หนังสืออ่านเพิ่มเติม เรื่อง เช็คอินจังหวัดตาก

ก

คำนำ

หนังสืออ่านเพิ่มเติม เรื่อง เมืองตากน่ายล เป็นหนังสืออ่านเพิ่มเติม วิชาสังคมศึกษา ท่ีมีการบูรณา

การเนื้อหาเกี่ยวกับทอ้ งถิ่นของจังหวัดตากกับสาระการเรียนรูส้ งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ในหลักสตู ร

แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 โดยใช้ประกอบการจัดการเรียนรู้ ให้นักเรียนได้ศึกษา

เรื่องราวในท้องถิ่นของตนเอง เกี่ยวกับสภาพทั่วไป ประวัติความเป็นมา สังคมเศรษฐกิจ และวัฒนธรรม

ประเพณีของจังหวดั ตาก

ผู้จัดทำได้แบ่งเนื้อหาออกเป็น 5 เล่ม โดยบูรณาการตามสาระและมาตรฐานการเรียนรู้ในกลุ่มสาระ

การเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม ได้แก่

เล่มท่ี 1 เช็คอินจงั หวัดตาก บรู ณาการ สาระภูมิศาสตร์

เลม่ ท่ี 2 เมอื งตากเขม้ แขง็ บูรณาการ สาระเศรษฐศาสตร์

เล่มท่ี 3 เลา่ เรอื่ งเมอื งระแหง บรู ณาการ สาระประวตั ิศาสตร์

เล่มที่ 4 คนดศี รเี มืองตาก บูรณาการ สาระศาสนา ศลี ธรรม จรยิ ธรรม

เลม่ ท่ี 5 เมืองตากหลากวฒั นธรรม บรู ณาการ สาระหน้าทีพ่ ลเมอื ง

ผู้จัดทำ หวังเป็นอย่างยิ่งว่า หนังสืออ่านเพิ่มเติมชุดนี้ จะเป็นประโยชน์ต่อนักเรียน ครู และ
สถานศกึ ษาในการพัฒนาการจัดการศึกษาให้สอดคล้องกับความต้องการของทอ้ งถน่ิ ชว่ ยสง่ เสริมใหน้ ักเรียนรัก
ความเป็นไทย รักท้องถิ่น สืบสานภูมิปัญญา ประเพณี และวัฒนธรรมท้องถิ่น รวมทั้งช่วยกันสร้างสรรค์ให้
ทอ้ งถนิ่ ของตนเป็นเมืองที่น่าอยู่ตลอดไป

นางคณุ ัญญา จำนงคร์ ัตน์

ข

สารบญั

หนา้

คำนำ ก
สารบัญ ข
1. เชค็ อินจังหวัดตาก
1-10
1.1) ข้อมูลจากแผนที่และภาพถา่ ยจงั หวดั ตาก 11-15
1.2) สภาพแวดลอ้ มทางกายภาพของจงั หวดั ตาก 16-19
1.3) การเปล่ียนแปลงสภาพแวดล้อมและผลการเปลย่ี นแปลง 20
1.4) การอนุรักษ์สิง่ แวดล้อมและทรพั ยากรธรรมชาติในจังหวัดตาก 21
22-25
- คำถาม ถามนิด สะกิดใจ
- เกบ็ มาฝาก : สถานทที่ ่องเที่ยวทางธรรมชาตขิ องจังหวัดตาก

1

เช็คอินจงั หวดั ตาก

การศึกษาเกี่ยวกับจังหวัดของตนเอง จะทำให้เราได้รบั ความรู้ความเข้าใจเรอ่ื งราวเกยี่ วกบั จงั หวดั ของ
ตนเองเพ่ิมมากขนึ้ นอกจากน้ียงั ทำใหเ้ ห็นคณุ ค่า เกดิ ความรัก ความผูกพนั และมีความภาคภูมิใจในจังหวัดของ
ตนเอง ซง่ึ ถือเป็นสมาชิกทีด่ ีมีคณุ ภาพของท้องถิ่นและสังคมตอ่ ไปอีกด้วย

