıkabilirsin.
Mine
Eve geldiğinde
herkes
gitmişti.
Hasan
Düşünerek
hareket
etmelisin.
Eylül
Yıldızları
seyrederken aklıma
geliyorsun.
13. Zarf-fiiller cümleye durum veya zaman anlamı katabilir. Söz gelimi zarf-fiil \"Uçağa binince telefonunu kapattı.\" cümlesine
zaman, \"Teyzem durmadan bir şeyler anlatıyordu.\" cümlesine durum anlamı katmıştır.
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinde zarf-fiil cümleye durum anlamı katmıştır?
A) Onunla yağmur yağarken karşılaştık. B) Bahadır, uzun bir yürüyüşten sonra durup dinlendi.
C) Ebru, içeri girer girmez ışıkları kapatmış. D) Adana uçağının kalkalı iki saat oldu.
150
17. Korsanlar ise yar›madan›n Gökova Körfezi taraf›nda, Körmen Liman› ad›yla tan›nan bölgede yerleşimler kurmuştur. Korsanlardan söz aç›lm›şken yar›madan›n birçok koyunda, korsanlar taraf›ndan ele geçirilmiş gemilerden
at›lan testilerin bulundu¤unu an›msatay›m. Yaln›zca palet ve maske kullanarak ve su yüzeyinde kalarak ‹nce
Burun, Murdala, Hay›t Bükü başta olmak üzere birçok koyda, farkl› dönemlere ait testileri, ç›kartmamak koşuluyla
rahatl›kla görebilirsiniz.
Bu metindeki altı çizili sözcüklerden hangisi sıfat-fiil değildir?
A) tanınan B) geçirilmiş C) bulunduğunu D) kalarak
16.
Dünya edebiyatının en önemli isimlerinden Franz Kafka'nın romanı Dava, Joseph K'nın suçla olan ilişkisi üzerine
kuruludur. Bir bankada çalışan Joseph K bir sabah odasına giren görevlilerden nedenini bilmediği bir şekilde tutuklandığını öğrenir. Gizemli bir mahkeme tarafından bilinmeyen bir suç nedeniyle yargılanacaktır.
Bu parçada kaç tane sıfat - fiil kullanılmıştır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7
(l) Yazan insan; hayata, doğaya ve insana dair birçok şeyi bilmelidir. (ll) Her yazarın bir yeraltı dünyası olmalıdır. (lll) Yeryüzüne çıkaracağı şeylerin debisi ortadadır. (lV) Unutmayın ki aşktan, sevinçten, hüzünden yolu
geçmeyenler, yapay kalır.
Bu metindeki numaralanmış cümlelerden hangisinde adlaşmış sıfat-fiil vardır?
A) l. B) ll. C) lll. D) lV.
15.
TEST - 5
19. \"Ehliyet sınavını geçmiş.\" cümlesinde \"geçmiş\" sözcüğü çekimli fiildir ve cümlenin yüklemidir. \"Ehliyet sınavını geçince
çok sevinmiş.\" cümlesinde ise \"geçince\" sözcüğü fiil anlamını korumakla birlikte cümlenin yüklemi durumundaki \"sevinmiş\" fiilini zaman yönüyle etkilediği için zarf - fiildir.
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde zarf - fiil kullanılmıştır?
A) Arabanın aniden durmasıyla kazayı ucuz atlattı.
B) Yan şeride geçmek için sağa sinyal verdi.
C) Dün size gelen misafirler gitti mi?
D) Beni görünce hemen yanıma geldi.
18.
Yukarıda verilen tabloda hangi cümlede fiilimsinin bildirdiği anlam yanlış işaretlenmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
Cümleler Durum Zaman
I. Yalnız kendinizi düşünerek dost aramayın.
II. Kurdun zor kullanarak yaptığı işi tilki kandırarak yapar.
III. Hayatı roman gibiydi, o da oturup yazdı
IV. Köpekler isteyince atlar ölmez.
FİİLİMSİ
151
SÖZCÜKTE ANLAM TEST - 6
1. Aşağıda bazı sözcüklerin anlamları ve bu sözcüklerin cümle içerisinde kullanımları verilmiştir. Bu sözcükleri
bulmacadaki kutulara sırasıyla yerleştiriniz.
Sözcüğün Anlamı:
1. Yoksul, fakir kimse
2. Bir emek sonucunda ortaya konulan ürün, eser
3. Işık dalgalarının yansıtıcı bir yüzeye çarparak yön değiştirmesi
4. 'Yalnızca' anlamında, sınırlama bildiren bir söz
Cümle:
1. Muhtaç vatandaşların bir kısmı belediyeye başvuruda bulundu.
2. Sanatçı son yapıtında Batılılaşma akımına dikkat çekiyor.
3. Durgun denizler yıldızların yansımasıyla yıldızlandı.
4. Hasan, bu sefer kendisine ancak seyyar satıcıların arasında yer bulabildi.
Buna göre bulmacanın \"d\" sütunundaki harfler aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) B) C) D)
a b c d e
1
2
3
4
T
A
S
A
T
I
S
A
S
R
S
A
R
S
S
A
2. Aşağıdaki şekillerde A, B ve C harfleriyle gösterilmiş bölümlere, çevresindeki sözcük veya söz gruplarının çağrıştırdığı en uygun kavramlar yazılmak istenmektedir.
Buna göre A, B ve C harflerinin yerine gelebilecek kavramlar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak
verilmiştir?
A B C
A) Özgürlük Sinema Özdeyiş
B) Konuşmak Opera Yaşam
C) Cümle Tiyatro Vatan
D) Akıl Tiyatro Kültür
Salon Rol
Perde
B
Zeka İnsan
Beyin
A
Gelenek Görenek
Örf ve âdet
C
152
TEST - 6 SÖZCÜKTE ANLAM
6. • Kız, Allah'ını seversen dön de bir yol bize bak.
• Geç vakit semtime döndüm Kocamustafapaşa'dan.
• Es rüzgâr es, dönsün yel değirmeni.
• Karac'oğlan yavuz ata binerdi. Üstümüzde avcı kuşlar dönerdi.
\"Dönmek\" sözcüğü sıralanmış dizelerde kaç farklı anlamda kullanılmıştır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
5.
Yukarıdaki tabloda \"almak\" sözcüğünün bazı anlamları ve örnek kullanımları verilmiştir.
Buna göre sözcüğün hangi anlamı, kullanıldığı örnek cümleyle uyuşmamaktadır?
A) 1. B) 2. C) 3. D) 4.
Almak: 1. Bir şeyi veya kimseyi bulunduğu yerden ayırmak: \"Çocuğu okuldan aldı.\" 2. Yanında bulundurmak: \"Sokağa
çıkarken şemsiyemi alacağım.\" 3. Satın almak: \"Günde üç kere ilaç alıyor.\" 4. İçine sığmak: \"Bu küp on kilo bal alır.\"
3. Aralarında sesteşlik ilişkisi olan sözcüklerden birisi cümle içerisinde gerçek anlamından uzaklaşarak kullanılırsa diğer
sözcükle sesteşlik ilişkisi ortadan kalkar.
Buna göre aşağıdaki seçeneklerden hangisinde altı çizili sözcükler arasında sesteşlik ilişkisi yoktur?
A) Bizim alnımız ak, yanlış bir şey yapmadık ki!
Köyün girişinde bizi ak sakallı bir ihtiyar karşıladı.
B) Kara haberi duyunca gözleri dolu bir şekilde odayı terk etti.
Ceviz büyüklüğünde yağan dolu, ekinlere zarar vermiş.
C) Size usulca yaklaşıp bir şeyler söyleyenlerin her sözüne kanmayın.
Dayım kan bağışı yapmak için kızılay'a gitti.
D) Bu güzelim halılar Isparta'da dokunmuş.
Karanlıkta el yordamıyla kapı ziline dokunmuş.
4. Onun romanları, başka romanlara benzemez, farklı bir duyuşu ve kavrayışı bize gösterir. Rahat, anlaşılır, pürüzsüz bir
anlatımla okuru daha ilk başta kendisine çeker bu romanlar. Abartısız ve süssüz cümleleri, bu romanları gerçek romana daha çok yakınlaştırır. Kitap bittiğinde, okurun yeniden başa dönüp aynı maceraya çıkma isteği filizlenir içinde.
Bu metindeki altı çizili sözcüklerden hangisi gerçek anlamlıdır?
A) Göstermek B) Pürüzsüz C) Süssüz D) Filizlenmek
7. Tanıdığım bir ağaç var, Etlik bağlarına yakın
Saadetin adını bile duymamış, Tanrı'nın işine bakın
(Melih Cevdet Anday)
\"Tanımak\" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde dizelerdeki anlamıyla kullanılmıştır?
A) İlkokul arkadaşımı yıllar sonra sağ elinin üstündeki benden tanıdım.
B) Borcunu ödemesi için Fatih'e beş günlük süre tanıdı.
C) Hayvanların birçoğunu, özellikle de sincapları çok iyi tanırmış.
D) Savaş sona ermiş, komşu devletler ülkemizin varlığını tanımıştı.
153
SÖZCÜKTE ANLAM TEST - 6
8. Bu grafikte \"sarmak\" sözcüğünün birtakım anlamları ve sınıfta \"sarmak\" sözcüğünü bu anlamlarda kullanan öğrencilerin oranı verilmiştir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisini %35'lik dilime giren öğrencilerden
biri söylemiş olabilir?
A) Yaklaşık iki yıl önce diktiğimiz asma fidanı çardağı tamamiyle sardı.
B) Dedem, mısır tarlasına sığırların girmemesi için etrafını dikenli tellerle sardı.
C) Bahar gelince evimizin etrafını türlü türlü güller, laleler, menekşeler sarmıştı.
D) Teknolojiye olan bağımlılık, yaygın bir hastalık gibi sarıyor toplumu.
%35
Yayılıp etkisi altına
almak, kaplamak
%15
Kuşatmak,
çevirmek,
ihata etmek
%40
Çevresini çevirmek, çepeçevre dolanmak, çevrelemek
%10 Sarılıp tırmanmak
9.
Yukarıdaki tabloda hangi cümlede \"sıkmak\" sözcüğünün anlam özelliği yanlış işaretlenmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
Gerçek Mecaz
I. Bu film beni çok sıktı, ben dışarı çıkıyorum. ✔
II. Usta, işçileri her zamanki gibi çok sıkıyor. ✔
III. Konuşmacının söyledikleri sizi sıktı mı? ✔
IV. Annem limonun suyunu iyice sıktı. ✔
10.
Yukarıda \"çıkmak\" sözcüğünün \"Bir durumla ilgili niteliklerini yitirmek, bir durumdan başka bir duruma geçmek.\" anlamında kullanıldığı cümlenin bulunduğu bölüm kesildiği zaman aşağıdaki şekillerden hangisi oluşur?
A) B)
C) D)
Çocukluktan çıkıp yetişkin
bir birey olduktan sonra
çalışmanın ne denli önemli
olduğunu öğrenecek.
Başından beri bu konuyla
ilgili gazetelerde ve yayın
organlarında bazı havadisler çıkıyordu.
Babam, ortalık henüz ağarmadan yola çıkar, ekmeğimizin peşine düşerdi.
Nedim Bey, okuduğu fakülteden bir öğretmen olarak çıkar çıkmaz Kırşehir'in
Mucur ilçesine tayin oldu.
✂
154
TEST - 6 SÖZCÜKTE ANLAM
11. (I) Otobüs yavaş yavaş ilerler, içerisi her durakta biraz daha kalabalıklaşırdı. (II) Bense kitaba dalıp gider ve yolun
neresinde olduğumuzu anlamamak için etrafa hiç bakmazdım. (III) Böyle yaparsam yolculuğun daha çabuk geçeceğine inanırdım. (IV) Bu yüzden kitaba iyice gömülür, dünyayla ilişkimi mümkün olduğunca azaltmaya çalışırdım.
Bu metindeki numaralanmış cümlelerin hangilerinde mecaz anlamlı sözcüklere yer verilmiştir?
A) I ve II. B) II ve IV. C) II ve III. D) III ve IV.
12. I. Arkadaşlarınızı seçerken ince eleyip sık dokursanız daha güzel günleriniz olur.
II. Bu acı olay hepimizin yüreğini yaktı.
III. Serin bir sonbahar akşamı sahilde düşünceli düşünceli gezinirken görmüştüm onu.
IV.İnsanın içini ısıtan tatlı bir gülümsemesi vardı.
Yukarıda veirlen cümlelerden hangisinde altı çizili söz mecaz anlamıyla kullanılmamıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
13. Mecaz Anlam: Bir sözcüğün gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak kazandığı yeni anlamdır.
Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir sözcük mecaz anlamıyla kullanılmıştır?
A) Başarılı olmak için var gücüyle çalıştı.
B) Oyunun son perdesi birazdan başlayacak.
C) Damla kullanmaya başlayınca gözlerindeki sulanma geçti.
D) Mehtap teyzem tam bir temizlik hastası, evini sürekli temizliyor.
14.
Bu metinde numaralanmış sözcüklerden hangileri mecaz anlamda kullanılmıştır?
A) I ve III. B) II ve III. C) I ve IV. D) II ve IV.
Dil bir milletin özüdür. Ulusal duygu ile dil arasındaki bağın çok güçlü olması da bu özelliğinden, bizleri birbirimize
bağlayan en önemli unsur olmasından kaynaklanmaktadır. O nedenle dilimizin korunması, geliştirilmesi ve zenginleştirilmesinde sadece bilim ve sanat adamlarına değil medya mensupları olmak üzere hepimize çok büyük
sorumluluklar düşmektedir. Bu sorumluluğun yerine getirilmesiyle hem halkın Anadolu'daki birlik ve beraberliğinin özü korunmuş, o birliğin temeli sağlamlaştırılmış hem de milletin kültür ve gelişmişlik düzeyi yükseltilmiş olur.
I
II III
IV
15. (I) Günümüzde spor farklı amaçlar doğrultusunda yapılmaktadır. (II) Amatör sporcu stresten uzak kalmak, beden ve
ruh sağlığını korumak için spor yaparken profesyonel sporcu ise para kazanmak amacıyla sporu bir meslek olarak
yapar. (III) Tabii en önemlisi de sporu bir yaşam biçimi hâline getirerek sporun ruhuna uygun davranmak. (IV) Sporun
ruhunda ve temelinde kardeşlik, dostluk, dayanışma ve barış gibi değerler yer almaktadır.
Metindeki numaralandırılmış cümlelerin hangisinde karşıt anlamlı sözcükler bir arada kullanılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
155
SÖZCÜKTE ANLAM TEST - 7
2.
Bu metindeki sözcüklerden terimler sözlüğü oluşturulmak istenmektedir. Altı çizili sözcüklerden hangileri bu sözlükte yer alır?
A) Yerleşim, kazı, araştırmacı B) Araştırmacı, kazı, tohum
C) Tarım, araştırmacı, tohum D) Buğday, kalıtım, tohum
3. Adamın Türkçesinde bir tutukluk vardı ama anlatımındaki sıcaklık bütün aksaklıkları bir anda silip yok ediyordu.
Bu cümledeki “anlatım” sözcüğünün eş anlamlısı aşağıdakilerden hangisinde kullanılmıştır?
A) Kitabın tanıtımında kullandığı ifade tarzı hiç de uygun değildi.
B) Minik Ayşe, bizimle oynarken ne kadar mutlu olduğu gözlerinden okunuyordu.
C) Bora, dilekçenin altına imza atmadığı için başvurusu geçersiz sayıldı.
D) Yaşlı teyze ikide bir sözümüzü kesiyor, bizleri konuşturmuyordu.
1.
Bu görsel ve bilgilere göre \"kök\" sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde terim anlamının dışında kullanılmıştır?
A) Matematik dersinde, denklemde bilinmeyenin yerine konulduğunda uygun düşen ifadenin değerinin kök olduğunu
öğrendik.
B) Fiilimsiler fiil kök ya da görevlerinden türeyen türemiş yapılı sözcüklerdir.
C) Annem, eve gelirken manava uğrayıp üç kök maydonoz almamı söyledi.
D) Kendilerini yenileyebilen ve farklı hücre tiplerine dönüşebilen hücrelere kök hücre denir.
Terim Anlam Bir sözcüğün bilim, sanat, spor ya da bir meslek alanına özgü kavramları karşılamak üzere kazandığı anlama terim anlam denir.
Görüşü, ışığı engellemek, bir şeyi gizlemek için pencereye veya bir açıklığın
önüne gerilen örtü.
(Gerçek anlam)
Kaz, ördek, martı
gibi hayvanların
parmaklarını birbirine birleştiren zar.
(Biyoloji terimi)
Müzikte ses derecelerini sağlamak için
çalgılarda bulunup
parmaklarla basılan
yer. (Müzik terimi)
Katarakt adı verilen
göz hastalığı.
(Tıp terimi)
Bir sahne eserinin
büyük bölümlerinin
her biri.
(Tiyatro terimi)
Konya yakınlarındaki Çatalhöyük, dünyanın en eski Taş Çağı yerleşim yerlerinden biri. Günümüzden binlerce yıl
önce Çatalhöyük’te yaşayan insanların tarımla uğraştıkları ve buğdaydan ekmek yaptıkları biliniyor. Ortadoğu
Teknik Üniversitesinden araştırmacılar, Çatalhöyük kazılarında bulunan kömürleşmiş buğday tohumlarının kalıtım
özelliklerini incelemişler. 8.500 yıllık bu tohumların, günümüzde ekmek üretiminde kullanılan buğdaylarla benzer
genetik özelliklere sahip olduğunu ortaya çıkarmışlar.
156
TEST - 7 SÖZCÜKTE ANLAM
5. Bir bilim, meslek ya da sanat dalına ait olan ve o alana ait bir anlam ifade eden sözcüklere terim anlamlı sözcükler
denir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde terim anlamlı bir sözcüğe yer verilmiştir?
A) Limana yanaşan gemilerin güvertelerinde çuvallar varmış.
B) Ders çalışmaya başlamadan önce masasını topladı.
C) Geçen hafta kuzenim Eda'yla kitap fuarına katıldık.
D) Yaşlı amca yolun karşısına geçmek için bizlerden yardım istedi.
4.
Bu görselde \"yakmak\" sözcüğünün TDK'nin internet sitesindeki anlamları verilmiştir. Buna göre \"yakmak\" sözcüğüyle
ilgili,
yargılarından hangisi söylenemez?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
I. \"Bir ihtimal neticesinde ortaya çıkan yangın koca ormanı dakikalar içerisinde yaktı kül etti.\" cümlesinde gerçek
anlamının dışında kullanılmıştır.
II. Birden çok mecaz anlamı vardır.
III. Terim anlamı olan bir sözcüktür.
IV. \"Annem eline kına yaktı.\" ile \"Eteği ütülerken yaktı.\" cümlelerinde birbirinin sesteşi olarak kullanılmıştır.
GÜNCEL TÜRKÇE SÖZLÜK
yakmak, -ar (I)
nesnesiz
Kına, yakı vb.ni koymak, sürmek.
yakmak, -ar (II)
1. -i Yanmasını sağlamak veya yanmasına yol açmak, tutuşturmak: \"Ocağı yaktığı kibriti suyun altına tutup söndürdü.\"
2. -i Ateşle yok etmek: Çöpleri yakmak.
3. -i Işık vermesini sağlamak: \"Mavi ışıklı ispirto lambalarını yakarlar. - Sait Faik Abasıyanık
4. -i Isı etkisiyle zarar vermek: Eteği ütülerken yaktı.
5. -i Keskin, sert ve ısırıcı bir duyum vermek: Biber ağzı yakar.
6. -i Yanıyormuş gibi bir etki yapmak: \"Yediğim çiğ köfte midemi yaktı\"
7. -i Kurutmak, zarar vermek: \"Fırtına ekinleri yakmıştı.\" - Sait Faik Abasıyanık
8. nesnesiz Çok sıcak olmak: Bugün güneş yakıyor.
9. -i Karartmak: Güneşte vücudunu yaktı.
10. -i Çok üşütmek: Soğuk rüzgâr insanın yüzünü yakıyor.
11. -i, tıp Tedavi etmek amacıyla doku, damar vb. dağlamak.
12. -i, mecaz Silahla vurmak
13. -i, mecaz Yıkıma, zarara yol açmak, büyük bir zarara uğratmak, mahvetmek: \"Gözü mavi, boyu kısa, kendi muhacir olmasın. Ne
olursa olsun makbulûm. Aman bu üçüne dikkat et. Beni yakma.\" - Ömer Seyfettin
14. -i, mecaz Güçlü sevgi uyandırmak.
15. -i, mecaz Zamanında kullanılmadığından hükmünü yitirmek: Biletini ve tatilini yaktı.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün eş anlamlısı yay ayraç içinde yanlış verilmiştir?
A) Bizim çocuk okuldan gelince saatlerce televizyon seyrediyor. (Görmek)
B) İnsan yaşamı boyunca pek çok güçlükle karşılaşabilir. (Hayat)
C) Bu bölgede sıklıkla ekstrem meteorolojik hadiseler görülür. (Olay)
D) Babam lise yıllarındayken kendi imkânlarıyla okumuş. (Olanak)
157
11. l. Babam tamir işlerinden az çok anlar.
ll. Kardeşim neredeyse benim boyuma geldi.
lll. Bana haber vermeyi her nasılsa unutmuş.
lV. Gideceğimiz yere hemen hemen yaklaştık.
Numaralanmış cümlelerde geçen altı çizili sözlerden hangileri anlamca birbirine en yakındır?
A) I ve lII. B) I ve lV. C) lI ve lII. D) lI ve IV.
TEST - 7
8. \"Büyük\" sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde ölçülebilir bir özelliği ifade etmektedir?
A) Çocukken büyük hayallerim vardı. B) İkisi de büyük adam olacakmış.
C) Büyük düşünmek gerek, derdi. D) Elemeler için bizi büyük bir salona aldılar.
9. Geliyor Boğaziçi'nden doğru
Bir iskeleden kalkan vapurun sesi
Mavi sular üstünde yine
Bembeyaz Kız Kulesi
Ziya Osman SABA
Bu şiirdeki sözcükler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) \"Mavi\" sözcüğü nitel anlamlıdır. B) \"Ses\" sözcüğü somut anlamlıdır.
C) \"Doğru\" sözcüğü nicel anlamlıdır. D) \"Yine\" sözcüğü soyut anlamlıdır.
10. \"Sende yürek yok mu?\" cümlesinde \"yürek\" sözcüğü mecaz anlama gelerek soyutlaşmıştır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, bu açıklamayı örneklendirmektedir?
A) Bu camiler, bu çeşmeler, bu köprüler rastgele yapılmadı.
B) Şiirimizin vazgeçilmez ışıklarından biri olarak ayrıldı aramızdan.
C) Olumlu düşünceler insanda olumlu şeyleri çağrıştırır.
D) Bahçeleri bahçelere toprak yollar bağlardı.
7. Beş duyu organından herhangi biriyle algılanabilen varlık ve kavramları karşılayan sözcükler somut, duyu organlarıyla
algılanamayanlar ise soyut anlamlı sözcüklerdir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde soyut anlamlı sözcük kullanılmıştır?
A) Çamaşır makinesinden gelen sesten dolayı küçük çocuk uyandı.
B) Sert esen rüzgâr çam kokularını bize kadar getiriyordu.
C) Zeynep Hanım, huzuru bulmak için büyükşehirden köye taşınmış.
D) Yemek çok acı olduğundan misafirlerimiz aç kaldı.
SÖZCÜKTE ANLAM
12. \"Çocuk, elinde kalın bir iple geri döndü.\" cümlesinde geçen \"kalın\" sözcüğünün karşıt anlamlısı aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Tavırlarıyla ince bir adam olduğunu gösterdi. B) Boynunda çok ince bir kolye vardı.
C) Bu kilimler kaba tezgâhlarda dokunur. D)Uzun bir yolculuktan sonra köye ulaştık.
158
TEST - 7
15. Sevdamızın selleri
Bırak boyumu aşsın
Başka bir şey istemem
Sen bana ekmek aşsın
Bu mânideki altı çizili sözcüklerde bulunan anlam ilişkisinin benzeri aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinde
vardır?
A) İstekli olan bir insan için imkânsız yoktur.
B) Bütün zamanını çocuklarına ayırmıştı.
C) Gemidekiler haftalarca karaya çıkmayı hayal etmişti.
D) Annesi komşuya gidince evde tek başına kalmıştı.
14. Baktığım yok üzüntüye, sevince
Feryat etmem yar başından savınca
Benim gibi sevmelidir sevince
Ne göz görür ne kulağım işitir
Sabahattin ALİ
Bu dizelerin hangisinde zıt anlamlı sözcükler birlikte kullanılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
16. Uzun ince bir yoldayım
Gidiyorum gündüz gece
Bilmiyorum ne hâldeyim
Gidiyorum gündüz gece
(Âşık VEYSEL)
Bu dizelerdeki sözcüklerle ilgili hangisi söylenemez?
A) Karşıt anlamlı sözcükler birlikte kullanılmıştır. B) Eş sesli sözcük kullanılmıştır.
C) Terim anlamlı sözcük kullanılmıştır. D) Anlamca olumsuz sözcük kullanılmıştır.
SÖZCÜKTE ANLAM
13. \"Yüz kere yüzünü yıkamanı söyledim.\" cümlesinde \"yüz\" sözcüğü eş seslidir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükler arasında aynı anlam ilişkisi vardır?
A) Elden ne gelir artık, el kapısında çalışacağız.
B) Büyük insanlar büyük konuşur.
C) Onuncu kata çıkarken asansör her katta durdu.
D) Dedesi ak saçlı, ak sakallı biriydi.
159
SÖZCÜKTE ANLAM TEST - 8
1. Salih Öğretmen içinde \"burun\" sözcüğü geçen deyimlerden dördünü tahtada açıklamaya çalışmıştır.
Bu bilgilere göre Salih Öğretmen, tahtaya aşağıdaki deyimlerden hangisinin açıklamasını yazmamıştır?
A) Burnu Kafdağı'nda olmak B) Burnunun dikine gitmek
C) Burnundan kıl aldırmamak D) Burnundan ayrılmamak
Yanından gitmemek,
uzaklaşmamak.
Öğüt dinlemeyerek kendi
bildiği gibi davranmak.
Kendisine söz söyletmemek, çok huysuz olmak. ?
Deyimlerin
Açıklamaları
2.
Aşağıdakilerden hangisinde yukarıdaki deyimlerin anlamı sırasıyla verilmiştir?
I. II. III. IV.
A)
Bir konu ile ilgili ortada
hiçbir belirti olmadığı
hâlde varmış gibi bir
kuşkuya düşüldüğünde kullanılır.
Sözü edilen ancak
gerçekte var olmayan
anlamında kullanılan
söz.
Eldeki imkânlar gerekenden çok az anlamında kullanılan söz.
Gösteriş olsun, iş görüyor densin (diye)
kullanılan söz.
B)
Bir konu ile ilgili ortada
hiçbir belirti olmadığı
hâlde varmış gibi bir
kuşkuya düşüldüğünde kullanılır.
Sözü edilen ancak
gerçekte var olmayan
anlamında kullanılan
söz.
Gösteriş olsun, iş görüyor densin (diye)
kullanılan söz.
Eldeki imkânlar gerekenden çok az anlamında kullanılan
söz.
C)
Sözü edilen ancak
gerçekte var olmayan
anlamında kullanılan
söz.
Bir konu ile ilgili ortada
hiçbir belirti olmadığı
hâlde varmış gibi bir
kuşkuya düşüldüğünde kullanılır.
Gösteriş olsun, iş görüyor densin (diye)
kullanılan söz.
Eldeki imkânlar gerekenden çok az anlamında kullanılan
söz.
D)
Eldeki imkânlar gerekenden çok az anlamında kullanılan söz.
Gösteriş olsun, iş görüyor densin (diye)
kullanılan söz.
Bir konu ile ilgili ortada hiçbir belirti olmadığı hâlde varmış gibi
bir kuşkuya düşüldüğünde kullanılır.
Sözü edilen ancak
gerçekte var olmayan anlamında kullanılan söz.
Fol yok yumurta yok. İsmi var cismi yok.
DEYİMLER
Delik büyük yama küçük. Dostlar alışverişte görsün.
I II
III IV
160
TEST - 8
6. Arkadaşlarıyla olduğu zamanlar kös kös oturur, bir şey söyleyemez. Onların şakalarına, esprilerine gülmekle yetinir;
konuşmaya kalksa da beceremez.
Bu metindeki altı çizili ikilemenin anlamı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Şaşkın şaşkın bakmak B) Üzgün, düşünceli bir durumda
C) Sert ve keskin bir biçimde D) Bir isteği kabul etmeme, nazlanma
SÖZCÜKTE ANLAM
3.
Yukarıda verilen deyimler bildirdikleri duygular ile eşleştirildiğinde aşağıdaki şekillerden hangisi oluşur?
A) B) C) D)
Aklı gitmek
Eli ayağına dolaşmak
Barut kesilmek
Tepeden bakmak
Yerin dibine girmek
Öfkelenmek
Küçümsemek
Utanmak
Korkmak
Telaşlanmak
4.
Bu parçada geçen altı çizili deyimin kullanımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Dua ve iyi dileklerde bulunmak için kullanılır. B) Kötü ihtimallerin gerçekleşmemesi için kullanılır.
C) Olumlu bir haber vermek için kullanılır. D) Etkileyici bir söz söylemek için kullanılır.
Çok varlıklı ancak cimri bir adam ölmüş. Mirasçıları cenazeyi gömdükten sonra biraz yorgunluk çıkarmak için
bir kahvehaneye girmişler. Garsona:
– Soğuk bir şurubunuz var mı, diye sormuşlar.
Garson:
– Var, hem de ölüyü diriltecek nitelikte deyince mirasçılar bir ağızdan:
– Aman, ağzını hayra aç, demişler.
5.
Altı çizili söz öbeğinin bu cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Şaşkın davranışları herkesin ilgisini çekmişti.
B) Son günlerde çok kitap okuması öğretmenini sevindirdi.
C) Öğretmenim her zaman şık giyinmeyi bilir
D) Kardeşim çok yorulduğundan oyunu bıraktı, pes etti.
Boksörün, maçın sonuna doğru havlu atması hepimizi şaşırttı.
161
10. • Unutmuş görünmek, hatırlamaktan çekinmek
• Çok öfkelenmiş olmak
• Çok korkmak, heyecan ve korku içinde olmak
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, yukarıdaki açıklamalarla ilgili bir deyim kullanılmamıştır?
A) Adam burnundan soluyor, sakın üstüne gitme. B) Mahallenin hırsızı sonunda yakayı ele verdi.
C) Eski arkadaşının adını anmıyordu. D) Tahta köprüden geçerken ecel terleri döktüler.
8. CÜMLELER
• Aç ne yemez, tok ne demez.
• Paltonun mat bir rengi vardı.
• Arş yiğitler vatan imdadına!
• En iyi oyuncumuz sakatlandı.
Bu cümlelerdeki altı çizili sözcüklerin eş seslilerinin sözlük anlamı aşağıda verilmiştir.
SÖZLÜK ANLAMI
• Başına geldiği sıfatların üstün derecede olduğunu gösteren kelime
• Bir şeyi kapalı durumdan açık duruma getirmek
• İslam inanışına göre göğün en yüksek katı
• Satranç oyununda taraflardan birinin yenilgisi
Buna göre altı çizili sözcüklerden hangisinin eş seslisinin sözlük anlamı verilmemiştir?
A) Aç B) Mat C) Arş D) En
7. I. Saygısından olsa gerek dedesini görür görmez ellerine sarıldı.
II. Bir üst sınıfa geçince derslerine daha çok sarıldı.
III. Kaçakçıların kullandığı deponun etrafı polislerce sarıldı.
IV.Kollarını açtı, kardeşine şefkatle sarıldı.
“Sarılmak” sözcüğü numaralanmış cümlelerden hangisinde “büyük bir istekle kendini vermek, benimsemek” anlamında kullanılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
9. I. Öğretmenimiz en ön sırada oturan kız öğrenciyi tahtaya kaldırdı.
II. Okçu eline yayı aldı ve hedefi on ikiden vurdu.
III. Yağ oranı yüksek besinleri fazla tüketmemeliyiz.
IV.Şair Anadolu'nun küçük bir kasabasında doğmuş.
Numaralandırılmış cümlelerin hangisinde sesteşi olan bir sözcük kullanılmamıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
11. Durup ortalığı dinledik. Çekirgelerin cırlamasından başka ses duyulmuyordu. Ama ben işkillenmiştim. Kıyıya doğru
yürüdüm. Tam suya gireceğim sırada \"Güüm!\" diye bir tüfek atıldı. Sonra ayak sesleri, fısıltılar duyuldu. Ben ırmağa
atladım. Hızlı hızlı yüzmeye başladım. Sekiz on adım gerimden de öbürleri atladılar. Şıpırtılarla yüzüyorlardı. Seslerini
duyuyordum.
Bu parçadaki altı çizili sözcüklerden hangisi yansıma değildir?
A) cırlamasından B) fısıltılar
C) şıpırtılarla D) seslerini
SÖZCÜKTE ANLAM TEST - 8
162
TEST - 8 SÖZCÜKTE ANLAM
14. Haberi alınca beyninden vurulmuşa döndü, açtı ağzını yumdu gözünü.
Altı çizili deyimin cümleye kattığı anlam, aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır?
A) Bu olay onu çok etkiledi, şoku üzerinden hâlâ atamadı.
B) Her işin bir çaresi var, diyerek işi ciddiye almıyordu.
C) Uzun tartışmalardan sonra ortak bir noktada buluştular.
D) İşi yine yapamadıklarını duyup öfkelendi, ağır sözler söyledi.
12. Yer altında belki rahat yatarım
Yer üstünde çektiklerim dindi mi
Bu dizelerdeki altı çizili sözcükler arasındaki anlam ilişkisinin benzeri aşağıdakilerin hangisinde yoktur?
A) Bu yürek yetim yürek yoksul yürek.
Varımız yoğumuz malımız mülkümüz sermayemiz.
B) Sen aklıma gelince her şey gülümserdi.
Ağaçlar şarkı söyler, rüzgâr tatlı eserdi.
C) Ağlamak ayıp değil kana kana.
Ama gülmeyi unutmuşlar yüzlerine baksana.
D) Bambaşka bir zaman içre yaşar dururlar,
Gel demeden gelir, git demeden giderler.
15. Şimdi bir rüzgâr geçti buradan
Koştum ama yetişemedim
Nerelerde gezmiş tozmuş
Öğrenemedim
Besbelli denizden çıkıp
Kıyılar boyunca gitmiştir
Tuz kokusu, katran kokusu, ter kokusu
Yüreğini allak bullak etmiştir
(Cahit Külebi)
Yukarıdaki şiirde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Kişileştirme B) Pekiştirilmiş sözcük
C) Karşıt anlamlı sözcükler D) Deyim
13. I. Bugünkü yağmur bunaltıcı sıcağı kırdı.
II. Kötü konuşarak çocuğun hevesini kırdı.
III. Soğuk hava bahçedeki sebzeleri kırdı.
IV. Mağaza dünden itibaren fiyatları kırdı.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde \"kırmak\" sözcüğü \"gücünü, etkisini azaltmak\" anlamında kullanılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
16. Gecenin sessizliğini bozan tek şey, ara ara uzaktan gelen bir arabanın tekerlek sesi, rüzgârın uğultusu ve sallanan fener
direklerinin gıcırtısıydı. Yağmur suyu damlardan, su oluklarından ve pencere pervazlarından kaldırımlara bıkkın bir sesle
akıyordu.
Bu metindeki altı çizili sözcüklerden hangileri yansımadır?
A) sesi - uğultusu B) gıcırtısıydı - sesle
C) uğultusu - gıcırtısıydı D) uğultusu - bıkkın
163
SÖZCÜKTE ANLAM TEST - 9
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, kişileştirmeye başvurulmuştur?
A) Güneş, dağların ardından neşeyle bize bakıyordu.
B) Kedi, korkudan bir yumak gibi büzülmüştü.
C) Açlık ve susuzluk onu eritmiş, gücünü almıştı.
D) Suları dalgalandıracak bir nefeslik rüzgâr yoktu.
1.
Aşağıda verilen parçaların hangisinde yukarıda verilen düşünceyi geliştirme yollarından herhangi biri kullanılmamıştır?
A) Bütün sesler havayı titreştirir. Bu ses titreşimleri, çok ince bir deri tabakası şeklinde yaratılmış olan kulak zarımıza
çarptığında kulak zarımız tıpkı bir balon gibi titreşir. Bu titreşimler orta kulakta şiddetlenir, iç kulaktan beyne giden
sinirler ise bu mesajları beynimize taşır ve duyduklarımızın ne olduğunu anlamamıza aracılık eder.
B) Bir yazar: \"Yazdıklarımı dağdaki çoban da anlasın, profesör de basit bulmasın.\" diyor. Ama Mevlâna'nın dile getirdiği bir başka gerçeği de göz ardı etmeyelim: \"Anlattıklarınız, karşınızdakinin anlayabildiği kadardır.\" Evet, problem,
dönüp dolaşıp anlayabilmekte düğümleniyor.
C) Yaşlılık, yaşı ilerlemiş kimselerin bedensel ve ruhsal durumlarına verilen addır. Yaşlılıkta zihin hayatında birtakım
değişmeler olur. Bunların en önemlisi, her türlü patolojik süreçten bağımsız olarak zihin etkinliğinin azalmasıdır. Bu
azalma özellikle hafıza ve dikkat yeteneklerinde görülür.
D) Fildişi Sahili'nin en büyük şehri olan Abidjan, Afrika'ya safari için gelen turistlerin en çok tercih ettiği şehir. Abidjan,
Afrika'nın batısında yer alıyor. Stratejik konumu ile Afrika için oldukça değerli bir liman kenti. Abidjan, Batı Afrika
bölgesinin en büyük limanına sahip, bu limanın içinde yer alan ulusal park da görülmesi gereken yerlerden biri.
➡ Birden çok varlık veya kavramın benzer ya da farklı yönlerinin ortaya konulmasına karşılaştırma denir.
➡ Bir varlığın veya kavramın ne olduğunun açıklanmasına tanımlama denir.
➡ Bir varlığı ya da kavramı başka bir varlık veya kavramın özellikleriyle anlatmaya benzetme denir.
2. Aşağıda bazı söz sanatlarının açıklamaları verilmiştir.
Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde, açıklaması verilen söz sanatlarının herhangi biri kullanılmamıştır?
A) B)
C) D)
• Abartma (mübalağa): Bir niteliği ya da kavramı olduğundan çok fazla ya da çok az göstermektir.
• Konuşturma (intak): İnsan dışındaki varlıkların insanlar gibi konuşturulmasıdır.
• Tezat (zıtlık): Birbirine zıt kavram veya durumların bir arada verilmesidir.
Alınız
Alınız gözlerimin önünden
Bu yeşil yeşil olmayan yosunu
Ben kırmızı balık
Al al kırmızı, turuncu turuncu
İstemiyorum hürriyetimin gömüldüğü
Bu kavanozu
Gülen çehremi görüp
Sanmayın beni bahtiyar
Her gülüşün içinde
Bir damla gözyaşı var.
Rüzgâr eser, dallarınız atışır
Kuşlarınız birbiriyle ötüşür
Ören yerler bu bayramdan pek üşür
Sümbül niçin yaslı bakışır dağlar
Ağaçlar kalem olsa
Yaprağı kâğıt olsa
Yazılmaz benim derdim
Deniz mürekkep olsa
164
TEST - 9 SÖZCÜKTE ANLAM
10. Aşağıdaki dizelerin hangisinde yay ayraç içinde verilen söz sanatı yoktur?
A) Bende hiç tükenmez bir hayat vardı,
Kırlara yayılan ilkbahar gibi.
(Benzetme)
B) Seneler sürer her günüm
Yalnız gitmekten yorgunum
(Abartma)
C) Ne kış ne yazı isterim,
Ne bir dost yüzü isterim,
(Karşıtlık)
D) Her şey bana engel oldu âlemde,
Bir coşkun nehirdim, yıktım bendimi
(Kişileştirme)
7. Bülbül benim lisanımla ötüştü
Bir gül için can evinden tutuştu
Yüreğine Toroslardan çığ düştü
Yangınımı söndürmedi kar benim
(Cemal SAFİ)
Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi vardır?
A) Onaylama B) Konuşturma
C) Karşıtlık D) Abartma
9. Çiçekler sevinç içinde bak
I
Yeşil, mavi, kırmızı, sarımtırak
II
Bütün tabiat bahar içinde
III
Bütün insanlar işinde gücünde
IV
Bu dörtlükte numaralanmış sözcüklerden hangisine
insana ait özellik yüklenmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
5. (I) Her insanın büyük küçük, önemli önemsiz kendisine göre bir hikâyesi vardır. (II) İnsan yüzleri, sahibinin hikâyesini
taşıyan aynalardır. (III) Sahibi istediği kadar gizlesin, yüzü bütün hikâyeyi açık ediverir. (IV) Bir insanda ilk dikkat çeken
yer, yüzler ve gözlerdir.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde \"benzetme\" vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
8. Havada bir dost eli okşuyor derimizi.
Boynu bükük adalar tanıyor sanki bizi.
İçimize çevirip nemli gözlerimiz
Geçtik yabancı gibi yakınından Rodos'un.
(Kemalettin KAMU)
Bu dörtlüğün ikinci dizesinde hangi söz sanatı kullanılmıştır?
A) Kişileştirme B) Tezat
C) Abartma D) Konuşturma
4. Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı'nda
Yapraklarım suda balık gibi kıvıl kıvıl.
Yapraklarım ipek mendil gibi tiril tiril,
Koparıver, gözlerinin gülüm yaşını sil.
Bu şiirde geçen söz sanatları aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) Abartma - Konuşturma B) Kişileştirme - Karşıtlık
C) Benzetme - Abartma D) Konuşturma - Benzetme
6. Bingöl yaylalarının mavi dumanlarına
Gönlümü yayla yaptım Bingöl çobanlarına
(Kemalettin KAMU)
Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi vardır?
A) Abartma B) Karşıtlık C) Benzetme D) Kişileştirme
165
TEST - 10 CÜMLEDE ANLAM
3. Romancı; yaşadığı toplumun geleneklerini, göreneklerini, yaşam tarzlarını romanlarında ister istemez ele alır.
Bu cümleye anlamca en yakın olan cümle aşağıdakilerden hangisidir?