จงั หวัดตากตงั้ อย่ภู าคเหนอื ตอนล่างของประเทศไทย มีพ้นื ทท่ี ง้ั หมด 16,406.65 ตารางกโิ ลเมตร
ตั้งอยหู่ า่ งจากกรงุ เทพฯ เป็นระยะทาง 426 กโิ ลเมตร เปน็ จงั หวัดทมี่ ีขนาดใหญ่เปน็ อนั ดับ 4 ของประเทศและ
เป็นอันดบั 2 ของภาคเหนอื รองจากเชยี งใหม่ มีประชากรเบาบางที่สุดเป็นอันดบั 2 ของประเทศ รองจาก
จงั หวัดแม่ฮ่องสอน เปน็ จังหวดั ทมี่ ีประวัติศาสตร์เกา่ แก่ อกี ท้งั ยงั มีแหลง่ ท่องเท่ียวทางธรรมชาติและวัฒนธรรม
ที่งดงามหลายแหง่ ดว้ ย

การศกึ ษาขอ้ มูลเกี่ยวกับจังหวดั ตากนัน้ เราสามารถใช้ แผนท่ี ภาพถ่ายของจงั หวัดตาก ซ่งึ เป็นเครอ่ื ง
มอื ทางภูมศิ าสตรท์ ่ีสำคญั ท่ใี ช้สำหรบั อธบิ ายภมู ิประเทศ ภูมิอากาศ ทตี่ ้ัง ขนาดของพน้ื ท่ี ที่ตั้งของอำเภอต่างๆ
ชว่ ยให้ไดข้ ้อมูลทางภูมศิ าสตร์ ซงึ่ เราสามารถนำมาใชป้ ระโยชน์ได้ อันจะชว่ ยใหก้ ารศกึ ษาเกย่ี วกบั จังหวดั ตาก
ทำได้สะดวกและเกิดความรู้ความเข้าใจมากยิง่ ขน้ึ

1) ขอ้ มูลจากแผนท่ีและภาพถา่ ยจงั หวดั ตาก
1.1) ขอ้ มลู จากแผนที่

แผนที่ของจังหวัดตาก ใช้ศึกษาข้อมูลเกี่ยวข้องกับจังหวัดตากในเร่ืองต่างๆ เช่น ตำแหน่ง ระยะทาง
และทิศของทรัพยากรและสิ่งต่างๆ ในจังหวัดตาก ความสัมพันธ์ของส่ิงต่างๆ ท่ีมีอยู่ในจังหวัด ตลอดจน
ลักษณะทางกายภาพทม่ี ีผลตอ่ สภาพสงั คมของจงั หวัดตาก ซง่ึ สามารถนำข้อมูลนนั้ มาใชป้ ระโยชนไ์ ด้ เชน่

จาก ภาพแผนท่ภี ูมปิ ระเทศและเขตการปกครองจงั หวัดตาก จากข้อมูลทป่ี รากฏอยู่บนแผนที่ เรา
สามารถสรปุ ข้อมูลไดอ้ ย่างหลากหลาย ตัวอย่างเช่น

(1) ตำแหนง่ ระยะทาง และทิศของทรพั ยากรและสง่ิ ตา่ งๆ
• จังหวัดตากมีอาณาเขตตดิ ตอ่ จังหวดั อนื่ ๆ ถึง 9 จังหวดั และ 1 ประเทศ ดงั นี้
- ทศิ เหนอื ตดิ ตอ่ กับ จงั หวัดแมฮ่ อ่ งสอน จงั หวดั เชยี งใหม่ จงั หวัดลำพูน และจงั หวัดลำปาง
- ทิศใต้ ตดิ ตอ่ กับ จงั หวัดอทุ ยั ธานี และจังหวัดกาญจนบุรี
- ทศิ ตะวนั ออก ติดต่อกับ จังหวดั สุโขทัย จังหวดั กำแพงเพชร จงั หวดั นครสวรรค์ และจงั หวดั
อทุ ัยธานี
- ทศิ ตะวันตก ตดิ ต่อกบั ประเทศสาธารณรฐั แห่งสหภาพเมยี นมาร์
• จงั หวัดตากแบง่ ออกไดเ้ ป็น 2 ส่วน โดยมเี ทอื กเขาถนนธงชัยแบง่ กลาง คือ
ด้านตะวนั ออก ประกอบด้วย 4 อำเภอ ได้แก่ อำเภอ เมืองตาก บา้ นตาก สามเงา และ

2

อำเภอวงั เจา้ ลักษณะภมู ิภาคด้านน้ี ประกอบดว้ ยพื้นที่ราบมากกว่าดา้ นตะวนั ตก
ดา้ นตะวนั ตก ประกอบดว้ ย 5 อำเภอ ไดแ้ ก่ อำเภอแม่สอด แมร่ ะมาด ทา่ สองยาง พบพระ

และอำเภออมุ้ ผาง ลกั ษณะภูมิภาคดา้ นนีป้ ระกอบด้วยภเู ขาสูงมากกว่าด้านตะวันออก
• จากมาตราส่วนบนแผนท่ี ระยะทางจากอำเภอเมืองตากไปยงั อำเภอบา้ นตาก ประมาณ 20

กิโลเมตร ไปยงั อำเภอแมส่ อดประมาณ 85 กิโลเมตร ไปยงั อำเภออมุ้ ผาง ประมาณ 220 กโิ ลเมตร

(2) ความสมั พันธ์ของสงิ่ ตา่ งๆ ทมี่ อี ยูใ่ นจังหวัด
แผนที่กายภาพจังหวดั ตาก ให้ขอ้ มูลแสดงความสัมพนั ธห์ ลายดา้ น ตวั อย่าง เช่น
• เส้นทางคมนาคมขนสง่ ของจังหวัดตาก มีท้ังเส้นทางถนน ทางเครอื่ งบิน และเส้นทางนำ้
• อำเภอต่างๆของจังหวัดตาก บางอำเภออยู่ค่อนข้างไกลกนั
• เป็นจงั หวัดทอี่ ยูต่ ดิ กับจังหวดั อื่นมากถงึ 9 จงั หวดั และตดิ กับอีก 1 ประเทศ
• เข่ือนภมู ิพลเป็นแหลง่ นำ้ ขนาดใหญ่ของจงั หวัด มเี ส้นทางถนนเชื่อมทัว่ ถึงกันทง้ั จงั หวัด
สามารถเดินทางไปจงั หวัดใกลเ้ คยี งไดส้ ะดวก

(3) ลกั ษณะทางกายภาพทีม่ ผี ลตอ่ สภาพสงั คมของจังหวัด
• สภาพพื้นทีโ่ ดยท่วั ไปของจงั หวดั ตาก ประกอบดว้ ยป่าไม้ และเทือกเขาสงู มพี ้ืนทรี่ าบสำหรบั

การเกษตรน้อย โดยเฉพาะอย่างยงิ่ ทางฝ่ังตะวนั ตกของแมน่ ำ้ ปงิ เป็นทิวเขาถนนธงชยั สงู สลับซับซอ้ น จงึ เหมาะ
แก่การทำเกษตรกรรม

3

ภาพแผนที่ภมู ิประเทศและเขตการปกครองจังหวัดตาก
ทีม่ า : กรมทรัพยากรธรณจี งั หวัดตาก

4

อย่างไรก็ตาม เนื่องจากแผนท่ีมีหลายชนิด และมีคุณสมบัติต่างกนั ดังนั้นในการศึกษาข้อมูลจากแผน
ท่ี จึงจำเป็นตอ้ งเลือกแผนที่มาใชใ้ ห้เหมาะสม เชน่ ถา้ ตอ้ งการศึกษาข้อมลู เกี่ยวกับแหล่งท่องเท่ียวกค็ วรใช้แผน
ทที่ ่องเทยี่ ว ถ้าต้องการศกึ ษาขอ้ มูลเกี่ยวกับทรพั ยากรแร่ ก็ควรใช้แผนท่ีทรพั ยากรแร่ ดังตวั อยา่ งตอ่ ไปน้ี

ภาพแผนที่ทอ่ งเทีย่ วจังหวัดตาก
ทม่ี า : http://phopphra.tak.doae.go.th/page/p3.html

จากเวปไซต์ http://phopphra.tak.doae.go.th

5

เม่อื พจิ ารณาขอ้ มูลทีป่ รากฏอยู่บน แผนทท่ี ่องเทย่ี วจังหวัดตาก แผนท่ีให้ข้อมลู เกีย่ วกับแหล่ง
ท่องเทีย่ วหลายข้อมูล ตวั อย่างเช่น