A) Romanlar, insanlığın durumlarını yansıtan önemli yapıtlardır.
B) Roman yazarı, toplumsal olaylara çözümler üretir.
C) Her roman, insan ve toplum hayallerini dile getirir.
D) Roman, içinden çıktığı toplumun özelliklerinden izler taşır.
4. – Bu yıl, bütün dünyada çok az yağmur yağdı.
– Evet, bunun sonucunda topraklarımız daha verimsiz hâle geldi.
– Bunu küresel ısınmaya, dünyadaki iklim değişikliklerine bağlayabilir miyiz?
– Kesinlikle bağlayabiliriz. Nedeni ne olursa olsun giderek daha sağlıksız koşullar bizi bekliyor.
Bu diyaloğun son cümlesinde aşağıdaki anlamlardan hangisi vardır?
A) Gerçekleşmemiş beklenti
B) Aşamalı durum
C) Varsayım
D) Tanımlama
1. Yandaki resimde Osmanlı Devleti'nin kültür ve
yaşamıyla ilgili detaylara yer verilmiştir.
Bu resim ile ilgili aşağıdaki cümlelerden hangisi öznellik-nesnellik yönünden diğerlerinden farklıdır?
A) İlginç kıyafetiyle dikkat çeken adamlar, önlerindeki kilim ve halılarla meşguldür.
B) Kuşlar, bayanın attığı yemleri kapmak için âdeta birbirleriyle yarışmaktadır.
C) Resimdeki insanlar duvarları dökülmüş, bakımsız ve insanı rahatsız edici bir yapının önünde oturmaktadır.
D) Yerde kime ait olduğu belli olmayan kırmızı renkte ayakkabı vardır.
2. Yolculukları hep sevmişimdir. Bir yerden bir yere yolculuk etmek, bana tarif edilmez bir sevinç verir.
Oldum olası yolculuklarımda otobüsü seçerim. Tren veya uçak ne kadar rahat da olsa tren ve uçağın koltukları otobüse
göre daha geniş de olsa yolculuklarımda hep otobüsü seçtim. Kim bilir belki de bu durumun nedeni küçükken okuduğum kitaplardaki hikâyelerde otobüs yolculuklarının sıkça yer almasıdır. Sonuçta ne olursa olsun otobüs yolculuğunu
seviyorum. Bu hâlimden memnunum.
Bu metinde numaralanmış cümlelerden hangisi kendinden önceki cümlenin gerekçesini belirtmektedir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
I II
III
IV
166
TEST - 10 CÜMLEDE ANLAM
9.
(I) İnsan sevgisi, doğayı sevmekle başlar. (II) Ünlü düşünür Aristo, \"Doğayı sevmeyen kişi, doğadaki en değerli
varlık olan insanı sevebilir mi?\" der. (III) Ne kadar haklı bir soru değil mi bu? (IV) Ağaçları, kuşları, böcekleri, denizi,
gökyüzünü, her şeyi sevelim çünkü her şey sevgiyle başlar.
Metindeki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. cümlede insan sevgisinin nasıl başladığından söz edilmiştir.
B) II. cümlede bir alıntı yapılmıştır.
C) III. cümlede bir düşünceye katılmama dile getirilmiştir.
D) IV. cümlede yargı gerekçesiyle birlikte verilmiştir.
6.
(I) Sanat konularında ortak bir zevk anlayışı oluşmamıştır Türkiye'de. (II) Mehmet Kaplan'ın da bir yazısında
sözünü ettiği gibi bir Batı ülkesinde insanlar, bir eser üzerinde aşağı yukarı aynı görüşte birleşirler. (III) Bizde ise
kuşakların üzerinde birleşeceği ortak kitaplar yoktur. (IV) Herkesin kendine göre şair ve yazarları, kendine göre
kitapları vardır.
Bu metinde numaralanmış cümlelerin hangisinde \"başkasının düşüncesine katılma\" anlamı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
7.
(I) Andre Gide bir yazısında, \"Sanatçının konusu insandır.\" der. (II) Bu söze katılıyorum çünkü yaşananlarla düşler
iç içedir. (III) Sanatçı yani yazar da insan yaşamını ve düşlerini bir kitapta gerçeğe dönüştüren kişidir. (IV) Böylece
sanatçı kendi düşlerine herkesi ortak eder, düşüncelerini kitaplar aracılığıyla paylaşır.
Metindeki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. cümlede, bir alıntı yapılmıştır.
B) II. cümlede, bir amaçtan söz edilmiştir.
C) III. cümlede, tanım yapılmıştır.
D) IV. cümlede, sanatçının yaptığı iş söylenmiştir.
8. I. Ait olduğu topluma hizmet etmek, sanatın görevidir.
II. Kendisini ayrıntılarıyla anlatabilen sanatçı başarılıdır.
III. Sanatta başarı, o sanatın doğduğu topraklarda yatar.
IV. Her sanatçı kendi toplumunun başarılarını anlatmalıdır.
Numaralanmış cümlelerin hangisi \"Kendi toplumunu anlayan ve anlatan sanatçı gerçek başarıyı yakalar.\" sözüyle
aynı anlama gelmektedir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
5.
Denizler... Ah denizler! Kendi ellerimizle kirlettik biz onları. Neden? Neyin hıncını alıyoruz denizlerden? Oysa bize
gönlünü, suyunu, maviliğini veriyordu onlar. Mavi düşler göremeyecek miyiz dersiniz?
Bu metin bir kitabın kapağından alınmıştır. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde kitabın içeriğine ilişki bir yorum
söz konusudur?
A) Kapakta yazılanlardan anladığım kadarıyla kitap deniz kirliliğini ele alıyor.
B) Kapağın renkleri birbiriyle çok uyumlu olmuş.
C) Bu kitabı görünce çocukken okuduğum öyküler geldi aklıma.
D) Bu kitabı üzülerek, sarsılarak okuyacaksınız çünkü kitap beni çok etkiledi.
167
TEST - 10 CÜMLEDE ANLAM
11. \"Kadınlarımız için asıl mücadele alanı, asıl zafer kazanılması gereken alan, biçim ve kılıkta başarıdan çok; ışıkla,
bilgi ve kültürle, gerçek faziletle süslenip donanmaktır. Ben muhterem hanımlarımızın Avrupa kadınlarının aşağısında
kalmayacak, aksine pek çok yönden onların üstüne çıkacak şekilde ışıkla, bilgi ve kültürle donanacaklarından asla
şüphe etmeyen ve buna kesinlikle emin olanlardanım.\"
ATATÜRK
Aşağıdakilerden hangisi bu metindeki altı çizili cümleyle anlamca aynıdır?
A) Hayat, umudunu kaybetmeyenlere her zaman güler.
B) İnsanları güzelleştiren ya da çirkinleştiren onların dış görünüşü değil, davranışlarıdır.
C) Kıyafeti güzel olanın, huyu da güzel olur.
D) Mücadele ettiğin sürece yaşam sana birçok imkân sunar.
12. Hiçbir şey kendiliğinden ne o kadar üzücüdür ne de zor. Bizim gevşekliğimiz güçsüzlüğümüzdür ona bu niteliği veren.
Büyük ve yüksek şeyleri görebilmek için onlara göre bir ruhumuz olması gerekir yoksa kendi çamurumuzu görürüz
onlarda. Doğru bir kürek suda eğri görünür.
Bu metindeki altı çizili cümleyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hayat, bazı şeyleri görmemizi engeller.
B) Bir şeyi nasıl görüyorsak o bizim için en doğru olanıdır.
C) Önemli olan bir şeyin nasıl göründüğüdür.
D) Şartlar değişince doğru olan bir durum yanlış görülebilir.
10.
Bu görselle ilgili söylenen aşağıdaki cümlelerden hangisi nesnel anlatıma sahiptir?
A)
B)
C)
D)
Halılar veya kilimlerin üstünde birtakım desenler bulunmaktadır.
Tablodaki kişilerin tamamı birbirinden ilginç başlıklar takmıştır.
Kırmızı başlıklı kız karşısındaki adama garip garip bakmaktadır.
Yaşlı bir adam şemsiye tutan bayanın arkasına saklanmaya çalışmaktadır.
168
TEST - 10
13. I. Bunca uğraşa rağmen istediğimiz noktaya gelemedik.
II. Kendilerini beğenmeyenler başkalarını hiç beğenmezler.
III. Yaşam yarışında rakibimiz kendimiz olmalıyız.
IV. Üstünlük ve başarı, kişilere ve koşullara göre değişir.
Numaralanmış cümlelerden hangisinde \"Başkalarından üstün olmak değil, dünkü hâlimizden üstün olmak önemlidir.\" anlamı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
17. Dil, kuralları kitaplara sığmayacak kadar karışık, sayısız inceliklerle dolu, büyülü bir iletişim aracıdır. Esnek, canlı, gelişmeye, değişmeye açık bir sistemdir. Zaten dil tamamlanmış bir eser değil, sürüp giden bir etkinliktir.
Bu metnin tamamı dikkate alındığında yazar, altı çizili cümlede dille ilgili aşağıdakilerden hangisine vurgu yapmak istemiştir?
A) Karmaşıklığını B) Durağanlığını C) Sürekliliğini D) Anlaşılmazlığını
15. Dünyada ne kadar göz varsa o kadar da gerçek vardır.
Bu cümleye anlamca en yakın cümle aşağıdakilerden hangisidir?
A) Herkes olayların gerçek nedenini göremez.
B) Bir gerçeği hiçbir şey değiştiremez.
C) Hiç kimse bir gerçeği kendine göre değiştiremez.
D) Gerçekler, insanların bakış açılarına göre değişir.
14. Hedefi vurmak isteyen okçu, bundan başka bir şey düşünmezse işi başarır.
Aşağıdakilerden hangisi anlamca bu cümleyle aynı doğrultudadır?
A) Düşüncesini başarmak üzerine yoğunlaştıran her insan, istediğini elde eder.
B) Bir insan, bir işte başarılı olmak istiyorsa her şeyden önce planlı davranmalıdır.
C) Başarı ya da başarısızlık diye bir şey yoktur, insanların farklı davranışları vardır.
D) Hiç kimse başarı merdivenlerini elleri cebinde çıkmamıştır.
CÜMLEDE ANLAM
16. Öznel anlatım, kişisel görüşler içerir. Nesnel anlatım ise kişisel görüşlerden uzak, kanıtlanabilir yargılarla oluşturulur.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki medya metinlerinin hangisinde öznel bir anlatıma başvurulmuştur?
A) İstanbul’un Anadolu Yakası'ndaki Sabiha Gökçen Havalimanı’nda 8 şiddetindeki depreme dayanacak şekilde
önlemler artırıldı. 3 bin 119 kazık üzerine oturtulan havalimanında depremin etkisini azaltmak için dünyada örneği
az olan 292 adet sismik izolatör cihazı kullanıldı.
B) Mucit, fizikçi ve elektrofizik uzmanı Nikola Tesla'nın Sırbistan'ın başkenti Belgrad'daki Tesla Müzesi'nde sergilenen özel eşyaları ve icatları Türkiye'ye getirilecek. Getirilecek eşyalar arasında Niagara Şelalesi üzerine kurulan
dünyanın ilk hidroelektrik santralinin portatifi ve dünyanın ilk kablosuz elektriğini yayan kulesi de var.
C) Şef Aziz Shokhakimov yönetimindeki Tekfen Filarmoni Orkestrası, Sonbahar Konserleri kapsamında Mersin Kültür
Merkezinde konser verdi. Orkestraya İtalyan trompetçi Omar Tamasoni de eşlik etti.
D) Büyükşehirlerde yaşamak ve çocuk büyütmek her geçen gün zorlaşıyor. Büyükşehirlerde birçok güvenlik ve
sağlık sorunu yaşanabiliyor. Ancak okulla ve öğretmenle işbirliği yaparak, uzlaşarak, okula da güvenerek bu
zorluğun üstesinden gelinebileceğini düşünüyoruz.
169
TEST - 11
1. (l) Ben çok küçükken yani çocukların itfaiyeci ya da pilot olmak istedikleri dönemde, büyüyünce bir şey icat etmek
ya da bir şey keşfetmek isterdim. (ll) Bu nedenle de idealim, bir makine icat edebilmek için makine mühendisi ya da
bir ilaç keşfedebilmek için biyolog olmaktı. (lll) Sanıyorum bu isteğimin arka planında, insanlığa hizmet ederek tarihe
geçmek arzusu vardı. (lV) Bunu, biraz bilinçlenince daha iyi anladım.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde amaç-sonuç anlamı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
CÜMLEDE ANLAM
4. (I) Büyük kumandanlar, bir emri yalnız vermekle kalmazlar, onu yapanların işlerini adım adım izlerler. (II) Vaktinde
verilmeyen ve vaktinde yapılmayan bir emir muhakkak olan bir zaferi mağlubiyete çevirebilir. (III) Ne zeki ve ne
güçlü gençler vardır ki işlerinin başında vaktinde bulunmadıklarından çok zarar görmüşlerdir. (IV) Sizlere de en
büyük öğüdüm, üzerinize aldığınız bir işi tam vaktinde yapınız.
Metindeki cümlelerin hangilerinde bir olay, nedeniyle birlikte verilmiştir?
A) I - II. B) II - III. C) II - IV. D) III - IV.
2.
Numaralanmış cümlelerin hangisi, kendisinden önce gelen yargının gerekçesi durumundadır?
A) II. B) III. C) IV. D) V.
(I) Şehirleri çirkinleştiren kötü afişler, reklam tabelaları kaldırılmalı. (II) Şehrin şurasına burasına boyanacak renklere de halk karar vermeli. (III) Kadınlara sorulmalı mesela; allı pullu çeyizler, örtüler,
oyalar işleyen genç kızlara, annelere sorulmalı. (IV) Renkler nasıl barışır, nasıl göze hoş görünür,
en iyi onlar bilirler çünkü. (V) En güzel, en yakışan renkler vurulmalı taşlara, duvarlara, şehirlere.
3. Çocukluğum Toroslardaki yaylalarda geçti. (l) Yayla hayatının kendine özgü,
güzel yönleri var. (ll) Sanıyorum bu yüzden, suyu da ağacı da suyla ve ağaçla
haşır neşir olmayı da çok severim. (lll) İsveç’e her gidişimde yaylalara çıkarım.
(lV) İsveç gerçekten suyu da ağacı da yaylası da bol bir ülke.
Bu metindeki numaralanmış cümlelerden hangileri arasında neden-sonuç ilişkisi vardır?
A) l ve II. B) l ve III. C) ll ve IV. D) III ve lV.
5.
Bu şekilden, amaç-sonuç anlamının olduğu cümle çıkarılırsa şeklin görüntüsü aşağıdakilerden hangisi olur?
A) B) C) D)
Beni eğlendirmek için elinden
geleni yapardı.
Annesi, yarın sınav olduğu
için erken yatmasını söyledi.
Gün boyu evden çıkmadığı
için canı sıkılıyordu.
Her geçen gün aileme özlemim daha da artıyordu.
170
TEST - 11
7. (l) Günlük tutan bir yazar, yapıtlarında açığa vurmak istemediği kimi duygu ve düşüncelerini günlüğünde yansıtabilir.
(ll) Okuduğu yapıtlara yönelik, gerçekte neler düşündüğünü dile getirebilir. (lll) Bazı durumları bilerek ya da bilmeyerek
çarpıtabilir. (lV) O, birçok ayrıntının arasından asıl anlatılmak isteneni bulma çabasındadır. (V) Bir gün bunları yayımlarsa
okurların bu nedenle kendisinden soğuyacağını düşünür. (Vl) Günlük tutan birçok yazar vardır ama bu düşünceyle
günlüklerini yayımlayanlar azdır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde koşul (şart) anlamı vardır?
A) ll. B) lll. C) lV. D) V.
6. Aşağıdaki gazete manşetlerinden hangisinde neden-sonuç ilişkisi vardır?
A) GAZETE
Ekonomi Profesörleri Bir Panel Düzenlediler
B) GAZETE
Daha Çok Çalışacağız Daha Çok Üreteceğiz
C) GAZETE
Kaynakları İyi Değerlendirirse Zengin Olur
D) GAZETE
Ekonomi İyileştiği İçin Biz de Çok Mutluyuz
8. Öznel anlatım, kişisel görüşler içerir. Nesnel anlatım ise kişisel görüşlerden uzak, kanıtlanabilir yargılarla oluşturulur.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki medya metinlerinin hangisinde öznel bir anlatıma başvurulmuştur?
A)
Hacılar Mahallesi yakınlarındaki sazlık alanda henüz belirlenemeyen nedenle yükselen alevler, kısa sürede geniş alana yayıldı. Yangına 8 itfaiye aracının yanı sıra Ankara Orman Bölge Müdürlüğü ile Gölbaşı
Belediyesi ekipleri de müdahale etti. İlçedeki bir vatandaş da kendisine ait iş makinesiyle yangın söndürme
çalışmalarına destek verdi.
B) Denizli'nin Çameli ilçesinde havadaki \"drone\"dan korkup saklanan yaşlı kadın, \"Ormana mantar toplamaya
gidiyordum. Birden havada onu gördüm. Üzerime doğru gelince çok korktum.\" dedi.
C) Bugün Kırıkkale’de kitap okuma etkinliği düzenlendi. Cumhuriyet Meydanı, Atatürk Anıtı önünde düzenlenen
etkinliğe, öğrencilerin yanı sıra bazı vatandaşlar da katıldı. Kentte kitap okumaya farkındalık kazandırmak
amacıyla düzenlenen etkinlikte, öğrenciler uzun süre kitap okudular.
D) Plastik atıklar tabiata büyük zarar veriyor. Bence bu zararı önlemenin en kısa yolu plastik atıkları geri dönüşüm yoluyla yeniden kazanmak. Enimin ki bu şekilde doğamız daha az kirlenecek, gelecek nesillere daha
temiz bir dünya bırakacağız.
CÜMLEDE ANLAM
171
TEST - 11 CÜMLEDE ANLAM
9.
Soğuk bir kış günü karıncalar ateşin etrafında toplanmış, ısınıyorlarmış. Ağustos böceğinin biri çok acıkmış, gelip
karıncalardan bir parça yiyecek istemiş. Karıncalar \"Sen de yazın bizim gibi yiyecek toplasaydın ya! Şimdi böyle
aç kalmazdın.\" demişler. Ağustos böceği \"Yazın yiyecek düşünmeye zamanım yoktu.\" demiş. Karıncalar \" O zaman şarkılar söylersen şimdi de aç kalırsın.\" demişler.
Bu fablda işlenen düşünceyi en iyi özetleyen atasözü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Aç gezmekten, tok ölmek iyidir. B) Ev alma, komşu al.
C) Yazın gölge hoş, kışın çuval boş. D) Aç ayı oynamaz.
13. I. Boğaz dokuz boğumdur.
II. Lafla peynir gemisi yürümez.
III. Söz gümüşse sükut altındır.
IV. Leyleğin ömrü iki lak lak.
\"Bir sözü söylemeden önce iyice düşünmeliyiz.\" anlamına gelen atasözü kaç numarayla gösterilmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
11.
\".................................................................\" atasözü, \"Açıkgöz kişi, çıkar sağlayabileceği yeri bilir.\"
anlamına gelmektedir.
Bu açıklamadaki noktalı yere aşağıdaki atasözlerinin hangisi yazılmalıdır?
A) Arı, bal alacak çiçeği bilir. B) Ar dünyası değil, kâr dünyası.
C) Boynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçer. D) Taşıma su ile değirmen dönmez.
10. F Öznel anlatımlı cümleler söyleyenin kendi düşüncesini, duygusunu veya beğenisini içeren cümlelerdir.
F Nesnel anlatımlı cümleler söyleyenin duygu veya düşüncesini içermeyen, doğruluğu ya da yanlışlığı kişiden kişiye
değişiklik göstermeyen cümlelerdir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi öznel anlatımlı cümle değildir?
A) Muğla’nın sahillerine vardığınızda büyüleyici bir tabiat manzarası sizi karşılar.
B) Okulumuzun son sınıf öğrencileri için ilginç bir mezuniyet partisi düzenledik.
C) Türkiye’nin en uzun asma köprüsü bu yıl hizmete girdi.
D) Bu kanyon, insanı korkutan uçurumlarıyla dikkatleri üzerine çeken bir yer.
12.
.................. de .................. da su altındaki bir eşya gibidir, net görülmez, bulanıktır. Birincisi yaşanıp bittiği için,
ikincisi gerçeğe yaklaşmadığı için. Zaten insan bu iki kelime arasında gidip gelir. Ya sürekli kafasında düşler kurup
ulaşmaya çalışır ya da geçmişte yaşadığı güzel anılara dalıp gider.
Metindeki noktalı yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
A) Dün - yarın B) Hayal - hatıra C) Ölüm - hayat D) Güzellik - sanat
172
TEST - 11
14. I. İnsan göre göre, hayvan süre süre.
II. İnsanoğlu çiğ süt emmiştir.
III. İnsan yedisinde neyse yetmişinde de odur.
IV. İnsan beşer, kuldur şaşar.
Numaralanmış atasözlerinden hangisi \"Hiç kimse hatasız değildir.\" anlamındadır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
15. Çağır Karac'oğlan çağır
Taş düştüğü yerde ağır
Gönül sevdiğinden soğur
Görülmeyi görülmeyi
(Karacaoğlan)
Karacaoğlan'ın söylediği bu dörtlüğün ikinci dizesiyle vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsan, içinde bulunduğu zaman dilimini çok iyi kullanmalıdır.
B) Kişinin sözünü geçerli kılan kendisinde bulunan yetkilerdir.
C) İnsanlar, her durumda birlik olursa dirlik ve düzen bozulmaz.
D) Bir kişinin değerini en iyi yakın çevresi bilir.
16. Aşağıdakilerin hangisinde anlamca birbirine ters düşen atasözleri vardır?
A) Horoz ölür, gözü çöplükte kalır.
İnsan kıymetini insan bilir.
B) İyilik eden, iyilik bulur.
Besle kargayı, oysun gözünü.
C) Ateş düştüğü yeri yakar.
Bedava sirke baldan tatlıdır.
D) Et tırnaktan ayrılmaz.
Akıl akıldan üstündür.
CÜMLEDE ANLAM
17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde duygusal bir anlatım söz konusu değildir?
A) Okyanuslardan koşup gelen öfkeli dalgalar, iki gündür kıyıdaki kayalıkları acımasızca dövüyordu.
B) Uzaklarda bir geminin önce siyah dumanları sonra güvertesi göründü.
C) Derin bir uykuya dalmış, kumsal sırtını dağlara vermiş, huzur içinde uyuyordu.
D) Yaz ortası olmasına rağmen upuzun sahil şeridinde kimselerin olmaması çok şaşırtıcıydı doğrusu.
18.
1. kabilede 2. en yaşlı 3. herkes 4. olana 5. itaat 6. zorundaydı 7. etmek
Yukarıdaki sözcüklerle kurallı ve anlamlı bir cümle oluşturulduğunda sıralama aşağıdakilerden hangisi olur?
A) 1 - 3 - 5 - 7 - 6 - 4 - 2 B) 3 - 5 - 7 - 6 - 2 - 4 - 1
C) 1 - 3 - 2 - 4 - 5 - 7 - 6 D) 3 - 1 - 2 - 4 - 6 - 7 - 5
173
PARAGRAFTA ANLAM TEST - 12
1.
Bu metinde \"okuyan kişi\" ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Şüpheci ve ümitsiz ruh hâlinden uzaklaştıklarına
B) Zengin sözcük dağarcığına sahip oldukları için muhataplarını etkilediklerine
C) Kültür seviyesini ve düşünce kapasitesini artırdığına
D) Sosyal bir karaktere sahip olduklarına
Kitapseverler okuyacakları kitapların seçimine özen göstermelidir. Bir yıl içerisinde basılan binlerce kitabın
arasında elbette faydalı eserlerin yanı sıra kitap olarak değerlendirilemeyecek yayınlar da vardır. Tüm bu
kitapların arasında okunacak doğru kitapları seçmek ise ancak kişileri doğru
yönlendirmek ile mümkündür. Öncelikle okunacak eserlerin okuyacak
kişiye heyecan vermesi ve kişinin kitabı zevk alarak okuması önemlidir.
Çünkü aksi özelliklere sahip kitaplar, kişileri şüpheci ve ümitsiz bir ruh hâline
sürükler. Bu yüzden karanlık ve iç karartıcı konuların anlatıldığı kitaplardan
kaçınmak gerekir.
Okuyarak olayların ve gelişmelerin iç yüzünü öğrenen bir kişi, öncelikle
kendine olan güvenini artırır. Bu ise aynı zamanda düşünce ufkunu geliştirip,
geniş bir görüş açısı sağlayarak olayları inceleme yeteneği kazandırır.
Ayrıca okuyan kişiler çok okumanın beraberinde getirdiği zengin kelime
dağarcığına sahip oldukları için yerinde ve etkileyici konuşarak hitap ettikleri kişilerde etki de uyandırırlar. Bu
etki ise insanlarla ilişkileri güçlendirmekte, kişiye daha sosyal bir karakter kazandırmaktadır. Dahası, geniş
kelime dağarcığı, insanın daha fazla kavramla düşünebilmesini de sağlar. Yani düşünce kapasitesini ve kültür
düzeyini artırır.
2.
İnsanın kendini yenilemesi, değişimi yakalaması, ruhunun
özünü, yaratıcılığını açığa çıkarması hiç de kolay değildir.
Özellikle günümüzde kişisel tüketim, teknoloji çılgınlığı ve para
hırsı nedeniyle ruhumuzu olumlu şeylerle beslemek neredeyse
imkânsız. Bunların bilincine varmamız, kendimizi geliştirirken
yardım beklemek yerine özümüze dönmemiz gerekiyor.
Yukarıdaki paragrafta aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Para hırsının kişisel gelişimi engellediğine
B) İnsanın kendini geliştirmesinin sanıldığından da zor olduğuna
C) Farkındalık yaratmanın gelişimin önemli bir aşaması olarak görüldüğüne
D) Gelişen teknolojinin ruhumuzun beslenmesini zorlaştırdığına
174
TEST - 12 PARAGRAFTA ANLAM
4. Anadolu şehirlerinden birine ne zaman gitseniz meçhul bir şairle karşılaşırsınız. Kendisinde doğuştan bir şiir madeni
ve hâkim olunamayan çoşkulu bir yazma arzusu bulunduğunu anlatan bu meçhul şairlerin en büyük derdi, eserini
tanıtacak bir imkâna ulaşamamaktır. Kitaplarını bir şekilde bastırmışlardır ama nedense tanınmak, bilinmek ve geniş
kitlelere ulaşmak problemlerini aşamamışlardır.
Metne göre, meçhul şairlerin en büyük derdi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şiir yeteneklerini bir kitapta toplayamamak
B) Kitaplarını yayınevlerinin basmaması
C) Yazma arzularının sürekli engellenmesi
D) Kendilerini geniş kitlelere ulaştıramamak
5. Gaziantep ili, Nizip ilçesinin 10 kilometre doğusundaki Belkıs köyünde, Fırat Irmağı kıyısında, Zeugma adlı antik bir kent
bulunmaktadır. Tarih öncesi çağlardan beri yaşayan bu yerleşim yerinin önemi, Fırat Irmağı'nın en kolay geçit verdiği
iki noktadan birisinde olmasıdır. Zaten \"Zeugma\" adı da \"geçit yeri\" anlamına gelmektedir. Günümüzde, üzerinde fıstık
ağacı yetişmiş bulunan, üç dört metre kalınlığında bir toprak tabakasıyla örtülüdür.
Metinde \"Zeugma\"yla ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Ne anlama geldiğine
B) İnsanlarca tahrip edildiğine
C) Günümüzdeki durumuna
D) Nerede bulunduğuna
Robot sözcüğünü ilk olarak 1920’li yılların başında Çek oyun
yazarı Karel Capek (Çapek), dünyayı ele geçiren robotları
anlattığı bir eserinde kullanmış. Capek “robot” sözcüğünü
“zorunlu iş” anlamına gelen Çekçe “robota” sözcüğünden
türetmiş. Robotlar belirli işleri yapmak üzere geliştirilen makinelerdir. Kendi kendilerine yani otomatik olarak hareket edebilir ya da uzaktan kumandayla yönetilebilirler.
Robotlar genellikle aynı biçimde tekrarlanan işlerde kullanılır.
Robotlar bu işleri hem insanlardan daha hızlı hem de hatasız yapar. Örneğin otomobil üretiminde parçaları birleştirme
işinde robotlar kullanılır. İnsanlar için tehlikeli ortamlarda, örneğin okyanusların derinliklerinde yapılan araştırmalarda robotlar kullanılır. Ayrıca uzay araştırmalarında da robotlardan yararlanılır.
Robotları konu alan bilim dalına robotik adı verilir. Bu alandaki çalışmalar mekatronik mühendisliği,makine mühendisliği, bilgisayar mühendisliği, elektronik mühendisliği gibi çeşitli mühendislik dallarından uzmanların işbirliğiyle
yürütülür.
3. Bu metinden robotlar ile ilgili,
I. İnsanlar gibi düşünebilir ve hareket edebilir.
II. Uzaktan kumandayla yönlendirilebilir.
III. İnsanlara göre hem süratli hem de kusursuz iş yapar.
IV. Bu kelime ilk defa Çek oyun yazarının eserinde kullanılmıştır.
yargılarından hangisi çıkarılamaz?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
175
PARAGRAFTA ANLAM TEST - 12
8. İnsan, yaşamda parasızlığa dayanabilir. Bir süre açlığa, susuzluğa katlanabilir. Dünyada tek şeye katlanamaz: Sevgisizlik. İnsan sevgisiz kaldığı an, insanı insan yapan tüm meziyetleri elinden uçar. Geriye çılgın bir sel gibi çevresini yok
eden bir insan kalır.
Bu paragrafın ana düşüncesi hangisidir?
A) Paranın satın alamayacağı şeyler de vardır.
B) İnsan, pek çok zorluğa katlanabilir.
C) Sevgi, insanları birbirine bağlar.
D) Katlanılamayacak tek şey sevgisizliktir.
7. Bütün yengeçler yan yan yürür. Yengecin biri bunu bilmezmiş gibi her zaman kızına \"Kızım, düz yürüsene; yan yan
gidip taşlara sürtünmesene!\" dermiş. Bir gün kızı dayanamamış, \"Anne, sen düz yürü de göreyim. Göreyim de senden
öğreneyim.\" demiş.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın ana fikrini destekler?
A) Armut dibine düşer.
B) Ağaç yaş iken eğilir.
C) Bakarsan bağ, bakmazsan dağ olur.
D) Ne ekersen onu biçersin.
6.
“Sigaraya hayır!” kampanyası başladı. Başlatanları tebrik ederim ama bu kampanyanın tutacağını hiç sanmıyorum. “Her
şeye karşı çıkarsın zaten!” demeyin. Durun açıklayayım, “Sigara içmeyin.” diyenler, kendileri sigara içiyorlar. Öğretmen,
öğrenciye “Sakın ha!” diyor, kendisi içiyor. Evde baba içiyor, çocuğuna “İçme!” diyor. Yapılmadan yaptırılan bir uygulamanın başarıya ulaştığını nerede gördünüz? Her konuda böyle değil midir?
Bu metnin ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bazı kampanyalar topluma yarar sağlamaz, zarar verir.
B) Sigaranın sağlığa zararı saymakla bitmez.
C) Herkesçe tanınan kişilerin topluma yol göstermesi gerekir.
D) Örnek davranış sergilemeyen kişilerin nasihatte bulunmasının hiçbir anlamı yoktur.
Kadmiyum
(pil metali)
Bütan
(tüp gaz)
Asetik asit
(sirke)
Arsenik
(fare zehri)
Karbon Monoksit
(egzoz gazı)
Amonyak
(tuvalet temizleyicisi)
Nikotin
(böcek öldürücü)
Toluen
(Endüstriyel
çözücü)
Heksamin
(mangal
tutucu)
Stearik asit
(mum)
Metanol
(füze yakıtı)
Metan
(Çöp-kanalizasyon
gazı)
Sigaranın içinde 7000 kimyasal maddenin
oluşturduğu 600 bileşen vardır.
Şekil: Sigaraya Hayır Kampanyası
176
TEST - 12
12. İnsan ilişkilerinde temel problemlerden birincisi çözümleme yeteneği kazanabilmektir. Çözümleme yeteneği iki türlü
kazanılır: Birincisi psikolojik yapıtları, psikolojik analiz yapan öykü, roman gibi eserleri okumuş, bu yolla gerekli birikimi kazanmış olmak; ikincisi uzun tecrübeler sonucu insan sarrafı olmak. Ancak ikinci yol birincisine göre çok ağır bir
diyettir. Yıllar alan, yitirilenlerin bir daha kolay kolay elde edilemeyeceği bir yoldur.
Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsan ilişkilerinde yer alan problemlerin özellikleri B) Çözümleme yeteneği kazanabilmek
C) Gerekli olan bilgi birikimine sahip olmak D) Kaybedilen şeylerin değerini sonradan anlamak
10. Çarşıya, pazara çıktığımda gördüklerim beni adamakıllı şaşırtıyor. İnsanların kıtlığa uğramış gibi alışveriş edişine, arabalar dolusu yiyecek maddesi yüklenip götürüşüne bir anlam veremiyorum. Bir gün yolunuz bir alışveriş merkezine
düşerse bu söylediklerimi düşünün. Ben, bu merkezlerin nasıl yerler olduğunu anlamaya çalışırken başıma ağrılar
giriyor. Hayatın bu kadar karmaşık, bu kadar pahalı ve lüks oluşu beni korkutuyor. İnsanlar durmadan alıyor, yiyor,
tüketiyor. Bu doymamazlık, bu açlık neden?
Bu paragrafta neden bahsedilmiştir?
A) Şehrin kalabalığından B) Alışverişin gerekliliğinden
C) Tüketim çılgınlığından D) Hayatın zorluğundan
11. Bir ödeve \"O gün bahçedeydik.\" diye başlayan öğrencilere sorun bakalım hiç bahçe görmüşler mi? Görmüşlerdir
elbette. Fakat bu bahçe nasıldır? Etrafı ne ile çevrilmiştir? İçinde hangi ağaçlar, ne gibi çiçekler vardır? Bahçeyi hangi
mevsimde görmüşlerdir? Bu sorulara belli belirsiz cevaplar vereceklerdir. Çünkü alıcı gözüyle bakmamışlardır. Bu yüzden de hatırlarında kalan basmakalıp bir bahçedir.
Bu metinde aşağıdakilerden hangisi anlatılmıştır?
A) Çocukların gerçek bahçenin farkında olmadığı
B) Şehirlerdeki bahçelerin gün geçtikçe azaldığı
C) Çocukların yeşili sevmediği
D) Bahçelerin eski önemini kaybettiği
9.
Kendine güveni olmayan ya da çok az olan
çocuklar, dünyayı korkulacak bir yer olarak
görürler, kaygılıdırlar. Bunlar, yapacakları
işte başarıya ulaşacaklarına inanmazlar.
Her türlü girişimlerinin başarısızlıkla sonuçlanacağını düşünürler. Böyle çocuklar için
başarısızlıktan ve utançtan uzak durmanın
en iyi yolu, hiçbir girişimde bulunmamaktır.
Böylelikle başarıdan çok uzak kalacaklardır.
Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yapılan yanlışları gözden geçirme B) Çocuklarda öz güven eksikliği
C) Dikkatli davranma D) Ön yargının zararları
PARAGRAFTA ANLAM
177
PARAGRAFTA ANLAM TEST - 13
2. Acaba dinozorlar›n aile ba¤lar› güçlü müydü? 1920’lerde Mo¤olistan yak›nlar›nda çal›şan paleontologlar, dinozorlara ait fosilleşmiş yuvalar bulmuşlard›. Daha sonralar›, araşt›rmac›lar yan yana bulunan kemik fosillerini inceleyerek
yiyeceklerini paylaşan yetişkin ve yavru dinozorlar› dişlerindeki izlerden saptam›şlar. ‹skoçya yak›nlarında orta Jura
devrinden kalma ayak izlerine rastlayan bilim adamlar›, vahşi olduklar› düşünülen dinozorlarda da yavru bak›m›n›n
gelişmiş oldu¤unu düşünüyorlar. Dinozorlar›n pençe biçimindeki ayak izlerini inceleyen araşt›rmac›lar, bu hayvanlar›n
vahşi olmalar›na karş›n t›pk› ördek yavrular› gibi annelerinin peşinden ayr›lmad›klar›n› görmüşler. ‹zler, daha çok su
içmek için su kenar›na giden ya da av peşinden koşan bir aileye ait gibi görünüyormuş.
Bu parçaya getirilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dinozorların Yaşam Alanları B) Dinozorların Aile Bağları
C) Dinozorların Yaşam Biçimleri D) Dinozorların Gelişimleri
1. Aşağıdakilerden hangisi bu metin için en uygun başlıktır?
A) Zaman ve İnsan B) Çocuklara Altın Öğütler
C) Yaşamın Çilesi D) Geleceğin Mimarları
Zamanın kıymetini insanoğlu ne yazık ki genç
yaşlardayken bilemiyor. Gençlere bakıyorum, kendilerinin bir şey öğrenmelerine yarayacak en kıymetli
zamanlarını boşu boşuna, bir mirasyedinin para
harcaması gibi harcıyorlar. Harcanan para yeniden
kazanılabilir ama boşuna harcanmış zamanı tekrar geri
alıp eski yerine koyamazsınız. O, boyuna akar gider.
Siz uyursunuz, zaman uyumaz; akışına devam eder.
Durmaksızın boyuna giderken sizin ömürünüzü de
beraberinde götürür. Aslında sizin ömürünüzdür giden,
farkına varamazsınız.
Her geçen dakikayla neler kaybettiğinizi hiçbir zaman
bilemezsiniz. Ancak seneler geçtikten sonra arkanıza
baktığınızda o gençlik günlerinizin ta ufuklara kadar uzanıp gittiğini derin kederler içinde görür, kaybettiğinizin
büyüklüğünü seyrederken acılar içinde yüreğinizin sızladığını hissedersiniz.
3.
Bu şiirde aşağıdaki duygulardan hangisi yoktur?
A) Özlem B) Sevinç C) Umut D) Mutluluk
Bu bahar bir hoşluğu var gönlümün
Sabahları erken kalkıyorum
Uykusunu almış, genç, dinlenmiş, zinde
Neşeyle çalışıyorum bütün gün
Yarınlara güvenle bakıyorum
Gözüm gönlüm çocuk bahçelerinde
Bu bahar bir hoşluğu var gönlümün
(Cahit Sıtkı TARANCI)
178
TEST - 13
Dilimiz, konuşma dilimizden çok yazı dilimiz, yıllardan beri, yüzyılı aşkın bir zamandan beri durmadan değişiyor. Değişmesini bir dileyen oldu diye değil, değişmesi gerektiği için, değiştirmek zorunda
olduğumuzdan, içimizden geldiği için değişiyor. Elimizdeki dille, dünden kalan dille, istediğimizi söyleyemediğimiz, istediğimiz gibi söyleyemediğimiz için değişiyor.
Nurullah ATAÇ
Bu metinde aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı vardır?
A) Dilimizdeki değişim ne zaman başladı?
B) Dilimizdeki değişim, dilimizi kötü etkiler mi?
C) Yazı dili neden konuşma dilinden daha çok değişiyor?
D) Dilimizde değişimin olmadığı zamanlar da var mı?
4.
5. AKILLI GÖZLÜKLER
Akıllı gözlükler son yıllarda gelişmekte olan giyilebilir teknolojik araçlardan biridir. Akıllı gözlüklerle; fotoğraf ve video çekebilir, yönümüzü bulabilir, adım sayımızı ve nabız değerimizi öğrenebilir, gelen aramalara yanıt
verebiliriz. Akıllı gözlük, bilgisayar, tablet ve akıllı telefondan aldığı bilgileri
ekranına getirir.
AKILLI SAATLER
Akıllı saatler bilgisayar sistemi ile uyumlu olan, kola takılan araçlardır. Günlük yaşamda sağladıkları kolaylıklar nedeniyle tercih edilir. Akıllı saatlerle aramalara yanıt verilebilir, kısa mesajlara
bakılabilir ve e-posta hesapları kontrol edilebilir. Bunların yanı sıra fotoğraf ve video çekilebilir,
müzik dinlenebilir, adım sayılabilir.
Bu metinlere göre akıllı gözlüklerin ve akıllı saatlerin özelliği aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?
Akıllı Gözlükler Akıllı Saatler
A) E posta hesapları kontrol edilebilir. Nabız değeri hesaplanabilir.
B) Müzik dinlenebilir. Gelen aramalara yanıt verebilir.
C) Kola takılabilir. Adım sayısını hesaplayabilir.
D) Yön bulunabilir. Fotoğraf ve video çekilebilir.
6.
Artvin Karagöl'de, kıyıda sürekli bağırarak gezen bir tavuk ve hemen suyun kenarında ilk yüzme egzersizlerini
yapan 25 ördek yavrusu, görenleri şaşkınlığa düşürüyor. Göl kenarında bulunan tesisin yetkilileri, tavuğu bir süre
önce ördek yumurtalarının üstüne kuluçkaya yatırdıklarını belirterek \"Tavuk şimdi onları kendi yavrusu bildiği
için annelik yapıyor\" diyor. Henüz 10 günlük olan yavruları sudan çıkartmak için bağıran, bunu başaramayınca
durumu kabullenen \"anne\" tavuk, yavru ördekler ne tarafa doğru yüzerse o tarafa doğru yöneliyor.
Bu parçada aşağıdaki ögelerden hangisi yoktur?
A) Yer B) Karakter C) Olay D) Zaman
PARAGRAFTA ANLAM
179
PARAGRAFTA ANLAM TEST - 13
8. Ders çalışmanın belli kuralları vardır. Söz gelimi zor dersleri en rahat anlayabileceğiniz saatlere yerleştirebilirsiniz.
Araştırmalar, en verimli çalışma saatlerinin sabahın erken saatleri, öğleden sonra 14.00 ile 16.00 arası olduğunu ayrıca, yatmadan önce yapılan tekrarların yararlı olduğunu ortaya koymuştur. Tekrar için ayırdığınız saatler, genellikle
dersin sınıfta öğrenildiği zamana yakın saatler olmalıdır. Çünkü dersin sınıfta işlendiği gün tekrar edilmesi unutma
olasılığını azaltır, ˜ ˜ ˜ ˜ .