• ถ้าเราอยากไปเท่ยี วน้ำตกทลี อซู ต้องเดนิ ทางไปทอี่ ำเภออ้มุ ผาง
• ถา้ เราเดินทางจากกรงุ เทพมาจังหวดั ตาก ทางรถยนต์ ต้องใชท้ างหลวงหมายเลข 1 ถนน

พหลโยธนิ
• ไมม่ ีเทยี่ วบนิ ท่บี ินตรงไปตัวเมอื งจงั หวดั ตาก แต่สามารถใช้เทีย่ วบิน กรุงเทพฯ-แม่สอดได้

ภาพสนามบนิ แมส่ อด
ทีม่ า : ภาพโดย คุณัญญา จำนงค์รัตน์

เม่ือพจิ ารณาขอ้ มูลท่ปี รากฏอยู่บน แผนทีท่ รัพยากรแร่จังหวดั ตาก แผนท่ีใหข้ ้อมูลเกี่ยวกบั ทรพั ยากร
แรห่ ลายขอ้ มูล ตัวอย่างเช่น

• แรธ่ าตทุ ี่พบในจังหวดั ตาก ไดแ้ ก่ แร่แบไรท์ แร่ควอทซ์ แร่เฟลด์สปาร์ แร่ดีบุก
แรพ่ ลวง แร่สังกะสี แรฟ่ ลูออไรท์ แรถ่ า่ นหนิ ลกิ ไนท์ หินออ่ น หินแกรนิต
หนิ ปนู เปน็ ต้น

• แร่ธาตุที่สำคญั ของจังหวัดตาก ไดแ้ ก่ แรแ่ กรนิต สังกะสี และหนิ ปูน
• แร่หินปูน มมี ากในอำเภออ้มุ ผาง

6

ภาพแผนทท่ี รัพยากรแร่จังหวัดตาก
ท่มี า : กรมทรพั ยากรธรณจี ังหวดั ตาก

7

เม่ือพจิ ารณาข้อมูลทปี่ รากฏอยู่บน แผนท่ีแสดงสภาพพื้นทปี่ า่ ไม้ จงั หวดั ตาก แผนทใ่ี ห้
ขอ้ มูลเกย่ี วกบั ทรัพยากรปา่ ไม้หลายขอ้ มลู ตัวอย่างเช่น

• จังหวัดตาก มี อุทยานแหง่ ชาติ 6 แห่ง เขตรกั ษาพันธสุ์ ัตว์ป่า 5 แห่ง และ ป่าสงวนแหง่ ชาติ 15 แหง่
• อำเภออมุ้ ผางมพี ้นื ท่ที ี่เป็นปา่ ไม้มากท่สี ดุ

ภาพแผนที่แสดงสภาพพื้นที่ป่าไม้ จงั หวดั ตาก

ท่มี า: http://www.forest.go.th/fl_mgt/forestfarm25/farm/web/images/stories/map51/Tak.jpg
จากเวปไซต์ http://www.forest.go.th

8

1.2) ขอ้ มลู จากภาพถ่าย
ภาพถ่าย เป็นภาพท่ีถ่ายลักษณะทางกายภาพของพื้นทตี่ ่างๆ เช่น ภูเขา แมน่ ำ้ ท่รี าบ เป็นต้น รวมท้ัง

ภาพถา่ ยทางอากาศ ภาพจากดาวเทียม เปน็ ต้น ภาพถา่ ยจงึ เป็นเคร่อื งมอื ทางภูมิศาสตรอ์ ีกประเภทหนึ่ง ทีจ่ ะ
ให้ข้อมลู เก่ียวกบั จงั หวดั ตากได้ ซ่ึงสามารถแบง่ ได้ดังน้ี

ภาพถ่ายทางภมู ิศาสตร์ แสดงขอ้ มลู ลักษณะทางกายภาพของจังหวัดตาก เช่น ภูมิประเทศ ภเู ขา
น้ำตก เข่ือน หรือทตี่ ้ังแหล่งชมุ ชนของจังหวัดตาก เป็นต้น

ภาพถ่ายพ้นื ท่ี บรเิ วณ อ.เมอื ง จ.ตาก มีแม่นำ้ ปงิ ไหลผ่าน
ทม่ี า : ภาพโดย คุณญั ญา จำนงค์รัตน์

ภาพชมุ ชนตรอกบา้ นจีน
ทมี่ า : ภาพโดย คุณญั ญา จำนงค์รัตน์

9

ภาพถ่ายนำ้ ตกทีลอซู
ที่มา : ภาพโดย คุณญั ญา จำนงคร์ ัตน์

ภาพถ่ายบริเวณดอยม่อนครบู าใส อ.ท่าสองยาง จ.ตาก เห็นลักษณะภูมิประเทศเปน็ เทอื กเขา
ท่มี า : ภาพโดย คุณัญญา จำนงค์รัตน์

10

ภาพถ่ายทางอากาศ เปน็ ภาพทแี่ สดงสิ่งต่างๆท่ปี รากฏบนพนื้ ผิวในจังหวดั ตาก

ภาพถ่ายทางอากาศ อ.แมส่ อด จ.ตาก
ที่มา : http://www.nakhonmaesotcity.go.th/th/detail.php?type=1&id=66a0d018-13c5-11e5-

9abf-78acc088157c จาก เวปไซต์ http://www.nakhonmaesotcity.go.th
ภาพถ่ายจากดาวเทียม เป็นภาพที่มาจากดาวเทียม ซึ่งถ่ายจากระยะไกลมาก ดังน้ันจึงครอบคลุม
พื้นที่ในบรเิ วณกว้าง หรือ ถา่ ยเน้นเฉพาะบางพ้ืนทกี่ ็ได้ ในปัจจุบนั ภาพจากดาวเทยี มมีความคมชัดมาก จงึ นำ
มาใชใ้ นกิจการต่างๆ อย่างแพร่หลาย เชน่ การสำรวจพื้นท่ปี ่าไม้ การสำรวจแหลง่ ทรพั ยากรธรรมชาติ เป็นตน้

ภาพถ่ายดาวเทยี มเพือ่ สำรวจทรัพยากรป่าไม้ ของ ต.ขะเนจอื้ อ.แม่ระมาด จ.ตาก
ทม่ี า : สำนักงานพฒั นาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน)

11

2) สภาพแวดล้อมทางกายภาพของจงั หวดั ตาก
ชุมชนแต่ละชุมชนในจังหวัดตาก จะประกอบด้วยสภาพแวดล้อมทางกายภาพต่างๆ เช่น สภาพ

ภูมิประเทศ ป่าไม้ แหล่งน้ำ สัตว์ป่า เป็นต้น ซ่ึงสภาพแวดล้อมทางกายภาพดังกล่าว ล้วนมีผลต่อการดำเนิน
ชีวิตของผู้คนในแต่ละชุมชน โดยเฉพาะในด้านการประกอบอาชีพ การสร้างบ้านเรือนท่ีพักอาศัย อาหารการ
กิน ท้ังนี้สภาพแวดล้อมทางกายภายในชุมชนของจังหวดั ตากในบางด้าน นอกจากจะมีผลต่อการดำเนินชีวิต
ของผคู้ นในชมุ ชนแลว้ ยังมผี ลต่อการดำเนินชวี ติ ของผู้คนในจังหวดั ตากด้วย

ตัวอยา่ งเช่น
ชมุ ชนท่ีเป็นแหล่งต้นน้ำลำธาร ลำธารสายนี้นอกจากผู้คนในชุมชนจะได้ใช้ในการอุปโภคบริโภคแล้ว
ผคู้ นทอี่ ยู่ตา่ งชุมชนออกไป หรือผ้คู นท้ังจังหวัดตากก็ไดใ้ ชป้ ระโยชน์ร่วมกันดว้ ย ถ้าหากเราไมช่ ่วยกนั ดูแลปา่ ไม้
สภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ บริเวณแหล่งต้นน้ำลำธาร ในที่สุดลำธารสายน้ีก็อาจมีปริมาณน้ำน้อยลง เกิด
ภาวะขาดแคลนนำ้ ในบางชว่ งบางฤดู และส่งผลต่อการดำเนินชีวิตของผู้คนในชุมชนของเรา นอกจากนี้ผคู้ นทั้ง
จังหวัดตากก็ยอ่ มจะเกิดความเดอื ดร้อนตามไปด้วย
สภาพแวดลอ้ มทางกายภาพของจังหวัดตาก จะมีผลต่อการดำเนินชวี ิตของผคู้ นในแต่ละดา้ น ดังน้ี
2.1) สภาพแวดล้อมทางกายภาพกบั การประกอบอาชีพ