Bu metin anlam akışına göre aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanmalıdır?
A) öğrenmeyi zorlaştırır B) konuyu diğer konularla karıştırmanıza neden olur
C) öğrenmeyi pekiştirir D) konuya hâkim olmanızı engeller
7.
Yukarıdaki cümlelerle anlamlı bir metin oluşturulmak istense doğru sıralama aşağıdakilerden hangisi olur?
A) II - I - IV - III B) IV - I - II - III C) IV - II - III - I D) IV - I - III – II
I. Günlerce uğraşmış ancak papağana tek kelime öğretmeyi başaramamış. Bir gün iyice sinirlenmiş ve
papağanın bir tüyünü kopararak, “Amca de bakayım!” diye bağırmış.
II. Sabaha karşı kümesten gürültüler gelmeye başlamış. Kümese giden adam birde ne görsün! Papağan
bir tavuğun üzerine çıkmış, tavuğun tüylerini tek tek yolarak her seferinde “Amca de bakayım, amca de
bakayım!” diye bağırıyormuş.
III. Papağandan yine ses çıkmayınca her seferinde “Amca de!” diyerek hayvanın tüylerini tek tek yolmuş.
Adam, tüylerini tamamen yolduğu papağanı tavuk kümesine atmış.
IV. Adamın biri güzel bir papağan satın alarak eve getirmiş ve başlamış ona konuşmayı öğretmeye. Özellikle papağanın “amca” demesini istiyormuş.
9.
I. Masallar çocuklar için vazgeçilmez bir okuldur. Masalla büyümüş bir çocuğun gönül ülkesi, düşleyemeyeceğiniz kadar sınırsızdır.
II. Çünkü orada iyiler hep kazanmıştır. Bu talihli çocukların dünyaya iyimser bakacaklarını ve yüreklerindeki
saflığı ömür boyu sürdüreceklerini düşünüyorum.
III.O ülkede cömert padişahlar, zengin saraylar, mutlu insanlar vardır. O ülkede şiddet, cinayet, yalan, yoksulluk yoktur.
Numaralanmış parçalar, aşağıdakilerin hangisinde \"giriş, gelişme, sonuç\" şeklinde sıralanmıştır?
A) I - II - III B) III - II - I C) I - III - II D) II - III - I
10. Çetin ve ben sınıfın en çalışkan, en güçlü, en sevilen iki öğrencisiydik. İkimiz iyi arkadaştık ama aynı zamanda aramızda adı konulmamış bir yarış vardı. Ders notlarında, sporda, beden eğitiminde ve her dönem başı sınıf başkanlığı
seçiminde... Çetin’in çok ciddiye aldığı, benimse biraz gönülsüzce katıldığım amansız bir yarış... Bu konularda açık
rekabetin yanı sıra çok sevdiğimiz öğretmenimizin en sevdiği öğrencisi olabilmek için de gizli gizli yarışırdık. - - - - .
Bu metnin aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanması en uygundur?
A) Öğretmenimiz, Çetin’le aramızdaki bu yarışın farkındaydı ama hiç renk vermez, hiçbir zaman taraf tutmazdı.
B) Öğretmenimiz sınıf başkanını gizli oy, açık sayım usülüyle biz öğrencilere seçtirirdi.
C) Sınavlardan benim yüz, onun ise doksan beş alması bile Çetin için ufak çaplı bir yıkımdı.
D) Yazılı sınavı sonuçları açıklanacağı zaman Çetin çok heyecanlanırdı.
180
TEST - 13
11. Anne şiirleri neden hep acıklıdır? Bir yığın şiir okudum; gördüm ki edebiyatımızdaki \"anne\" şiirlerinin hemen çoğu ağıt,
ölüm ve ayrılık günlerinin hatırasıyla yazılmış. Savaş yıllarında ve Cumhuriyet'in ilk döneminde \"vatan\" ile özdeşleştirilmiş \"anne\". Bazen de hayatın yükü dayanılmaz oluyor, annesini düşünüyor şair ve ona içini döküyor; bazen korkularda
sığınılacak liman oluyor.
Aşağıdaki dizelerden hangisi bu parçada anlatılan anne şiirlerine örnek olamaz?
A) Anavatan diyorlar adına toprağımın
Sen vatanlaştırırsın bastığın yeri anne
B) Anne, kucağında mutluyum hep
Beni hayata sen bağlarsın tek
C) Teselli etmiyor beni ne gül ne bahar
Şu öksüzlük acısı derin, çok derin anne
D) Merhaba anne, yine ben geldim
Merak etme okuldan çıktım da geldim
12. – Mustafa Kemal Atatürk, vatanı ve milleti için canını feda etmekten kaçınmadı.
– Evet, daha Çanakkale Savaşları sırasında Anafartalar'da en ön safta savaşmıştı.
– Sakarya Savaşı sırasında ise atından düşmüş, kaburga kemiklerini kırmış, buna rağmen cepheden ayrılmamıştı.
– .................................................. .
Bu diyalogdaki bütünlük dikkate alındığında, boş bırakılan yere gelebilecek en uygun cümle, aşağıdakilerden
hangisidir?
A) “Yurtta sulh, cihanda sulh” ilkesini işte böyle mücadelelerden sonra benimsemişti.
B) Bütün kötü koşullara rağmen, Türk milleti için en iyisini hayal etmişti.
C) Savaşlar değildi onun rüyalarını kaçıran; o, milletine çok güveniyordu.
D) Atatürk’ün Türk eğitimi için yaptıklarını burada saymakla bitiremeyiz.
14. I. Ülkemiz, sulak alanlar açısından oldukça zengindir.
II. Hem de bu sulak alanlar, çok değişik özelliklere sahiptir.
III.Küçük ve büyük akarsular, farklı büyüklükte göller, ülkemizin üç yanını çeviren denizler vardır.
IV.Küresel ısınma sonucunda sularımız, göllerimiz, denizlerimiz her geçen gün azalmaktadır
V. Ülkemizin sahip olduğu bu zenginliğin değerini bilip onları gelecek nesillere en önemli miras olarak bırakmalıyız.
Numaralanmış cümlelerden hangisi çıkarıldığında, anlam bütünlüğü sağlanmış bir paragraf elde edilir?
A) II. B) III. C) IV. D) V.
PARAGRAFTA ANLAM
13.
Numaralanmış yerlerden hangisine, \"Bu kazanımla çocuk, okulda bu alışkanlığını geliştirir.\" cümlesi getirilirse parçanın anlam bütünlüğü sağlanmış olur?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
(I) Okuma alışkanlığı her şeyden önce ailede kazanılır. (II) Zaman geçtikçe kendi ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda okuma eyleminde bulunur. (III) Bu yüzden okumak, sadece okulda olmamalı. (IV) Hayat boyu devam eden
bir eyleme dönüşmelidir.
181
CÜMLENİN ÖGELERİ TEST - 14
1. Yüklem; bir cümledeki yargıyı, oluşu, hareketi veya olguyu bildiren sözcük veya sözcük grubudur. Özne ise yüklemde
belirtilen yargıyı, işi yapan ya da üzerine alan ögedir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili kısım cümlenin yüklemi veya öznesi değildir?
A) Parktaki çocuklar köpeği görünce çığlık attı.
B) Ablam da benim gibi alışveriş yapmaya bayılır.
C) Okuduğu kitabı ona sınıf öğretmeni hediye etmişti.
D) Aklından bir türlü gitmiyor onun yalvarmaları.
3. Cemal Öğretmen, öğrencilerinden cümle ögeleri konusuyla ilgili örnek cümleler kullanmalarını istemiştir. Cemal Öğretmen'in öğrencilerinden cümle içerisinde kullanmalarını istediği ögeler şunlardır:
Buna göre öğretmenin istediği ögeler dikkate alındığında hangi öğrencinin doğru cümle kurduğu söylenemez?
A) Giray B) Sonay C) Ezgi D) Nazlı
• Giray'dan içinde yer tamlayıcısı olan cümle kurmasını istemiştir.
• Sonay'dan içinde belirtisiz nesne olan cümle kurmasını istemiştir.
• Ezgi'den içinde zarf tamlayıcısı olan cümle kurmasını istemiştir.
• Nazlı'dan içinde belirtili nesne olan cümle kurmasını istemiştir.
Dün, sınıfımıza gelen konuşmacı konuyu güzel anlattı.
Mehmet, koşarak Marangoz
Niyazi amcanın dükkânına gitti.
Giray Sonay
Ezgi
Parasını alın teriyle kazanarak
geçinen insanları severim.
Sınavda dereceye giren öğrencilere ödül verilecekmiş.
Nazlı
2. Yüklem; cümlede özne tarafından gerçekleştirilen eylemi, oluşu, hareketi, bir olguyu ya da yargıyı bildiren sözcük veya
sözcük grubudur. Özne ise yüklemin bildirdiği işi yapan, yüklemin bildirdiği durumu üzerine alan ögedir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki altı çizili bölümlerden hangisi cümlenin öznesi veya yüklemi değildir?
A) Usta yönetmen, filmin son sahnesinde rol alan figüranlardan birini yanına çağırdı.
B) Tekir Yaylası'nda yapılan şenliklere Erkan Oğur da katıldı.
C) Saat dokuzu göstermesine rağmen Antalya feribotu limana gelmemişti henüz.
D) Avukat Erol Bey, müvekkilini savunmak için mahkemeye her türlü delili sunuyordu.
182
TEST - 14 CÜMLENİN ÖGELERİ
Yaptığımız iş, ister büyük ister küçük ister önemli isterse önemsiz olsun; hepimiz sarf ettiğimiz çabanın görülmesini, fark edilmesini isteriz. Çoğu durumda insan, yaptığı işi kendisi değerlendiremez. Ne kadar başarılı olduğunu bilemez, başkalarının görüşüne muhtaçtır. Geri bildirimde bulunmak; işi yapan insanı dikkate almak,
onun emeğine saygı duymak, ona değer vermek demektir. Geri bildirimde bulunmak insan ilişkilerinin tutkalıdır. Geri bildirim, sadece insanın yaptığı işi daha iyi öğrenmesini sağlamaz, aynı zamanda kendini tanımasına
da yardım eder; kendisinden daha emin olmasının, insanlarla daha sağlam bağlar kurmasının yolunu açar.
Doğru geri bildirim insanın olgunlaşmasına katkıda bulunur.
4.
Bu metindeki altı çizili cümlenin ögelerinin doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Özne / Yer tamlayıcısı / Yüklem
B) Özne / Yer tamlayıcısı / Yer tamlayıcısı / Yüklem
C) Nesne / Özne / Zarf tamlayıcısı / Yüklem
D) Nesne / Özne / Yer tamlayıcısı / Yüklem
6. I. Yazar, Frankfurt şehrinde Avrupa'nın diğer şehirlerinde gördüğü hayvanları anlatırken yer yer kişileştirmelerden ve
benzetmelerden yararlanmış. (Yer Tamlayıcısı)
II. Fidanları dikmek için ormana gittiğimizde geçen yıl diktiğimiz fidanlardan birkaçının kurumuş olduğunu görünce
içimiz burkuldu. (Özne)
III. Yazar, bu eserinde de sadece gördüklerini anlatmamış, gördüklerine ilişkin kişisel yorumlarını da dile getirmiş. (Belirtili Nesne)
IV.Ahmet Hamdi Tanpınar'ın da dediği gibi sanat eserindeki derinliği kavramak her zaman mümkün olmaz. (Zarf Tamlayıcısı)
Numaralanmış cümlelerin hangisinde vurgulu öge yay ayraç içinde yanlış ifade edilmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
5.
I. Başarısı düşünce gözden düştü.
II. Çok kurcalayınca telefonu arızalanmış.
III. Adam, parlak sözler söyleyerek göz boyuyor.
IV. Kompozisyon yazarken yazım kurallarına dikkat edin.
Numaralanmış cümlelerden hangisinin yüklemi tek sözcükten oluşmuştur?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
183
TEST - 14
8.
I. O zaman bambaşka yağmurlar vardı.
II. Kötü bir düş, çocuğu gece uyandırmış.
III. Kuzguncuk semtini çok seviyormuş.
IV. Gönlünce güzel vakitler geçirdi tatilde.
Yukarıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi eylem değildir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
7.
Verilen tabloda bir grup öğrencinin kurdukları cümle içerisinde açıkça bulunan ögeler işaretlenmiştir.
Bu tablodaki bilgilere göre öğrencilerin kullandıkları cümleler aşağıdakilerden hangisidir?
Ziya Kerim Esma Nilay
A) I. III. II. IV.
B) III. II. IV. I.
C) I. IV. III. II.
D) III. IV. II. I.
I. Bahçedeki erik ağacının çiçeklenen dalları ağacı bir geline döndürmüştü.
II. Kitaplardaki şiirlerimden başka hiçbir şey bırakmayı düşünmüyorum arkamda.
III. Akıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçer.
IV. Zamanlarını en kötü şekilde kullananlar, en çok zamanın kısalığından şikayet eder.
Özne Nesne Yer Tamlayıcısı Zarf Tamlayıcısı
Ziya ✔ ✔ ✔
Kerim ✔ ✔
Esma ✔ ✔ ✔
Nilay ✔ ✔ ✔
9. Cümledeki işi, hareketi, yargıyı bildiren çekimli unsura yüklem denir. Yüklem bir sözcükten oluşabileceği gibi bir sözcük
grubundan da oluşabilir.
Bu bilgilere göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklemin altı yanlış çizilmiştir?
A) Biz geçmişten beri bu köyün en varlıklı ve saygın ailesiyiz.
B) Öyle sıkıcı bir hayatı vardı ki bu hayata bir türlü alışamadı.
C) İnsanlarla iyi ilişkiler kurmak, onlarla sohbet etmek için yıllardır çok çaba harcıyorum.
D) Emekli olduktan sonra bütün kitaplarımı okulumun kütüphanesine armağan ettim.
CÜMLENİN ÖGELERİ
184
TEST - 14
10.
I. Kitaplar, bizim besleneceğimiz en önemli kaynaktır.
II. Bilim insanları, en iyi kılavuzun kitaplar olduğunu söyler.
III. Bilginin en önemli uğrak yeri kitaplardır.
IV. Kendini önemsemek ancak kitap okumakla mümkündür.
“Kitap” sözcüğü numaralanmış cümlelerin hangisinde özne görevinde kullanılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
12. I. Yemekhaneden çıktıktan sonra profesörün odasına gittik.
II. Gizli anlaşmalardan biri gazetelerde çarşamba günü yayımlandı.
III. Tarladaki işçiler kollarındaki sepetlere topladıkları çilekleri koyuyorlardı.
IV. Doktor, reçeteye yazdığı ilaçlardan ikisini iptal etmiş.
Bu cümlelerin hangilerinde belirtili nesne kullanılmıştır?
A) I ve II. B) I ve IV. C) II ve III. D) III ve IV.
11. Cebeci köprüsünün üstü
I
Karınca yuvasına benziyor
II
Hamallar, körler, topallar
III
Oturmuş nasibini bekliyor
(Cahit Külebi)
Yukarıdaki dizelerde numaralanmış bölümler cümlede hangi görevde kullanılmıştır?
I II III
A) Belirtisiz nesne Zarf tamlayıcısı Özne
B) Belirtili nesne Yer tamlayıcısı Yüklem
C) Özne Yer tamlayıcısı Özne
D) Özne Belirtili nesne Özne
CÜMLENİN ÖGELERİ
185
2. I. TDK \"Büyük Türkçe Sözlük\"ü bu sene yayımladı.
II. Han Duvarları Şiirini okudunuz mu?
III. Köpeğimiz Karabaş, sevimli sevimli bakıyor.
IV. Marmara bölgesi bu hafta yağışlı olacakmış.
Numaralanmış cümlelerin hangilerinde, büyük harflerin kullanımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) I ve II. B) II ve III. C) III ve IV. D) II ve IV.
1.
I
II
III
IV
Bu yazışmada numaralanmış bölümlerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
YAZIM KURALLARI TEST - 15
186
3.
Aşağıdakilerden hangisinde bu kurallardan herhangi birine uyulmaması sebebiyle yazım yanlışı yapılmıştır?
A) Ovit Yaylası Şenlikleri 18 Ağustos'ta başlayacakmış.
B) Mehmet Bey İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyat Bölümü'nü bitirmiş.
C) İstanbul'un Avrupa Yakası trafik bakımından daha yoğundur.
D) Son yıllarda Siirt fıstığının ünü birçok yerde bilinir oldu.
➤ Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler kesme ile ayrılmaz.
➤ Yer, millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde sadece özel adlar büyük harfle başlar.
➤ Yer adlarında isimden sonra gelen ve deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb. tür bildiren ikinci isimler büyük harfle başlar.
➤ Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar.
4.
Bu görselde verilen bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisinde bağlaç olan \"da/de\"nin yazımıyla ilgili yanlışlık yapılmıştır?
A) Bunca zorluklardan sonra güzel günlerin uzakta olmadığını düşünüyorum.
B) Buraya gelmişken Gaziantep Kalesine de uğramayı ihmal etmeyin.
C) Sait Faikte kalemi güçlü hikâyecilerimizdendir.
D) Melike Türkçe dersinde de oldukça başarılı bir öğrenciydi.
Bağlaç Olan da / de
Bulunma Durumu Eki -da / -de / -ta / -te
Bağlaç olan da / de ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son
ünlüsüne bağlı olarak büyük ünlü uyumuna uyar.
Da / de bağlacını kendisinden önceki
kelimeden kesme ile ayırmak yanlıştır.
Ya sözüyle birlikte kullanılan \"de/da\" ayrı yazılır.
getirildiği kelimeyle bitişik yazılır.
• Kitabın kapağına da dikkat et.
• Ayşe de geldi.
• ya da
• devede (deve - de) kulak • yolda (yol-da) kalmak
• ayakta (ayak-ta) durmak • işte (iş-te) çalışmak vb.
Yurtta sulh, cihanda sulh. (Atatürk)
• Gidip de gelmemek var, gelip
de görmemek var.
Ayrı yazılan da / de hiçbir zaman
ta / te biçiminde yazılmaz.
Kızı da geldi gelini de.
Sen de mi kardeşim?
Konuşur da konuşur.
TEST - 15 YAZIM KURALLARI
187
6. Bir insan ki zamanımızdan üç yüz yıl önce ulaştırma olanaklarının sınırlı olduğu bir çağda, Anadolu’yla birlikte tüm
Ortadoğu’yu, Kırım’ı ve Kafkas Memleketleri'ni, Hazar Kıyıları'na kadar İran’ı, Sudan ve kuzey Habeşistan dâhil Arap
çöllerini, Rumeli’den başlayarak Arnavutluk’u, Romanya, Macaristan’dan Viyana’ya kadar Doğu ve Orta Avrupa’yı
karış karış gezerse, yalnız gezip görmekle yetinmeyerek görüp işittiklerini günü gününe yazarsa bu kişi ancak Evliya
Çelebi olur.
Bu metindeki altı çizili ifadelerden hangisinin yazımı doğrudur?
A) Kafkas Memleketleri'ni B) Hazar Kıyıları'na
C) kuzey Habeşistan D) Orta Avrupa'yı
5. Gök bilim ve coğrafyayla ilgili konuların anlatımında Dünya, Güneş, Ay ve öteki gezegen adları büyük harfle yazılır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uyulmamıştır?
A) Sen, bir ömür boyu dünyamı aydınlattın.
B) Ay, Dünya’nın uydusudur.
C) Ülkemizde evlerin kuzey cephesi güneş almaz.
D) Mart ayında ay tutulması yaşandı.
7. Bağlaç olan \"ki\", sözcükleri veya cümleleri anlamsal olarak birbirine bağlar ve her zaman ayrı yazılır. Ek olan \"-ki\" ise
eklendiği sözcüğü ya sıfat yapar ya da ismin yerini tutarak ilgi zamiri olur ve her zaman bitişik yazılır.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A) Şimdiden sağlığına dikkat et ki ileride sıkıntı çekmeyesin.
B) Küçük çocuk dondurmacıya heyecanla benim ki sadece kakaolu olsun, diye seslendi.
C) Atalarımız boşuna dememişler evdeki hesap çarşıya uymaz diye.
D) Halil'in amcasında bir paçalı güvercin var ki dillere destan.
8. Bağlaç olan \"da, de\" kendinden önceki sözcükten ayrı yazılır ve \"ta, te\" şeklinde değişime uğramaz. Hâl eki olan \"-da
/ -de\" ise kendinden önceki sözcüğe bitişik yazılır ve \"-ta / -te\" şeklinde sertleşmeye uğrayabilir.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır?
A) Derenin kenarında bir süre oturup dinlendik.
B) Soruyu bilsen de artık büyük ödülü kazanamazsın.
C) Karşıdaki köyde diğer köyler gibi çok güzel.
D) Bana telefonda birbirinden ilginç olaylar anlattı.
YAZIM KURALLARI TEST - 15
188
9.
Numaralanmış cümlelerden hangisinde yazım yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
I. Sanat faaliyetlerine de ağırlık verilmelidir.
II. Bana öyle geliyor ki telefon etmeyecek.
III. O piyeste Berna rol almadı.
IV. Eve geldi mi gelmedimi bilmiyorum.
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?
A Sokaktaki evsizlere kışın belediye bakıyor.
B) Haziranın ilk haftası izci kampına gidiyoruz.
C) Yarınki eğlenceye Berkay'da katılacakmış.
D) Selim Bey'le yarın büroda görüşeceksiniz.
10.
Bir de gözlerimi açınca ne göreyim! Bedesten’in içi zindan gibi karanlık. Gece çökmüş, bekçiler beni görmeden kapıları kapayıp odalarına çekilmişler. Kalmış mıyım yapayalnız! Aldı içi mi bir korku. Gecenin saat kaçı bilmiyorum.
Sabah yakın mı acaba? Derken birtakım karışık sesler işitmeye başladım.
Bu metindeki altı çizili kısımlardan hangisinin yazımı yanlıştır?
A) Bir de B) Kalmış mıyım
C) İçi mi D) Yakın mı
12. Sıfat ve zamır yapan \"-ki\" kendinden önceki sözcüğe bitişik yazılır.
Buna göre hangi cümlede bitişik yazılması gereken \"-ki\" ayrı yazılmıştır?
A) Yemek o kadar tuzluydu ki bir tabak bile yiyemedim.
B) Onda da senin ki gibi bir kalem var.
C) Ödevlerini günü gününe yap ki başarılı olasın.
D) Duydum ki bu yarışta iddialıymışsın.
13. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A) Kitabım kayboldu hâlbuki onu yeni almıştım.
B) Emine, 29 Nisan 1992‘de Ankara'da doğmuş.
C) Mert, İstasyon Caddesi'nde oturuyor.
D) Gelecek cuma İstanbul'a gidecekmi?
TEST - 15 YAZIM KURALLARI
189
1. Ek olan \"-de\" kendinden önceki sözcüğe bitişik, bağlaç olan \"de\" kendinden önceki sözcükten ayrı yazılır.
Bu açıklamaya göre,
Amerika kıtasına ilk ayak bastığında Kristof Kolomb'un dikkatini çeken şeylerden biride Amerikalı yerlilerin kullandıkları, patlamış mısırdan yapılmış takılar olmuştur. Yerliler patlamış mısırları iplere dizerek bileklik ya da kolyeler
yapıyorlarmış. Amerikalı yerliler, mısır tanelerini yağlayıp bir çubuğa geçiriyor, sonrada çubuğu ateşe tutuyorlarmış. Patlamış mısırı da çubuğun üzerinden ısırarak yiyorlarmış.
Yukarıda numaralanmış sözcüklerden hangilerinin yazımı yanlıştır?
A) I ve II. B) III ve IV. C) II ve IV. D) I ve III.
I
II
III
IV
3. Aşağıdaki cümleyi inceleyiniz, yazım yönünden doğruysa \"doğru\" kutusunu, yanlışsa \"yanlış\" kutusunu takip ediniz.
Bu etkinlik doğru takip edildiğinde ulaşılan simge aşağıdakilerden hangisidir?
A) ▲ B) ■ C) ● D) ★
Zonguldak da Karadeniz bölgesinde bulunan bir ilimiz midir?
Zonguldak'ın Karadeniz bölgemizde olup olmadığını bilmiyorum.
Evet Zonguldak da Karadeniz Bölgesi'nde bulunan bir ilimizdir.
Doğru Yanlış
Doğru
▲ ■ ● ★
Yanlış Doğru Yanlış
YAZIM KURALLARI TEST - 16
2. Aşağıda büyük harflerin kullanımıyla ilgili bazı maddeler verilmiştir.
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde büyük harflerin kullanımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Yoğun kar yağışı sebebiyle Bolu Dağı'nda ulaşım güçlükle sağlanıyor.
B) Bu yöredeki Fatma Çavuş, Milli Mücadele Dönemi'nin kadın kahramanlarındandır.
C) III. Ahmet çeşmesi Topkapı Sarayı'nın girişinde yer almaktadır.
D) Kemal dayım askerliğini Erzurum'un Aşkale ilçesinde yaptı.
• Kişi adları, kişi adlarından önce ve sonra gelen unvanlar, saygı sözleri, rütbe adları ve lakaplar büyük harfle başlar.
• Akrabalık adı olup lakap veya unvan olarak kullanılan kelimeler büyük harfle başlar, akrabalık bildiren kelimeler
küçük harfle başlar.
• Yer adlarında ilk isimden sonra gelen ve deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb. tür bildiren ikinci isimler büyük harfle başlar.
• Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb. yapı adlarının bütün kelimeleri büyük harfle başlar.
190
4.
(I) Babam, bir daha geri dönmemek üzere bütün evi Sivrihisar İlçesinden Eskişehir’in merkezine taşımıştı. (II) Porsuk
nehrinin ötesinde, demiryolu istasyonuna yakın, tek katlı kerpiç bir evde oturuyorduk. (III) Evin kerpicini bütün aile biz
kırmış, kesmiş ve kurutmuştuk. (IV) Gece yarıları Eskişehir garına gider; süt, simit, ekmek veya köpük taşı satardım.
Yukarıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmamıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
7. Cümleler Var Yok
I. Karabük, Batı Karaderiz Bölgesi'nde bulunmaktadır. ✔
II. Yarın Türkiye'nin Doğusunda şiddetli fırtına bekleniyor. ✔
III. Kıbrıs'ın kuzeyi dağlarla çevrelenmiştir. ✔
IV. Dağlar, Anadolu'nun batısında denize dik olarak uzanır. ✔
Yukarıdaki tabloda, kaçıncı satırda yazım yanlışı doğru işaretlenmemiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
6. Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uyulmamıştır?
A) Selma, hazirandaki sınava çok iyi hazırlanmış. B) Olcay’ı Çarşamba gününden beri görmedim.
C) Bu yıl ocak ayında hiç kar yağmadı. D) Cumhuriyet 29 Ekim 1923'te ilan edildi.
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kullanımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Hafta sonu Muratlarda toplanacağız, dedi.
B) Benim Maraşlı bir arkadaşım vardı.
C) Tüm dünya, Güney Afrika’daki sel felaketini konuşuyor.
D) Bu bölümde, Edebiyat eserlerinin içeriği hakkında bilgi edineceksiniz.
9. I. Bizim evden Beyazıt Kulesi muhteşem gözüküyor.
II. Sıra arkadaşım, Yalı mahallesinde oturuyor.
III. Dün, fen bilgisi dersinde ayın hareketlerini öğrendik.
IV. Bakkaldan Sabah Gazetesi almayı unutma.
Numaralanmış cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisinin yazımı doğrudur?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kullanımı ile ilgili yazım yanlışı yapılmıştır?
A) Bu yaz biz de ailece Akçay’a gideceğiz.
B) Gülseren Engin’in “Cehennemde Bir Ada” adlı romanını okudun mu?
C) Sabri bey, bu şirketteki en sabırlı yöneticidir.
D) 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı törenine katıldık.
TEST - 16 YAZIM KURALLARI
191
10. Yalçın Bey, yazım kuralları konusunda hassastır. Bu yüzden kendisine bayramda gelen mesajlardan sadece yazım
yanlışı olmayanlara cevap yazmıştır.
Buna göre Yalçın Bey, aşağıdaki mesajlardan hangisine cevap yazmamıştır?
A) B)
C) D)
Kardeşim, senin ve
ailenin bayramını
en içten dileklerimle
kutlarım.
Bu Ramazan Bayramında da sizden ayrı olmanın
hüznünü yaşıyorum. İyi
bayramlar.
Yarım saat sonra ailecek, bayramlaşmaya
geliyoruz. Müsait misiniz?
Bayramın ikinci günü
sizi ailecek kahvaltıya
bekliyoruz.
12.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
I. Bir vapur yanaşıyor Eminönün'deki iskeleye.
II. 16. Dünya Basketbol Şampiyonası İstanbul'da yapıldı.
III. Mayıs ayının ilk pazar günü Anneler Günü'dür.
IV. 10 Şubat'ta Trabzon'a gitmeyi düşünüyorum.
YAZIM KURALLARI TEST - 16
11.
Kaplumbağa Terbiyecisi, Osman Hamdi Bey'in 1906 ve 1907 yıllarında iki farklı versiyonunu çizdiği tablosudur. Osmanlı
Ressamlar Cemiyeti tarafından çıkartılan gazetenin on yedinci sayısında tablonun adı Kaplumbağalar Ve Adam olarak
geçer, ancak tabloya daha sonra yaygın olarak bilinen Kaplumbağa Terbiyecisi adı verilir.
Bu metindeki altı çizgili bölümlerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
A) Osman Hamdi Bey'in B) Osmanlı Ressamlar Cemiyeti
C) on yedinci sayısında D) Kaplumbağalar Ve Adam
192
14. I. Gediz ovasını bu mevsimde mutlaka görmelisiniz.
II. Üzüm, en çok Batı Anadolu Bölgesi'nde yetişir.
III. Arkadaşım, Türk Dili dergisine abone olmuş.
IV. Ağrı Dağı'nın manzarası buradan muhteşem görünüyor.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
17. I. Kedimiz Pamuğu ılık suyla güzelce yıkadık.
II. Çocukken Porsuk çayında balık tutardık.
III. Otobüsümüz Bolu Dağı'nda mola verdi.
IV. Muhabirken Güneydoğu anadoluya üç kez gitmiş.
Bu cümlelerden hangisinde altı çizili sözcüğün yazımı doğrudur?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
16. Aşağıdakilerin hangisinde büyük harflerin kullanımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) Bu sınavı geçerse Müdür olabilir.
B) Selda Öğretmen, öğrencilerin gönlünde taht kurmuştu.
C) Hanife ablamın düğününü hayal meyal hatırlıyorum.
D) Doğu Karadeniz, diğer kesimlere göre daha çok yağış alıyor.
15. Kızılırmak, sınırlarımız içindeki en uzun akarsudur. Zara ilçesinin Doğusundaki dağlardan doğar, İç Anadolu'da bir yay
çizerek Bafra Ovası'ndan Karadeniz'e dökülür.
Açıklamadaki numaralanmış sözcüklerin hangisinde büyük harflerin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
I II III
IV
13. I. Orhan Veli, 1 ocak 1949 tarihinden itibaren on beş günde bir yayımlanan Yaprak dergisini çıkarmaya başladı.
II. Orhan Veli’nin çocukluğu İstanbul’un Cihangir ve Beykoz semtlerinde geçti.
III. Orhan Veli, II. Dünya Savaşı nedeniyle askerlik uzatıldığı için dört yıl askerlik yaptı.
IV. Orhan Veli, Mehmet Ali Aybar’ın yayımladığı Hür ve Zincirli Hürriyet gazetelerinde kültür ve sanat üzerine yazılar
yazdı.
Bu cümlelerden hangisinde büyük harflerin yazımında yanlışlık yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
TEST - 16 YAZIM KURALLARI
193
METİN TÜRLERİ TEST - 17
1.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir sohbet yazısından alınmıştır?
A) Nuri Efendi kapının arkasından şemsiyesini aldı, yavaşça sokağa çıktı. Neden? Bir işi mi var? Birini mi görcekti? Hiçbir
işi yoktu. Hiç çıkmasa da olabilirdi?
B) Türkçeyi yabancı sözcüklerin işgalinden kurtarmanın yolu, insanların ana dillerine yeniden dönmesini sağlamaktır. Diğer bir deyişle Türkçeye olan inancı tazelemek, yeniden bir Türkçe terbiyesinden geçmek gerekir.
C) Cengiz Han Destanı 13. yüzyılda Orta Asya'da yaşayan Türk boyları arasında doğup gelişmiş bir destandır. Moğol
hükümdarı Cengiz'in hayatı, kişiliği ve fetihleri ile ilgili meydana getirilmiştir.
D) Sizin köyünüz var mı, yoksa ebeveynleriniz de dahil olmak üzere, doğma büyüme şehirli misiniz? Şayet yılda bir
iki defa da olsa köy havası almıyorsanız, köy kahvaltısı yapmıyor, horoz sesi ile uyanmıyorsanız inanın bana
ziyandasınız.
Bir yazarın günlük olaylar arasından seçtiği bir konuyla ilgili kendine özgü görüş ve düşüncelerini fazla
derine inmeden karşısındakilerle konuşuyormuş gibi anlattığı yazı türüne sohbet (söyleyişi) denir.
2.
SOHBET
Bir yazarın, kişisel görüş ve düşüncelerini fazla derinleştirmeden, mutahabıyla konuşuyormuş hissini verecek
bir üslupla yazdığı fikir yazısına sohbet (söyleşi) denir.
GEZİ YAZISI
Gezilip görülen yerler hakkında, doğrudan gözlemlerin anlatıldığı, betimlemelerin yer aldığı ve anlatılanların
okuyucunun gözünün önünde canlandırıldığı yazı türüne gezi yazısı (seyahatname) denir.
ANI (HATIRA)
Bir kişinin veya yazarın yaşadığı
ya da tanık olduğu bir olayı, üzerinden belli bir zaman geçtikten
sonra kaleme aldığı yazılara anı
(hatıra) denir.
Yukarıdaki tabloda metin türlerinden sohbet, gezi yazısı ve anının tanımı yapılmıştır.
Buna göre aşağıdaki metinlerden hangisi bu türlerden herhangi birine örnek gösterilemez?
A) Bir çocuk düşünde, ırmağın kıyısında kocaman bir çiçek gördü. Ata benziyordu çiçek ve etrafındaki arkadaşlarına da
nasihatler ediyordu. Sonra şiddetli bir rüzgar sesi geldi dışarıdan ve bir ağaç devrildi gürültüyle. Çocuk, bu gürültüden dolayı irkilerek uyandı.
B) Uçağımız yaklaşık iki saat sonra Sivas Nuri Demirağ Havaalanı'na indi. Öncelikle Sivas merkezde güzel bir kahvaltı
yaptıktan sonra şehri turlamaya başladık. İlk olarak çok merak ettiğim Çifte Minareli Medrese'ye uğradık. Bu medrese mimarisiyle muhteşem bir yapıydı.
C) Yaklaşık sekiz yıl önceydi. Ormanda kuzenimle yürüyüşe çıkmıştık. Şundan bundan konuşarak yürüyorduk. Köyden
de epey uzaklaşmıştık. Bir ara bize doğru koşarak gelen bir şey fark ettik. Dikkatlice baktığımızda bunun bir kurt
olduğunu anladık ve hemen çam ağacına tırmandık.
D) Bir şey sorayım ben size; Fransızca, İngilizce birtakım kitaplar vardır. Şuranın edebiyatı, buranın edebiyatı diye. O kitapların, şuranın buranın verdiği paralarla çıktığı bellidir, siz alır da okur musunuz onları? Belki şöyle bir karıştırırsınız
ama dikkatle okumazsınız, okusanız da hatırınızda kalmaz.
194
TEST - 17 METİN TÜRLERİ
3. Bir topluluğa düşünceler, duygular aşılamak amacıyla söylenen, uzunca, coşkulu ve güzel sözlerden oluşan konuşmaya söylev (nutuk) denir.
Buna göre aşağıdaki metinlerden hangisi \"söylev\"e örnektir?
A) Anadolu’da kilim, renk demek, renge susamışlık demek... Göz alabildiğine bozlaşan topraklarda, yeşile, kırmızıya,
maviye, turuncuya özlem duyan insanlar hıncını kilimlere döktüğü renklerden alır.
B) Tartışmanın yeri ve zamanını iyi tespit etmeliyiz. Adrenalin uç noktalardayken, sıcağı sıcağına yapılan tartışmalarla
bir yere varılmaz. Fakat \"Sonra görüşürüz!\" seklinde şahsın defterine yazmak da ileriye yatırım şeklinde hırs taşıyacağından olumlu sonuç getirmez.
C) Yiğitlerim ve beylerim! Bilesiniz ki, İstanbul'u almak bize emrolunmuştur ve kısmettir. İçimizde beslenen bu büyük
emeli bugün işte açığa vururuz. Şu İstanbul şehri bugün iki yakamız arasında bir engeldir. Ve en güzel cihan payitahtı olmaya namzettir.
D) Bir büyük karanlıktan, bir büyük adamın önderliğiyle, canımızı dişimize takıp savaşarak aydınlığa çıkmıştık. Kendimize güvenimiz sonsuzdu. Yenmiş olduğumuz güçlükleri gözümüzün önüne getirip yenemeyeceğimiz hiçbir güçlük
olmayacağını sanıyorduk.
4.
Yukarıdaki şekilde metin türlerinden deneme, hikâye ve anının tanımı yapılmıştır.
Buna göre aşağıdaki metinlerden hangisi bu türlerden herhangi birine örnek gösterilemez?
A) Tabiat ile hayat, insanoğlunun şekil vererek güzel ve faydalı eserler vücuda getirebileceği muazzam bir malzeme
deposudur. Resim yapmak istiyorsak dünyada renkten ve boyadan bol şey yoktur. Hakiki bir ressam konu bakımından da sıkıntı çekmez. Bütün tabiat ve hayat işlenecek konu ile doludur. Mühim olan, herhangi bir konu etrafında bir
renk kompozisyonu vücuda getirmektir.
B) İstanbul'daki bir ilköğretim okulunda yapılan bir projenin parçası olarak \"Temiz Bir Toplum Kampanyası\" başlatıldı.
Bu kampanya ile öğrencilere; kötü davranışların neden olduğu, bunlardan nasıl korunulabileceği hakkında bilgi
verildi. Ayrıca kötü davranışlar karşısında öğrencilerin neler yapabilecekleri anlatıldı.
C) Nuri Efendi kapının arkasından şemsiyesini aldı, yavaşça sokağa çıktı. Neden? Bir işi mi var? Birini mi görecekti? Hiçbir işi yok. Hiç çıkmasa da olabilirdi. Ancak çıkmış bulundu. Ayakları onu dört yol ağzına doğru götürdü. Bir yanında
bakkal, bir yanında da tekkenin mezarlık duvarı, karşısında iki evin arasında boş bir arsadan demiryolu görünüyordu.
D) Babam, gençlik yıllarındayken soğuk bir ocak sabahı, bir metro istasyonunda kemanla 45 dakika boyunca en güzel bestelerini çalmış. Bu süre içinde, çoğu işe yetişme telaşındaki yaklaşık bin kişi babamın önünden geçip gitmiş.
Birkaç kişi ona birer lira bahşiş vermiş ancak babamın asıl amacı bahşiş almak değilmiş aslında. O, orada besteleri
ve müzisyenliğiyle fark edilmek istemiş. En sonunda tesadüf eseri oradan geçen Mustafa Elitok onu fark etmiş ve
babamın profesyonel müzik hayatı böylece başlamış.
METİN TÜRLERİ
Deneme
Herhangi bir konuda bir yazarın
kendi fikirlerini ispatlama gereği
duymadan kendi kendine konuşuyormuşcasına yazdığı yazı
türüne deneme denir.
Hikâye
Olmuş veya olabilecek olayları
belli bir plan çerçevesi içinde yer
ve zamana bağlı olarak anlatan
yazı türüne hikâye (öykü) denir.
Anı
Bir kişinin geçmişte başından geçen
ya da tanık olduğu olayları öznel
bakış açısıyla ve üzerinden belli bir
zaman geçtikten sonra kaleme aldığı yazılara anı (hatıra) denir.
195
TEST - 18 NOKTALAMA İŞARETLERİ
1. Şekil: Virgülün Kullanıldığı Yerler
Yukarıdaki şekilde virgülün (,) kullanım yerleri ile ilgili açıklamalar verilmiştir.
Bu şekil ve bilgilere göre aşağıdaki cümlelerden hangisinde virgülün kullanımı, bu açıklamalardan herhangi birine
örnek gösterilemez?
A) Dallardan kopardığımız portakallar, narlar, kiviler çok lezzetliydi.
B) Evin altını üstüne getirdik, aradığımız küpeleri bulamadık.
C) Çocuklar, sınıftan çok gürültü geliyor; lütfen kısık sesle konuşalım!
D) Zafer İşçi, Bulutobüs, Tandem Yayınları, İstanbul, 2018
Birbiri ardınca
sıralanan eş
görevli kelime ve
kelime gruplarının arasına
konur:
Sarı, kırmızı, pembe beyaz güllerden yapılmış bir
buket vardı elinde.
Yandım, yandım, çok sıcak. Eflâtun Cem GÜNEY, Masallar, MEB Yayınları,
Ankara, 2016
Sevgili arkadaşım,
Bugün hayvanat bahçesine gittik.
Keşke sen de yanımızda olsaydın...
Anlama
güç kazandırmak
için tekrarlanan
kelimeler arasına
konur:
Kitap,
dergi vb.nin
künyelerinde yazar,
eser, basımevi vb.
maddelerden sonra
konur:
Hitap için kullanılan
kelimelerden sonra
konur:
2. Yahya Kemal, bir yokuşu çıkıncaya kadar nefes nefese kalır ( ) Yokuşun sonundaki lokantadan bir garson seslenir ( )
— Buyurun beyim ne alırsınız ( )
Yahya Kemal tebessümle ( )
— Evlat ( ) müsade edersen bir nefes alacağım ( )
Verilen parçada yay ayraçla gösterilen yerlere sırasıyla hangi noktalama işaretleri getirilmelidir?
A) (,) (:) (?) (;) (!) (.) B) (.) (;) (?) (;) (,) (!)
C) (,) (;) (!) (;) (!) (?) D) (.) (:) (?) (:) (,) (.)
196
TEST - 18 NOKTALAMA İŞARETLERİ
3.
Bazı yanlışlıklara ve aşırılıklara düşülmüş olsa da bunlar çabuk düzeltilmiş (I) sağduyu egemen olmuştur. 1930’lu
yıllara girerken okul kitaplarında (II) resmî yazışmalarda, günlük gazetelerde kullanılmakta olan dili bugünkü temiz
ve duru Türkçemizle karşılaştırmadan, yapılan işin yararları ve büyüklüğü anlaşılamaz. Böyle bir karşılaştırma (III)
Atatürk’ün başlattığı dil çalışmalarının (IV) olumlu sonuçlarını hemen gösterir.
Bu paragrafta numaralanmış yerlerden hangisine virgül getirilemez?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
4. Bu alandaki çalışmalar mekatronik mühendisliği ( ) makine mühendisliği ( ) bilgisayar mühendisliği ( ) elektronik mühendisliği gibi çeşitli mühendislik dallarından uzmanların işbirliğiyle yürütülür ( )
Altı çizili cümlede yay ayraçlarla gösterilen yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işa-retlerinden hangileri getirilmelidir?
A) (,) (;) (,) (.) B) (;) (,) (,) (.)
C) (,) (,) (,) (.) D) (;) (;) (;) (.)
6. Aşağıdaki cümlelerde yay ayraçla gösterilen yerlerden hangisinde iki nokta (:) kullanılmalıdır?
A) Arkadaşımda şu iki özelliği ararım ( ) yardımlaşma, samimiyet.
B) Deftere iki cümle yazın ( ) yazdıklarınızı bana gösterin.
C) Masayı topladı ( ) bulaşıkları yıkadı.
D) Buket ( ) Semra, Aslı ve Neslihan'ın çizdiği resimleri çok beğendi.
5.
İki kişinin dostluk kurmasının nedenleri sayısızdır (I) İçinden çıkılmaz bunun (II) Yakın dostlarımı gözümün önüne getiriyorum. Niçin dost oldum onlarla? Neydi beni onlara yakınlık kurmama iteleyen nedenler? Var, ufak tefek şeyler
var tabii ama en önemlisi, yaşama eş bir anlam vermemiz (III) Yaşamın anlamını ya da anlamsızlığını aynı açıdan
görmek, benimsemek (IV)
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine üç nokta getirilmelidir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
197
TEST - 18 NOKTALAMA İŞARETLERİ
7. Güneş yeryüzünden ağır ağır çekilirken gölgelere bürünmeye başlayan dünyada eşsiz bir kızıllık ortaya çıkıyor
( ) Akdeniz ( )in engin maviliklerine bakan balkonumdan bu enfes manzarayı seyrediyor ( ) rüzgârın serinliğini
tenimde hissediyorum ( ) Acı kahvemi yavaş yavaş yudumluyor ( ) denizin iyot kokusunu ( ) yosun kokularını
içime çekiyorum ( )
Bu metinde yay ayraçlarla gösterilen yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir?
A) (.) (') (,) (.) (;) (;) (.) B) (.) (') (;) (.) (;) (,) (.)
C) (.) (') (,) (.) (,) (,) (.) D) (.) (') (,) (.) (;) (,) (.)
9. Bu memlekette kanlarını döken kahramanlar (I) Burada bir dost vatanın toprağındasınız (II) Huzur içinde uyuyunuz
(III) Sizler Mehmetçiklerle yan yana, koyun koyunasınız (IV) Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar, gözyaşlarınızı dindiriniz. Onlar bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.
Bu metindeki numaralanmış yerlerden hangisine ünlem işareti getirilmelidir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
10. Atatürk’ün, dil konusuna daha 1916’da, Doğu Cephesi’nde komutan iken ilgi duyduğunu anılarından anlıyoruz. Atatürk,
Büyük Zafer’den az sonra ve henüz cumhuriyetin ilan edilmediği günlerde, Balıkesir Paşa Camii’nde yaptığı bir konuşmada, dil konusuna değinmiştir.
Bu metinde kesme işaretinin kullanımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Yalnızca II ve III numaralı bölümlerde doğru kullanılmıştır.
B) III numaralı bölümde kullanılmamalıdır.
C) Numaralı bölümlerin hepsinde kullanımı doğrudur.
D) IV numaralı bölümde ses düşmesini göstermek için kullanılmıştır.
I II
III IV
8. Cümleler Noktalama İşareti
I Önce sert bir bakış( ) sonra ani bir hareket. Üç nokta (...)
II Orada size yardım edecek kimse var mı ( ) Ünlem işareti (!)
III Trafik kurallarıyla ilgili şunlara dikkat etmeliyiz ( ) İki nokta (:)
IV Çiftliği, fabrikayı ve arabaları kızıma ( ) bankadaki paramı ve dükkânları oğluma bıraktım. Noktalı virgül (;)
Bu tabloda hangi satırda yay ayraca getirilecek noktalama işareti yanlış verilmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
198
TEST - 18 NOKTALAMA İŞARETLERİ
11.
Babam;
– Ödevini hazırlamak için neler yapacaksın!
– Ne yapacağımı biliyorum ama henüz nasıl yapacağımı bilemiyorum.
– Bilgi, araştırarak elde edilir değil mi?
– Evet.
– Sen de bir araştırma yapmak niyetindesin anladığım kadarıyla? Evet, anlamında başımı salladım.
– Öyleyse ilk önce kendinden başla... Seni harekete geçiren duygu ve düşünceyi çözümlemekle işe başlayabilirsin.
Aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisinin metindeki kullanımı doğrudur?
A) Ünlem işareti B) Konuşma çizgisi
C) Noktalı virgül D) Üç nokta
12. Kenan Akyüz, Ahmet Mithat Efendi için (Onun okuyanı az, dinleyeni çoktu.) demektedir. Herhâlde benzer şekilde yüzyıllar boyunca Anadolu’da, kahramanlık menkıbeleri veya Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi, okuyanı az, dinleyeni çok
kitaplardan olmuştur.
Bu paragraftaki noktalama yanlışlığı nasıl düzeltilebilir?
A) \"Kenan Akyüz\"den sonra virgül yerine noktalı virgül getirilerek
B) Altı çizili cümle yay ayraç yerine tırnak içine alınarak
C) \"Evliya Çelebi'nin\" ifadesindeki kesme işareti kaldırılarak
D) \"Anadolu'da\" sözcüğündeki kesme işareti kaldırılarak
14.
Sabah uyandığınızda hareketsiz bir şekilde ağır bir güne başlamak yerine, birkaç egzersiz yaparak güne çok
dinç bir şekilde başlayabilirsiniz (I) Uyanır uyanmaz esneme hareketlerinizi mutlaka yapın (II) Daha fazla spor
yapmaya vaktiniz yoksa da işe giderken toplu taşıma araçları yerine yürümeyi (III) asansör yerine merdiveni
tercih ederek hareket edebilirsiniz (IV)
Bu metindeki numaralanmış yay ayraçlardan hangisine diğerlerinden farklı bir noktalama işareti getirilmelidir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
13. Aşağıdaki tabloda, verilen noktalama işaretlerinin birer işlevi belirtilmiştir.
Tırnak işareti (\" \") Özel olarak belirtilmek istenen söz tırnak içine alır.
Kısa çizgi (-) Ara sözler ve ara cümleler kısa çizgi ile gösterilir.
İki nokta (:) Sıralanacak örneklerden önce gelir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yay ayraçla gösterilen yerlere bu işaretlerden biri gelmez?
A) Çalışıp paramı kazanacağım ( ) dedi.
B) Gerçek başarıların en doğru yolu ( ) doğruluk( )tur.
C) Bizden üç şey istediler ( ) kimlik, öğrenci belgesi ve öz geçmiş.
D) Annemi ( ) en çok sevdiğim kişiyi ( ) çok özledim.
199
BİR KAHRAMAN DOĞUYOR
T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK
TEST - 1
1.
Bu görsele göre hangi tarihte verilen olaylar Fransız İhtilali’nin Osmanlı Devleti üzerindeki olumsuz etkilerine örnek
gösterilemez?
A) 1911 B) 1910 C) 1909 D) 1908
➤ Adana'da Ermenilerin ayaklanmaları
➤ 31 Mart Olayı (13 Nisan)
➤ V. Mehmet Reşad'ın tahta çıkarılması
➤ II. Meşrutiyet'in ilanı
➤ Avusturya - Macaristan İmparatorluğu'nun
Bosna-Hersek'i ilhakı
➤ Girit'in Yunanistan'a bağlanması
➤ Arnavutların ayaklanmaları
➤ Dâhilî gümrüklerin tamamen kaldırılması
➤ Trablusgarp Savaşı
1908 1909 1910 1911
3. Tanzimat Fermanı ile;
▼ Rüşvet ve adam kayırmanın sona ermesi.
★ Mahkemelerin herkese açık yapılması ve hiç kimsenin yargılanmadan cezalandırılmaması.
✿ Tüm vatandaşların: Ev, dükkân, para, mal vb. şeylere sahip olabilmesi kararları alınmıştır.
Yukarıdaki hükümlerin eşitlik, adalet ve mülkiyet kavramları ile ilişkilendirilmesi hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
▼ ★ ✿
A) Eşitlik Adalet Mülkiyet
B) Mülkiyet Eşitlik Adalet
C) Adalet Mülkiyet Eşitlik
D) Mülkiyet Adalet Eşitlik
2.
İngilizler ve Araplar arasında böyle bir anlaşmanın yapılması Osmanlı Devleti'ni yıkılmaktan kurtarmak için ortaya
atılan fikir akımlarından hangisinin başarıya ulaşmadığının göstergesidir?
A) Türkçülük B) Batıcılık C) İslamcılık D) Osmanlıcılık
McMahon (Mekmehın) Antlaşması (1915)
İngilizlerin Mısır Valisi McMahon ile Hicaz Emiri Şerif Hüseyin arasında yapıldı. McMahon, Arapların Osmanlılara karşı
isyan etmesi hâlinde, Arap yarımadası ise Suriye ve Irak'ı
içine alacak Arap bağımsızlığını tanımayı kabul edecektir.
Şerif Hüseyin ise İngiltere'ye ekonomik konularda öncelik veHenry McMahon Şerif Hüseyin recektir.
200
BİR KAHRAMAN DOĞUYOR TEST - 1
5. II. Balkan Savaşı sonucunda Balkan Devletleri Bükreş Antlaşması (10 Ağustos 1913) ile Osmanlı Devleti’nden aldıkları
yerleri aralarında paylaştılar. Osmanlı Devleti; Bulgaristan ile İstanbul, Yunanistan ile Atina ve Sırbistan ile İstanbul
antlaşmalarını imzaladı. Sonuç olarak Balkan devletlerinin sınırları değişti. Osmanlı Devleti Makedonya, Arnavutluk, Ege
Adaları gibi Balkan topraklarının büyük bir kısmını kaybetti.
Osmanlı Devleti’nin XX. yüzyıl başlarındaki durumu ile ilgili bu açıklamaları ifade etmek için aşağıdaki haritalardan
hangisi kullanılabilir?
A) B)
C) D)
4. Mustafa'nın doğduğu Selanik, önemli bir liman şehri olmasının yanında demir yolu ile de Belgrad, Manastır ve İstanbul
gibi önemli şehirlere bağlanmaktaydı. Bu durum Selanik'in hem Batı ile etkileşimini kolaylaştırmış hem de sosyal ve kültürel yönden gelişmesine zemin hazırlamıştır. Avrupa'da çıkarılan gazete, dergi ve kitaplardaki fikirler çok uluslu yapıya
sahip olan Selânik üzerinden Osmanlı ülkesine yayılıyordu. Bu yönüyle Selânik, Avrupa'daki gelişmelerin yakından
takip edildiği ve Batı ülkeleriyle etkileşimin en yoğun yaşandığı şehirlerden biriydi. Kısaca Selânik, Osmanlı Devleti'nin
Batı'ya açılan bir penceresi konumundaydı.
Verilen bilgiye göre Selânik şehri ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Ticari hayat oldukça hareketlidir.
B) Avrupa'daki gelişmeler yakından takip edilmektedir.
C) Zengin bir sosyal ve kültürel yapıya sahiptir.
D) Osmanlı Devleti'ndeki bütün dergi ve gazeteler Selânik'te basılmaktadır.
201
TEST - 1 BİR KAHRAMAN DOĞUYOR
7. Yandaki bilgilerde Selanik şehri ile ilgili
I. Ekonomik
II. Askerî
III. Ulaşım
IV. Hukuk
alanlarından hangileriyle ilgili bir bilgilere yer verilmemiştir?
A) Yalnız I.
B) I ve III.
C) II ve IV.
D) I, II ve IV.
Selanik
Osmanlı Devleti
Bulgaristan
Yunanistan
Demiryolu ile önemli
şehirlere bağlanmıştır. İşlek bir limana sahiptir.
Azınlık ve yabancılara ait
okullara sahiptir.
Çok uluslu bir yapıya
sahiptir.
6.
Mondros Ateşkes Anlaşması’ndan sonra
genelgeler ve kongreler düzenledi ve tüm
cemiyetleri Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i
Hukuk Cemiyeti adı altında topladı.
Lozan Antlaşması öncesi saltanatı kaldırdı daha sonra cumhuriyeti ilan etti
ve arkasından birçok yenilikler yaptı.
Bu bilgilerden Mustafa Kemal’in kişilik özelliklerinden hangileri çıkarılabilir?
A) Teşkilatçılık - İleri görüşlülük B) Açık sözlülük - Kararlılık
C) İleri görüşlülük - Vatanseverlik D) Teşkilatçılık - İnkılapçılık
202
TEST - 1
8.
Ordunun Destanı
Ey, bugüne şâhit olan sarp hisarlar!
Ey, kahraman Mehmet Çavuş siperleri!
Ey, Mustafa Kemallerin aziz yeri!
...
Kahramanlık devri gibi unutmayın!
Anlatın ki Türkler burada şan verdiler
Birçok vahşi, cehennemi kuvvetlere;
Ateş, çelik kralları devletlere
Süngülere mucizeler gösterdiler
Burada zulme baş eğmeyen bu yiğitler
Vatan için her mihnete katlandılar;
…
M. Emin Yurdakul
M. Emin Yurdakul, Mustafa Kemal’in fikirlerinin oluşumunda etkili olan düşünürlerden biridir.
Bu şiir ve açıklamaya göre M. Emin Yurdakul’un, Mustafa Kemal’in kişilik özelliklerinden hangisinin oluşumunda
etkili olduğuna ulaşılabilir?
A) Çok cephelilik B) Teşkilatçılık C) Yenilikçilik D) Vatanseverlik
BİR KAHRAMAN DOĞUYOR
10. Fransız İhtilali’nin düşüncelerini kendilerine örnek alan İttihat ve Terakki Cemiyetinin siyasal amacı meşrutiyeti ilan edip
Mebusan Meclisinin açılmasını sağlamaktı. Bu cemiyetin faaliyetleri neticesinde II. Abdülhamit 1908’de yeniden meşrutiyeti ilan etti ve Kanun-i Esasi (1876 Anayasası) yeniden yürürlüğe girdi.
Buna göre Osmanlı Devleti'nin yönetim anlayışının değişmesinde, Fransız İhtilali sonucunda ortaya çıkan;
I. Milliyetçilik,
II. Ulusal egemenlik,
III. Demokrasi
gibi fikirlerden hangilerinin etkilerinden söz edilebilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.
9. Avrupa’da yaşanan ihtilaller doğal olarak Osmanlı Devleti’ni de etkilemiştir. Özellikle Balkan topraklarında yaşayan
milletlerin ihtilallerden etkilenme ihtimalini ortaya çıkarmıştır. Çok uluslu bir devlet olan Osmanlı Devleti, kısa bir süre
içerisinde milliyetçilik akımlarının etkisinde kaldı. Osmanlı Devleti’ni parçalamayı ve çökertmeyi hedefleyen Avrupalı
devletler, Balkanlar'dan başlamak suretiyle yaptıkları kışkırtmalarla Osmanlı topraklarında milliyetçi ayaklanmaları
desteklediler.
Bu bilgilere göre Balkan topraklarının hangi özelliği Fransız İhtilali’nden daha fazla etkilenmesine neden olmuştur?
A) Avrupa’ya yakın olması B) Farklı etnik yapılardan oluşması
C) Ekonomik olarak zor durumda olması D) Askeri gücünün zayıflamış olması
203
BİR KAHRAMAN DOĞUYOR TEST - 2
1. Aşağıdaki haritada Balkan Savaşları öncesi Osmanlı Devleti ve Balkan devletlerinin sınırları verilmiştir.
Bu haritaya göre Osmanlı Devleti ile ilgili,
I. Balkanlardaki toprakları birçok devletten geniştir.
II. Balkanlardaki sınırları giderek daralmaktadır.
III. Balkan devletleri Osmanlı Devleti'ni balkanlardan atmak istemektedir.
çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) I ve II.
2. Ermeni sorunu, XIX. yüzyılda Doğu Sorunu’nun bir parçası olarak ortaya çıktı. Başka bir deyişle Osmanlı’nın Rusya,
İngiltere, Avusturya ve Fransa gibi dönemin büyük devletleri arasında paylaşılmasının bir sonucudur Ermeni sorunu.
Osmanlı’yı zayıflatarak buradan parçalar koparmaya çalışan ülkelerin en önemli aracı etnik ve dinî farklılıkları derinleştirerek ayrılıkçı hareketleri teşvik etmek oldu. Osmanlı Devleti’nde çok sayıda Hristiyan topluluğun olması ve bunların
belli bölgelerde yoğunlaşmış olmaları din ve etnik ayrılıkçılığı desteklemeyi kolaylaştırdı. Sırplar, Bulgarlar, Yunanlar ve
diğerleri bu çabalar sonucunda Osmanlı'dan koptular.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Avrupalı devletlerin sömürgecilik faaliyetleri Osmanlı Devleti’ne zarar vermiştir.
B) Osmanlı toplumunun çok uluslu olması parçalanmayı kolaylaştırmıştır.
C) Etnik ve dini faktörler Osmanlı’nın iç işlerine karışmayı kolaylaştırmıştır.
D) Ermeniler, dış devletlerin desteğiyle XIX. yüzyılda bağımsızlıklarını kazanmışlardır.
204
BİR KAHRAMAN DOĞUYOR TEST - 2
3.
M. Kemal'in metinde anlatılan sözleri, fikir hayatına etki eden aşağıdaki kişilerden hangisiyle ilişkilendirilemez?
A) Kolağası Mehmet Tevfik Bey B) Şemsi Efendi
C) İsmet İnönü D) Zübeyde Hanım
Mustafa Kemal, birçok konuşmasında bireylerin yetişmesinde ailenin ve eğitimcilerin önemine vurgu yapmıştır.
Örneğin:
\"Diyebilirim ki bugünkü uyanışı düne, geçmişe borçluyuz. Herhalde babalarımızın analarımızın, eğiticilerimizin ruh
ve dimağlarımızın gelişmesinde eğiticinin dilinden, vicdanından, eğitiminden alınır.
Öğretmenden, eğiticiden yoksun bir millet henüz millet adını almak kabiliyetini kazanmamıştır. Ona basit bir kitle
denir, millet denemez. Bir kitle millet olabilmek için mutlaka eğiticilere, öğretmenlere muhtaçtır.
Baylar! Açıklamak istiyorum ki, ilk esin ana - baba kucağından sonra okuldaki eğiticinin dilinden, vicdanından, eğitiminden alınır.\" sözleri buna örnek verilebilir.
5. Ali Fuat Cebesoy’un yazmış olduğu “Sınıf Arkadaşım Atatürk” adlı eserden bir bölüm aşağıda verilmiştir.
Buna göre Mustafa Kemal’in askerlik mesleğinde başarılı olmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisinden söz
edilmiştir?
A) Arkadaşları B) Ailesi
C) Öğretmenleri D) Okuduğu kitaplar
Mustafa Kemal der ki:
Ömer Naci güzel konuşuyor, güzel yazıyordu.
— Eğer kitabet hocamız Alay Emini Mehmet Asım Efendi imdadıma yetişmeseydi, ben de şair olup çıkacaktım.
Çünkü hevesim vardı. Asım Efendi bir gün beni çağırdı. Bak oğlum Mustafa dedi, şiiri filân bırak. Bu iş senin iyi bir
asker olmana mani olur. Diğer hocalarınla da konuştum, onlar da benim gibi düşünüyorlar. Sen Naci’ye bakma,
o hayalperest bir çocuk, ileride belki iyi bir şair ve hatip olabilir, fakat askerlik mesleğinde katiyen yükselemez.
Hocamın ne kadar haklı olduğunu hadiseler ispat etti.
4. Mustafa Kemal, Manastır'a askerî idadide öğrenim görmek üzere geldi. Konsolosluklar ve ticaret şehri Manastır o dönemde aralarında çekişme olan çeşitli din ve milliyetten insanları barındırıyordu. Sırbistan, Bulgaristan ve Yunanistan,
kendi kiliseleri aracılığıyla bölgeye hakim olmak istiyordu. İdadi sıralarındaki Mustafa Kemal'in fikir hayatına bu bölgenin durumu ve okul çevresinin katkısı da yadsınamaz. Burada, vatan ve hürriyet şairi Namık Kemal'i ve eserlerinde Türkçülüğü öne çıkaran Mehmet Emin Yurdakul'u tanıdı. Bu dönemde Türk kültür ve tarihi ile ilgili okuduğu eserler sayesinde
Mustafa Kemal'in fikir hayatı şekillendi. Özellikle tarih bilinci bu dönemde oluşmaya başladı. Bu bilinci gelişmesindeki
en önemli rol tarih öğretmeni Kolağası Mehmet Tevfik Bey'e aitti.
Buna göre;
l. Manastır siyasi ve dinî sorunların yaşandığı bir kenttir.
ll. Mustafa Kemal, tarih kitaplarına ilgi duymuştur.
lll. Mustafa Kemal, farklı düşüncelerden etkilenmiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) l ve ll. B) l ve lll. C) ll ve lll. D) l, ll ve lll.
205
BİR KAHRAMAN DOĞUYOR TEST - 2
7. Mustafa Kemal Paşa anlatıyor:
Yıldız Sarayı’nın ufak bir odasında Vahdettin’le diz dize denecek kadar oturduk. Onun sağında hemen dirseğini uzatarak dayandığı masa üstünde bir kitap vardı. Odanın Boğaz’a doğru açık penceresinden gördüğümüz manzara şu
idi: Yan yana demirlemiş birkaç sıra zırhlı. Cephe topları sanki Yıldız Sarayı’na doğrulmuştu. Söze Vahdettin başladı:
-Paşa, Paşa, şimdiye kadar devletimize çok hizmet ettin. Bunların hepsi artık bu kitaba girmiştir. Elini demin bahsettiğim kitabın üstüne basarak
- Tarihe geçmiştir. O zaman masa üstündeki kitabın tarih kitabı olduğunu öğrendim. Soğukkanlılık ve dikkatle dinliyordum.
- Bunları unut, dedi. Şimdi yapacağın hizmet, şimdiye kadar yaptıklarından mühim olabilir. İstersen devleti kurtarabilirsin.
- Hakkımdaki teveccühünüze teşekkür ederim. Memleketi kurtarmak için elimden geleni yapacağıma şüphe etmeyiniz.
Bu metne göre Mustafa Kemal'in 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkması aşağıdakilerden hangisi ile ilişkilendirilebilir?
A) Ulusal bağımsızlık B) Ulusal egemenlik
C) Ekonomik kalkınma D) Toprakları genişletmek
8.
Mustafa Kemal, 31 Mart Vakası’ndan sonra subayların siyasete karışmasının tehlikelerini sezmişti. Subaylar arasında yayılan particilik düşüncesi orduda düzen ve disiplinin bozulmasına neden
olmuştu. Mustafa Kemal bu durumun gelecekte, vatanın bekası için tehlikeli sonuçlar doğurabileceğini görmüştü. Bu nedenle ordunun siyasetten uzak durması gerektiği yönündeki düşüncelerini
arkadaşlarıyla paylaşmıştı. Nitekim Balkan Savaşları sırasında Mustafa Kemal'in öngörüleri gerçekleşmiş ve ordumuz büyük bir felaketle karşılaşmıştır.
Bu bilgilerden Mustafa Kemal’in kişilik özellikleri ile ilgili hangisi çıkarılamaz?
A) İleri görüşlülük B) Açık sözlülük C) Vatanseverlik D) İnkılapçılık
6.
Osmanlı aydınlarının fikirlerine göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Osmanlı aydınları farklı arayışlar içindedirler.
B) Fikir akımlarının ortak amacı devletin dağılmasını önlemektir.
C) Devletin çöküşünü önlemek için farklı düşünceler üretilmiştir.
D) Osmanlı aydınları devleti kurtarmak için ortak hareket etmişlerdir.
Osmanlı Devleti'nin dağılmasını ümmet birliğiyle halifenin etrafında bütünleşerek engelleyebiliriz.
Osmanlı Devleti ancak, Kanuni Esasi'nin yürürlüğüne girmesi ve meşrutiyet yönetiminin kurulması, herkesin eşit olduğu toplum yapısının oluşturulmasıyla sağlanabilir.
Osmanlı Devleti'nin kurtuluşunun tek yolu çağın fikir ve ihtiyaçlarına uygun medeni bir
millet ve devlet haline gelmesine bağlıdır.
Osmanlı Devleti'nin dağılmasını önlemek için, tüm dünyada Türkleri tek bir bayrak altında toplayarak sağlayabiliriz.
206
BİR KAHRAMAN DOĞUYOR TEST - 2
9. İttihat ve Terakki Cemiyeti, II. Abdülhamid Han'dan, 1876 Anayasası'nı yeniden yürürlüğe koymasını ve Meclis-i Mebusan'ı tekrar toplantıya çağırmasını istiyordu. Cemiyetin bu girişimleri Ikinci Meşrutiyet'in ilanıyla (23 Temmuz 1908)
sonuçlandı. Mustafa Kemal bu arada görevini sürdürmekte bir yandan da İttihat ve Terakki Cemiyeti'nde çalışarak
İstanbul'daki siyasi gelişmeleri yakından izlemekteydi. O, Ikinci Meşrutiyet'le yapılan yenilikleri yeterli görmüyor; bu
fırsattan yararlanarak ülkede daha büyük ve daha köklü değişikliklerin gerçekleştirilmesi gereğine inanıyordu. Mustafa
Kemal, Selanik ve çevresinde yapılan toplantılarda düşünce ve görüşlerini cesaretle savunuyordu. Fakat kendisinin
görüşleri cemiyetin ileri gelenleri ile uyuşmuyordu. Fikirleriyle dönemin söz sahibi kişilerini uyarmaktan çekinmeyişi de
bazı çevreleri tedirgin ediyordu. Ordunun siyasetten ayrılmasını isteyen Mustafa Kemal, bir süre sonra İttihat ve Terakki
Cemiyet'inden ayrılarak kendini tamamen askerlik görevine verdi.
Bu metinden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) İttihat ve Terakki, Türkler arasında demokrasinin güçlenmesine etki etmiştir.
B) Mustafa Kemal köklü yenilikleri savunmuştur.
C) Mustafa Kemal bazı ittihatçı yöneticilerle fikir ayrılığı yaşamıştır.
D) Mustafa Kemal meşrutiyet yönetimine karşı çıkmıştır.
10.
Mehmetçiğin azmi ve genç bir komutanın
askerî dehasının ortaya koyduğu strateji
ile karşılaştılar. İngiltere Donanma Bakanı
Winston Churchill’in (Vinstın Çörçil) “kaderin adamı” olarak nitelendirdiği 19. Tümen
Komutanı Yarbay Mustafa Kemal, üslerinin emirlerini beklemeden 57. Alay’ı harekete geçirerek düşmanı geri püskürttü. I
Kanal Harekâtı’nın başarısız olmasından sonra karşı saldırıya geçen İngiliz kuvvetleri, Sina Yarımadası’nı ve Filistin’i alarak Suriye’ye doğru ilerlediler. 1918 yılında bölgedeki 7. Ordu komutanlığına atanan Mustafa Kemal, başarılı savunma savaşlarıyla İngiliz kuvvetlerini Halep’in kuzeyinde
durdurmuş ve düşmanın bu hattı geçmesini engellemiştir.
III
1916 baharında yeniden taarruza geçen
Rus kuvvetleri Erzurum, Erzincan, Muş, Bitlis ve Trabzon’u işgal etti. Aynı yıl bölgeye
gönderilen Mustafa Kemal Paşa Muş ve
Bitlis’i geri aldı.
II
Yukarıda Mustafa Kemal’in I. Dünya Savaşı'nda görev yaptığı cepheler ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir.
Buna göre bu cephelerin savunma, taarruz ve yardım cephesi olarak doğru gruplanması seçeneklerden hangisinde
verilmiştir?
I II III
A) Savunma Taarruz Yardım
B) Taarruz Taarruz Savunma
C) Savunma Taarruz Savunma
D) Savunma Yardım Taarruz
207
BİR KAHRAMAN DOĞUYOR TEST - 3
2. II. Balkan Savaşı sonucunda imzalanan antlaşmalar aşağıda verilmiştir.
Atina Antlaşması (14 Kasım
1913) (Osmanlı-Yunanistan):
Taraflar, 30 Mayıs 1913 tarihli
Londra Antlaşması'nın beşinci
maddesi uyarınca, Ege Adaları'nın geleceğini Büyük Devletler'in kararına bıraktı.
İstanbul Antlaşması (13 Mart 1913)
(Osmanlı-Sırbistan): Osmanlı ile Sırbistan arasında ortak sınır kalmadı.
Mekadonya'nın Sırbistan'a bırakılan
topraklarında kalan Müslüman ve
Türk ahalinin hak ve hukuku ile ilgili
anlaşmaya varıldı.
İstanbul Antlaşması (29
Eylül 1913) (Osmanlı-Bulgaristan): İki devlet arasında
Meriç Nehri sınıra esas kabul
edildi. Böylece Edirne, Kırklareli ve Dimetoka Osmanlı
Devleti'nde kaldı.
Sadece bu antlaşmalara göre,
I. Osmanlı Devleti, Bulgaristan ile yapılan anlaşmadan kazançlı çıkmıştır.
II. Sırbistan’da kalan vatandaşların hakları korunmak istenmiştir.
III. Osmanlı Devleti Ege Denizi'ndeki üstünlüğünü Yunanistan’a kaptırmıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve II. D) I, II ve III.
1.
1870’de siyasi birliğini kuran İtalya, sömürgecilik rekabetine katıldı. Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki son toprağı
olan Trablusgarp’a yöneldi ve Osmanlı Devleti’ne ültimatom vererek bu toprakların kendisine teslim edilmesini istedi.
Osmanlı Devleti bu isteği kabul etmeyince İtalya, Osmanlı’ya savaş ilan etti. Osmanlı, bölgeye karadan ve denizden
gereken yardımı gönderemedi. Mustafa Kemal, Enver Bey ve Fethi Bey gibi gönüllü subaylar, Trablusgarp’a giderek
halkı örgütleyip İtalyanlara karşı başarılı bir şekilde mücadele ettiler. Mustafa Kemal, Derne ve Tobruk’ta; Enver Bey,
Bingazi’de önemli başarılar kazandılar.
Bu bilgi ve haritadan hareketle;
I. Mustafa Kemal'in bu savaşta vatanseverlik ve teşkilatçılık özellikleri ön plandadır.
II. Trablusgarp Savaşı'nı Osmanlı Devleti kazanmıştır.
III. İtalya, Kuzey Afrika ve Ege Denizi'ndeki Osmanlı topraklarına saldırmıştır.
yargılarından hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III. D) I, II ve III.
Trablusgarp
(Osmanlı İmparatorluğu) Mısır
(İngiltere)
Osmanlı İmparatorluğu
Yunanistan
İtalya
Tunus
(Fransa)
İtalya Saldırıları
Trablus Bingazi
Deme
Tobruk
208
BİR KAHRAMAN DOĞUYOR TEST - 3
3. Aşağıda Mustafa Kemal Atatürk'ü etkileyen yazarlar ve etkilediği yönler verilmiştir.
Ziya Gökalp Milliyetçilik
Namık Kemal Vatanseverlik
Mehmet Emin Yurdakul Milliyetçilik
Tevfik Fikret İnkılapçılık
J.J. Rousseau Yurttaşlık Bilinci
Montesquieu Cumhuriyetçilik
Voltaire Bilimsellik, Akılcılık
Buna göre Mustafa Kemal’in;
“Ben, gerektiği zaman, en büyük armağan olmak üzere Türk milletine canımı vereceğim.”
sözü yukarıdaki yazar ve düşünürlerden hangisinden etkilendiğine kanıt olarak gösterilebilir?
A) Montesqieu B) Voltaire
C) Ziya Gökalp D) Tevfik Fikret
4. Tevfik Fikret’in ölümünün üzerinden üç yıl geçmiştir. Mustafa Kemal, Aşiyan’ın dik yokuşunu tırmanmakta, yanında da
Harbiye’den Manej Hocası Emin Bey bulunmaktadır. Koluna girdiği Emin Bey'e, Tevfik Fikret’e olan sevgisini şöyle anlatır:
“Ben inkılap ruhunu ondan aldım. Ziyaret edeceğim yerlerin başında elbetteki Âşiyan gelir.” Mustafa Kemal, hocasına
bu yokuşta bir sır tevdi eder:
“Yakında Anadolu’ya gidiyorum.\" Âşiyan’a çıkılır, Fikret’in temiz ruhu önünde saygı duruşunda bulunulur. Bu tarihsel
ziyaret, Âşiyan’ın anı defterine şu cümle ile;
Tavaf-ı tahatturunda bulunmakla mübahi perestişkâran-ı Fikret (19 Ağustos 1918, Pazartesi) ölümsüzleştirilir.
Yukarıdaki anlatımdan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Mustafa Kemal'in yenilikçilik düşüncesi, Tevfik Fikret'ten etkilenmiştir.
B) Tevfik Fikret, Mustafa Kemal'in öğretmenidir.
C) Mustafa Kemal yapacağı işler öncesi Tevfik Fikret'ten fikir almıştır.
D) Mustafa Kemal, Tevfik Fikret'le birlikte Anadolu'ya gitmiştir.
209
BİR KAHRAMAN DOĞUYOR TEST - 3
6.
Bu cephelerde, İngilizlerin bağımsız devlet kurma vaadiyle kandırdığı bazı arap kabileleri Osmanlı
Padişahı da olan halifenin kutsal cihat çağrısına uymayıp Osmanlı ordularına karşı savaşmışlardır.
Bu durum, Araplar arasında milliyetçilik düşüncesinin güçlendiğini, Osmanlı Devleti'nin dağılmasını
önleme projelerinden ........?........ düşüncesinin zayıfladığını gösterir.
I. Dünya Savaşı'ndaki Cephelerden Bazıları
Hicaz Yemen Filistin Suriye
Yukarıdaki şemada soru işaretiyle gösterilen yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
A) İslamcılık B) Devletçilik C) Türkçülük D) Batıcılık
5.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) J.Jack Rousseau, ülkelerin halk tarafından yönetilmesi gerektiğini savunmuştur.
B) Mustafa Kemal’in demokratik fikirli olmasında en etkili düşünür Jean Jack Rousseau’dur.
C) Mustafa Kemal, J.Jack Rousseau’nun fikirlerinden etkilenmiştir.
D) Mustafa Kemal ve J.Jack Rousseau’nun ülke yönetim anlayışları benzerlik gösterir.
1712 yılında Cenevre’de doğan filozof, yazar ve hatta bu sıfatların da
ötesinde bir değer olan Jean-Jacques Rousseau, Fransız Devrimi’nin fikir
babalarından olması sayesinde günümüzdeki demokrasi anlayışını da
biçimlerden isimlerden biridir.
Başta İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi
olmak üzere, bütün insanların eşitliğini ve temel özgürlüklerini savunan
birçok kanun, yasa ve hukuk metninin
ardındaki temelde onun fikirleri görülür.
M. Kemal, 1 Aralık 1921 günü TBMM
kürsüsünde “Efendiler, bu meşrutiyet
teorisini bulan en büyük filozofların bu
teoriyi kurmak için çalıştıkları esasları
inceledim. Bunlara nüfuz ettim… Jean-Jacques Rousseau’yu baştan nihayete kadar okuyunuz.” diyerek onunla
ilgili bazı görüşlerini paylaşmıştır.
“Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir!” anlayışının M. Kemal ve J.Jacques Rousseau’nun ortak noktaları
olduğu söylenebilir.
Jean Jack Rousseau
210
BİR KAHRAMAN DOĞUYOR TEST - 3
8. Aşağıdaki anekdotta Mustafa Kemal’in İstanbul’daki okul yıllarını, arkadaşlarından Asım Gündüz anlatıyor:
“Mustafa Kemal milletleri uyandırmak için lazım olan fikir adamları devlet adamlarıdır.” diyordu. Yabancı
lisana karşı büyük bir hevesi vardı. Bu maksatla Beyoğlu’nda bir Fransız madamına pansiyoner olmuştu. Bu
Fransız kadın, İttihatçıların Paris’te yayımladıkları gazeteleri, Fransız sefareti kuryeleri ile getiriyor ve Mustafa
Kemal’e ulaştırıyordu. Fransız kadın aynı zamanda Mustafa Kemal’e Fransızca dersleri veriyordu.
Bu bilgilerden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılabilir?
A) Mustafa Kemal Paris'te eğitim görmüştür. B) Atatürk yabancı dil öğrenimine önem vermiştir.
C) Mustafa Kemal bir dönem pansiyonerlik yapmıştır. D) İttihatçıların merkezi Paris'tir.
7. Namık Kemal: Türk milliyetçiliğinin öncülerinden bir Türk aydınıdır. Roman, tiyatro, şiir tarzında eserler vermiştir ve Mustafa Kemal Atatürk gibi birçok gence vatan sevgisi aşılamıştır.
Ziya Gökalp: “Batı medeniyetindenim, Türk milletindenim ve İslam ümmetindenim.” demiştir. Türk milliyetçiliğini etkileyen yazar, “Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak (Çağdaşlaşmak)” isimli bir kitapta fikirlerini toplamış, Türklere özgü
ahlak anlayışı ve kültürüyle batının kavramlarını kaynaştırmak istemiştir. Mustafa Kemal, özellikle halkçılık, tarih ve dil ile
ilgili yapmış olduğu inkılaplarda Ziya Gökalp’ten etkilenmiştir.
Bu bilgilere göre fikir hayatının oluşmasında Mustafa Kemal için;
l. Farklı düşünürlerin fikirlerinden etkilenmiştir.
ll. Yurt sevgisi konusunda Namık Kemal'i etkilemiştir.
lll. Ulusçu düşüncede Ziya Gökalp'ten etkilenmiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız l. B) Yalnız ll. C) l ve lll. D) l, ll ve lll.
10. Siyasi birliğini geç tamamlayan İtalya, diğer güçlü Avrupa devletleri gibi sömürgecilik yarışına girmeyi hedeflemişti. Bu
amaçla öncelikle zayıf olan devletlerin topraklarını işgale başlamıştı. Bunların başında Osmanlı Devleti'nin Kuzey Afrika'daki toprağı olan Trablusgarp bulunmaktaydı.
Aşağıdakilerden hangisi İtalya’nın Trablusgarp'ı işgalinde etkili olmamıştır?
A) Osmanı Devleti’nin ordu ve donanmasının zayıflamış olması
B) Trablusgarp’ın İtalya’ya yakın bir mesafede olması
C) I. Dünya Savaşı’nın başlaması
D) Trablusgarp’ın savunmasız olması
9. Mustafa Kemal, Manastır Askerî İdadisi yıllarında;
— Arkadaşı Naci Bey’den etkilenerek şiire, öğretmeni Mehmet Tevfik Bey sayesinde tarihe daha fazla yönelmiş,
— Voltaire (Volter) ve J.J. Roussesu(Russo) gibi yazarları tanımış,
— Güzel konuşma sanatı ile ilgilenmiştir.
Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi Manastır Askerî İdadisi'nin Mustafa Kemal’e sağladığı kazanımlardan biri olamaz?
A) Tarihe ilgisinin artması B) Teslimiyetçi düşüncenin oluşması
C) Edebiyata ilgisinin artması D) Hitabet yeteneğinin güçlenmesi
211
TEST - 4
MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA
ATILAN ADIMLAR
1.
Bu görselde I. Dünya Savaşı ile ilgili aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur ?
A) Savaş hangi gruplar arasında yaşanmıştır?
B) Savaş hangi antlaşma ile sona ermiştir?
C) Savaş ne zaman sona ermiştir?
D) I. Dünya Savaşı’nı diğer savaşlardan ayıran özellikler nelerdir?
Tarihe ilk küresel savaş olarak geçen Birinci Dünya Savaşı, verilen zaiyatın büyüklüğü, kullanılan modern silahlar ve teknolojik araçların yanı sıra doğurduğu sonuçlarla kurulacak yeni dünya düzeninin
temellerini attı.
SAVAŞ, 28 TEMMUZ 1914'TE
BAŞLADI. 11 KASIM 1918'DE
İMZALANAN ATEŞKES ANLAŞMASIYLA SONA ERDİ.
AVRUPA MERKEZLİ KÜRESEL
SAVAŞA 40 ÜLKE KATILDI.
SAVAŞI İTİLAF
DEVLETLERİ KAZANDI
ALMANYA
AVUSTURYA
MACARİSTAN
İNGİLTERE İTALYA
RUSYA
FRANSA
ÜÇLÜ
Tİ İLAF DEVLETLERİ
ÜÇLÜ İTTİFAK
DEVLETLERİ
2. Erzurum Kongresi
\"Her türlü yabancı işgaline ve müdahalesine karşı Osmanlı Hükûmeti'nin iş yapamaz hâle gelmesi durumunda
millet birleşerek kendini savunacaktır.\"
Erzurum Kongresi'nin yukarıdaki hükümü ile;
l. Ulusal Bağımsızlık II. Hukukun üstünlüğü III. Millî birlik beraberlik
ilkelerinden hangilerinin esas alındığı söylebilir?
A) Yalnız l. B) Yalnız II. C) l ve lll. D) l, ll ve lll.