การประกอบอาชพี ของผคู้ นในจงั หวดั ตาก จะมีความสมั พันธ์กบั สภาพแวดลอ้ มทางกายภาพใน
ชมุ ชนของตนเอง ตวั อยา่ งเชน่

(1) พ้ืนที่ราบลุม่ ในชุมชนที่มีสภาพพน้ื ดินเปน็ ทร่ี าบลมุ่ มแี หล่งนำ้ อดุ มสมบูรณ์ ผคู้ นในชุมชน ก็
จะประกอบอาชพี ทางดา้ นเกษตรกรรมเปน็ หลัก เชน่ ทำนา ทำสวนผัก ทำสวนผลไม้ การประมงน้ำจดื เปน็ ต้น
เมื่อชมุ ชนมีการทำเกษตรมาก ก็จะมอี าชีพท่เี กยี่ วเนื่องกับการเกษตรเกิดขึ้นตามมา เช่น ร้านจำหน่ายปุ๋ย ร้าน
จำหน่ายอปุ กรณ์ที่เกย่ี วข้องกับการทำนา เปน็ ต้น

ภาพสวนลำไยของเกษตรจงั หวดั ตาก
ท่มี า : ภาพโดย คุณญั ญา จำนงค์รัตน์

12

(2) พื้นทดี่ อน จะมปี รมิ าณนำ้ นอ้ ย ผคู้ นในชุมชนสว่ นใหญจ่ ึงประกอบอาชีพเกยี่ วกบั การเพาะปลกู
พชื ไร่ เชน่ ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ถว่ั เขยี ว ถ่วั เหลือง เป็นตน้ สง่ ผลให้เกิดอาชพี ท่เี ก่ยี วเนื่องตามกันมา เช่น โรงงาน
ทำอาหารสำเรจ็ รูป โรงงานนำ้ ตาลทราย เป็นต้น

ภาพไร่ขา้ วโพดในจังหวัดตาก
ทมี่ า : ภาพโดย คุณัญญา จำนงค์รตั น์
(3) พ้ืนทภ่ี ูเขา ผ้คู นที่อาศยั อย่บู ริเวณพน้ื ทีภ่ ูเขา ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทางด้านการเพาะปลูก
โดยจะเพาะปลูกพืชท่ีเจริญงอกงามและเติบโตได้ดีบนพ้ืนที่สูง และมีอากาศหนาวเย็น เช่น กะหล่ำปลี
สตรอเบอร์รี่ ดอกไม้ตา่ งๆ เป็นต้น ส่งผลให้เกิดอาชีพที่เกี่ยวเน่ืองกนั ตามมา เช่น การคา้ ขายผักผลไม้ เป็นต้น
นอกจากนีก้ จ็ ะมอี าชพี ทเี่ กย่ี วกบั การทอ่ งเทย่ี ว ตัวอย่างเชน่ บ้านพัก รีสอร์ท รา้ นอาหาร เป็นตน้

ภาพไร่กะหลำ่ ปลีของเกษตรกรใน อำเภอพบพระ
ทม่ี า : http://www.innnews.co.th/shownews/show?newscode=615038

จากเวปไซต์ http://www.innnews.co.th

13

2.2) สภาพแวดล้อมทางกายภาพกบั ลักษณะบา้ นเรอื น
ลักษณะการสร้างบ้านเรือนหรือที่อยู่อาศยั ในจังหวดั ตาก จะมคี วามสัมพันธก์ ับสภาพแวดลอ้ มทาง

กายภาพ ได้แก่ สภาพภูมปิ ระเทศ สภาพภมู ิอากาศและทรัพยากรทีน่ ำมาใช้ในการสรา้ งบา้ น ดงั นี้
(1) ลักษณะท่ีอย่อู าศัยในบริเวณพ้ืนทร่ี าบลุ่ม เน่ืองจากสภาพแวดล้อมทางกายภาพส่วนใหญ่เป็นที่

ราบลุ่ม มีน้ำท่วมน้ำหลากเป็นประจำในช่วงหน้าน้ำ คนในชุมชนจึงนิยมปลูกสร้างบ้านอยู่ตามริมน้ำ โดยมัก
สร้างบ้านท่ีมีใต้ถุนสูง เพ่ือให้รอดพ้นจากน้ำท่วม ตวั บ้านโปรง่ มีหน้าต่างรอบบ้าน เพ่ือช่วยระบายความร้อน
จากอากาศ

ภาพบ้านริมน้ำปงิ อำเภอบา้ นตาก
ท่มี า : http://yoening.diaryis.com/2007/10/14 จากเวปไซต์ http://yoening.diaryis.com
(2) ลักษณะท่ีอยอู่ าศยั ในบรเิ วณพื้นท่ดี อน ลักษณะสภาพแวดล้อมทางกายภาพท่ีตั้งอยใู่ นพ้นื ทดี่ อน
เป็นพนื้ ทส่ี ูง น้ำท่วมไม่ถงึ ผู้คนประกอบอาชพี เกษตรกรรม โดยเฉพาะทำนา ทำไร่ เล้ียงสัตว์ อาคารบา้ นเรือน
นิยมสรา้ งด้วยไม้ มีใต้ถนุ สูง ซึ่งนอกจากจะใช้เป็นพ้ืนที่นั่งเล่น พบปะเพื่อนบ้านแล้ว ยังเป็นที่จัดเก็บข้าวของ
เครอื่ งใช้ต่างๆ หรอื ใชส้ ำหรบั เลยี้ งสตั ว์ดว้ ย

ภาพบ้านไม้ยกพนื้ สูง
ท่มี า : ภาพโดย คุณัญญา จำนงค์รตั น์

14

(3) ลักษณะที่อยู่อาศัยในบริเวณพื้นที่ภูเขา ลักษณะสภาพแวดล้อมทางกายภาพท่ีต้ังอยู่ในพ้ืนท่ี
ภูเขา มีไม้เป็นวสั ดุสำคญั ในการสรา้ งบ้านอยู่มาก ดงั น้ันผ้คู นในชมุ ชนจงึ นิยมสรา้ งบา้ นด้วยไม้ เปน็ บ้านช้ันเดียว
หรอื 2 ชน้ั ยกพื้นไม่สูงมากหนา้ ตา่ งนอ้ ยเพือ่ ป้องกันความหนาวเย็น ชมุ ชนหลายแหง่ จะสร้างบ้านตามไหล่เขา
ไม่นยิ มสร้างบา้ นใหม้ ขี นาดใหญ่โตหรือมขี นาดกว้าง เนื่องจากมขี ้อจำกดั ในเรอื่ งพนื้ ที่

ภาพบา้ นของชาวเขาเผา่ ม้ง
ท่มี า : ภาพโดย คุณัญญา จำนงคร์ ตั น์
จากข้อมูลท่ีกลา่ วมาเกี่ยวกบั เรอ่ื งลักษณะที่อยู่อาศยั ของคนในจงั หวัดตาก ทอี่ าศัยอยู่ในบริเวณพ้ืนทท่ี ่ี
แตกตา่ งกันจะเป็นลกั ษณะของบ้านพ้ืนเมืองทนี่ ยิ มสร้างอย่ใู นชุมชนน้ันๆ แต่ปจั จบุ ันน้ีเน่ืองจากสภาพแวดล้อม
เปล่ียนไป วิถีชีวิตของผู้คนก็เปล่ียนไปด้วย ผู้คนส่วนใหญ่นิยมสร้างบ้านแบบตะวันตก สร้างบ้านด้วยปูนเพ่ิม
มากข้ึนเรื่อยๆ โดยเฉพาะผู้ที่อาศัยอยู่ในตัวอำเภอต่างๆ อันเนื่องมาจากข้อจำกัดในเรอ่ื งขนาดของพ้ืนที่ และ
การไดร้ บั วฒั นธรรมการใชช้ วี ติ แบบสังคมเมืองตะวันตกเขา้ มามากขน้ึ