3. I. TBMM'de saltanat yanlıları ve saltanat karşıtları birlikte görev yapmışlardır.
Böyle bir durumun gerçekleşmesindeki öncelik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çok partili hayata geçmek
B) Cumhuriyet rejimini benimsemek
C) Meclis Hükûmeti sistemini geliştirmek
D) Düşmanın yurttan atılmasını sağlamak
212
TEST - 4
MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA
ATILAN ADIMLAR
4. 1871 yılında birliğimizi tamamladık, ama ekonomik olarak henüz istediğimiz varlığı gösteremedik. Sömürge yarışında yer almak için Osmanlı Devleti'nin Kuzey Afrika'daki son toprak parçası Trablusgarb'a asker çıkarttık. Askerî
başarı kazanamamıza rağmen Balkan Savaşlarının çıkması işimize yaradı ve barış masasından kazançlı çıktık.
Ancak Trablusgarp tecrübesiyle Osmanlı ülkesinden toprak almanın kolay olmadığını gördük. Bu konuda büyük
devletlerin desteğine ihtiyacımız var.
İtalya Kralı: III. Wittorio Emanuele
Buna göre, İtalya'nın hedefleri
I. Sosyal
II. İktisadi
III. Dinî
alanlarından hangileriyle daha çok ilgilidir?
A) Yalnız l. B) Yalnız ll. C) l ve lll. D) I, II ve III.
6.
Yukarıdaki haritada I. Dünya Savaşı öncesi Avrupa devletleri ve bazı bilgiler verilmiştir.
Bu harita ve açıklamalara göre aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Devletler arasında bloklaşmalar oluşmuştur.
B) Osmanlı Devleti ve Bulgaristan aynı tarafta savaşa girmişlerdir.
C) Tüm Avrupa devletleri savaşa katılmıştır.
D) Sırbistan ve Romanya, Fransa ve İngiltere'nin yanında savaşa katılmıştır.
İttifak Devletleri
İtilaf Devletleri
İttifak Grubundan İtilaf grubuna Katılan Devletler
İtilaf Devletleri'ne Sonradan Katılan Devletler
İttifak Devletleri'ne Sonradan Katılan Devletler
Tarafsız Devletler
Fransız Sömürgeleri
İngiliz Sömürgeleri
İtalyan Sömürgeleri
ATLAS
OKYANUSU
Portekiz İspanya
Fas Cezayir
Tunus
Libya Mısır
AKDENİZ
Yunanistan
Osmanlı Devleti
Romanya KARADENİZ
İran Bulgaristan
Arnavutluk
Karadağ
Sırbistan
Avusturya - Macaristan
Almanya Rusya
Danimarka
İsviçre Fransa
Lüksemburg
Belçika
Hollanda İngiltere
İrlanda
İtalya
5. Mustafa Kemal, Rauf Orbay ve Bekir Sami Beyler ile Salih Paşa arasında 20-22 Ekim 1919’da yapılan görüşmelerde
alınan kararların bazıları şunlardır:
I. Hiçbir himaye ve manda kabul edilmeyecektir. Türk vatanının bütünlüğü ve bağımsızlığı korunacaktır.
II. Müslüman olmayan topluluklara, devletin siyasi egemenliğini ve sosyal dengesini bozacak ayrıcalıklar verilmeyecektir.
III. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, İstanbul Hükûmeti’nce tanınacaktır.
IV.İtilaf Devletleri’yle yapılacak barış görüşmelerine Temsil Heyeti’nin de uygun gördüğü temsilciler gönderilecektir.
V. Osmanlı Mebusan Meclisinin güvenlik bakımından İstanbul’da toplanması uygun olmadığından Anadolu’nun
güvenli bir yerinde toplanmalıdır.
Buna göre Amasya Görüşmeleri kararlarından hangileri “milli egemenlik” kavramıyla ilgilidir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) III ve IV. D) Yalnız V.
213
TEST - 4
MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA
ATILAN ADIMLAR
7.
Çanakkale Savaşı ile ilgili verilen görsel ve bilgilere göre;
yargılarından hangileri çıkarılabilir?
A) Yalnız I. B) I ve III. C) II ve III. D) I, II ve III.
I. Bazı Osmanlı padişahları dışardan gelebilecek saldırılara karşı boğazın iki yakasına savunma hatları yaptırmıştır.
II. Nusret Mayın Gemisi'nin kıyıya paralel olarak döşediği mayınlar 18 Mart zaferinin kazanılmasında önemli rol oynamıştır.
III. İngiltere ve Fransa, Osmanlı Devleti’ni savaş dışı bırakmak için 28 Ocak’ta savaş kararı almıştır.
Uzunluğu 62 km, Genişliği 1.200-6.000m
arasında değişir. En dar yeri 1.250m
En geniş yeri 5.800m. En derin yeri 106 m'dir.
• Alman mayınları
• Nusret Mayın
Gemisi'ne ait
mayınlar
Tabyalar
İngilizlerin 1807'de Çanakkale'yi
geçmelerinin ardından III. Selim zamanında Boğaz'da yeni tabyalar
yapılmasına ağırlık verildi. Boğaz'ın
iki tarafında kurulan tabyaların bir
kısmı yaptıran padişahın adıyla
bilinir.
II. Abdülhamit dönemindeki
tabyalar
1- Ertuğrul
2-Değirmen Burnu
3-Domuz Dere
4-Kayalık Tepe
5-Mecidiye
6-Rumeli Hamidiye
7- Yıldız
8-Namazgâh (Padişah Abdülaziz
tarafından yaptırılmıştır.)
Düşman Gemileri
1- Inflexible
2-Agamemnon
3-Queen Elizabeth
4-Vengeance
5-Albron
6-Cornwallis
7-Irresistible
8-Triumph
9- Sulfren
10- Bouvet
11- Charlemange
12- Gaulors
Nusret Mayın Gemisi
Fransızların Bouvet, İngikizlerin HMS Inflexible ile Bolva zırhlılarını, döşediği mayınlarla denize gömdü.
Gemi Komutanı: Yüzbaşı Tophaneli
Hakkı Bey
Mayın Grup Komutanı: Yüzbaşı Hafız
Nazmi Bey
İnşa Tarihi ve Yeri: 1911 - Kiel, Almanya
Askeri Hizmete Giriş: 1913
Mayın kapasitesi: 40 adet
Terhis Tarihi: 1955
Mürettebat Sayısı: 61 kişi
Sürati: 15 mil
İngiltere ve Fransa, Osmanlı
Devleti ile savaş kararı aldı.
Bu kararda; iki ülkenin, İstanbul'u alarak prestijlerini
arttırma, Rusya'ya Boğazlar
üzerinden yardım götürebilme, başkentini alarak
Osmanlı'yı saf dışı bırakma
ve Osmanlı'nın Ortadoğu
topraklarını paylaşma gibi
sebepler etkili oldu.
İtilaf güçleri, Çanakkale kıyılarını bombalamaya başladı.
Türk tabyaları menzillerinin kısalığından dolayı yeterli
cevbı veremedi. Ancak düşman kuvvetlerinin iki bataryası
ilk gün ağır darbe
aldı.
İtilaf kuvvetleri, Çanakkale
kıyılarını yoğun bombardıman altında tuttular. Bu
sırada Boğaz'ı mayınlardan
temizlemek için çalışma
başlattılar. İtilaf Devletler'nin
18 Mart'a kadar sürecek bu
saldırılarından Seddülbahir,
Ertuğrul, Orhaniye ve Kumkale tabyaları tahrip oldu ve
birçok şehit verildi.
Üç deniz tümeninden oluşan, küçük yardım filoları
ile 400 adet deniz gücünü
içerisinde barındıran İtilaf
güçleri, Boğaz'dan içeriye
girmeye çalıştı. Nusret Mayın Gemisi'nin döşediği mayınlar ve Osmanlı askerinin
üstün gayreti, dünyanın en
güçlü deniz ordusuna hezimet yaşattı.
Düşman birlikleri Arıburnu'na
çıkarma yaptı. Bunlara 27. ve
57. Alay birlikleri karşı koydu.
Seddülbahir'de gerçekleşen
mü- cadelede bir avuç askerimiz üç tümenlik düşman
askerini yendi. Fransızlar,
Kumkale'ye saldırdı. Buradaki
mücadeleyi de Osmanlı askerleri kazandı. Fransızlar 27
Nisan'da geri çekilmek zorunda kaldı.
Sultan Abdülmecid Han ve oğlu Sultan
II. Abdülhamid Han tarafından
ileride gerçekleştirilebilecek
saldırılara karşı birçok
tabya inşa ettirildi.
Osmanlı tabyaları •
1462 Fatih tarafından Kilitbahir
ve Çimenliktepe kaleleri inşa
ettirildi.
1659 Hatice Turhan Sultan tarafından Seddülbahir Kalesi
(Kaleyi Sultaniye) yaptırıldı.
Tonajı
365 ton
Derinliği
3,4 m
214
TEST - 4
MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA
ATILAN ADIMLAR
8.
I. Dünya Savaşı'nın sonucunda İtilaf Devletleri, farklı uluslardan oluşan Avusturya - Macaristan İmparatorluğu'nu parçalamışlar:
Lehçe konuşan bölgeleri Polonya'ya
Romanca konuşan bölgeleri Romanya'ya
Sırpça konuşulan bölgeleri Sırbistan'a
İtalyanca konuşulan bölgeleri İtalya'ya
Çekçe konuşulan bölgeleri Çekoslovakya'ya
Macarca konuşulan bölgeleri Macaristan'a vermişlerdir.
Maverai Osmaniye Gazetesi (15 Şubat 1920)
Gazete haberinde verilen bilgiler Birinci Dünya Savaşı sonunda yapılan antlaşmalarda;
I. Din II. Dil III. Milliyet IV. Ekonomi
unsurlarından hangilerinin dikkate alındığı gösterir?
A) l ve II. B) II ve III. C) ll ve lV. D) lll ve lV.
9. Mondros Ateşkes Anlaşması’nın 24. maddesine göre;
\"Doğudaki altı ilde (Erzurum, Van, Bitlis, Sivas, Elazığ, Diyarbakır) bir
karışıklık çıkarsa İtilaf Devletleri bu illeri işgal edebileceklerdir.\"
İtilaf Devletleri bu maddeyi anlaşmaya koymakla aşağıdakilerden
hangisini hedeflemiştir?
A) Doğudaki illerde karışıklık çıkmasını engellemek
B) Doğudaki illerde halkın huzur içinde yaşamasını sağlamak
C) Doğu bölgesinde Ermeni devleti kurulması için ortam hazırlamak
D) Ermenilerin Türk halkına kötü davranmalarının önüne geçmek
10. Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra işgaller yayılarak devam
etti. Ülkede her geçen gün şartlar ağırlaştı ve Damat Ferit Hükûmeti
işgaller karşısında sessiz kaldı.
Yanda İzmir'in Yunanlar tarafından işgali üzerine 23 Mayıs 1919
Sultan Ahmet Meydanı'nda yapılan miting ile ilgili bir gazete haberi verilmiştir.
Bu görsel ve bilgilere göre Mondros'tan sonra gerçekleşen
işgaller ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Bütün İstanbul sakinleri hak istemek için
toplandı. Saat ikiden beri Sultan Ahmet
şimdiye kadar görülmemiş bir manzara
arz eylemektedir. Şehrimizin bütün Müslüman halkı, akın akın Sultan Ahmet'e
gelmektedir. Sancağımızın siyaha bürünerek hazin hazin dalgalanması bugünün heyecanlı bir derdi olmuştur. Bütün
Müslüman dükkânları kapanmış ve her
sınıf halk hakkı istemek için büyük bir
istekle İstanbul'un bu tarihi meydanında
toplanmıştır. Bu toplantıda Halide Edip de
bir konuşma yapmış ve işgali kınamıştır.
Sultan Ahmet'te Bugünkü Halk Toplantısı
A) Osmanlı hükümetinin işgallere ses çıkarmaması, halkı işgallere
karşı harekete geçirmiştir.
B) İzmir ‘in işgali İstanbul halkı tarafından tepki ile karşılanmıştır.
C) İstanbul’da düzenlenen mitingler ile halkının milli ve manevi
duyguları uyandırılmaya çalışılmıştır.
D) İstanbul Hükümeti işgallere karşı halkı birleştirmek için bazı çalışmalar yapmıştır.
215
MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA
ATILAN ADIMLAR TEST - 5
2. Aşağıda Mustafa Kemal’in “Nutuk” adlı eserinden bir bölüm verilmiştir.
Bu bilgiler Mondros Ateşkes Anlaşması’nın;
maddelerinden hangilerinin uygulamaya konulduğuna kanıt gösterilebilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.
I. Hükûmet haberleşmesi dışındaki telsiz, telgraf ve kablolar (iletişim hatları) İtilaf Devletleri’nin denetimi altında
olacak.
II. Osmanlı orduları terhis edilecek; ordunun taşıt, araç gereç, silah ve cephanesine İtilaf Devletleri tarafından el konulacak.
III. Boğazlar İtilaf Devletleri’ne açılacak, Karadeniz’e girişler serbest olacak, Karadeniz ve Çanakkale’deki istihkâmlar
İtilaf Devletleri tarafından işgal edilecek.
SAMSUN'A ÇIKTIĞIM GÜN GENEL DURUM VE GÖRÜNÜŞ
1919 yılı Mayısının 19'uncu günü Samsun'a çıktım. Ülkenin genel durumu ve görünüşü şöyledir : Osmanlı Devleti'nin
içinde bulunduğu grup, I. Dünya Savaşı'nda yenilmiş, Osmanlı ordusu her tarafta zedelenmiş, şartları ağır bir ateşkes anlaşması imzalanmış. Büyük Savaş'ın uzun yılları boyunca millet yorgun ve fakir bir durumda…
Ordunun elinden silâhları ve cephanesi alınmış ve alınmakta... İtilâf Devletleri, ateşkes anlaşmasının hükümlerine
uymayı gerekli bulmuyorlar. Birer bahane ile İtilâf donanmaları ve askerleri İstanbul'da. Adana iIi Fransızlar; Urfa,
Maraş, Ayıntap (Gaziantep) İngilizler tarafından işgal edilmiş.
1.
Bu haritaya göre Sevr Barış Antlaşması ile ilgili,
I. Boğazlar bölgesi Osmanlı Devleti’nin kontrolüne bırakılmıştır.
II. Ege Bölgesi toprakları Yunanistan’a verilmiştir.
III. Osmanlı Devleti'nin Anadolu ve Rumeli toprakları İtilaf Devletleri tarafından paylaşılmıştır.
çıkarımlarından hangilerine kesinlikle ulaşılabilir?
A) Yalnız II. B) Yalnız III. C) I ve III. D) I, II ve III.
İstanbul
216
MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA
TEST - 5 ATILAN ADIMLAR
3. Aşağıda Millî Mücadele taraftarı olan bazı cemiyetler verilmiştir.
Trakya - Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti:
2 Aralık 1918 tarihinde, Edirne'de, Yunan işgaline direnmek ve onların iddialarına cevap vermek amacıyla
kuruldu. Trakya'da muhtemel Yunan saldırılarına karşı silahlı mücadele hazırlıkları yaptı.
İzmir Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti:
Rum iddialarına karşı Ege Bölgesi'nin Türklere ait olduğunu dünyaya duyurmak ve ispatlamak amacıyla
Aralık 1918 tarihinde kuruldu. Bölgesel direniş hareketlerine silah ve cephane sağlamakta yardımcı oldu.
Tabloda verilen cemiyetlerin ortak özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?
A) Aynı coğrafi bölgede kurulmuşlardır.
B) Millî duygularla hareket etmişlerdir.
C) Azınlıkların faaliyetlerine karşı İstanbul Hükûmeti ile iş birliği yapmışlardır.
D) İtilaf Devletlerinin Anadolu'daki etkinliğini arttırmışlardır.
I. Manda ve himaye tartışmaları son bulmuştur.
II. Milli mücadele ulusal hale gelmiştir.
III. TBMM’nin açılması kararlaştırılmıştır.
4. Verilen görsele göre Sivas Kongresi’yle ilgili,
çıkarımlarından hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I.
B) I ve II.
C) I ve III.
D) Yalnız III.
SİVAS KONGRESİ'NDE ALINAN KARARLAR
SİVAS KONGRESİNİN ÖNEMİ
• Milli sınırlar içinde vatan bölünmez bir bütündür,
parçalanamaz.
• Manda ve himaye kabul edilemez,
• Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı millet topyekûn kendisini savunacak ve direnecektir.
Sivas'a gelen Mustafa Kemal Paşa ve
beraberindeki heyet, burada 18 Aralık
1919'a kaldı.
Sonuç bildirgesinin yayımlanmasıyla kapandı.
\"Milli egemenlik\" ve \"milli irade\" kavramları devlet
hayatına yansıtılmaya başladı.
Halkın bütününü kapsayan ilk örgütsel faaliyet Sivas'ta yapıldı.
Sivas Kongresi, şekli ve içeriği itibarıyla \"milli bir
meclis\" işlevi gördü.
Halkı bir bütün halinde harekete geçirmeyi sağladı.
Bu hareket, 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet'in ilanıyla
taçlandı.
Kongrede manda
tartışmaları yaşandı.
Bugünkü Atatürk Kongre ve Etnografya
Müzesi binasında, Türkiye Cumhuriyeti'nin
temellerinin atıldığı Sivas Kongresi yapıldı.
7 gün süren kongrede, Mustafa Kemal
Atatürk başkanlığında ulusun kurtuluşu
için çeşitli günden maddeleri görüşüldü.
2 Eylül 1919 11 Eylül 1919
8-9 Eylül 1919
4 Eylül 1919
5. Mondros Ateşkes Anlaşması’nın maddelerinin bazıları aşağıda verilmiştir.
• Osmanlı orduları terhis edilecek; ordunun taşıt, araç gereç, silah ve cephanesine İtilaf Devletleri tarafından el
konulacak.
• Toros Tünelleri, İtilaf Devletleri tarafından işgal edilecek.
• Tüm liman ve tersaneler İtilaf Devletleri’nin kontrolünde olacak.
• Hükûmet haberleşmesi dışındaki telsiz, telgraf ve kablolar (iletişim hatları) İtilaf Devletlerinin denetimi altında
olacak.
Mondros Ateşkes Anlaşmasına bu maddelerin konulmasıyla, İtilaf Devletleri;
I. Halk direnişinin önüne geçmek,
II. Osmanlı Devleti'ni savunmasız bırakmak,
III. Yapılacak sevkiyatları kolaylaştırmak
amaçlarından hangilerini hedeflemiştir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.
217
MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA
ATILAN ADIMLAR TEST - 5
7. Erzurum Kongresi Sivas Kongresi
● Bölgesel olmakla beraber, kararları ulusaldır.
● İlk kez manda ve himaye reddedilmiştir.
● Doğudaki cemiyetler birleştirilmiştir.
● İlk defa temsil heyeti oluşturulmuştur.
● Millî sınırlar içinde vatan bütündür, bölünemez kararı
alınmıştır.
● Ulusal kongredir.
● Erzurum Kongresi kararları aynen benimsenmiştir.
● Manda ve himaye kesin olarak reddedilmiştir.
● Yurttaki tüm cemiyetler birleştirilmiştir.
● İradei Milliye gazetesi yayımlanmaya başlamıştır.
● Temsil Heyeti, Ali Fuat Paşa'yı Batı Cephesi'ne atayarak yürütme yetkisini kullanmıştır.
Yukarıdaki bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Erzurum ve Sivas Kongreleri birbirini tamamlamaktadır.
B) Erzurum Kongresi toplanma şekli bakımından bölgeseldir.
C) Sivas Kongresi'nde sadece İç Anadolu'yu ilgilendiren kararlar alınmıştır.
D) Sivas Kongresi'ndeki bazı kararların temelleri Erzurum Kongresi'nde atılmıştır.
6.
Yukarıda verilen haritalar, I. Dünya Savaşı'nın sonuçlarından hangisine kanıt oluşturmaz?
A) Yeni devletlerin kurulduğuna B) Bazı devletlerin yıkıldığına
C) Milletler Cemiyeti'nin kurulduğuna D) Avrupa'nın siyasi yapısının değiştiğine
I. Dünya Savaşı Öncesi Avrupa I. Dünya Savaşı Sonrası Avrupa
8.
Savaşın en önemli nedenlerinden olan Fransız İhtilali (1789), tüm dünyada etkisini göstererek birçok ulus üzerinde etkili
olmuştur. Bu düşünceden etkilenen ulusların millî devlet kurma düşünceleri doğrultusunda bağımsızlık savaşları başlamıştır.
Buna göre I. Dünya Savaşı’nın başlaması aşağıdaki nedenlerden hangisine bağlanmıştır?
A) Sömürgecilik faaliyetleri B) Milliyetçilik akımı
C) Silahlanma yarışı D) Devletler arası bloklaşmalar
218
MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA
TEST - 5 ATILAN ADIMLAR
9. İtilaf Devletleri Üçlü İttifaktan Üçlü İtilafa katılanlar
Tarafsızken Üçlü İtilafa katılanlar
Tarafsızken Üçlü İttifaka katılanlar
İttifak Devletleri
Tarafsızlar
Bu haritaya göre I. Dünya savaşı ile ilgili,
I. Portekiz İtilaf Devletlerinin yanında savaşa girmiştir.
II. Osmanlı Devleti savaş başladığında tarafsızdır.
III. Bulgaristan ve Romanya aynı tarafta savaşmışlardır.
çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.
10. Aşağıda Mondros Ateşkes Anlaşması'ndan sonra kurulan bazı milli cemiyetler verilmiştir.
Türklerin haklı davasını basın-yayın yoluyla dünyaya duyurmak için İstanbul'da
kuruldu.
Milli Kongre Cemiyeti Trakya Paşaeli Müdafaa-i
Hukuk Cemiyeti
Yunanistan'ın Doğu Trakya'yı işgalini engellemek için
kuruldu. Mavri Mira Cemiyetine karşı mücadele etti.
Kilikyalılar Cemiyeti
Çukurova bölgesinin Fransızlar tarafından işgalini
ve Ermenilerin bölgedeki
olumsuz faaliyetlerini engellemek için kuruldu.
Yukarıda verilenlere bakılarak Milli Cemiyetler ile ilgili ;
I. Milli egemenliği sağlamayı amaçlamışlardır.
II. Azınlıklarla ve İtilaf Devletleri ile mücadele etmişlerdir.
III. Kurtuluşu sağlamak için farklı yöntemler kullanmışlardır.
yargılarından hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.
219
MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA
ATILAN ADIMLAR TEST - 6
2.
\"Eğer Mondros Mütakaresi'ni takip eden aylarda, bir tayyareden (uçak) Anadolu'ya bakarsanız yer yer yanan
ateşler görülecektir. Bunlar ışıldayan çoban ateşleridir. Bu ateşleri birleştirecek bir alev lazımdır. İşte onu Mustafa
Kemal'in meşalesi temin etti.\"
Mareşal Fevzi Çakmak
Millî Mücadele'nin hazırlık döneminde Mustafa Kemal'in gerçekleştirdiği aşağıdaki faaliyetlerden hangisi, Fevzi
Çakmak'ın sözlerini destekler niteliktedir?
A) Hıyanet-i Vataniye Kanu'nu çıkarması
B) Manda himayenin reddedilmesini sağlaması
C) Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetini kurması
D) 31 Mart Olayı'nı bastırması
1. Aşağıda Mısakımillî'ye göre olması gereken Türkiye haritası verilmiştir.
Bu haritaya göre;
I. Mısakımillî'de yer alan bazı şehirlerimizin günümüzde Türkiye'ye ait olmadığı
II. Misakmillî'den tavizler verildiği
III. Mısakımillî'nin günümüzde geçerliliğini kaybettiği
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız l. B) Yalnız lll. C) l ve ll. D) ll ve lll.
3.
Kazım Karabekir bu açıklamaları ile aşağıdaki antlaşmalardan hangisinin imzalanmasına tepki göstermiştir?
A) Mondros Ateşkes Antlaşması B) Moskova Antlaşması
C) Sevr Barış Antlaşması D) Ankara Antlaşması
Vatansız, vicdansız üç serserinin, yine kendileri gibi millet ve vatanla alakası olmayan birkaç kişi namına barış antlaşmasını imza ettiklerini ajansta gördük. Millî Mücadele’mizde daha büyük bir azim
ve imanla devama yemin ettiğimizi arz eylerim. İstanbul’da oluşturulduğunu evvelce duyduğumuz
Saltanat Şûrası’nda Türkiye’nin hayatına son veren bu zalim antlaşmanın imza edilmesine karar ve oy
veren isimleri malum şahısların ve antlaşmaya imza koyanların vatana ihanet ile itham olunmasını ve
haklarında gıyaben hüküm verilmesini, bu vatansızların isimlerinin her yerde lanetle anılmasının ilan
ve tamim olunmasını arz ve teklif eylerim.
17 Ağustos 1920, Doğu Cephesi
Komutanı Kazım Karabekir
Kazım Karabekir, s. 269.
220
MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA
TEST - 6 ATILAN ADIMLAR
5.
Bu haritaya göre söylenebilecek cemiyetler ile ilgili en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Trabzon ve çevresinde bir Pontus devleti kurulmak istenmektedir.
B) Kilikyalılar Cemiyeti Fransızlar ve desteklediği Ermeni cemiyetine karşı mücadele etmiştir.
C) Türk halkı ülkenin farklı yerlerinde zararlı cemiyetlere karşı mücadele etmiştir.
D) Batı bölgeler Rumlar tarafından işgal edilmek istenmektedir.
İşgallere karşı kurulan millî cemiyetler ve mücadele ettikleri azınlık cemiyetleri
4. Büyük Millet Meclisi, kendisine karşı isyanları bastırabilmek için aşağıdaki tedbirleri almıştır.
Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarılarak (29 Nisan 1920) BMM'ye karşı ayaklananların vatan haini sayılıp cezalandırılacağı ilan edildi.
İstiklal Mahkemeleri kurularak ayaklananlar bu mahkemelerde yargılandı.
Damat Ferit, vatan haini ilan edilerek vatandaşlıktan çıkarıldı.
Ankara Müftüsü Rıfat Efendi (Börekçi) ve birçok müftü tarafından Millî Mücadele'yi destekleyen fetvalar yayınlandı.
İsyancılar üzerine Kuvâ-yı Millîye birlikleri gönderilerek isyanlar bastırılmaya çalışıldı.
1
2
3
4
5
Buna göre;
I. Ayaklanmalara karşı olağanüstü önlemler alınmıştır.
II. Ayaklanmalar halkın oluşturduğu silahlı birlikler tarafından bastırılmaya çalışılmıştır.
III. Ayaklanmaların ortaya çıkmasında İstanbul Hükûmeti'nin payı vardır.
yargılarından hangileri söylenebilir?
A) I, II ve III. B) II ve III. C) Yalnız II. D) Yalnız I.
221
MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA
ATILAN ADIMLAR TEST - 6
6.
Bu görsel aşağıdakiler ile ilişkilendirildiğinde seçeneklerden hangisi açıkta kalır?
A) Hicaz - Yemen Cephesi'nde yaşanan gelişmelerdir.
B) Beşeri ve fiziki faktörler ile mücadele edilmiştir.
C) Osmanlı askeri erzak sıkıntısı çekmiştir.
D) Savaş Osmanlı ordusunun başarısıyla sonuçlanmıştır.
Son Türkler Ve Medine Müdafaası...
Medine Savunması Osmanlı ordusunun, İngiliz oyunlarıyla, Bedevîlerin isyanlarıyla, açlıkla,
sussuzlukla, 50 dereceyi aşan kavurucu sıcakla, başta İspanyol nezlesi ve askerin dişlerini ve
çenesini düşüren İskorpit olmak üzere türlü hastalıklarla ve ağır çöl koşullarıyla canla başla
mücadelesidir.
Mehmetçilerin Kumanyası, Kavurma Yerine Çekirge: Fahreddin Paşa'nın
tarihe geçen emri \"Evlatlarım Çekirge yiyin\" olmuşur. Çünkü askerlerin
çöl şartlarında yiyecek
başka bir şeyi kalmamıştır. Bu da Fahreddin
Paşa'nın zafere ne kadar
inandığının kanıtıdır.
Türk milletinin Hz. Muhammed'e (s.a.v.) balılığını
ortaya koyan, \"Can Verir, Cananı (s.a.v.) veremez
Türkler\" diye adına şiirler yazılan, başından sonuna
bir destandır. \"Medine Müdafaası\"
Biliniz ki kahraman askerlerim İSLAM'IN göz bebeği olan Medine’yi son fişeğine, son damla kanına, son nefesine kadar
savunmaya ant içmiştir. Bu asker Medine’nin enkazı içinde
ve nihayet Ravza-i Mutahhara’nın altında kan ve ateşten
örülmüş kızıl bir kefenle gömülmedikçe Medine kalesinin
burçlarından ve Mescid-i Saadet minarelerinden Türk’ün al
bayrağı inmeyecektir!”
7.
Kuva-yı Millîye, Mondros Ateşkes Anlaşması’ndan sonra, vatanı işgal eden düşmanla mücadele eden ve azınlık faaliyetlerine karşı çarpışan silahlı grupları ve onlara maddi, manevi ya da fikirsel yardımda bulunan herkesi kapsamaktadır.
Buna göre Kuvâ-yı Millîye hareketinin ortaya çıkması aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ilgilidir?
A) Milli egemenlik B) Milli bağımsızlık
C) Milli ekonomi D) Demokratik yönetim
Kuva-yı Millîye Birlikleri
222
MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA
TEST - 6 ATILAN ADIMLAR
8. Aşağıda Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'nda mücadele ettiği cepheler verilmiştir.
Açıklamalar:
➥ Osmanlı'nın buradaki savaşlara katılmasıyla Avrupa'da İttifak Devletlerinin savaş yükü hafiflemiştir.
➥ Almanya açtığı bu cepheyle Osmanlı Devleti’nin konumundan faydalanarak İngilizlerin sömürgeleriyle bağlantısını
kesmeyi amaçlamıştır.
Buna göre numaralandırılmış cephelerden hangisi bu amaçlarla açılan cephelerden biri değildir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
10. Büyük Millet Meclisine karşı çıkarılan bu ayaklanmalar, genellikle Kuvâ-yı Millîye birlikleri tarafından bastırıldı. Ayaklanmalar, Meclisin gücünü yok edemese de işgal güçlerinin Anadolu’daki ilerleyişini kolaylaştırdı. Millî Mücadele sürecinin
uzamasına, düşmanın yurttan atılmasının gecikmesine neden oldu. Düzenli ordunun kurulmasının bir süre gecikmesine, silah ve malzeme kaybına sebep oldu.
Bu bilgilerden BMM'ye karşı çıkan ayaklanmalar ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Ulusal egemenliğe tehdit oluşturmuştur.
B) İsyancılar İstiklâl Mahkemelerinde cezalandırıldı.
C) Kurtuluş Savaşı süresinin uzamasına sebep oldu.
D) İşgalci devletler bu durumdan kazançlı çıkmışlardır.
9. Temsil Heyeti ve İstanbul Hükümeti arasında yapılan görüşmelerde alınan kararların bazıları şunlardır:
I. Hiçbir himaye ve manda kabul edilmeyecektir. Türk vatanının bütünlüğü ve bağımsızlığı korunacaktır.
II. Müslüman olmayan topluluklara, devletin siyasi egemenliğini ve sosyal dengesini bozacak ayrıcalıklar verilmeyecektir.
III. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, İstanbul Hükûmeti’nce tanınacaktır.
IV.Osmanlı Mebusan Meclisinin güvenlik bakımından İstanbul’da toplanması uygun olmadığından Anadolu’nun güvenli bir yerinde toplanmalıdır.
Buna göre Amasya Görüşmeleri’nde alınan kararlardan hangisi Anadolu hareketinin İstanbul hükümeti tarafından
resmi olarak kabul edildiğini gösterir?
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II. D) I, II ve IV.
223
2. ‘’1920 yılının son baharında Ermenilerce yapılan zulümler dayanılmaz bir kerteye gelince Ermenistan seferine karar
verdik. 15. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir Paşa’yı, Doğu Cephesi Komutanı yaptık.’’
(Mustafa Kemal; Nutuk, s.332)
Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Doğu Cephesi’nde Ermenilerle mücadele edilmiştir.
B) Ermeniler, Türk halkına karşı olumsuz davranışlar içindedirler.
C) Kurtuluş Savaşı'nda mücadele edilen tek ulus Ermenilerdir.
D) Ermenilerin faaliyetleri onlarla mücadeleyi zorunlukılmıştır.
1.
Bu tabloya göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Kuvay-ı Milliye birliklerinin yaptığı mücadeleler kaybedilirken düzenli ordunun yaptıkları mücadeleler ise kazanılmıştır.
B) Batı cephesinde Yunan kuvvetleriyle yapılan mücadeleler iç ve dış siyasi gelişmelere neden olmuştur.
C) Mustafa Kemal, Kütahya - Eskişehir Muharebelerinde başkomutanlık yapmıştır.
D) İtilaf devletleri Büyük Taarruz dışındaki muharebeleri kazanmışlardır.
Batı Cephesi
Yunanistan
Önce Kuvay-i Milliye
Sonra düzenli ordu
1921 Anayasası
İstiklâl Marşı'nın
kabulü
Moskova
Antlaşması
Londra
Konferansı
Türk-Afgan
Dostluk
Antlaşması
Tekalif-i Milliye
Kararları
1921 Ankara
Antlaşması
Mudanya
Ateşkes
Antlaşması
Kars
Antlaşması
Lozan Barış
Antlaşması
İtalya'nın Anadolu'yu boşaltmaya
başlaması
Mustafa Kemal'in
Başkomutan
olması
Sonuçları Sonuçları Sonuçları Sonuçları Sonuçları
I. İnönü
Muharebesi
II. İnönü
Muharebesi
Kütahya - Eskişehir
Muharebesi
Sakarya Meydan
Muharebesi
Büyük
Taarruz
MİLLİ BİR DESTAN : YA İSTİKLAL YA ÖLÜM TEST - 7
224
TEST - 7 MİLLİ BİR DESTAN : YA İSTİKLAL YA ÖLÜM
3. Kâzım Karabekir Paşa Ermenilerin yaptığı katliamlar nedeniyle öksüz ve yetim kalan çocuklar için Doğu Anadolu'da okul ve yetimhaneler açtırmıştır. Türk ordusundaki bazı subayları bu çocuklara eğitim vermek için görevlendirmiştir. Kâzım Karabekir Paşa şefkat elini
uzattığı bu çocuklar için \"Gürbüzler Ordusu\" tabirini kullanmıştır.
Bu bilgilerden yola çıkarak Kâzım Karabekir Paşa için;
l. Savaşın olumsuz etkilerini gidermeye çalışmıştır.
ll. Bölgenin üretim faaliyetlerini arttırmıştır.
lll. Sosyal ve kültürel sorunlara çözüm üretmiştir.
yargılarından hangileri söylenebilir?
A) I, II ve III. B) I ve III. C) Yalnız II. D) Yalnız I.
4.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Karabekir Paşa'nın kültürel faaliyetlerde bulunduğu
B) Bölge halkının çeşitli sorunlar yaşadığı
C) Ordu mensuplarının farklı amaçlarla değerlendirildiği
D) Kazım Karabekir Paşa'nın bir dönem Eğitim Bakanlığı yaptığı
Kazım Karabekir, 24 Şubat 1919 tarihinde doğuda 15. Kolordu Komutanlığı'na tayin olmuştur.
Anadolu'ya gelen Kazım Karabekir, Erzurum ve Sivas Kongreleri'nin tonlanmasını sağlamış ve bu
kongreleri desteklemiştir. 1920 yılında Büyük Millet Meclisi tarafından Doğu Cephesi komutanlığına
atanmıştır. Doğu Cephesi'ndeki başarılar sonucunda Kars ve Gümrü Anlaşmaları onun başkanlığında
toplanmıştır.
Doğu Anadolu'da Ermenilerin yaptığı saldırılar nedeniyle öksüz kalan çocuklar için okul ve yetimhaneler açmıştır.
Okuldaki bazı subayları da çocuklara eğitim vermeleri için görevlendirilmiştir.
5.
Haritada gösterilen cephe ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Son kapanan cephedir. B) Kâzım Karabekir Paşa cephe komutanıdır.
C) Türklerin zaferiyle sonuçlanmıştır. D) Gümrü Antlaşması imzalanmıştır.
Karadeniz
Akdeniz
Ankara
Kars
225
MİLLİ BİR DESTAN : YA İSTİKLAL YA ÖLÜM TEST - 7
6.
Bu görsel ve bilgilere göre;
I. Mustafa Kemal ordunun başkomutanıdır.
II. Türk ordusunun son savunma hattı Haymana ve Polatlı yakınlarına kadar gelmiştir.
III. Savaş sonucunda Yunan ordusu Anadolu’yu terk etmiştir.
yargılarından hangileri çıkarılabilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III. D) I, II ve III.
İLK SAVUNMA HATTI
SON SAVUNMA HATTI
DÜŞMAN İLERLEMESİ
DOST İLERLEMESİ
DOST KARARGAHI
DÜŞMAN KARARGAHI
NEHİR, ÇAY, DERE
10-24 TEMMUZ 1921
Türk ordusu Eskişehir Muharebesi sonrasında 100 kilometrelik sahayı terk
ederek Sakarya Nehri'nin doğusuna
çekildi.
5 AĞUSTOS 1921
Meclis, durumun önlenebilmesi için
Mustafa Kemal'i başkomutan olarak
görevlendirdi.
12 AĞUSTOS 1921
Çıkardığı emirlerle kaynakların önemli
kısmının Sakarya Cephesi'ne yönlendirilmesini sağlayan Mustafa Kemal, Batı
Cephesi'ne giderek düşmanın muhtemel hareketlerine yönelik incelemeler
yaptı.
23 AĞUSTOS 1921
Yunan kuvvetleri siklet merkezi Sakarya
mevzisinin güney kanadı olmak üzere
kuşatıcı tertiple taarruz etti.
Türk ordusu kuşatmayı karşılamak için
mevzisinin sol kanadını doğuya doğru
uzattı.
Mustafa Kemal, tarihe mal olan \"Hattı
müdafaa yoktur. Sathi müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın
her karış toprağı vatandaşın kanı ile
ıslanmadıkça terk olunamaz.\" emrini
yayımladı.
Düşman, Türk kuvvetlerini 23-30 Ağustos'taki yoğun saldırılarına rağmen
kuşatmadı. Türk cephesini merkezden
Haymana istikametinde yarmak istedi.
Yunan kuvvetleri, taarruzda başarılı olamayınca bulunduğu hatlarda kalmaya
karar verdi.
10 EYLÜL 1921
Türk ordusu, genel karşı taarruzu başlattı.
13 EYLÜL 1921
13 Eylül'e kadar Sakarya Nehri'nin doğusunda tek Yunan askeri kalmadı. 22
gün süren Sakarya Meydan Muharebesi Türk'ün zaferi ile sonuçlandı.
226
TEST - 7 MİLLİ BİR DESTAN : YA İSTİKLAL YA ÖLÜM
7. Moskova’da bulunan Afgan heyeti ile Türk heyeti arasında 1 Mart 1921’de bir dostluk antlaşması imzalandı.
Buna göre:
Türk-Afgan Dostluk Antlaşması’na göre tarafların aşağıdakilerden hangisi ile ilgili kazanım elde etmeyi amaçladıkları söylenemez?
A) Siyasi B) Askeri C) Eğitim D) Ekonomi
1. Her iki devlet birbirinin bağımsızlığını tanıyacaktır.
2. Emperyalist devletlerin, her iki taraftan birine saldırması
durumunda birlikte mücadele edilecektir.
3. Türkiye, Afganistan’a kültürel yönden yardımda bulunacak, öğretmen ve subay gönderecektir.
9. Sevgili Annem ve Babam,
Komutanlar ve asker arkadaşlarla beraber Sakarya Nehri'nin doğusundayız. Atların yem, bizim ise giyecek ve
yiyecek ihtiyacımız var. Cephanemiz az. Hava sıcak, uzun zamandır yıkanamıyoruz. Duyduğumuza göre Yunan
ordusu asker sayısını artırmış, yeni silah ve araçlarla donanmış. Umutsuz değiliz. Sizleri görmek, evimde uyumak
istiyorum ama Türk halkı bize güveniyor. Komutanım Teğmen Hasan Bey ön saflarda kılıçla savaşacağını söylüyor.
Babacığım benimle gurur duyacaksınız, bu savaşı da kazanacağız.
Hürmetle ellerinizden öper, tanıdıklara selam ederim.
Oğlunuz Mehmet
10 Temmuz 1921
Mektuptaki bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Türk ordusunun önemli eksikliklerinin olduğuna
B) Türk ordusunun silah olarak daha çok kılıç kullandığına
C) Yunan ordusunun güçlerini arttırdığına
D) Türk askerlerinin moral seviyesinin yüksek olduğuna
8. Aşağıda Mustafa Kemal’in Maarif Kongresi’nde yapmış olduğu konuşmadan bazı bölümler verilmiştir.
Mustafa Kemal bu sözleriyle eğitimin;
I. Milli olması, II. Geleneksel olması, III. Ezbere dayalı olması
gibi özelliklerden hangilerine sahip olması gerektiğini vurgulamıştır?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III. D) I, II ve III.
Saygıdeğer Hanımlar, Efendiler,
...
Bugüne kadar takip olunan tahsil ve terbiye usullerinin milletimizin gerilemesinde en mühim
amil olduğu kanaatindeyim. Onun için bir milli terbiye programından bahsederken eski
devrin hurafelerinden vasıflarımızla hiç de münasebeti olmayan yabancı fikirlerden şarktan
ve garptan gelebilen bütün tesirlerden tamamen uzak, karakterimizle ve tarihimizle uyumlu
bir kültür kastediyorum.
227
MİLLİ BİR DESTAN : YA İSTİKLAL YA ÖLÜM TEST - 8
1.
Kurtuluş Savaşı günlerinde yazılan İstiklal Marşı’nın son kıtası yukarıda verilmiştir.
Buna göre Türk ordusu aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirmek için mücadele etmiştir?
A) Milli egemenliği sağlamak
B) Milli bağımsızlığı sağlamak
C) Milli kültürü geliştirmek
D) Ülke kalkınmasını sağlamak
Dalgalan sen de şafaklar gibi ey nazlı hilal;
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.
Edebiyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl:
Hakkıdır, hür yaşamış bayrağımın hürriyet;
Hakkıdır, Hakk'a tapan milletimin istiklâl!
M. Akif Ersoy
Bu şiirden yararlanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Antep’in Fransız işgaline uğradığına
B) Fransızların Güneydoğu Anadolu'nun tamamını işgal ettiğine
C) Şahin Bey’in işgale karşı mücadele ettiğine
D) İşgalin halk üzerinde olumsuz etki yarattığına
2. Şahin Bey
Şahin Bey düşmana ilk kurban oldu,
Fransız kuvveti Antep’e doldu.
Analar babalar saçını yoldu.
Uyan Şahin uyan, gör neler oldu,
Sevgili yurdumuz düşmanla doldu.
Uyan Şahin uyan uyanmaz mısın?
Diz çöküp düşmana dayanmaz mısın?
Al-kızıl kanlara boyanmaz mısın?
Uyan Şahin uyan, gör neler oldu,
Sevgili yurdumuz düşmanla doldu.
Şahini sorarsan otuz yaşında,
Süngü ile delindi köprü başında,
Çeteler toplanmış ağlar başında,
Uyan Şahin uyan, gör neler oldu,
Sevgili yurdumuz düşmanla doldu..
228
TEST - 8 MİLLİ BİR DESTAN : YA İSTİKLAL YA ÖLÜM
3. Tekalif-i Millîye Emirleri
• Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edecek.
• Her aile, bir askerî giydirecek.
• Yiyecek ve giyecek maddelerinin % 40’ına el konulacak.
• Tacirlerin elindeki her türlü giyim eşyasının % 40’ına el konacak .
Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerde hangisine ulaşılamaz?
A) Halkın maddi durumu üst seviyededir.
B) Türk halkı, ordusuyla el ele vermiştir.
C) Savaş, bir halk mücadelesine dönmüştür.
D) Ordunun temel ihtiyaçları karşılanmaya çalışılmıştır.
4. \"İnönü Muharebe meydanının gökyüzünde yükselen zafer güneşi, Türk milletinin yüksek fazilet ve maneviyatının
tezahürüdür. Birinci İnönü Zaferi, Türk istiklalinin ilk müjdecisi olmuştur.
İnönü Meydan Savaşı'nda Batı Cephesi Kıtalarının üstün komutanız altında kazandıkları kesin galibiyet nedeniyle size
ve kahraman ordunuzun bütün komutanlarıyla subay ve erlerine Büyük Millet Meclisi'nin kalpten tebriklerini takdim
ve bu başarının kutsal topraklarımızı düşman istilâsından toptan kurtaracak olan zafere bir hayırlı başlangıç olmasını
Allah'tan diler ve bu tedbirlerin bütün Batı Ordusu er ve subaylarına ulaştırılmasını rica ederim.\"
Mustafa Kemal'in cepheye gönderdiği telgrafa göre I. İnönü Savaşı ile ilgili hangisi söylenemez?
A) Savaşı Türk ordusu kazanmıştır.
B) Savaşın kazanılmasında Türk ordusunun teknik üstünlüğü etkili olmuştur.
C) Bağımsızlık yolunda atılan önemli bir adımdır.
D) Halkın bağımsız yaşama isteği savaşın kazanılmasını sağlamıştır.
5.
Moskova Antlaşması 16 Mart 1921
• Her iki taraftan birinin tanımadığı devletlerarası bir anlaşmayı diğeri de tanımayacak.
• Batum’daki egemenlik hakkının Gürcistan’a ait olduğu kabul edilecektir.
• Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusya arasında yapılmış olan anlaşmalar geçersizdir.
Türkiye ile Sovyet Rusya arasında imzalanan “Moskova Dostluk Antlaşması”nın bu maddelerinden aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Anlaşmada Osmanlı Devleti’nin egemenlik hakları korunmuştur.
B) İki devlet uluslararası alanda birlikte hareket etme kararı almışlardır.
C) TBMM Milli Mücadele’deki bazı isteklerinden vazgeçmiştir.
D) Devletler geçmişten gelen problemleri çözmek istemişlerdir.
229
MİLLİ BİR DESTAN : YA İSTİKLAL YA ÖLÜM TEST - 8
8. Aşağıda, II. İnönü Savaşı sonrası Fransa'da çıkan El Pais Gazetesinden bir bölüm gösterilmiştir.
\"Tek bir çözüm var; o da samimiyetle Türklerin bağımsızlığını tanımak, İzmir ve Edirne'yi geri vermektir.\"
EL PAİS GAZETESİ
3 Nisan 1921
Gazete haberinden hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) İtilaf Devletleri Anadolu'dan çekilmiştir.
B) İstanbul Hükûmeti'nin desteği sağlanmıştır.
C) Mısakımillî hedefleri gerçekleştirmiştir.
D) Millî Mücadele Avrupa kamuoyunda da destek bulmuştur.
7.
Yukarıdaki cümle ile söze böyle başlayan biri, seçeneklerdeki ifadelerden hangisiyle sözlerini sürdürebilir?
A) Kurtuluş Savaşı’nı tamamlamış olduk.
B) Sıra geldi Lozan Barış Antlaşması’na.
C) Şimdi sıra geldi Batı Anadolu'yu işgalden kurtarmaya.
D) I. Dünya Savaşı da böylece bitmiş oldu.
Nihayet Doğu Cephesi’nden sonra Güney
Cephesi’ni de kapattık.
6. Kütahya-Eskişehir Savaşlarının devam ettiği
günlerde (15 Temmuz 1921’de) Ankara’da
dönemin Millî Eğitim Bakanı Hamdullah
Suphi Bey'in gayretleriyle Maarif Kongresi toplanmıştır. Yandaki görsel o dönemde
Maarif Kongresi'ni haber yapan Yenigün
Gazetesi'nin 17 Temmuz 1921 tarihli nüshasıdır.
Bu kongrenin amaçları arasında;
l. Yeni Türk Devleti'nin eğitim politikasını belirlemek
ll. Düzenli ordu askerlerini eğitmek
lll. Ekonomik kalkınmayı gerçekleştirmek
hedeflerinden hangileri yoktur?
A) Yalnız l. B) Yalnız II. C) ll ve lll. D) I, II ve III.
230
TEST - 8 MİLLİ BİR DESTAN : YA İSTİKLAL YA ÖLÜM
9.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) İtilaf Devletleri, Sevr Antlaşması'nın geçersizliğini kabul etmiştir.
B) TBMM diplomatik başarı kazanmıştır.
C) Doğu sınırının belirlenmesi yönünde çalışma yapılmıştır.
D) TBMM, savaş gücünü artırıcı kazanç sağlamıştır.
TBMM ile 3 Aralık 1920 tarihinde Gümrü Antlaşması'nı imzalayan Ermenistan;
F Kars, Ardahan ve Kağızman'ın Türkiye'ye ait olduğunu kabul etmiştir.
F Sevr Antlaşması'yla kendisine verilen Doğu Anadolu toprakları üzerindeki hak iddiasından vazgeçmiştir.
F TBMM'nin istediği bazı askerî techizatı vermeyi kabul etmiştir.
11.
Sakarya Savaşı'nın Sonuçları
I
Türk ordusunun 1683 Viyana Kuşatması’ndan sonra
başlayan geri çekilişi durmuş, bu savaştan sonra
taarruz aşamasına geçiş
sağlanmıştır.
II
Kafkas Cumhuriyetleri ile
Kars Antlaşması, Fransızlarla Ankara Antlaşması imzalanmıştır.
III
Çıkarılan bir kanunla
Mustafa Kemal Paşa’ya
Gazi ünvanı ve Mareşal
(Müşir) rütbesi verilmiştir.
Sakarya Savaşı ile ilgili verilenlerden hangileri savaşın askeri sonuçlarına örnek gösterilebilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III. D) Yalnız III.
10. I. İnönü Savaşının kazanılmasıyla ilan edilen Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'na göre,
F Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.
F Yasama ve yürütme yetkileri milletin tek temsilcisi olan Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde toplanır.
F Dini hükümlerin yerine getirilmesi, yasaların konması, değiştirilmesi, kaldırılması, antlaşma ve barış yapılması ve savaş
kararı verilmesi gibi temel haklar Türkiye Büyük Millet Meclisine aittir.
1921 Anayasası'nın verilen maddelerine göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Anayasa en fazla yetkiyi Türkiye Büyük Millet Meclisine vermiştir.
B) Devlet yönetiminde halk söz sahibi yapılmıştır.
C) Yönetim şekli Cumhuriyet olarak belirlenmiştir.
D) \"Güçler birliği\" ilkesini benimsenmiştir.
231
MİLLİ BİR DESTAN : YA İSTİKLAL YA ÖLÜM TEST - 9
1. Mustafa Kemal Paşa, eğitim-öğretim alanında atılacak somut adımları ve yapılması planlanan yenilikleri 1 Mart 1922’de
TBMM’nin açılış konuşmasında şöyle sıralamıştır.
1. Kadınların da erkeklerle aynı öğretim aşamalarından geçirilerek, yetişmelerine önem
vermek.
2. Orta öğretimde ülkenin ihtiyaç duyduğu
çeşitli hizmet ve sanat elemanlarını yetiştirmek ve yüksek eğitime aday hazırlamak.
3. Orta öğretimin eğitim ve öğretim yöntemlerini pratik ve uygulamalı hâle getirmek.
4. Yüce görevleri yürütecek elemanları yetiştirmek ve millî kültürümüzü yüceltmek.
Buna göre Mustafa Kemal’in ifadelerinden hangisi ile eğitimin tüm vatandaşlara eşit şekilde verilebilmesi hedeflenmiştir?
A) 1. B) 2. C) 3. D) 4.
3. Antep yolunun açılmasını isteyen Fransız kumandanına Şahin Bey’in yazdığı mektup aşağıda verilmiştir.
“Kirli ayaklarınızın bastığı şu toprakların her zerresinde Türk kanı, her bucağında bir atanın mezarı
vardır. Eski zamanlardan beri Türkler bu topraklarda yaşamaktadır. Türk bu topraklara, bu topraklar
da Türk’e ısındı, kaynadı. Sadece siz değil, bütün dünya bir araya gelse bizi bu topraklardan ayıramaz. Sonra sen ‘Türk, esir yaşamaz.’ diye duymadın mı? Namus ve hürriyet için ölüme atılmak bize
ağustos sıcağında soğuk su içmekten daha tatlı gelir. Sizler canı kıymetli insanlarsınız. Bize çatmayınız. Bir gün evvel topraklarımızdan savuşup gidiniz.”
Bu mektuptan Türk milletinin özellikleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Bağımsız yaşamaya önem verir.
B) Ekonomik çıkarları ön planda tutar.
C) Vatanını canı pahasına korur.
D) Zorluklar karşısında yılmadan mücadele edebilir.
2. Milli Mücadele'de Güney Cephesi
Haritada verilen şehirlerimizin ortak özelliği olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?
A) En uzun süre işgal altında kalan şehirlerimizdir.
B) Kuvayımilliye'nin en büyük başarıları kazandığı şehirlerimizdir.
C) Fransız ve Ermenilerle mücadele edilen şehirlerimizdir.
D) Örnek mücadeleleri, TBMM tarafından takdir edilen şehirlerimizdir.
Maraş Urfa Antep
•
• •
232
TEST - 9 MİLLİ BİR DESTAN : YA İSTİKLAL YA ÖLÜM
4. İnönü Zaferi üzerine Mustafa Kemal Paşa mecliste aşağıdaki konuşmayı yapmıştır.
Merhum Namık Kemal demiştir ki
“Vatanın bağrına düşman dayadı hançerini
Yok mudur kurtaracak bahtı kara maderini.”
İşte ben bu kürsüden bu Yüksek Meclis’in Başkanı sıfatı ile, Yüksek heyetinizi teşkil eden bütün üyelerin her biri adına ve millet
adına diyorum ki
“Vatanın bağrına düşman dayasın hançerini
Bulunur kurtaracak bahtı kara maderini.”
Mustafa Kemal’in mecliste yaptığı bu konuşmaya göre;
I. Türk milletine güven duymaktadır.
II. Ümitsizliğe yer vermeyen bir kişiliğe sahiptir.
III. Düşmanı güçsüz görmektedir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III. D) I, II ve III.
5. Onikiler
Fransızlar 30 Ekim 1919’da kalabalık bir orduyla Urfa’yı
işgal ettiler. Urfa’ya giren Fransız kuvvetlerindeki askerlerin sadece 100 kadarı Fransız’dı. Fransızlar ordularını Suriye’den getirdikleri Ermeniler ile sömürgelerinden getirdikleri askerlerden oluşturmuşlardı.Fransız işgali karşısında
Urfa halkı, Ali Saip Bey öncülüğünde destansı bir direniş
gösterdi. Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurarak haklarını ve
vatanlarını savunmaya geçtiler. Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin kuruluş toplantısına katılanlar, halk arasında “Onikiler”
olarak adlandırıldı. Halkın inançlı direnişi karşısında şehirde
tutunamayacaklarını anlayan Fransızlar 1920’de Urfa’yı terk etmek zorunda kaldılar.
Bu bilgilerden aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Urfa Fransız ve Ermeni birlikleri tarafından işgal edilmiştir.
B) Urfa bağımsızlığını Kuvây-ı Millîye birlikleri ile kazanmıştır.
C) “Onikiler” gösterdikleri başarı ile Güney Cephesi’nin kapanmasını sağlamışlardır.
D) Urfa halkı bağımsızlığını sağlamak için birlikte hareket etmiştir.
233
MİLLİ BİR DESTAN : YA İSTİKLAL YA ÖLÜM TEST - 9
7. Başkomutanlık görevini üstlenen Mustafa Kemal, ordunun ihtiyaçlarını karşılamak için 7-8 Ağustos 1921’de, Tekâlif-i
Millîye Emirleri’ni yayınladı.
Tekâlif-i Millîye Emirleri’nden bazıları şunlardır:
✦ Oluşturulacak komisyonlar halkın ve tüccarın elinde bulunan, askerin ihtiyaçlarına yarayacak malların yüzde
kırkına, bedeli sonradan ödenmek üzere el koyacaktır.
✦ Taşıt sahipleri, ayda bir defa olmak üzere, 100 kilometrelik mesafeye ücretsiz askerî malzeme taşıyacaktır.
✦ Her çeşit araba ve hayvanın yüzde yirmisi alınacaktır.
✦ Halk, elindeki silah ve cephaneyi üç gün içinde komisyonlara verecektir.
Buna göre Tekalif-i Milliye emirleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenemez?
A) Ordunun ihtiyaçları halktan karşılanmaya çalışılmıştır.
B) Ordunun silah ve cephane sıkıntısı vardır.
C) Kullanılan bazı malların bedellerinin ödenmesi planlanmıştır.
D) Türk halkının refah seviyesi yüksektir.
8.
Mudanya Ateşkes Antlaşması
➣ Bu antlaşmayla İstiklal Savaşı’nın askerî bölümü başarıyla tamamlanmıştır.
➣ Doğu Trakya yeni bir savaşa başvurulmadan yeni Türk devletinin sınırları içine alınmıştır.
➣ Osmanlı Devleti’nin hukuki varlığının sona erdiğini gösteren bir belgedir.
Mudanya Ateşkes Anlaşması’nın aşağıda verilen maddelerinden hangisi bu bilgilere kanıt gösterilemez?
A) Bu sözleşmenin yürürlüğe girmesinden sonra Yunan kuvvetleri Adalar Denizi (Ege) ağzından Trakya ile Bulgaristan
sınırının kesiştiği yere dek Meriç’in sol kıyısı gerisine çekilecektir
B) İtilaf Devletleri askerleri bulundukları yerlerde barış yapılıncaya kadar kalacaklardır.
C) Sözleşmenin yürürlüğe girmesi üzerine Türk-Yunan silahlı kuvvetleri arasındaki çarpışmalar durdurulacaktır.
D) Jandarma da dâhil olmak üzere Yunan mülki memurları ivedi bir biçimde çekilecek ve çekildikleri yerleri İtilaf Devletleri’nin temsilcilerine; onlar da vakit geçirmeden TBMM Hükümeti memurlarına terk edecektir. Bu işlem 30 gün içinde
tamamlanacaktır.
6.
“Düşman ordusuyla aramızda büyük bir açıklık bırakmak gerekir ki orduyu derleyip toparlamak ve güçlendirmek mümkün olabilsin. Bunun için Sakarya’nın doğusuna kadar
çekilmek yerinde olur. Düşman bizi takip ederse kendi harekât üssünden uzaklaşacak
ve yeniden menzil hatları kurmaya mecbur olacak, birçok güçlüklerle de karşılaşacak.
Buna karşılık bizim ordumuz toplu bulunacak ve daha elverişli şartlara sahip olacaktır.
Bu şekildeki çekilişimizin en büyük sakıncası, Eskişehir gibi önemli yerlerimizi ve birçok
topraklarımızı düşmana bırakmaktan dolayı kamuoyunda doğabilecek manevî sarsıntıdır. Fakat kısa zamanda elde edebileceğimiz başarılı sonuçlarla bu sakıncalar kendiliğinden ortadan kalkacaktır.”
(Kemal Atatürk, Nutuk, s. 474)
Mustafa Kemal’in İsmet Paşa’ya verdiği bu talimat, Batı Cephesi’ndeki hangi savaştan sonra verilmiştir?
A) Sakarya Savaşı B) Eskişehir Kütahya Savaşları
C) I. İnönü Muharebesi D) II. İnönü Muharebesi
234
TEST - 9 MİLLİ BİR DESTAN : YA İSTİKLAL YA ÖLÜM
10.
Sadece bu bilgilerden hareketle Batı Cephesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir?
A) Sevr Antlaşmasının imzalanmasının ardından Yunan ordusu İzmir’i işgal etmiştir.
B) Olumsuz iç etmenlere rağmen I. İnönü savaşı kazanılmıştır.
C) İtilaf Devletlerinin Yunan ordusuna desteği sona ermiştir.
D) Yunanistan’ın tek amacı Batı Anadolu’yu almaktır.
• 15 Mayıs 1919: İzmir, Yunan ordusu tarafından işgal edildi.
• Temmuz 1920 : Balıkesir, Bursa ve İznik işgal edildi. Doğu Trakya’da Yunan taarruzu başladı ve Tekirdağ’a denizden
çıkarma yapıldı.
• 10 Ocak 1921: Çerkez Ethem ayaklanmasından yararlanmak isteyen Yunan ordusu, Ankara’yı işgal amacıyla Bursa’dan hareket etti. Düşman kuvvetleri İnönü’de yenilgiye uğratıldı.
• 1 Nisan 1921: Yunanlılar İnönü mevkiinde tekrar yenilgiye uğratıldı.
• 1 Haziran 1921: İtalyanlar Antalya ve çevresini boşalttı.
11. Fransız komutan Andre, onuruna verilen baloda bir Ermeni kadınla
dans etmek ister. Ancak kadın şehirde Fransız ya da Ermeni bayrağı dalgalanmadıkça buna razı olmayacağını söyler. Bunun üzerine
Andre, Maraş kalesindeki Türk bayrağının indirilmesini emreder. Ertesi gün Cuma namazı için Ulu Camide toplanan Maraş halkı kalede
bayrağımızın dalgalanmadığını görür. Ulu Cami İmamı Rıdvan Hoca
halka “Hürriyeti elinden alınmış bir millet Cuma namazı kılamaz.”
diye seslenir. Camiden çıkıp kaleye doğru koşan halk; kaleye vardıklarında yere atılmış bayrağımızı bulur, yerden alır, öper ve yeniden kale burcuna asarlar.
Maraş halkının bu tutumu Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında hangi duygunun etkili olduğunu gösterir?
A) Milli egemenlik B) Barışçılık C) Milli bağımsızlık D) Hoşgörü
9.
“Hattı müdafaa yokur, sathı müdafaa vardır. O satıh, bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla
ıslanmadıkça, terkedilemez...”. Bu emir ve strateji gereği Türk mevzileri birçok noktada kırıldığı halde, her alan ısrarla savunuldu. Kaybedilen her hattın gerisinde yeni bir savunma hattı oluşturuldu. Düşmanın ilerleyişi yavaşladı
ve durdu. 22 gün ve 22 gece devam eden savaş, 13 Eylül 1921’de Türk ordusunun zaferi ile sonuçlandı. Mustafa
Kemal Paşa’nın “Sakarya Melhame-i Kübrası” olarak nitelediği bu savaşın kazanılmasında, en küçük rütbeden en
üst rütbedeki askerlere; özellikle de Fevzi Paşa ve Başkomutan Mustafa Kemal’e kadar herkesin büyük bir payı
vardır. Öyle ki; bu savaşta askerlerine cesaret vermek için ön saflarda vuruşan 350 subay şehit düşmüştür. Bu
nedenle Sakarya Meydan Muharebesi’ne “Subay Savaşı” da denir.
Bu bilgilere göre Sakarya Savaşı’nın kazanılmasında;
I. Türk ordusunun fedakarlıkları,
II. İtilaf Devletlerinin Yunanistan’a desteğini kesmesi,
III. Komutanların savaş stratejisi
faktörlerinden hangileri etkili olmuştur?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III. D) I, II ve III.
235
TEST - 1 KADER İNANCI
1.
Biz, yeryüzünü bir döşek, dağları da (yeri tutan) kazıklar yapmadık mı? Sizi çifter çifter yarattık.
Uykunuzu sakinleşip dinlenme vesilesi kıldık. Geceyi (uyku için) örtü yaptık. Gündüzü de çalışıp
kazanmak için fırsat kıldık. Üstünüzde yedi kat sağlam gök, orada ısı ve aydınlık saçan bir lamba
yarattık. Size tohumlar, bitkiler, sarmaş dolaş olmuş bağlar bahçeler yetiştirmemiz için yoğun bulutlardan oluk gibi boşalan sular indirdik.
(Nebe’ suresi, 6-16. ayetler)
Bu ayetten aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılamaz?
A) Allah’ın evrende koymuş olduğu fiziksel yasalar vardır.
B) Allah her şeyi bir ölçü ve düzen içinde yaratmıştır.
C) Fiziksel yasalar insan hayatının devamını sağlayan en önemli yasalardır.
D) Allah’ın koyduğu yasalar insanlar için hayati bir öneme sahiptir.
2.
Tevekkül kelime olarak güvenmek, dayanmak, teslim olmak gibi anlamlara gelir. Terim olarak ise Allah’a (c.c.) dayanıp güvenmek, çalışıp çabalarken Allah’ı (c.c.) daima yanımızda bilmek ve işlerin sonucunu Allah’a (c.c.) bırakmak
demektir.
Buna göre aşağıdaki ayetlerden hangisi tevekkül kavramına örnek gösterilebilir?
A) Allah’a kulluk edin ve O’na hiçbir şeyi ortak koşmayın. Anababaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yakın arkadaşa, yolcuya, ellerinizin altında bulunanlara iyi davranın. Allah kendini beğenen ve
böbürlenip duran kimseyi asla sevmez.
(Nisâ suresi, 36. ayet)
B) Sonra şunu söyledi: \"Oğullarım! (Şehre) hepiniz bir kapıdan girmeyin, ayrı ayrı kapılardan girin. Ama Allah’tan gelecek hiçbir şeyi sizden savamam. Hüküm Allah’tan başkasının değildir. Ben yalnız O’na güvenip dayandım. Güvenecek olanlar yalnız O’na güvenip dayansınlar.
(Yûsuf suresi, 67. ayet)
C) Rabbiniz ki, sizin için yeri döşek, göğü bina kılmıştır; gökten su indirmiş, bununla sizin için rızık olarak çeşitli ürünler
çıkarmıştır; artık siz de bile bile O’na eş ve ortaklar koşmayın.
(Bakara suresi, 22. ayet)
D) Sizi yeryüzünün halifeleri kılan, size verdiği şeylerde sizi denemek için kiminizi kiminizden derecelerle üstün kılan
O’dur. Şüphesiz rabbinin cezası çok çabuktur; yine O’nun bağışlaması ve rahmeti boldur.
(En'âm suresi, 165. ayet)
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ
236
TEST - 1 KADER İNANCI
3.
Bu açıklamalara göre;
I. Kim dine ve dünyaya yararlı bir iş yaparsa kendi iyiliği için yapmış olur; kim de kötülük işlerse kendi aleyhine
işlemiş olur...
(Fussilet suresi, 46. ayet)
II. Gaybın anahtarları Allah’ın yanındadır; onları O’ndan başkası bilmez. O, karada ve denizde ne varsa bilir;
O’nun bilgisi dışında bir yaprak bile düşmez. O, yerin karanlıklarındaki tek bir taneyi bile bilir. Yaş ve kuru
ne varsa hepsi apaçık bir kitaptadır.
(En'âm suresi, 59. ayet)
III. Şüphesiz biz ona doğru yolu gösterdik; artık o isterse şükreden olur, isterse nankör.
(İnsan suresi, 3. ayet)
ayetlerinden hangileri küllî irade ile ilgilidir?
A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I ve III. D) I, II ve III.
4. Hz. Peygamber insanın başına gelebilecek kötülük ve felaketlere karşı da Allah’a (c.c.)
sığınarak bu ayetin okunmasını tavsiye etmiştir. “Her kim akşam olunca Mü’min suresini baştan üçüncü ayetine kadar ve Ayet el-Kürsi’yi okuyacak olursa bu iki Kur’an kıraati
sayesinde sabaha kadar muhafaza olunur. Kim de aynı şeyleri sabahleyin okursa
onlar sayesinde akşama kadar muhafaza edilir.”
Bu bilgiler Ayet el- Kürsi’de geçen bölümlerden hangisi ile anlamca en yakındır?
A) Onları görüp gözetmek ona ağır gelmez.
B) Allah’tan başka hiçbir ilah yoktur.
C) Onu ne uyuklama tutar ne de uyku.
D) İzni olmadan huzurunda şefaat edecek olan kimdir?
KÜLLÎ İRADE
CÜZÎ
İRADE
Allah'ın (c.c) istediğini istediği
gibi dilemesi ve seçmesi'' olan
küllî irade Allah'ın (c.c) mutlak
ve sınırsız iradesidir. Küllî irade,
her şeye hâkim olan, her şeyi
içine alan iradedir.
Allah (c.c) tarafından insana
verilen sınırlı özgürlük ve insanın tercih etme kabiliyetidir.
237
TEST - 1 KADER İNANCI
6. Bismillâhirrahmânirrahîm.
Allahü lâ ilâhe illâ hüvel hayyül kayyûm.
Ayet el- Kürsi’nin bu bölümünde geçen altı çizili kelime aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
A) Varlığı devamlı olan, hayat sahibi, ölmeyen diri, her şeyin varlığı onun varlığına bağlı olan
B) Varlığı kendinden, kendi kendine yeterli, yarattıklarına hâkim ve onları koruyup gözeten
C) İzzet, şeref ve hükümranlık bakımından en yüce, aşkın olan
D) Zatının ve sıfatlarının mahiyeti anlaşılamayacak kadar ulu olan
5.
Şam tarafını ziyarete giden Halife Ömer, Şam’da veba salgını olduğunu haber alınca şehre girmekten vazgeçerek buradan uzaklaşılması gerektiğini bildirir. Bunun üzerine Ebu Ubeyde kaderi gerekçe göstererek bu
tutumunu eleştirir.
Hz. Ömer’e “Allah’ın kaderinden mi kaçıyorsun?” diye sorar.
Onun bu itirazına Hz. Ömer;
“Allah’ın kaderinden Allah’ın kaderine kaçıyorum!” diye yanıt verir.
Ebu Ubeydeye göre her yaşanan Allah tarafından ezelde tesbit edilip yazıldığı için kaderden kaçış yoktur.
Hz. Ömer’e göre ise; ezelde tesbit edilip yazılan veba hastalığının olduğu yere girip bu hastalığa yakalanmakta Allah’ın kaderidir, ondan kaçmakta Allah’ın kaderidir. Burada devreye giren cüzî iradedir. Nitekim Ebu
Ubeyde de vebadan ölmüştür.
Verilen olaya göre aşağıdakilerden hangisi bu durumdan çıkarılacak derslerden biri değildir?
A) Kaderde ne yazılmışsa başımıza geleceği için tedbir almaya gerek yoktur.
B) Yaşanan olumsuz durumlarda tedbir almak da kaderin bir parçasıdır.
C) Tedbir almak tevekkül etmeye mani değildir.
D) Başımıza gelen olaylar karşısında insanlara seçme hakkı tanınmıştır.
7.
Bu hadisten hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) İnsanlar sahip olduklarını helal yoldan kazanmalı ve meşru şekilde harcamalıdır.
B) İnsanlar yaptıklarından sorumlu tutulmuştur.
C) Allah, insanları rızık olarak verdiklerinden hesaba çekecektir.
D) İnsanlar var olan her bilgiyi öğrenip hayatında uygulamalıdır.
''İnsanoğlu kıyamet günü beş
şeyden hesaba çekilmedikçe
bir tarafa hareket
edemeyecektir.''
Gençliğini nerede ve nasıl geçirdiğinden,
Bildikleriyle amel edip etmediğinden,
Malını nereye harcadığından,
Malını nereden kazandığından,
Ömrünü nerede ve nasıl tükettiğinden,
238
TEST - 1 KADER İNANCI
8.
Hz. Musa (a.s.) doğduğu zamanda Firavun halka zulmediyordu. Hz. İbrahim (a.s.) soyundan gelen İsrailoğullarına
birçok işkence yapılıyordu. Firavun gördüğü rüya sebebiyle
Mısırdaki bütün erkek çocukların öldürülmesini emretti. Bu
emir Hz. Musa'nın (a.s.) doğduğu günlerde de uygulanmaktaydı. Allah (c.c.), Hz. Musa'nın annesine \" ... onu emzir, başına bir şey gelmesinden endişe ettiğinde onu nehre bırak.
Korkup kaygılanma. Biz onu sana geri döndüreceğiz ve onu
peygamberlerden biri yapacağız ...\" diye vahyetti. Hz. Musa
(a.s.) ve Hz. Harun (a.s.) Allah’ın gönderdiği “Ona gidip deyin ki: Biz senin rabbinin elçileriyiz. Artık İsrâiloğulları’nı bırak bizimle gelsinler. Onlara eziyet etme. Sana rabbinden bir mûcize getirdik. Esenlik doğru yolu izleyenlerin olacaktır.” ayeti ile Firavun’a elçi olarak gönderildi.
Bu bilgilerde göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Hz. Musa, peygamber olmadan önce de Allah’ın koruması altındadır.
B) Firavun, halkına zalimce davranmaktaydı.
C) Kur’an’da Hz. Musa ve Hz. Harun ile ilgili ayetler vardır.
D) Firavun zamanında Mısır’daki tüm erkek çocuklar öldürülmüştür.
10.
I. II. III.
Yukarıdaki görseller ile Allah’ın evrende koymuş olduğu yasaların eşleştirilmesi seçeneklerin hangisinde doğru
eşleştirilmiştir?
I. II. III.
A) Toplumsal yasalar Biyolojik yasalar Fiziksel yasalar
B) Fiziksel yasalar Toplumsal yasalar Biyolojik yasalar
C) Biyolojik yasalar Toplumsal yasalar Fiziksel yasalar
D) Bİyolojik yasalar Fiziksel yasalar Toplumsal yasalar
9. “Delikanlı! Sana bazı şeyler öğreteceğim. Allah’ı gözet ki Allah da seni gözetsin. Allah’ı gözet ki Allah’ı (daima) yanında
bulasın. Bir şey istediğinde Allah’tan iste! Yardıma muhtaç olduğunda Allah’tan yardım dile! Şunu bil ki bütün insanlar
sana fayda vermek için toplansa Allah’ın takdiri dışında sana faydalı olamazlar. Ayrıca bütün insanlar sana zarar
vermek için toplansa Allah’ın takdiri dışında sana hiçbir şeyde zarar veremezler. Bu konuda kalemler kaldırılmış (karar
verilmiş), sayfalar kurumuştur (hüküm kesinleşmiştir).”
Verilen hadisin mesajı aşağıdaki kavramlar ile eşleştirildiğinde hangisi açıkta kalır?
A) Küllî irade B) Ecel C) Cüzî irade D) Kader
239
KADER İNANCI TEST - 2
2.
''O, karanlığı yarıp sabahı çıkarandır. Geceyi dinlenme zamanı, Güneşi ve Ayı da
ince birer hesap ölçüsü kıldı. Bütün bunlar mutlak güç sahibinin, hakkıyla bilenin
takdiridir (ölçüp biçmesidir).”
(En’âm suresi, 9.ayet)
Bu ayet aşağıdaki kavramlar ile ilişkilendirilmek istenirse hangisi açıkta kalır?
A) Fiziksel yasa B) Biyolojik yasa
C) Küllî irade D) Kader
1.
Göçmen Kuşların Göç Haritası
Kuşların göç yollarının zihinsel bir haritasını oluşturduklarına ve yaşam boyu (yeryüzü şekilleri çok hızlı değişmediği
için) etkili bir şekilde kullanabildiklerine inanılmaktadır. Bazı göçmen kuş türlerinin, yollarını tıpkı eski denizciler gibi
Güneş’e, Ay’a ve yıldızlara bakarak bulduklarını kanıtlayan gözlemler yapılmıştır. Bazı kuşların ise gaga ve boyun
kısımlarında ferromanyetik tanecikler olduğunun görülmesi, göçmen kuşların yollarını nasıl buldukları sorusu ile ilgili
yeni bir keşfin yapılmasını sağlamıştır. Ferromanyetik tanecikler, kuşun Dünya'nın manyetik alanının kuvvet çizgilerine
göre yönlerini tayin edebilmelerine imkan vermektedir.
Bu bilgilere göre kuşların yön bulması;
I. Fiziksel
II. Toplumsal,
III. Biyolojik
yasalardan hangileri ile ilgilidir?
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve III. D) I, II ve III.
3. Tevekkül kelime olarak güvenmek, dayanmak, teslim olmak gibi anlamlara gelir. Terim olarak ise Allah'a (c.c.) dayanıp güvenmek, çalışıp çabalarken Allah'ı (c.c.) daima yanımızda bilmek ve işlerin sonucunu Allah'a (c.c.) bırakmak
demektir. Tevekküle yanlış anlamlar yükleyerek kader karşısında insanı, rüzgârın sürüklediği bir yaprak gibi iradesiz
ve tercihsiz görmek doğru değildir. Böyle bir kaderciliğe dayanarak çaba ve gayretten uzak düşen tevekkül anlayışı,
tembelliğe de sebep olur.
Bu bilgilere göre tevekkül ile ilgili söylenebilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsanlar her işlerinde Allah’a güvenmelidir.
B) Yanlış tevekkül anlayışı insanın sorumluluktan kaçmasına sebep olur.
C) Doğru tevekkül anlayışı önce üzerimize düşeni yapıp sonra Allah’a güvenmekle olur.
D) İnsan kendisine verilen iradesiyle yapacağı davranışları kendi seçer.
240
KADER İNANCI TEST - 2
4.
Daniel Janzen ve Winnie Hallwachs adlı çevrebilimciler, bir portakal fabrikasıyla görüşerek onlardan portakal kabuklarını önemli bir mesele için kullanmaya ikna etti. Fabrika yetkilileri doğaya katkıda bulunmak için çevrebilimcilere yardımcı
oldu ve tonlarca portakal kabuğunu çevrecilerin isteği doğrultusunda işaret edilen araziye boşalttı. 16 yıl sonra iki çevrebilimci buraya geri dönüp yaptıklarının sonucunu merak etti. Ancak tahrip edilen bölgeyi bir türlü bulamadılar. Her
yerde ağaç vardı. Bu bölge tamamen değişmişti. 16 yıl önce buraya bırakılan portakal kabukları, tahrip edilen alanın
yeniden canlanmasına yardımcı olmuştu. Portakal kabukları sayesinde arazide doğal yaşam canlanmış, yeşil alanlar
etrafa yayılmıştı.
Bu durum Allah’ın evrende koymuş olduğu ;
I. Toplumsal,
II. Biyolojik,
III. Fiziksel
yasaların hangileri ile ilişkilendirilebilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III. D) I, II ve III.
ÖNCE SONRA PORTAKAL
KABUĞU
5.
Bismillâhirrahmânirrahim.
Allahü lâ ilâhe illâ hüvel hayyül kayyûm, lâ te’huzühû sinetün velâ nevm, lehû mâ fis semâvâti ve mâ fil ard, men
zellezi yeşfeu indehû illâ bi iznih, ya’lemü mâ beyne eydihim ve mâ halfehüm, ve lâ yühitûne bi şey’in min ilmihi
illâ bimâ şâ’, vesia kürsiyyühüs semâvâti vel ard, ve lâ yeûdühû hifzuhümâ, ve hüvel aliyyül azim.
Ayet el- Kürsi’nin altı çizili bölümünün anlamı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Allah’tan başka hiçbir ilah yoktur. O daima diridir (hayydır), bütün varlığın idaresini yürüten (kayyum)dir.
B) Onu ne uyuklama tutar ne de uyku.
C) Göklerde ve yerde ne varsa hepsi onundur.
D) Onun sonsuz kudreti, gökleri ve yeri kaplar.
241
KADER İNANCI TEST - 2
7.
“Size tohumlar, bitkiler, sarmaş dolaş olmuş bağlar bahçeler yetiştirmeniz için yoğun bulutlardan oluk gibi boşalan sular indirdik.”
(Nebe suresi, 14 -16. ayetler)
Bu ayet Allah’ın evrende koymuş olduğu;
I. Toplumsal,
II. Fiziksel,
III. Biyolojik
yasalardan hangileri ile ilişkilendirilebilir?
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) II ve III. D) I, II ve III.
6. Açıklama: Günümüzde kullandığımız bazı teknolojik ürünler Allah’ın (c.c.) evrene koyduğu yasalar sayesinde üretilmekte ve kullanılmaktadır.
1632 yılında Hezarfen Ahmet Çelebi; yapay kuş şeklinde oluşturduğu bir araçla lodos eserken Galata Kulesi’nden kendini boşluğa bırakarak atlamıştır. Bu
şekilde 3358 metre mesafe kat ederek İstanbul Boğazı’nı geçmiş ve Üsküdar’da Doğancıların bulunduğu yere inmiştir.
Yukarıda verilen açıklama ve bilgiden hareketle Hezarfen Ahmet Çelebi'nin uçabilmek için evrendeki;
I. Fiziksel,
II. Toplumsal,
III. Biyolojik
yasaların hangilerinden yararlandığı söylenebilir?
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II. D) I ve III.
242
KADER İNANCI TEST - 2
8.
Gece Gündüz Oluşumu
Gezegenlerin Oluşumu
Mevsimlerin Oluşumu
Mevsimlere Göre Meyvelerin Değişm
esi
Yağmurun Yağması
Kar Tanelerinin Yapılarının Farklı Olm
ası
.......?.......
Bu görsele göre aşağıdaki ayetlerden hangisi “ ? ” ile verilen yere getirilebilecek en uygun ayettir?
A) Biz, yeryüzünü bir döşek, dağları da (yeri tutan) kazıklar yapmadık mı? Sizi çifter çifter yarattık. Uykunuzu sakinleşip
dinlenme vesilesi kıldık. Geceyi (uyku için) örtü yaptık. Gündüzü de çalışıp kazanmak için fırsat kıldık. Üstünüzde yedi
kat sağlam gök yaptık. Orada ısı ve aydınlık saçan bir lamba yarattık. Size tohumlar, bitkiler, sarmaş dolaş olmuş
bağlar bahçeler yetiştirmemiz için yoğun bulutlardan oluk gibi boşalan sular indirdik.
(Nebe suresi, 6-16. ayetler)
B) Şüphesiz, azgınlar için barınak olan cehennem pusuda beklemektedir; Orada kaynar su ve yanan vücut akıntısı dışında bir serinletici, bir içecek tatmaksızın (yaptıklarına) uygun bir karşılık olarak yıllar ve yıllar boyu kalırlar. Doğrusu
onlar hesaba çekileceklerini beklemiyorlardı.
(Nebe suresi, 21-27. ayetler)
C) Bunlar Allah’a ve âhiret gününe inanırlar, iyiliği emrederler, kötülükten menederler ve hayırlarda yarışırlar. İşte bunlar
iyi kimselerdendir. Ne hayır yaparlarsa bilsinler ki karşılıksız bırakılmayacaklardır. Allah kötülükten sakınanları bilir.
(Âl-i İmrân suresi, 114-115. ayetler)
D) Güneşi aydınlatıcı, ayı ise aydınlık yapan, yılların sayısını ve hesaplamayı bilesiniz diye ona menziller belirleyen
O’dur. Allah bütün bunları hikmet ve fayda esasına göre yarattı. Bilme kabiliyetinde olanlar için de âyetlerini detaylı
bir şekilde gözler önüne seriyor.
(Yûnus suresi, 5. ayet)
9. “Bilsin ki insan için kendi çalışmasının karşılığından başka bir şey yoktur. Şüphesiz onun çalışması ileride görülecektir.
Sonra ona karşılığı tastamam verilir.”
(Necm suresi, 39-41. ayetler)
“İnsanların kendi işledikleri (kötülükler) sebebiyle karada ve denizde düzen bozuldu. Dönmeleri için Allah, yaptıklarının
bazı (kötü) sonuçlarını (dünyada) onlara tattıracaktır.”
(Rûm suresi, 41. ayet)
Bu ayetlerde aşağıdakilerden hangisinin üzerinde durulduğu söylenemez?
A) Emek B) Cüzî irade C) Sorumluluk D) Tevekkül
243
KADER İNANCI TEST - 3
1. Yalancı dünyaya konup göçenler
Ne söylerler ne bir haber verirler
Üzerinde türlü otlar bitenler
Ne söylerler ne bir haber verirler
Kiminin başında biter ağaçlar
Kiminin başında sararır otlar
Kimi masum kimi güzel yiğitler
Ne söylerler ne bir haber verirler
...
Yunus Emre
Yunus Emre’nin bu şiiri aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ilgili olduğu söylenebilir?
A) Hastalık B) Rızık
C) Tevekkül D) Ecel
2. Sorumluluk, kişinin kendi eylemlerinin sonuçlarını üstlenmesi akıl ve iradesiyle işlediği fiilleri sebebiyle niyet ve kastına
göre değerlendirilmesidir. Sorumluluğun olmadığı yerde kişiden söz edilemez. Çünkü sorumlu olmak kişinin ilk önce
kendisinin özne olduğunu bilmesidir ki bu sebeple sorumluluk bireyseldir. Kişinin sorumluluğunu yakınları yüklenemediği gibi peygamber de yüklenemez. “(Ey Muhammed!) Biz sana Kitab’ı (Kur'an'ı) insanlar için, hak olarak indirdik. Kim
doğru yola girerse, kendisi için girmiş olur. Kim de saparsa, ancak kendi aleyhine sapar. Sen onlara vekil değilsin.” (Zümer, 39/41.) Sorumluluk gibi ceza ve mükâfat da insanın özgürlüğüne delil teşkil eder. İnsan bir şey yapmak hürriyetine
sahip değil ise insanın yaptığı iyi ve kötü amellerden ötürü ceza veya ödül almasının anlamı yoktur. Çünkü yüce Allah’ın cezası da ödülü de O’nun hiçbir kural ve kayıt olmadan dağıttığı şeyler değil, kişinin bu dünyadaki davranışlarının
ahlaki bir neticesidir. “İnsan için ancak çalıştığı vardır. Şüphesiz onun çalışması ileride görülecektir. Sonra çalışmasının
karşılığı kendisine tastamam verilecektir.” (Necm, 53/39-40.)
Bu parçaya verilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kader ve Kaza B) Sorumluluğun Şartları
C) Cüzî ve Küllî İrade D) İnsanın İradesi ve Sorumluluğu
3. .................. annesine, \"Onu emzir, başına bir şey gelmesinden endişe ettiğinden onu nehre bırak. Korkup kaygılanma.
Biz onu sana geri döndüreceğiz ve onu peygamberlerden biri yapacağız.\" diye vahyettik. Böyle de oldu. Firavun ailesi
onu bulup aldı. Ama sonunda o kendileri için bir düşman ve tasa sebebi olacaktı. Şüphesiz Firavun, Hâmân ve askerleri yanlış yoldalardı. Firavun'un karısı, senin ve benim göz aydınlığımız, muradımız olsun! Onu öldürmeyin, belki bize
faydası dokunur veya onu evlat ediniriz.\" demişti. Onlar işin farkında değillerdi.
(Kasas suresi, 7 - 9. ayetler)
Bu ayetlerde, hakkında bazı bilgiler verilen peygamber aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hz. Nuh B) Hz. Musa C) Hz. Adem D) Hz. İsa
244
KADER İNANCI TEST - 3
4.
Allah, geceyi gündüze, gündüzü de geceye katıyor.
O güneşi ve ayı da buyruğu altına almıştır; her biri
belirlenmiş bir vadeye kadar kendi yolunu izler. İşte
rabbiniz Allah budur, mülk O’nundur. O’ndan başka
yalvarıp durduklarınız ise bir çekirdek zarına bile hâkim olamazlar.
(Fâtır suresi, 13. ayet)
Aşağıdaki kavramlardan hangisi bu ayet ile ilişkilendirilemez?
A) Tevekkül B) Kader C) Ecel D) Fiziksel yasa
5. Allah’ın (c.c.) insana verdiği en büyük nimetlerden biri olan akıl, insanı diğer canlılardan ayıran en temel
özelliktir. İnsan, aklını kullanarak seçimlerde bulunur. Aklı sayesinde iyi ile kötüyü, doğru ile yanlışı ayırt
edebilir. Akıllı olmanın insana yüklediği sorumluluk Kur’an-ı Kerim ayetlerinde verilmiştir.
Buna göre;
I. Bir şeyi dilediği zaman onun emri o şeye ancak \"Ol!\" demektir. O da hemen oluverir.
(Yâsîn sûresi 82. ayet)
II. Yeminlerinizin kasıtlı olmayanlarından dolayı Allah sizi sorumlu kılmaz, fakat kalplerinizin yöneldiği yeminden sizi
sorumlu tutar. Allah çok bağışlayıcıdır, aceleci değildir.
(Bakara suresi, 225. ayet)
III. Hakkında bilgin olmayan şeyin ardına düşme! Çünkü kulak, göz ve gönül, bunların hepsi ondan sorumludur.
(İsrâ suresi, 36. ayet)
ayetlerinden hangisi verilen bilgilere örnek gösterilebilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.
245
KADER İNANCI TEST - 3
6.
''Tohumu ve çekirdeği çatlatan şüphesiz Allah’tır; O, ölüden diriyi çıkarır, diriden de ölüyü çıkarmaktadır. İşte Allah
budur. O halde (haktan) nasıl dönersiniz! Sabahı aydınlatan O’dur. Ve O, geceyi dinlenme zamanı, güneşi ve ayı birer
hesap ölçüsü kılmıştır. İşte bu, aziz ve alîm olan Allah’ın takdiridir.''
(En'âm suresi, 95 - 96. ayetler)
Bu ayet aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ilişkilendirilemez?
A) Tevekkül B) Küllî irade
C) Kader D) Sünnetullah
7.
Allah (c.c.), sonsuz ilim ve kudret ile yarattığı
kâinata kusursuz bir sistem kurmuştur. Her
varlık, bu sistemin işleyişi içerisinde mevcudiyetini sürdürür. Yüce Allah’ın (c.c.) kader kavramı çerçevesinde koyduğu ve yönettiği bu
sisteme “âdetullah” veya “sünnetullah” denir.
Gezegenlerin sistemli bir
şekilde güneş etrafında
hareket etmesi
Yardımlaşma ve dayanışmanın olduğu toplumda
insanların bir arada huzur
içinde yaşaması
Baharda yeşil olan ağaçların, sonbaharın gelişiyle
yapraklarının sararması
ve dökülmesi
Bebeğin anne karnında
belirli bir sürede büyüyüp
dünyaya gelmesi
II
I
IV
III
Diyagramda verilen bilgilerden hangisi sünnetullahın fiziksel yasalar üzerindeki etkisine örnek oluşturur?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
246
KADER İNANCI TEST - 3
8. “Kader” kelimesi; takdir, hüküm, gücü yetmek, planlamak, ölçü ile yapmak, bir şeyin şeklini ve niteliğini belirlemek,
hikmete göre yapmak gibi anlamlara gelmektedir.
“Kaza”, hükmetmek, emretmek, yaratmak ve gerçekleştirmek anlamlarına gelir. Terim anlamı ise kaza, ezelde bilinen
ve takdir edilen şeyin, zamanı ve yeri geldiğinde Allah (c.c.) tarafından yaratılması demektir.
Bu bilgilere göre aşağıdaki ayetlerden hangisi kader ve kaza kavramları ile ilgili değildir?
A) Sizi (özel) bir çamurdan yaratan, sonra ölüm zamanını takdir eden ancak O’dur. O’nun katında bir ecel daha vardır.
Siz hâlâ şüphe ediyorsunuz.
(En'âm suresi, 2. ayet)
B) De ki: \"Allah bize ne yazmışsa başımıza ancak o gelir, O bizim mevlâmızdır.\" Müminler yalnız Allah’a güvenip dayansınlar.
(Tevbe suresi, 51. ayet)
C) Bilerek hakkı bâtıl ile karıştırmayın, hakkı gizlemeyin. Namazı kılın, zekâtı verin, rükû edenlerle beraber rükû edin.
(Bakara suresi, 42-43. ayetler)
D) Yeryüzünde vuku bulan veya başınıza gelen hiçbir musibet yoktur ki, biz onu yaratmadan önce bir kitapta yazılı
olmasın. Kuşkusuz bu Allah’a göre kolaydır.
(Hadid suresi, 22. ayet)
9.
Aşağıdakilerden hangisi bu metne verilebilecek en uygun başlıktır?
A) Kader ve Kaza B) Biyolojik Yasalar
C) Külli ve Cüzi İrade D) Evrendeki Mükemmel Düzen
Örnek:
Allah(c.c.) tarafından belirlenmiş bir ölçüyle deniz seviyesinde “bir atmosfer” olarak belirlenen ve insan yaşamı için ideal olan hava basıncı, denizin içinde, derine doğru gittikçe, her 10
metrede bir atmosfer daha artar. Örneğin 30 metre derinlikte su basıncı üç atmosferdir, yani
bu derinlikteki bir dalgıcın vücudunun her santimetrekaresine suyun yaptığı basınç, yüzeye
oranla üç kat fazladır. Bu nedenle yardımcı gereç kullanmadan 30 metrenin altına inmek tehlikelidir. Oysa okyanusların binlerce metre derinliğinde yaşayan canlılar, çok yüksek basınç değerlerine Yüce Allah’ın (c.c.) yarattığı
özel sistemlerle dayanabilmektedirler.
Yüce Allah, Kur’an-ı Kerim’de evreni bir ölçü ve düzen içinde yarattığını bildirmektedir. Evreni ve içindekileri yaratan Allah (c.c.) bu düzenin ahenk içinde devam etmesini de sağlamaktadır. Bütün bu ölçü ve düzeni yaratan ve
yöneten Allah (c.c.), sonsuz ilmi ve kudretiyle her şeyi kuşatmıştır.
........................?............................
247
ZEKÂT VE SADAKA TEST - 4
2. ● Müslümanların yılda bir kez mallarının belli miktarını ihtiyaç sahiplerine
vermesidir. ................?................
................?................
● Müslümanların, Allah’ın (c.c.) rızasını kazanmak için sahip olduğu mallardan Yüce Allah’ın emrettiği şekilde harcama yapması, ve bağışta bulunmasıdır.
................?................ ● Bir Müslümanın Allah’ın (c.c.) sevgisini kazanmak amacıyla yaptığı hayırlı
işlerin tamamı için kullanılır.
Bu açıklamalar aşağıdaki kavramlar ile eşleştirildiğinde hangisi açıkta kalır?
A) Nisap B) Sadaka C) İnfak D) Zekât
1.
Zekât
Zekât, dinen zengin sayılan Müslümanların yılda bir kez mallarının belli miktarını ihtiyaç sahiplerine vermelerine denir.
Malî ibadetlerden biri olan zekât, İslâm'ın beş temel esasından olup, hicretin ikinci yılında farz kılınmıştır.
Kur'an-ı Kerim'de
''Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin. Kendiniz için her ne iyilik işlemiş olursanız, Allah katında onu
bulursunuz. Şüphesiz Allah bütün yaptıklarınızı görür.''
(Bakara suresi, 110. ayet)
Bir yardımlaşma çeşididir.
Mal ile yapılan bir ibâdettir.
Bir kimseye zekâtın farz olması
için o kimsenin müslüman, akıl
sağlığı yerinde, ergenlik çağına
gelmiş ve ''nisap miktarı'' mala
sahip olması gerekir.
Bu görsele göre zekât ibadeti ile ilgili;
I. 624 yılında farz kılınmıştır.
II. Her Müslümana farzdır.
III. İmanın şartlarından biridir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.
248
TEST - 4 ZEKÂT VE SADAKA
3.
Müslüman Müslümanın kardeşidir. Ona zulmetmez. Onu düşman eline bırakmaz. Her kim Müslüman kardeşinin
bir ihtiyacını giderirse Allah da onun ihtiyacını giderir. Her kim bir Müslümanın bir sıkıntısını giderirse Allah da
onun kıyamet sıkıntılarından bir sıkıntısını giderir. Her kim dünyada, bir Müslümanın (ayıbını) örterse Allah da
kıyamet günü onun (ayıbını) örter.
Buna göre Hz. Muhammed’in bu sözünü dikkate alan bir kişi
I. İnsanlara sevgi ve şefkat ile yaklaşır.
II. Sadaka verir.
III. İnsanların yanlışlarını herkesin içinde ve yüzüne karşı söyler.
davranışlarından hangilerini yapmalıdır?
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II. D) I, II ve III.
4.
Hz. Şuayb (a.s.), Medyen halkına gönderilmiş bir peygamberdi. Medyen, ticaret yolları üzerinde kurulmuş
önemli bir şehirdi. Bu nedenle Medyenlilerin ekonomik
faaliyetleri de büyük ölçüde ticarete dayanıyordu. Ancak onlar bir olan Allah’a (c.c.) kulluk etmeyi unuttukları
gibi, ticaretlerinde de hile yaparak haksız kazanç elde
etmeyi meşru görüyorlardı. Hz. Şuayb (a.s.) bu yüzden
öncelikle \"...Ey kavmim! Allah’a kulluk edin, O’ndan
başka tanrınız yoktur. Ölçüyü, tartıyı eksik tutmayın.
Ben sizi maddî bakımdan iyi bir durumda görüyorum;
ama doğrusu hakkınızda kuşatıcı bir azap gününden
de korkuyorum.” diyerek Allah’ın gönderdiği vahyi
kavmine iletti.
Buna göre Hz. Şuayb’ın hayatı ile ilgili;
I. Hz. Şuayb peygamber olarak nereye gönderilmiştir?
II. Hz. Şuayb, kavmine hangi konularda uyarıda bulunmuştur?
III. Kavmi, Hz. Şuayb’ın uyarılarına nasıl karşılık vermiştir?
sorularından hangilerinin cevabına metinden ulaşılabilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.
249
ZEKÂT VE SADAKA TEST - 4
6.
Osmanlı döneminde ilk aşhaneyi kuran Orhan Gazi’dir. 1336 yılında İznik’te kurdurduğu aşhanede, ocağın
ateşini ilk kendisi yakmış ve ilk yemeği halka kendisi dağıtmıştır. Oğlu Sultan I. Murat ise annesi Nilüfer Hatun
adına Bursa’da harika bir mimariye
sahip olan Nilüfer Hatun İmaretini
yaptırdı. İlerleyen yıllarda Osmanlı
topraklarında aşhanelerin sayısının
200’e ulaştığı tahmin ediliyor.
Nilüfer Hatun İmareti
Bu bilgiler aşağıdaki kavramlardan hangisine örnek gösterilebilir?
A) Fıtır sadakası B) Zekât
C) Sadaka-i cariye D) Nisap
5.
Mahallede yardımlaşma kültürünün belki
de en güzel örneği… Bir Osmanlı geleneği... Veren el ile alan elin birbirini görmediği
‘Askıda Ekmek’ uygulaması geçmişten günümüze yaşatılmaya devam ediyor. Son
yıllarda oldukça popüler olan bu geleneği
ata mirası olarak sahip çıkıp devam ettiren
fırınlar iyilik yapmanın güzelliğini insanlara
anlatıyor.
Bu haberin konusu aşağıdaki kavramlardan hangisine örnek oluşturur?
A) Fitre B) Zekât C) Sadaka D) Nisap
250
TEST - 4 ZEKÂT VE SADAKA
9.
Bismillâhirrahmânirrahim.
1. Eraeytellezi yükezzibu bid-din.
2. Fezâlikellezi yedu’ul yetim.
3. Velâ yehuddu alâ taâmil miskin.
4. Feveylün lilmusallin.
5. Ellezine hüm an salâtihim sâhûn.
6. Ellezine hüm yürâûne
7. Ve yemneûnel mâûn.
Maun suresinin altı çizili bölümümde aşağıdaki ibadetlerden hangisini özenle yerine getirmeyenler uyarılmıştır?
A) Hac B) Zekât C) Oruç D) Namaz
8. Kur’an-ı Kerim’de yetim ve yoksulların haklarının korunmasıyla ilgili pek çok ayet
bulunmaktadır. Maûn suresinde de bu konu işlenmiştir. Bu surede yetimlere ve yoksullara kötü davranan, onlara sevgi ve şefkat göstermeyen kimselerin ahiret gününe
gerçek anlamda inanmadıkları ifade edilmiştir.
Bu açıklama Maun suresinin hangi ayetlerinde vurgulanmıştır?
A) 1. Eraeytellezi yükezzibu bid-din.
2. Fezâlikellezi yedu’ul yetim.
3. Velâ yehuddu alâ taâmil miskin.
B) 4. Feveylün lilmusallin.
C) 5. Ellezine hüm an salâtihim sâhûn.
D) 6. Ellezine hüm yürâûne
7. Ve yemneûnel mâûn.
7. İnsan, Allah'ın haram kıldığı yollardan dünyada bir zenginlik elde edebilir. Ancak bu şekilde kazanılan para ve mal,
sahibine hiçbir zaman fayda getirmez. Bu kişi kazandıkları ile hiçbir zaman tatmin olamaz, istediği gibi bir fayda sağlayamaz. Daha da önemlisi, Allah'ın rızasını göz ardı ederek sınırlarını çiğneyen ve bu şekilde haksız kazanç elde eden
kişi, tövbe etmemesi durumunda ahirette de sonsuza kadar cehennem azabı ile karşılık görebilecektir. Kur'an'da, bu
gerçeklerin bilincinde olan Hz. Şuayb'in (as) hileli düzenlerle kazanç elde eden kavmini, hileden sakınmaları gerektiği
konusunda \"Eğer müminseniz, Allah'ın bıraktığı (helal işlerden olan kazanç) sizin için daha hayırlıdır.\"demek suretiye
uyarmıştır.
Bu bilgilere göre paylaşmakla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bir toplumda paylaşma ne kadar fazlaysa toplumsal barış o kadar sağlam olur.
B) Paylaşma olmadan yaşamımızı devam ettiremeyiz.
C) Her insan başkalarıyla paylaşmaya mecburdur.
D) Paylaşma sadece zenginlerle fakirler arasında olur.
251
ZEKÂT VE SADAKA TEST - 5
2. İslam, paylaşma ve yardımlaşma duygusunu güçlendirmeyi amaçlar. Bu konuda Kur’an-ı Kerim Müslümanlara yol
gösterir.
Aşağıdaki ayetlerden hangisi verilen açıklamayı destekler?
A) “Yiyin için ama israf etmeyin; çünkü Allah israf edenleri sevmez.”
(A’raf suresi, 31. ayet)
B) ''Allah’ın size rızık olarak verdiklerinden helâl, iyi ve temiz olarak yiyin ve kendisine inanmakta olduğunuz Allah’a
karşı gelmekten sakının.”
(Maide suresi, 88. ayet)
C) ''Kendilerini Allah yoluna adadıklarından seyahat ve ticarete imkân bulamayan yoksullara verin. Yoksulluklarını gizli
tuttukları için bilmeyen onları zengin sanır. Kendilerini simalarından tanırsın. Onlar insanlara asla el açmazlar. Hayır
için yaptığınız her harcamayı Allah hakkıyla bilmektedir.''
(Bakara suresi, 273. ayet)
D) “Gökleri yedi kat üzerine yaratan O'dur. Rahman'ın bu yaratmasında bir düzensizlik bulamazsın.Gözünü bir çevir
bak, bir çatlak görebilir misin?”
(Mülk suresi, 3. ayet)
1.
Medyen’e kardeşleri Şuayb’ı (gönderdik). Dedi ki: \"Ey kavmim! Allah’a kulluk
edin; sizin O’ndan başka tanrınız yoktur.
Size rabbinizden açık bir delil gelmiştir.
Artık ölçüyü tartıyı tam yapın, insanların
mallarının değerini düşürmeyin, düzene
sokulduktan sonra yeryüzünde bozgunculuk yapamayın. Eğer inananlar iseniz
bunlar sizin için daha hayırlıdır.\"
(A'râf suresi, 85. ayet)
Bu ayete göre Hz. Şuayb (a.s.) halkından;
I. Ticaret yapmamalarını,
II. Allah’ın birliğine iman etmelerini,
III. Dürüst olmalarını
gibi davranışlardan hangilerini istemiştir?
A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I ve II. D) II ve III.
252
TEST - 5 ZEKÂT VE SADAKA
3. Temel ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra, nisap miktarı kadar malı bulunanlar kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları kimseler için fıtır
sadakası verirler. Bu kimselerin fıtır sadakası vermesi vaciptir. Fıtır sadakası; Yüce Allah’ın bize bahşettiği varlığımızın bir şükrü, Ramazan
ayında oruçluyken istemeden yaptığımız kusurlu davranışlarımızın
bir özrüdür. Ülkemizde daha çok fitre olarak bilinir. Fıtır sadakasının
bayram namazı vaktine kadar verilmesi gerekir. Böylece bu sadaka
sayesinde ihtiyaç sahipleri de bayram coşkusuna ortak edilmiş olur.
Bu bilgilerde fitre ile ilgili aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?
A) Fitre miktarı ne kadardır?
B) Kimler fitre verir?
C) Fitrenin dini hükmü nedir?
D) Niçin fitre verilir?
4.
Sadaka-i cariye: insanın ölümünden sonra da sevabı devam eden sadakadır.
Etkisi devam eden kalıcı hayır işleri öldükten sonra da bu hayırları yapan kimselere sevap kazandırır.
İnsan ölünce üç şey dışında ameli kesilir: Sadaka-i cariye (faydası kesintisiz sürüp
giden sadaka), kendisinden faydalanılan ilim ve kendisine dua eden hayırlı evlat.
Bu görsele göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Dünya hayatında yapılan her iyilik sadaka-i cariye sayılır.
B) İnsan ölmüş olsa da kalıcı eserler bıraktıysa amel defteri kapanmaz.
C) İslam dininde iyi nesiller yetiştirmek önemsenmiştir.
D) İslam dini hayır işlerini teşvik etmiştir.
253
ZEKÂT VE SADAKA TEST - 5
5.
ZEKÂTI KİM
Zengin olan
her Müslüman
NELERDEN NE KADAR KİMLERE VERMELİDİR
• Altın, gümüş
• Nakit para ve
menkul değerler
• Ticaret malları
?
1/40 yani %2.5
1/10 yani %10
1/5 yani %20
Her beş deve için bir
koyun veya keçi
40'tan 120'ye kadar bir koyun, 121'den 200'e kadar iki
koyun verir.
1/30
30'dan 40'a kadar bir tane
2 yaşında buzağı
41'den 59'a kadar bir tane 3
yaşına basmış buzağı verir.
• Koyun ve keçi
• Sığır ve manda
• Deve
• Toprak ürünleri
• Madenler
Bu tabloda “?” ile gösterilen yere cevap olarak gelebilecek ayet aşağıdakilerden hangisidir?
A) “En çok sevdiğiniz şeyleri Allah yolunda harcamadıkça hayra tam olarak erişemezsiniz.”
(Âl-i İmran suresi, 92. ayet)
B) “Onlar (takvâ sahipleri) bollukta da darlıkta da Allah yolunda harcarlar, öfkelerini yenerler, insanları affederler. Allah
işini güzel yapanları sever.”
(Âl-i İmrân suresi, 134. ayet)
C) “Sadakalar (zekât gelirleri) ancak şunlar içindir: Yoksullar, düşkünler, sadakaların toplanmasında görevli olanlar,
kalpleri kazanılacak olanlar, âzat edilecek köleler, borçlular, Allah yolunda (çalışanlar) ve yolda kalmışlar. İşte Allah’ın kesin buyruğu budur. Allah bilmekte ve hikmetle yönetmektedir.”
(Tevbe suresi, 60. ayet)
D) “O kimseler ki, gayba inanırlar, namazı gereği gibi kılarlar ve kendilerine verdiğimiz rızıklardan infak ederler (başkalarına verir ve yedirirler)... İşte böyle kimseler, Rabblerinden olan doğru yol ve hidâyet üzeredirler ve bunlar azabdan
kurtulup sevâba erenlerdir.”
(Bakara suresi, 35. ayet)
Bu ayete göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Zekât ve sadakayı sadece zenginler verir. B) Zekâtı her zaman gizli bir şekilde vermeliyiz.
C) Zekâtımızı sadece bir kişiye vermeliyiz. D) Zekât verdiğimiz kişilerin onurunu incitmemeliyiz.
6.
“Eğer sadakaları, zekât ve benzeri hayırları açıktan verirseniz ne güzel! Eğer onu fakirlere gizlice verirseniz, işte bu sizin için daha hayırlıdır. Allah da bu sebeple sizin günahlarınızı örter. Allah, yapmakta olduğunuzu bilir.” (Bakara suresi, 271. ayet)
254
TEST - 5 ZEKÂT VE SADAKA
7.
Hz. Peygamber “Müminler birbirlerini sevmede,
birbirlerine merhamet etmede ve şefkat göstermede bir bedenin organları gibidir. Bedenin bir
organı rahatsızlandığında diğer organlar da uykusuzluk ve yüksek ateşle bu acıya ortak olur.”
buyurmuştur.
Bu hadiste vurgulanan düşünce ile aşağıdakilerden hangisi anlatılmak istenmiştir?
A) Paylaşma ve yardımlaşma bütün müminlerde olması gereken bir özelliktir.
B) İnsanlar başkalarına muhtaç olarak yaratılmıştır.
C) Hasta olduklarında komşularımızı ziyaret etmeliyiz.
D) Yardımlaşma, insanları incitmeden yapılmalıdır.
8.
I. Altın 25 / 100
II. Büyükbaş 1 / 30
IV. Madenler 1 / 5
III. Toprak Ürünleri 1 / 10
Zekât Nelerden Verilir? Ne Kadar Verilir?
Zekât ile ilgili yukarıda verilen tabloda hangi numara ile gösterilen bölüm hatalıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
255
ZEKÂT VE SADAKA TEST - 6
1.
İslâm'ın beş temel esasından olup, Hicret'in ikinci yılında Medine'de farz kılınmıştır.
Zekât, sözlükte artma, çoğalma, bereket ve övme anlamlarına gelir.
İnanıp yararlı işler işleyenlerin, namaz kılıp zekât verenlerin Rableri katında ecirleri vardır. Onlara
korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir.'' (Bakara suresi, 277. ayet)
● Müslüman olanlara
● Akıl sağlığı yerinde olanlara
● Ergenlik çağına girmiş ve hür olanlara
● Zengin olanlara
......................?......................
● Altın, gümüş veya para ● Diğer menkul (taşınabilir) değerler ● Ticaret malları ● Koyun ve keçi cinsinden küçükbaş hayvanlar ● Sığır ve deve ● Toprak mahsulleri ürünleri ● Madenler ve sanayi sektörü ● Hisse senetleri ● Gelir getiren bina ve nakit vasıtaları
......................?......................
● Fakirler
● Düşkünler, hiçbir geliri olmayanlar
● Zekât toplamakla görevli kişiler
● Kalpleri İslam'a ısındırılmak istenenler
● Köleler (özgürlüğünü yitimiş olanlar)
......................?......................
● Ana-baba, dede, nine
● Eş ve çocuklar, torunlar
● Müslüman olmayanlar
● Zenginler
● Hz. Muhammed'in yakınları
?
123
zenginlik ölçüsü kabul edilen miktarda (nisap) mala
sahip olan kimselerin Allah rızası için Kur'ân'da belirtilen Dinen zekât; kişilere vermesi gereken belli miktarı ifade eder.
Aşağıdaki sorulardan hangisi bu tabloda “?” ile gösterilen bölümlerden herhangi birine getirilemez?
A) Zekât kimlere verilir? B) Zekât kimlere farzdır?
C) Zekât verilemeyecek kişiler kimlerdir? D) Zekât nedir?
2. Kur’an’da Hz. Şuayb’ın, kavmini Allah’tan başka ilah olmadığına inanmaya, kendisinin peygamberliğini benimseyip sadece Allah’a kulluk etmeye, ölçü ve tartıyı doğru yapmaya, insanlar arasında adaleti gözetmeye, haksızlıkta bulunmamaya, bozgunculuk yaparak yeryüzünde karışıklık çıkarmamaya davet ettiği anlatılmaktadır.
Hz. Şuayb’ın uyarılarından hareketle,
I. İman etmek II. İnsanlar arasında laf taşımak III. Alışverişte hile yapmamak
gibi davranışlardan hangileri yapılması gerekenler arasında gösterilebilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) I ve III. D) II ve III.
256
TEST - 6 ZEKÂT VE SADAKA
3. İslam’ın Müslümanlara öğrettiği yardımlaşma çeşitlerinden biri de sadakadır. Kelime anlamı olarak sadaka, doğru
söylemek ve verdiği sözde durmak demektir. Terim olarak, bir Müslümanın Allah’ın (c.c.) sevgisini kazanmak amacıyla
yaptığı hayırlı işlerin tamamı için kullanılır.
Buna göre aşağıdaki görsellerden hangisi sadaka ile ilişkilendirilemez?
A) B)
C) D)
Kuş evleri yapmak
Su kuyusu açmak Seyahat etmek
Kan vermek
4. Yardımlaşma, insanların çeşitli konularda birbirlerine yardım etmesi ve bir kişinin yapamayacağı işi birlikte yapmasıdır.
Toplumda herkes bir birine muhtaçtır. İhtiyaçlarımızı ancak başkalarının yardımıyla karşılarız. Müslüman, yakın çevresinden başlamak üzere tüm yeryüzünden sorumludur. Bu konuda Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: “Müslüman
Müslümanın kardeşidir. Ona zulmetmez. Onu düşman eline bırakmaz. Her kim Müslüman kardeşinin bir ihtiyacını
giderirse Allah da onun ihtiyacını giderir. Her kim bir Müslümanın bir sıkıntısını giderirse Allah da onun kıyamet sıkıntılarından bir sıkıntısını giderir. Her kim dünyada, bir Müslümanın (ayıbını) örterse Allah da kıyamet günü onun (ayıbını)
örter.\"
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?
A) Yardımlaşmanın dini hükmü nedir?
B) Yardımlaşma nedir?
C) Allah(c.c.) kimlerin sıkıntılarını giderir?
D) Müslümanlar kimlere yardım etmekle sorumludur?
257
ZEKÂT VE SADAKA TEST - 6
6. “Ne oluyor size ki, Allah yolunda harcamıyorsunuz? Halbuki göklerin ve yerin mirası Allah'ındır. Elbette içinizden, fetihten
önce harcayan ve savaşanlar, daha sonra harcayıp savaşanlara eşit değildir. Onların derecesi, sonradan infak eden ve
savaşanlardan daha yüksektir. Bununla beraber Allah hepsine de en güzel olanı vâdetmiştir. Allah'ın yaptıklarınızdan
haberi vardır.
Kim Allah'a güzel bir ödünç verecek olursa, Allah da onun karşılığını kat kat verir ve ayrıca onun çok değerli bir mükâfatı
da vardır.” (Hadid suresi, 10-11. ayetler)
Yukarıdaki ayetlerden hangisi çıkarılamaz?
A) Allah rızası için harcamaktan çekinmek mantıksızdır. O malı veren Allah daha fazlasını da verebilir.
B) Zor şartlarda yapılan yardımlaşmanın sevabı daha fazladır.
C) Allah yolunda fakirlere onurunu kırmadan yapılan yardımların mükafatı daha büyüktür.
D) Göklerin ve yerin mirası Allah’ındır. Dolayısıyla çocuklara miras bırakmak gereksizdir.
5. .......................................?.......................................
Zekât ve sadaka ibadetleri İslam dininde çok önemlidir. Bu ibadetlerin bireysel ve toplumsal olarak pek
çok faydası vardır. Bu özverili davranışlar sayesinde Müslüman bencillik ve cimrilik gibi kötü huylardan
kurtulmuş, temizlenmiş olur. Hz. Peygamberin “Hiçbiriniz kendisi için istediğini kardeşi için de istemedikçe
hakkıyla iman etmiş sayılmaz.” hadisinde belirtilen gerçek imanın tadına varır. Ayrıca sahip olduklarının
şükrünü yerine getirerek Yüce Allah’ın sevgisini kazanır. Bu mallarda hakkı olan ihtiyaç sahiplerinin haklarını ödediği için malı temizlenerek bereketlenir.
Bu bilgilere getirilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir?
A) Zekât ve Sadakanın Faydaları
B) Yardım Kurumlarımız
C) Zekâtın Faydaları
D) Sadaka ve Zekâtın Kişiye Faydaları
7.
Belediye tarafından ilçe genelinde yiyecek bulmakta
zorluk çeken sokak hayvanları için belirlenen alanlara mama bırakıldı. Belediye başkanının talimatıyla,
ilçenin belirli yerlerine mama bırakılarak, hayvanlara
yiyecek yardımı yapıldı. Mama yardımında öncelik
yüksek rakımlı ve kış şartlarının daha yoğun yaşandığı mahallelere verildi. Parklara, boş arazilere, ormanlık alanlara hatta köy yollarına kadar ulaştırılan yiyecek yardımı ile çok sayıda
hayvanın soğuktan zarar görmeden hayatta kalması amaçlanıyor.
Bu haberin konusu aşağıdaki kavramlardan hangisine örnek oluşturur?
A) Zekât B) Sadaka C) Fitre D) Fidye
258
TEST - 6 ZEKÂT VE SADAKA
8.
?
Bu görsellere göre “ ? ” ile gösterilen yere hangisi getirilmelidir?
A) Sadaka-i cariye B) Zekatın toplumsal yararları
C) İnfak kültürü D) Zekat ve sosyal adalet
9. Naz: “Zekât verecek kimsenin Müslüman olması gerekir.”
Ceylin: “Zekât verecek kimsenin akıllı ve ergenlik çağına girmiş olması gerekir.”
Onur: “Dinen bir kişi nisap miktarı mala sahip ise zengin sayılır.\"
Reyyan: “Para'nın zekat ölçüsü 1/40, sadakanın ölçüsü ise 1/20 dir.”
Bedirhan: “Zekatın ölçüsü kişiye bırakılmıştır.”
Yukarıda konuşmaları verilen öğrencilerin değerlendirmeleri hakkında hangisini söylemek yanlış olur?
A) Naz ve Ceylin’in söyledikleri doğrudur.
B) Reyyan ve Bedirhan’ın söyledikleri yanlıştır.
C) Ceylin ve Onur doğru söylemiştir.
D) Sadece Reyyan’ın söylediği yanlıştır.
10. Maûn Suresi
Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla.
Gördün mü dini yalan sayanı? İşte odur yetimi itip kakan ve yoksula yedirmeyi özendirmeyen! Vay haline
o namaz kılanların ki, Onlar namazlarının özünden uzaktırlar. Onlar halka gösteriş yaparlar. Hayra da engel
olurlar.
Aşağıdakilerden hangisi bu surede eleştirilen tutum ve davranışlardan biri değildir?
A) Kibirli olmak
B) Riyakar olmak
C) Hesap gününü inkâr etmek
D) Namaz kılmak
259
TEST - 7 DİN VE HAYAT
2.
Ben cinleri ve insanları, başka
değil, sırf bana kulluk etsinler
diye yarattım.
(Zâriyât suresi, 56. ayet)
Evrende kendine yer arayan birey sürekli bir anlam arayışı içindedir. Din insanın aklındaki sorulara cevaplar vererek
hayatını anlamlı kılar.
Bu bilgiye göre yukarıda verilen ayet, insanın aklındaki sorulardan hangisini cevapladığı söylenebilir?
A) Dünyanın sonu ne olacak? B) Hayattaki amacım ne?
C) Ahiret hayatı nasıldır? D) Ölümden sonra ne olacak?
1.
Hz. Muhammed döneminde, Mahzumoğulları kabilesine mensup soylu bir kadın hırsızlık yapmış
ve suçu sabit olmuş, elinin kesilmesine karar verilmişti. Kadının kabilesinden olan bazı kişiler, kadının elinin kesilmemesi için Hz. Muhammed'e müracaat etmeye karar verirler. Ancak doğrudan
ona bir şey söylemeye cesaret edemedikleri için, Hz. Muhammed'in çok sevdiği, oğlu gibi gördüğü
Zeyd b. Sabit’in oğlu Üsame’yi araya koyarlar. Sevgilinin sevgilisi ünvanına sahip olan Hz. Üsame,
durumu peygamberimize arz eder. Olay karşısında Hz. Muhammed'in tavrı çok sert ve nettir:
Sen kötülükleri önlemek üzere Allah'ın koymuş olduğu cezalardan bir cezanın affı hakkında mı
benimle konuşuyorsun!
Sizden önceki insanları helak eden, ancak, onların içlerinden şerefli ve soylu birisi hırsızlık ettiği
zaman onu cezasız bırakmaları, içlerinden fakir ve zayıf biri hırsızlık edince de onun hakkında ceza
uygulamaları idi.
Vallahî, hırsızlığı sabit olan Mahzum kabilesinden Fatıma değil, kızım Fatıma bile olsa, ayrım yapmaz ve cezasını verirdim!
Bu olayda Hz. Muhammed’in tutumu İslam’ın korunmasını emrettiği temel ilkelerden hangisi ile ilgilidir?
A) Aklın korunması B) Neslin korunması
C) Canın korunması D) Malın korunması
260
TEST - 7 DİN VE HAYAT
3. Doktoru, hastası, öğretmeni, öğrencisi, işvereni, işçisi, kadını, erkeği, zengini
ve fakiriyle toplumda insanlar birbirlerini tamamlamaktadır. Bir insan işadamı olabilir ama fabrikasında çalışacak işçilere ihtiyacı vardır. İşçileri olmazsa
işini devam ettiremez. Yöneticiler ancak çalışanların haklarını koruyup onlara
değer verdikleri zaman faydalı ve verimli sonuçlar alabilirler. Kısacası toplum
paylaşma ve yardımlaşma sayesinde ayakta kalabilir. Eğer toplumdaki bireyler birbirlerini ihmal eder ve yardımlaşmayı terk ederlerse insanlar arasında sevgisizlik, düşmanlık, çatışma artar.
Bu bilgilerden aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz?
A) İnsanlar zengin olsa da başkalarına muhtaçtırlar.
B) Yardımlaşma toplumsal problemleri engeller ve çözer.
C) Toplumların bir arada uzun süre yaşaması yardımlaşmaya bağlıdır.
D) Zengin toplumlarda yardımlaşma ve paylaşma daha fazladır.
5. Din; inanç, ibadet ve ahlak yönüyle toplumu bilgilendirerek aydınlatır.
Buna göre aşağıdaki ayetlerden hangisi diğerlerinden farklı bir konu ile ilgilidir?
A) Gündüzün güneşin gün ortasını aşmasından gecenin karanlığına kadar namazı kıl; bir de sabah namazını; çünkü
sabah namazı şahitlidir.
(İsrâ suresi, 78. ayet)
B) Ey iman edenler! Sizden öncekilerin üzerine yazıldığı gibi sakınasınız diye sizin üzerinize de sayılı günlerde oruç
yazıldı.
(Bakara suresi, 183. ayet)
C) Namazı hakkıyla kılın, zekâtı verin ve resule itaat edin ki esirgenesiniz.
(Nûr suresi, 56. ayet)
D) Sana indirilene ve senden önce indirilene iman ederler ve âhirete de onlar kesin olarak inanırlar.
(Bakara suresi, 4. ayet)
4. Peygamber Efendimiz bir gün pazarda do-laşırken buğday satan bir tezgâhın başına gider. Buğdayları beğenir.
Elini buğday çuvalına daldırınca alttakilerin ıslak olduğunu fark eder ve sebebini sorar. Satıcı yağmur sebebiyle
buğdayların ıslak olduğunu söyleyince Peygamberimiz; “lslak buğdaylar üst tarafta olmalı ki alıcılar bilsin. Aldatan
bizden değildir.” der.
Paragrafta anlatılan olaydan aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılamaz?
A) Gerçekleri gizlemek Müslümana yakışmaz.
B) Sonucu ne olursa olsun kişi doğruyu söylemelidir.
C) Satıcı ürünlerinin iyilerini her zaman en üstte tutmalıdır.
D) İnsanları aldatmak dinimizin hoş karşılamadığı davranışlardandır.
261
TEST - 7 DİN VE HAYAT
6.
Bu görsel öncelikle aşağıdakilerden hangisi ile ilişkilendirilebilir?
A) Malın korunması B) Neslin korunması
C) Canın Korunması D) Aklın korunması
7. Hırsızlık, rüşvet ve yolsuzluk, dinimizin çirkin gördüğü en büyük günahlardandır. İslam'da, helal alışverişe dair bazı şekil
ve şartlar konmuş, bunların dışındaki yolların haram olduğu belirtilmiş ve inananlara bu yönde yer yer hem ikazlar
yapılmış hem de müjdeler verilmiştir.
\"Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret dışında, mallarınızı aranızda haksızlıkla yemeyin. Kendinizi helak
etmeyin. Şüphesiz Allah, size karşı çok merhametlidir.\" (Nisa suresi, 29. ayet)
Bu ayetten aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılamaz?
A) Allah insanları doğruya yönlendirmektedir.
B) Haksız kazanç yolları yasaklanmıştır.
C) Kazanç getiren her yol meşrudur.
D) Ticaret hukuku gözetilmelidir.
8.
Bu ayete göre kötü alışkanlıkların hangi zararlarından bahsedilmemiştir?
A) İnsanlar arasında kin ve öfke oluşturması
B) İnsanlara Allah’ı unutturması
C) Boşanmalara sebep olması
D) İnsanları namazdan uzaklaştırması
“Ey İman edenler! İçki, kumar, putlar ve fal okları şüphesiz şeytan işi pisliklerdir; bunlardan kaçının ki kurtuluşa
eresiniz. Şeytan içki ve kumar yoluyla ancak aranıza düşmanlık ve kin sokmak; sizi, Allah’ı anmaktan ve namazdan
alıkoymak ister. Artık bunlardan vazgeçtiniz değil mi?”
(Mâide, 90-91. ayetler)
262
TEST - 7 DİN VE HAYAT
9.
Helal yedirme, içirme, giyindirme, barındırma, güzel bir ad koyma, iyi eğitim almasını sağlama, meslek edindirme,
evlendirme, güzel ahlakı benimsetme vb. çocuğun anne baba üzerindeki haklarıdır. Hz. Peygamber konunun önemine
dikkat çekmek için “Hiçbir baba, evladına güzel terbiyeden daha üstün bir hediye vermemiştir.” buyurmuştur.
Bu bilgiler İslamın korunmasını emrettiği temel haklardan hangisi ile ilgilidir?
A) Canın korunması B) Neslin korunması
C) Malın korunması D) Dinin korunması
10. Din, akıl sahibi bireyleri kendi özgür iradeleriyle iyiye ve doğruya yöneltir ve onların mutluluğunu amaçlar.
Sadece bu bilgiye göre aşağıdaki ayetlerden hangisi verilen açıklama ile ilişkilendirilemez?
A) Muhakkak ki Allah adaleti, ihsanı, akrabaya karşı cömert olmayı emreder; hayâsızlığı, kötülüğü ve zorbalığı yasaklar. İşte Allah, aklınızı başınıza alasınız diye size böyle öğüt veriyor.
(Nahl suresi, 90. ayet)
B) Ey kavmim! Ölçüyü, tartıyı adaletle tam yapın; insanların mallarının değerini düşürmeyin, yeryüzünde bozgunculuk
yaparak başkalarına zarar vermeyin.
(Hûd suresi, 85. ayet)
C) Kim bir kötülük yapmışsa sadece o kötülüğünün miktarınca ceza görecektir; kim de erkek olsun kadın olsun inanmış
bir kişi olarak dünya ve âhirete yararlı iş yapmışsa işte böyleleri de cennete girecekler, orada kendilerine hesapsız
nimetler verilecektir.\"
(Mü'min suresi, 40. ayet)
D) Gaybın anahtarları Allah’ın yanındadır; onları O’ndan başkası bilmez. O, karada ve denizde ne varsa bilir; O’nun
bilgisi dışında bir yaprak bile düşmez. O, yerin karanlıklarındaki tek bir taneyi bile bilir. Yaş ve kuru ne varsa hepsi
apaçık bir kitaptadır.
(En'âm suresi, 59. ayet)
263
DİN VE HAYAT TEST - 8
1. Ey insanlar! Sözümü iyi dinleyiniz. Bilmiyorum, belki bu seneden sonra sizinle
burada bir daha buluşamayacağım... Ashabım! Kimin yanında bir emaneti
varsa onu sahibine versin. Faizin her çeşidi kaldırılmıştır, ayağımın altındadır.
Lakin borcunuzun aslını vermek gerekir. Ne zulmediniz ne de zulme uğrayınız. Allah’ın emriyle faizcilik artık yasaktır. Cahiliyetten kalma bu çirkin âdetin
her türlüsü ayağımın altındadır. İlk kaldırdığım faiz de Abdülmuttalip’in oğlu
(amcam) Abbas’ın faizidir. Ashabım! Cahiliyet devrinde güdülen kan davaları da tamamen kaldırılmıştır. Kaldırdığım ilk kan davası Abdülmuttalip’in
torunu (amcazadem) Rebia’nın kan davasıdır…
Veda Hutbesi’nin verilen bölümü İslam’ın korunmasını emrettiği;
I. Aklın korunması
II. Malın korunması
III. Canın korunması
gibi temel haklardan hangileri ile ilişkilendirilebilir?
A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.
3. Yerleşim yeri olarak kullanılmadığı bilinen ve tapınmaya hizmet eden Göbeklitepe, şaşırtıcı anıtsal mimarisiyle 2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne
girdi. Türkiye'de de’’ 2019 Göbeklitepe Yılı” ilan edildi. Henüz küçük bir bölümü
çıkarılan Göbeklitepe, yaklaşık 12 bin yıllık geçmişiyle insanlık tarihini değiştirdi.
Dünyanın bilinen en eski ve en büyük tapınma (kült) merkezi sayılan Göbeklitepe,
dinsel inanışın insan hayatındaki yeri ve öneminin göstergesi sayılabilir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu bilgiyi açıklamak için kullanılabilir?
A) İnsanlık tarihi incelendiğinde, her dönemde inanç ve din gerçeği ile karşılaşılır.
B) Din, bireyleri doğruya iyiye ve güzel davranışlara yöneltir.
C) Din insanın aklındaki birçok soruya cevap verir.
D) Anadolu bütün dinlerin çıkış noktası konumundadır.
2. “Ey insanlar! Yeryüzündeki şeylerin helal ve temiz olanlarından yiyin!..” (Bakara suresi 168. ayet)
“ Elbiseni temiz tut!” (Müddessir suresi, 4. ayet)
““Ey Allah’ın kulları! Tedavi olunuz. Şüphesiz Allah her hastalığın şifasını yaratmıştır.” (Hadisi şerif)
Yukarıdaki ayetler ve hadislerden çıkarıla-bilecek en genel mesaj hangisidir?
A) Temiz ve sağlıklı beslenmek ve şartlara uygun giyinmek, hastalanınca tedavi olmak gerekir.
B) Temiz ve sağlıklı beslenenler hasta olmazlar.
C) Yeryüzündeki temiz ve sağlıklı olan besinler tüketilmelidir.
D) Her hastalığın şifası vardır.
264
TEST - 8 DİN VE HAYAT
4. Evrende kendine yer arayan birey sürekli bir anlam arayışı içindedir. Direk ve dolaylı bir şekilde kendine “Ben kimim?
Beni kim yarattı? Niçin yaratıldım? Nereye gideceğim? Dünyanın sonu ne olacak?” gibi sorular sorar ve cevap bulmaya
çalışır. Din bireyin bu sorularına cevap vererek yaşamına anlam katar.
Aşağıdaki ayetlerden hangisi metinde verilen sorulardan birine cevap niteliğinde değildir?
A) Ben cinleri ve insanları, başka değil, sırf bana kulluk etsinler diye yarattım.
(Zâriyât suresi, 56. ayet)
B) Düzenli seyreden güneşi ve ayı sizin için yararlı kılan, gece ile gündüzü faydalanacağınız biçimde yaratan O’dur.
(İbrahim suresi, 33. ayet)
C) Kıyamet saati hakkındaki bilgi yalnız Allah’ın katındadır; O, yağmuru yağdırmakta; rahimlerdekini bilmektedir. Hiç
kimse yarın ne elde edeceğini bilemez; hiç kimse nerede öleceğini bilemez; ama Allah her şeyi bilir, her şeyden
haberdardır.
(Lokmân suresi, 34. ayet)
D) Size hayat veren, sonra sizi öldürecek ve sonra sizi diriltecek olan da O’dur. İnsan gerçekten pek nankördür.
(Hac suresi, 66. ayet)
5.
Veda Hutbesinin verilen bölümü İslam’ın korunmasına önem verdiği ilkelerden hangisiyle ilgilidir?
A) Dinin korunması B) Aklın korunması C) Canın korunması D) Malın korunması
VEDA HUTBESİ
...
Ey İnsanlar, Allah'a sığının, emirlerine yapışın, azabından korunun. İnsanların mallarını eksik teslim
etmeyin, değerlerini düşürmeyin, bedellerini eksik ödemeyin, mallarını kötülemeyin, haksız rekabet
yapmayın, aldatarak, hile yaparak, fırsat kollayarak, gasp ederek insanların haklarını zayi etmeyin,
zayiine sebep olmayın...
...
Cahiliye döneminin faizli alışverişleri kaldırılmıştır. Yüce Allah, kaldırılan ilk faizin, Abbas b. Abdilmuttalib'inki olmasını emretmiştir. Ancak ana paralarınız sizindir. Ne siz haksızlık edebilirsiniz, ne de
haksızlığa uğratılacaksınız. Allah, faizli alışverişin yapılmayacağını icrası kesin hüküm haline getirdi.
Kaldıracağım ilk faiz amcam Abbas b. Abdilmuttalib'in faizli alış verişlerindeki faizdir.
6. “Hz. Muhammed (s.a.v.) bir keresinde, “ Müflis (iflas etmiş kişi) kimdir bilir misiniz?” diye sorar. Sahabe “Bizim aramızda
müflis, parası ve eşyası olmayan kimsedir.” diye karşılık verince şöyle buyurur: “Benim ümmetimden müflis o kimsedir
ki kıyamet gününde namaz, oruç ve zekât (gibi ibadetlerin sevabıyla) gelir. Ancak şuna sövmüş, buna iftirada
bulunmuş, ötekinin malını yemiş, berikinin kanını dökmüş, diğerini de dövmüş olarak gelir. Hesap gününde hakkına
girdiği kimselere onun iyiliklerinden alınıp dağıtılır. Eğer yaptığı iyilikleri kötülüklerinin cezasını karşılamaya yetmezse
hak sahiplerinin günahlarından alınarak onun üzerine yüklenir. Sonra da günahkâr bir kimse olarak cehenneme atılır.
İşte asıl müflis bu kişidir.”
Yukarıda verilen hadiste Peygamberimizin vurguladığı, İslam’ın korunmasını emrettiği insan haklarından hangisine
değinilmemiştir?
A) Neslin Korunması B) Aklın korunması
C) Malın korunması D) Canın korunması
265
DİN VE HAYAT TEST - 8
8. “Kim, bir cana veya yeryüzünde bozgunculuk çıkarmaya karşılık olmaksızın (haksız yere) bir cana kıyarsa bütün
insanları öldürmüş gibi olur. Her kim bir canı kurtarırsa bütün insanları kurtarmış gibi olur. Peygamberlerimiz onlara
apaçık deliller getirdiler; ama bundan sonra da onlardan çoğu yine yeryüzünde aşırı gitmektedirler.” (Maide suresi, 32.
ayet)
Yukarıda meali verilen ayetin içerdiği mesajlar açısından hangisini söylemek doğru olur?
A) İnsanın temel haklarından canın korunması ilkesini anlatır.
B) Bir kişinin hayatını kurtaran, o yaşadıkça işlediği günahlarından sorumlu olur.
C) Peygamberlerin getirdiği açık deliller tüm insanların inanmasını sağlamıştır.
D) Dini emirler geldiği zaman yeryüzünde bozgunculuk sona ermiştir.
7.
Görselde verilen numaralandırılmış yerler aşağıdaki başlıklardan hangisi ile tamamlandığında doğru olur?
1 2 3
A) Malın korunması Aklın korunması Neslin korunması
B) Neslin korunması Malın korunması Aklın korunması
C) Aklın korunması Neslin korunması Malın korunması
D) Aklın korunması Malın korunması Neslin korunması
''Bugün size dininizi ikmal ettim, üzerinize nimetimi tamamladım ve sizin
için din olan İslâm'ı beğendim...''
(Maide 5/3)
''Ey iman edenler! İçki, kumar, (tapınmaya mahsus) dikili taşlar, fal okları
ancak şeytanın amelinden birer murdardır. Onun için bunlardan kaçının ki
muradınıza eresiniz.''
(Maide,5/90)
''Kim, bir insanı, bir can karşılığı veya
yeryüzünde bir bozgunculuk çıkarmak karşlığı olmaksızın öldürürse, o
sanki bütün insanları öldürmüştür. Her
kim de birini (hayatını kurtararak) yaşatırsa sanki bütün insanları
yaşatmıştır.'' (Maide, 5/32)
''Ey inananlar! Kendinizi ve ailenizi, yakıtı
insanlar ve taştan olan ateşten koruyun.
Onun başında, acımasız, güçlü, Allah'ın
kendilerine buyurduğuna karşı gelmeyen
ve emredildiklerini yapan melekler vardır.''
(Tahrim, 66/6)
''Ey iman edenler! Karşılıklı rızaya dayanan
ticaret olması hâli müstesna, mallarınızı,
batıl (haksız ve haram yollar) ile aranızda
(alıp vererek) yemeyin. Ve kendinizi öldürmeyin. Şüphesiz Allah, sizi esirgeyecektir.''
(Nisa, 4/29)
1
2
3
CANIN KORUNMASI
DİNİN KORUNMASI
266
TEST - 8 DİN VE HAYAT
11. “Ey iman edenler! Kazandıklarınızın iyilerinden ve rızık olarak yerden size çıkardıklarımızdan hayra harcayın. Size
verilse, gözünüzü yummadan alamayacağınız kötü malı, hayır diye vermeye kalkışmayın. Biliniz ki Allah zengindir,
övgüye layıktır.”
(Bakara suresi, 267. ayet)
Yukarıdaki ayetin vermek istediği temel mesaj aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sahip olunan iyi ve güzel şeylerden Allah yolunda harcanmalıdır.
B) Allah zengindir ve övgüye layıktır.
C) İman etmek hayır işlemeyi gerektirir.
D) Kazancın helal olması önemlidir.
9. Din, akıl sahibi bireyleri kendi özgür iradeleriyle iyiye ve doğruya yönelten ve onların mutluluğunu amaçlayan ilahî
kurallar bütünüdür. Dinin ana konuları; inanç esasları, ibadetler, ahlak ilkeleri ve toplumsal ilişkilerdir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi dinin “toplumsal ilişkiler” üzerindeki etkisine örnek gösterilebilir?
A) Muhakkak ki Allah adaleti, ihsanı, akrabaya karşı cömert olmayı emreder; hayâsızlığı, kötülüğü ve zorbalığı yasaklar. İşte Allah, aklınızı başınıza alasınız diye size böyle öğüt veriyor.
(Nahl Suresi, 90 . ayet)
B) Allah katında amellerin en makbulü az da olsa devam üzere yapılanıdır.
(Buhâri, İman 32)
C) De ki: \"O, Allah’tır, tektir. Allah sameddir. Doğurmamış ve doğmamıştır. O’nun hiçbir dengi yoktur.\"
(İhlâs Suresi, 1-4. ayetler)
D) Ve onlar, sana indirilene, senden önce indirilenlere iman ederler ve ahirete de kesin bir bilgiyle inanırlar.
(Bakara Suresi, 4. ayet)
10. Dinin korunmasında gözetilmesi gereken en önemli husus sağlam ve
doğru bilgi kaynaklarıyla dinin anlaşılmasıdır. İslam dininin temel kaynakları Kur’an-ı Kerim ve Hz. Muhammed’in (s.a.v.) sünnetidir. Kur’an ve
sünnete dayanmayan din anlayışları kabul edilemez. İslam’ın aslından
olmayan, dine sonradan giren ve din gibi algılanan hususlara hurafe
denir. Hurafeler masal, efsane ve rivayetlere dayanır. Dinin korunması
kapsamında bütün hurafelerden, yanlış anlayış ve inanışlardan uzak
durulmalıdır.
Buna göre aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabına metinden ulaşılamaz?
A) İslam dinini hangi kaynaklardan öğrenmeliyiz?
B) Bir bilginin hurafe olduğu nasıl anlaşılır?
C) Hurafe nedir?
D) Dinin korunması için neler yapmalıyız?
267
TEST - 1 FRIENDSHIP
1.
Ray and Tom are in the office and they need some fresh air after a tiring day. Read their conversation and find the
correct statement to complete their dialog.
A. Shall we stay home and have something to drink there
B. Do you want to go to the cinema then
C. Would you like to invite your classmate
D. How about the new café opposite the cinema
Ray: Let’s go out for a drink. I am very thirsty and we can have a chat there.
Tom: Sounds good. Where are we going then?
Ray: ____?
Tom: Yeah, I know it. It has got a nice balcony with a street view.
Ray: I’ll drive then.
Tom: OK.
2.
Sounds fun. Let’s go together then.
I’d love to but I must help dad in the office.
I’m throwing a party. Want to join us tonight?
I think I can’t make it because I have an important
exam.
Tom
Dan
Dave
Jack
Four different people are giving an answer to a party invitation. Which of the following is true according to their
responses.
A. Tom is inviting friends to come over for a drink.
B. Jack is going to attend the party tonight.
C. Jack and Dan are making up an excuse.
D. Dan will be very busy at home doing something.
İNGİLİZCE
268
TEST - 1 FRIENDSHIP
4.
Read the situation and choose the best statement to say.
A. I’m sorry to hear that. Where did you lose it
B. I have a similar cell phone.
C. Let’s go and buy you a new cell phone. I have no money
D. That’s good news. I hope you never find it
3.
Which of the following does not complete the statement?
A. often help you with your problems
B. always share his belongings with you
C. sometimes argue with you about something
D. always try to understand you
A true friend should _____ .
One of your friends lost her cell phone at school and she is very upset. So when you
see her during break you go and say:
6.
Read the conversation between Sam and Matt and choose the incorrect statement below.
A. Sam will be at the sports center after school today.
B. Sam’s parents are not at home because of their work.
C. Matt has got a responsibility at home today.
D. Matt’s sister is sick today
Sam: Are you coming to the sports center after school?
Matt: I think I can’t go with you.
Sam: Why not?
Matt: My sister is ill and I have to look after her at home. My parents are both at work today.
I am going to
meet Jason___
the cinema ____
the weekend .
5.
Which of the following best completes Leo’s statement?
A. on – at B. at – in C. in front of – at D. next to - with
Leo
269
TEST - 1 FRIENDSHIP
I’d really love
to but my
cousins will
be here then.
____
7.
Choose the correct option.
A. Why don’t you join the picnic tomorrow? It will be great fun.
B. Why did you skip the class yesterday? The teacher was furious.
C. Why were you upset during the class?
D. Why can’t you understand me. I love you.
8.
Which of the following best completes the conversation?
A. You’re welcome. You are so kind B. Thanks but I’m full now
C. I’d love to D. Yeah, I love cookies
Helen: Would you like some more cookies?
Brian: ______ .
Helen: Then I’ll get you a drink. OK?
Brian: Better. Thanks.
9.
Ken is giving information about his plans. Read the information and choose the incorrect answer.
A. Ken loves living in the countryside with her aunt.
B. Today is Friday.
C. Ken is going to see a relative on the weekend.
D. Ken’s aunt does not live in the city center.
It’s weekend tomorrow and I am going to visit my aunt. She lives in
the countryside. She will be very happy to see me.
270
TEST - 1 FRIENDSHIP
11. Which of the following best completes the blank (19) in the passage?
A. However B. For example
C. Before D. Until
12. What does underlined sentence mean in the passage?
A. Generous B. Helpful
C. Selfish D. Stubborn
‘Friendship is one mind in two bodies.’When two people think in the same way, or when they have
similar interests, they quickly become good friends. (18) ______ , they become real buddies. They
share everything, they back up each other all the time and they keep each other’s secret. There are
sometimes arguments but they quickly make up and forgive each other. (19) ______, finding a real
buddy is very rare these days. Some people always think about themselves and never care for the
others. They are very hard to make friends with because they always criticize others and never see
themselves in the mirror.
10. Which of the following best completes the blank (18) in the passage?
A. When they have serious fights B. They hardly ever see each other
C. When they see an accident on the way D. After they spend some time together
Answer the questions 10-12 according to the passage.
271
TEST - 2 TEEN LIFE
1.
Henry : What is the first thing you do when you return home from school?
Dylan : Well, I have a short rest and then do my homework. If I have some free time, I listen to music.
How about you?
Henry : I go out to meet friends in the café and we just spend the time together.
Henry and Dylan are talking about their after school activities. According to their conversation, which of the
following is not true?
A. Henry prefers to be with friends after school.
B. Dylan does his homework and then he relaxes.
C. Henry gets together with buddies in the café.
D. Dylan likes listening to music in his free time.
2.
Jane: What are you listening, Tina?
Tina: It is a popular song by Miley Cyrus.
Jane: Miley Cyrus? Do you like her songs?
Tina: Oh, yes. She dances well and ____ .
Jane and Tina are talking about Miley Cyrus. Which of the following best completes their conversation?
A. she visits her parents every weekend
B. she always behaves badly in her daily life
C. her songs are not good enough
D. she has got an impressive voice
272
TEST - 2 TEEN LIFE
3.
Sam: ____ , Miranda?
John: To the library. Why do you ask?
Sam: Can I go with you?
John: Certainly.
Which of the following question best completes the conversation?
A. Shall we go to the library together
B. Where are you going
C. What are you doing
D. Are you going to the library
4. According to table, ____ is the most popular sport of all.
A. hiking B. skiing
C. skydiving D. parachuting
5. Who has tried more sports than the others in the table?
A. Buck B. Ed
C. Max D. Jack
6. Which statement is false?
A. Ed is fond of skydiving and hiking.
B. Ed loves going hiking but Max does not.
C. Buck never tried parachuting before.
D. Buck and Max don't like going hiking.
Study the table below and answer the questions 4-6 according to it.
Jack
Buck
Ed
Max
273
TEST - 2 TEEN LIFE
8.
Dan: Where were you ____ night, Mike?
Mike: I was at the ____ concert in the Diamond Center.
Dan: How was it?
Mike: It was ____. The center was full of fans.
Complete the conversation and choose the word that does not belong to it.
A. rock B. terrific C. argue D. last
Hi, I am Selen and I am in a language course in Germany. I can speak English well and I want
to learn German, too. Humbolt Language Course is a great place for teenagers. There are a
lot of students from different countries. I like here because teachers and students are very
helpful and kind to me.
Answer the questions 9-10 according to the passage below.
9. Why does Selen like the language course in Germany?
A. Because she can speak two languages. B. Because of the weather in Germany
C. Because everybody is helpful there. D. Because she wants to learn another language.
10. Which of the following is not true?
A. Selen is worried about the friends there. B. Students come from different countries.
C. Selen is learning a foreign language. D. Selen has got good teachers.
7. Which of the following is different from the others?
A. fashionable B. trendy C. stylish D. ridiculous
274
TEST - 2 TEEN LIFE
11.
Which of the following best completes the statement?
A. She always arrives late for work B. She can’t sing very well
C. His voice is unbearable D. He has got a lot of fans
I hate this singer. ____ and
I can’t stand listening to him.
12.
Mel: We are going to meet in front of the cinema. Want to come?
Selena: It sounds awesome. What time are you getting together?
Mel: Around 3 p.m. after school. ____ ?
Selena: Sure. I have nothing to do in the afternoon.
Mel is inviting Selena to the cinema. According to Selena’s answer, choose the question that best completes
Mel’s statement.
A. Do you like watching horror movies
B. Can you make it
C. Are you going to visit your uncle then
D. Have you got any plans
275
IN THE KITCHEN TEST - 3
1. Which of the following is not correct?
A. B. C. D.
2.
Which of the following best completes the conversation?
A. When - frying B. What - steaming C. How - frying D. Where - grilling
3.
Look at the picture and choose the best statement for it.
A. Shape the dough into squares. B. Knead the dough on a lightly floured surface.
C. Put the dough into a preheated oven. D. Cover the dough with a tea towel.
pistachio garlic rice peanut
Brenda: ____ do you usually cook chicken?
Nel: I prefer ___ it because my children really love it.
4.
Helen and Jack often work in the kitchen together and Helen usually teaches how to cook different recipes. According
to Helen’s instructions, which of the following best completes the sentence below?
A. describing the fish cooking process B. cooking red meat in the kitchen now
C. explaining how to use correct spices D. asking for Jack’s help to clean the kitchen
Helen is _____ .
Jack
Helen
First, wash the fish well. Then, spread some
butter on it. After that, put it in a glass pan.
Finally, place it in the preheated oven.
276
TEST - 3 IN THE KITCHEN
5.
Choose the correct option.
A. backyard B. dessert C. meal D. desert
7.
Which of the following is suitable for the table above?
A. fry B. steam C. grill D. pour
‘Baklava’ is a very popular ___in Turkey. People serve it during religious festivals.
6. Which of the following is not used for cooking?
A. B.
C. D.
cooker
oven microwave
dishwasher
milk
coffee
soup
tea
8.
Which of the following does not complete Sarah’s statement?
A. a number of B. a table spoon of
C. a wide variety of D. a lot of
I am from Greece but I like Turkish cuisine a lot because it has ____
delicious desserts.
Sarah
277
IN THE KITCHEN TEST - 3
12.
Which of the following is not necessary for a meaningful sentence?
A. cool B. let C. oven D. serving
9. Which of the following is incorrect?
A. B. C. D.
eggplant cauliflower zucchinis cabbage
10.
Answer the question according to the picture.
A. Mrs Cook is adding necessary spices into the soup.
B. She is explaining how to cook delicious soup.
C. She is tasting the soup now.
D. Mrs Cook is putting the yeast in the soup.
.
What is Mrs Cook doing in the picture?
the - cool serving - oven - before - let - down - cake
11.
The chef is explaining how to prepare dough. Which of the following best completes the instructions the chef
is giving?
A. a rolling pin B. a very hot oven
C. a clean tea towel D. a large mixing bowl
Before you melt the butter, you should blend together flour, sugar and baking
powder in ____ .
278
TEST - 3 IN THE KITCHEN
Clare is searching for Turkish national dishes. She is having some guests tonight from her language course.
They are all from different countries. Clare wants to prepare a special meal for them. Actually, Clare is really
good at kitchen but today she is going to cook Turkish stew. According to the instructions on the recipe, she
needs to preheat oven to 350 C. Later, she needs to heat 1 tablespoon of olive oil over medium heat and
cook the chicken until its juice runs clear. Next, she should blend the red peppers until they are smooth. In
a medium saucepan, she will mix the cooked chicken, roasted red peppers, tomatoes, mushrooms, onion, and
garlic. She needs to add salt and pepper. Finally, she will bake it for 30 minutes in the preheated oven.
Answer the questions 13-15 according to the passage below.
13.
Which of the following statements is not true?
A. Clare has got some friends at her language course. B. Clare needs to use oven to cook Turkish stew.
C. Clare is searching the net for a different dessert. D. Clare’s friends are coming from various countries.
14. According to the passage, Turkish stew does not contain any _____________ .
A. chicken meat B. olive oil C. vegetables D. red meat
15. Clare needs to blend the red peppers _____________ .
A. before the chicken runs clear of its juice B. before she puts the dish in the oven
C. after she adds some salt D. before she preheats the oven
16.
Choose the best option to complete the conversation.
A. I can go and have a good rest B. I must go out and buy a new cell phone
C. it is really not very hard to make it D. you are always telling lies to me
Pamela: Can you show me how to prepare garlic sauce?
Tracy: Sure. It is very easy to make it. First, you blend five or six cloves of garlic until they are
very smooth. Next, you add a few tomatoes and some salt. After that, mix them together. That’s all.
Pameal: Oh, thanks. So _____ .
279
ON THE PHONE TEST - 4
1.
Choose the best option to complete the sentence.
A. make you feel comfortable B. protect you from accidents
C. cause a serious traffic accident D. rain or snow tomorrow
2.
Choose the words that best complete the conversation.
A. organized – science B. is organizing – exhibition
C. always organizes – science D. must organize - communication
3. Alice is upset and her best friend Jessica is trying to help her.
Which of the following best completes their conversation?
A. We will meet you up later, then B. See you on Sunday, then
C. I hope you feel worse soon D. I’m sorry to hear that
Please do not text while you drive. It can _____________ .
Dan: Our science club __________ a technology _________ tomorrow. You are invited, too.
Jenny: Thanks for the invitation but I will be out of city then.
Dan: Oh, that’s too bad.
Jessica: What’s the matter, Alice? You don’t look good.
Alice: I lost my new smartphone. It was a gift from my uncle.
Jessica: Oh, _____ .
280
TEST - 4 ON THE PHONE
4. Thomas’s mother, Mrs Graham, was doing the ironing when the phone rang. She answered the
phone.
Which of the following is incorrect according to the dialog?
A. Mrs Graham couldn’t learn the name of the caller.
B. Thomas was in the bathroom when a classmate called.
C. The caller will call later again.
D. Thomas answered the call in the bathroom.
.
Mrs Graham: One of your class-mates called you when you were in the bathroom?
Thomas: Really? Who was it?
Mrs Graham: He didn’t tell me his name. He will call back later.
Thomas: OK. Thanks mom.
5. While Jasmine and William were walking in the park, they suddenly saw a woman on the ground.
Which of the following best completes their conversation?
A. I am not your friend B. I don’t have the phone number
C. I haven’t got a cell phone D. I hate seeing blood
Jasmine: Call the ambulance quickly! That woman is having a
heart attack, I think.
William: I can’t. ____ .
Jasmine: Then, use mine. Hurry!
William: OK, I’m dialing the number.
6. Anna’s eleven-year-old brother is deaf from birth. When Samuel sees him, he can’t communicate with
him orally. Then he asks Anna about the situation.
Which of the following best completes their conversation?
A. Where did he learn the sign language B. Does he ever watch TV
C. How can he communicate D. When did he call you
Samuel: It's a pity that your brother can't speak
Anna: That’s true.
Samuel: _____ , then?
Anna: He uses sign language.
281
ON THE PHONE TEST - 4
7. Harvey wants to talk to Olivia because he is going to ask her out tonight. However, her sister Rosie
answers the phone and makes a joke on Harvey.
Which of the following is the best option to complete the conversation?
A. Hang on a minute, I’ll get her for you B. Can you hold the line, please? She is coming
C. Sorry, she is not in D. I’m afraid she is lying again
Harvey: Hello, may I speak to Olivia, please.
Rosie: Who is this, please?
Harvey: Oh, this is her boyfriend from the office.
Rosie: _____ . She is out with Tom, I think.
Harvey: Oh, no. It can’t be true.
8. Mr Young is warning the students because there are some problems in his school.
Choose the best alternative to complete the sentence.
A. against the rules of this school B. very useful during the lessons
C. important if you use Dyned D. not very expensive, you know
School director
You should never bring your mobile phones to our school. It is _____ .
9.
Choose the sentence that completes the conversation.
A. I must go and look for a new cell phone for myself
B. I am going to look after my sister then
C. I have to stay at home and help mom with the cleaning
D. I have nothing better to do then
.
Sounds good. _____ .
Shall we go and visit the technology
exhibition at the weekend?
10.
Which of the following is the correct answer to complete the sentence?
A. school success B. tasty desserts C. addiction D. a healthy diet
Technological devices, particularly smartphones, can cause
________ .
282
TEST - 4 ON THE PHONE
11.
When we complete the short passage about WhatsApp, which of the following words is not used?
A. need B. users C. software D. easy
WhatsApp is a popular communication ____. It has got millions of ____ worldwide. It is popular
because it is ____ and free to use.
Technology is always improving and we are under its effect. Technological devices are everywhere, in
the office, at work, at school, at the hospital, and even in our pocket or on our wrists. We cannot escape
from it. However, there are many dangers and risks of it. It may cause health problems, accidents and
many other things. Unfortunately, school children and particularly teenagers are getting addicted to
these technological devices and this affects their school success adversely. There are also arguments
at home between parents and teenagers. Sometimes they have to come school
and ask for counsellor’s help.
Answer the questions 12-14 according to the passage below.
12. According to the passage, we are ____ because of technological devices.
A. getting happier each day B. using technology only in our homes
C. under some health risks D. always using the best technology
13. Which statement is not true?
A. Technology is getting better every day.
B. Technological devices make parents angry and worried.
C. School counselors help parents with their problems with the teens.
D. Schools should forbid mobile phones in the classrooms.
14. According to the passage, there are ____ .
A. a lot of successful children at school
B. some arguments at homes because of technological devices
C. a lot of school counselors using technological devices
D. not many dangers of technology
283
THE INTERNET TEST - 5
1.
Which of the following best completes the dialog?
A. You’re welcome B. Get well soon C. I’d love to but D. That would be great
George: Hello, Miranda. Tom and I are going to the movies tonight. Want to come?
Miranda: ____ I have to stay home and help mum in the kitchen.
2.
What do you say in this situation?
A. I’m sorry, I simply can’t come. B. I’m afraid I can’t make it. I have some other plans.
C. That would be a great idea. Thanks. D. When are we going to get together then?
Your classmate John invites you to his barbecue party in their garden at the weekend. However,
you arranged to meet Dave then. So you want to make up an excuse and say:
3.
Which of the following is one of the secure connection tips?
A. Take off your shoes before accessing B. Choose your online friends randomly
C. Create a simple password and a short username D. Get a quality virus program
SECURE CONNECTION TIPS
Use safe websites
Be careful with
what you share
______ ?
284
TEST - 5 THE INTERNET
4.
Choose the alternative to complete the dialog.
A. Do you know his name
B. Where did you meet him
C. How do you know that
D. How often does he access the Internet
Jack: Who uses the Internet most in your family?
Gary: Certainly, my younger brother Sam.
Jack: _____ ?
Gary: He has got red eyes all the time. I guess he sleeps with his laptop.
Jack: Are you kidding?
Answer the questions 5 and 6 according to the conversation below.
Max: How often do you use the Internet?
Bary: Honestly, not very often. How about you?
Max: I am connected nearly all the time.
Bary: Then, you (6) _____ .
Max: That’s right. I don’t know what to do.
Bary: Go and ask for school counselor’s help.
Max: Good idea, I will.
5. Choose the best option to complete the blank (6).
A. should use your smartphone more B. must change your laptop
C. have become a real Internet addict D. can connect with your desktop
6. Which statement is not true according to the dialog?
A. Max will consult the school counselor.
B. Bary is giving some advice to Max.
C. Max uses the Internet more than Bary.
D. Max and Bary are talking about search engines.
7.
Choose the best option to complete the sentence.
A. mail accounts B. attachments C. web browsers D. search engines
Mozilla, Explorer and Firefox are popular _________ .
285
THE INTERNET TEST - 5
8.
Which of the following words best complete the information?
A. upload – share B. delete – watch C. click – upload D. attach - browse
People ___ their photos and easily ___ them with their followers on Instagram.
9.
Which of the following words best complete the information?
A. will stay – two days ago B. stayed – last night
C. am going to stay – tonight D. usually stay – yesterday afternoon
11.
Which of the following options best completes the sentence?
A. write comments about the photos on the Net B. make a video chat or watch an online lesson
C. download songs and games to your computer D. do your homework alone
10. John has been playing games for three hours. Her mother comes into his room and they start talking.
Choose the best option to complete their conversation.
A. My laptop is the best device for me B. I need to change my school
C. I feel fine, really D. I have a terrible headache
I ____ online for three hours ____ ; however, the electricity went out suddenly
and I had to sleep around 2 a.m.
Mother: What’s the matter, John?
John: _____ .
Mother: Then, stop playing games and give a break.
John: You’re right, mom.
A webcam allows you to ____ .
286
THE INTERNET
12. Liam and Daniel were both born in the 1950s and now they are talking about the Internet.
Which of the following best completes the conversation?
A. Do you really think so B. I think that’s not true
C. I agree with you D. I guess you are mistaken
13.
Which option is the correct answer?
A. they are very useful B. I am addicted to them
C. You are lying to me as usual D. I have no idea
14.
Which of the following is the correct answer?
A. hardware B. virus program C. software D. screen
Liam: When I was a kid, we didn’t have the Internet and
we were happier then.
Daniel: _____ . Internet cannot give real happiness.
Jane: What do you think about social networking sites, Bill?
Bill: To tell the truth, ____ because I never use them.
Jane: Are you serious?
Bill: Why are you so surprised, Jane?
Bill Gates created the Windows. It is the most popular computer ____ around the world.
TEST - 5
287
CEVAP ANAHTARI
TEST 1 1.A 2.C 3.A 4.B 5.D 6.A 7.C 8.A 9.C 10.B 11.B 12.C
TEST 2 1.B 2.C 3.C 4.A 5.B 6.C 7.B 8.B 9.C 10.D 11.B 12.C
TEST 3 1.B 2.C 3.D 4.C 5.A 6.D 7.B 8.D 9.B 10.B 11.D
TEST 4 1.A 2.C 3.D 4.B 5.B
TEST 5 1.C 2.A 3.D 4.A 5.B 6.D 7.D 8.A 9.A 10.D 11.C 12.A
TEST 6 1.A 2.B 3.B 4.D 5.D 6.B 7.A 8.B 9.C 10.D 11.A 12.C
TEST 7 1.D 2.B 3.C 4.A 5.A 6.B 7.D 8.A 9.B 10.A 11.D 12.A
TEST 8 1.D 2.B 3.D 4.C 5.B 6.B
TEST 9 1.D 2.A 3.D 4.A 5.C 6.B 7.D 8.C 9.C 10.D 11.C 12.B
TEST 10 1.B 2.C 3.D 4.C 5.C 6.A 7.A 8.D 9.A 10.A 11.A 12.C 13.B
TEST 11 1.A 2.D 3.A 4.C 5.D 6.A 7.B 8.B 9.D 10.B 11.A 12.A 13.C
TEST 12 1.B 2.A 3.B 4.A 5.D 6.B 7.C 8.A 9.C 10.D 11.A 12.C
TEST 13 1.A 2.B 3.C 4.A 5.B 6.C 7.D
TEST 14 1.D 2.C 3.B 4.B 5.B 6.D 7.B 8.D 9.B 10.C 11.A
TEST 15 1.A 2.C 3.D 4.A 5.C 6.A 7.C 8.D 9.B 10.C 11.B 12.C
TEST 16 1.C 2.D 3.C 4.C 5.B 6.C 7.A 8.A 9.B 10.C 11.D 12.C
TEST 17 1.D 2.C 3.A 4.A 5.A 6.B 7.A 8.D 9.B 10.C 11.D 12.B 13.C
TEST 18 1.B 2.D 3.A 4.D 5.C 6.B 7.D 8.C 9.D 10.B 11.A 12.A
MATEMATİK
TEST 1 1.D 2.C 3.D 4.B 5.D 6.C 7.D 8.B 9.B 10.D 11.B
TEST 2 1.A 2.D 3.C 4.B 5.C 6.C 7.B 8.C 9.B 10.D 11.D
TEST 3 1.C 2.A 3.A 4.B 5.C 6.C 7.A 8.D 9.D 10.B
TEST 4 1.D 2.B 3.A 4.C 5.B 6.D 7.A 8.B 9.A 10.D 11.B
TEST 5 1.C 2.D 3.C 4.A 5.B 6.A 7.A 8.C 9.D 10.D 11.C 12.D
TEST 6 1.C 2.C 3.D 4.D 5.B 6.A 7.B 8.B 9.B 10.D
TEST 7 1.D 2.C 3.A 4.C 5.D 6.C 7.A 8.C 9.B 10.D 11.B
TEST 8 1.C 2.A 3.B 4.D 5.A 6.C 7.A 8.D 9.B 10.C
TEST 9 1.D 2.B 3.C 4.C 5.B 6.C 7.B 8.B 9.D 10.B
TEST 10 1.B 2.D 3.A 4.D 5.C 6.D 7.C 8.B 9.C 10.D 11.C
TEST 11 1.C 2.B 3.C 4.D 5.C 6.B 7.D 8.B 9.D 10.B
TEST 12 1.B 2.A 3.B 4.B 5.D 6.C 7.B 8.D 9.C 10.C 11.D 12.C
TEST 13 1.A 2.D 3.B 4.A 5.C 6.A 7.C 8.D 9.A 10.D 11.B 12.C
TEST 14 1.B 2.D 3.D 4.C 5.A 6.B 7.D 8.B 9.D 10.A
TEST 15 1.B 2.D 3.D 4.B 5.D 6.C 7.D 8.C 9.D 10.A 11.C 12.B 13.D
FEN BİLİMLERİ
288
TEST 1 1.D 2.C 3.C 4.A 5.C 6.B 7.A 8.B 9.A 10.D 11.A 12.C
TEST 2 1.A 2.A 3.B 4.D 5.A 6.C 7.D 8.C 9.C 10.A 11.C 12.B
TEST 3 1.C 2.C 3.B 4.A 5.B 6.B 7.D 8.B 9.A 10.C 11.D 12.C 13.C 14.D 15.B 16.C
TEST 4 1.C 2.B 3.D 4.D 5.C 6.C 7.C 8.A 9.D 10.C 11.A 12.C 13.C 14.B
TEST 5 1.C 2.B 3.D 4.C 5.C 6.D 7.C 8.A 9.B 10.D 11.B 12.C 13.D 14.C
İNGİLİZCE
TEST 1 1.C 2.B 3.B 4.A 5.A 6.B 7.D 8.D 9.B 10.D
TEST 2 1.C 2.B 3.C 4.B 5.D 6.D 7.C 8.A 9.D
TEST 3 1.D 2.D 3.B 4.A 5.C 6.A 7.A 8.C 9.D
TEST 4 1.A 2.A 3.C 4.B 5.C 6.C 7.D 8.A 9.D
TEST 5 1.D 2.C 3.A 4.A 5.C 6.D 7.A 8.A
TEST 6 1.D 2.C 3.D 4.A 5.A 6.D 7.B 8.C 9.D 10.D
TEST 7 1.D 2.B 3.D 4.C 5.D 6.A 7.C 8.C 9.B 10.D
TEST 8 1.C 2.A 3.A 4.C 5.D 6.B 7.C 8.A 9.A 10.B 11.A
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ
T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK
TEST 1 1.A 2.C 3.A 4.D 5.B 6.D 7.C 8.D 9.B 10.C
TEST 2 1.A 2.D 3.C 4.D 5.C 6.D 7.A 8.D 9.D 10.C
TEST 3 1.C 2.C 3.C 4.A 5.B 6.A 7.C 8.B 9.B 10.C
TEST 4 1.B 2.C 3.D 4.B 5.D 6.C 7.D 8.B 9.C 10.D
TEST 5 1.B 2.C 3.B 4.B 5.D 6.C 7.C 8.B 9.B 10.C
TEST 6 1.B 2.C 3.C 4.A 5.C 6.D 7.B 8.A 9.B 10.B
TEST 7 1.B 2.C 3.B 4.D 5.A 6.B 7.D 8.A 9.B
TEST 8 1.B 2.B 3.A 4.B 5.A 6.C 7.C 8.D 9.A 10.C 11.C
TEST 9 1.A 2.A 3.B 4.B 5.C 6.B 7.D 8.B 9.C 10.B 11.C
TEST 1 1.C 2.B 3.C 4.C 5.C 6.D 7.D 8.C 9.A
TEST 2 1.B 2.A 3.C 4.A 5.B 6.C 7.A 8.D 9.B
TEST 3 1.D 2.B 3.B 4.A 5.A 6.B 7.C 8.C
TEST 4 1.D 2.C 3.A 4.C 5.A 6.C 7.C 8.D
TEST 5 1.A 2.A 3.A 4.C 5.C 6.C 7.C 8.B 9.B 10.B 11.D 12.B 13.B 14.C 15.D 16.C 17.D 18.B 19.D
TEST 6 1.B 2.D 3.A 4.A 5.C 6.D 7.C 8.D 9.B 10.A 11.B 12.C 13.D 14.C 15.B
TEST 7 1.C 2.D 3.A 4.A 5.A 6.A 7.C 8.D 9.C 10.B 11.D 12.B 13.A 14.A 15.C 16.C
TEST 8 1.A 2.A 3.D 4.B 5.D 6.B 7.B 8.D 9.D 10.B 11.D 12.B 13.A 14.D 15.C 16.C
TEST 9 1.B 2.B 3.A 4.D 5.B 6.C 7.D 8.A 9.A 10.D
TEST 10 1.D 2.C 3.D 4.B 5.A 6.B 7.B 8.C 9.C 10.A 11.B 12.D 13.C 14.A 15.D 16.D 17.C
TEST 11 1.B 2.C 3.A 4.B 5.A 6.D 7.D 8.D 9.C 10.C 11.A 12.A 13.A 14.D 15.D 16.B 17.B 18.C
TEST 12 1.A 2.C 3.A 4.D 5.B 6.D 7.A 8.D 9.B 10.C 11A. 12.B
TEST 13 1.A 2.B 3.A 4.C 5.D 6.D 7.D 8.C 9.C 10.A 11.D 12.A 13.B 14.C
TEST 14 1.B 2.A 3.B 4.A 5.B 6.B 7.B 8.A 9.A 10.A 11.C 12.D
TEST 15 1.B 2.D 3.B 4.C 5.D 6.D 7.B 8.C 9.D 10.C 11.C 12.B 13.D
TEST 16 1.D 2.C 3.C 4.C 5.D 6.B 7.D 8.C 9.A 10.A 11.D 12.A 13.A 14.A 15.B 16.A 17.C
TEST 17 1.D 2.A 3.C 4.B
TEST 18 1.B 2.D 3.D 4.C 5.D 6.A 7.D 8.B 9.A 10.C 11.B 12.B 13.A 14.C
TÜRKÇE