ภาพทาวน์เฮ้าสท์ อี่ ยู่อาศัยประเภทหนง่ึ ของคนจังหวัดตาก
ท่มี า : ภาพโดย คุณญั ญา จำนงค์รัตน์

15

2.3) สภาพแวดล้อมทางกายภาพกับการบริโภคอาหารของประชากร
ชุมชนหลายแห่งในจงั หวดั ตาก มีบทบาทสำคญั ในการเปน็ แหล่งผลิตอาหารใหก้ บั ชุมชนทอ่ี ยู่ใกลเ้ คยี ง
หรือปอ้ นให้กับคนในจงั หวัด ดังนั้นความอดุ มสมบูรณข์ องอาหารในชุมชนจงึ มผี ลเกีย่ วเน่อื งไปถึงการดำเนนิ
ชวี ิตของผคู้ นในจังหวดั ตากของเราด้วย ซงึ่ ลักษณะการบริโภคอาหารของผคู้ นในจังหวดั ตาก จะแตกตา่ งกันไป
ตามพน้ื ท่ี ดังนี้
(1) พืน้ ทร่ี าบลุ่ม ชมุ ชนท่ตี ้งั อยูใ่ นพ้นื ทร่ี าบลุม่ มีการทำนาขา้ ว ทำสวนผัก สวนผลไม้ เลี้ยงสตั ว์ กัน
มาก อาหารเหล่านจี้ ะถกู ส่งไปขายในตัวจังหวดั ซึ่งมีราคาไมส่ งู มาก เพราะแหล่งผลติ อยู่ไมไ่ กล ผู้คนจึงนยิ ม
บริโภคกนั มาก
(2) พ้ืนที่ดอน นอกจากทำนาข้าวแลว้ ในชุมชนมกี ารปลกู พืชผลต่างๆ เลี้ยงสตั ว์ แลว้ นำไปขาย ใน
ตัวจงั หวดั ตาก เพราะมีผคู้ นนิยมบรโิ ภค
(3) พื้นทภี่ เู ขา ชุมชนทีต่ งั้ อยู่บนภูเขาจะมีผลไม้ พืชผักชนดิ ตา่ งๆ เนอ้ื สัตว์ ใช้บรโิ ภคเป็นหลักใน
ชวี ิตประจำวัน เพราะหาได้ง่าย ภายในชุมชนและมรี าคาถูก ซ่งึ ผลผลิตส่วนหนงึ่ จะถกู นำไปจำหน่ายใหก้ ับผู้คน
ในจงั หวดั ตาก เชน่ กะหล่ำปลี ผักและผลไมเ้ มอื งหนาว เปน็ ต้น

ตลาดสนิ คา้ พ้ืนเมอื งชาวเขาดอยมูเซอ
ที่มา : https://travel.kapook.com/photo/travel_2067.html

จากเวปไซต์ https://travel.kapook.com

ดงั นัน้ จงึ อาจกล่าวได้วา่ การบริโภคอาหารของผ้คู นในจังหวัดตาก ขน้ึ อย่กู บั ชุมชนในจงั หวดั ทเี่ ป็น
แหล่งผลิตอาหารเปน็ สำคญั ถ้าในชุมชนผลิตผัก ผลไม้ไดม้ าก ในจงั หวัดกจ็ ะมีผักผลไมใ้ ห้เลือกบริโภคมาก หรอื
ในบางฤดูกาล ถา้ ชุมชนเพาะปลกุ พืชผกั ไมไ่ ด้ ผลผลติ ในจงั หวัดกจ็ ะมีปริมาณนอ้ ย หรอื มรี าคาแพงขน้ึ มากกว่า
ปกติ เพราะผ้คู ้าต้องนำเขา้ มาจากจงั หวัดอ่ืนๆ ท่ีอยู่ไกลออกไป

16

3) การเปลย่ี นแปลงส่งิ แวดลอ้ มและผลจากการเปลี่ยนแปลง
สภาพแวดล้อมในจงั หวดั ตากของเรามกี ารเปลย่ี นแปลงอยเู่ สมอ ซงึ่ การเปลยี่ นแปลงบางอยา่ งเราเห็น

ไดเ้ ร็ว เช่น การระเบิดภูเขา แต่การเปล่ียนแปลงบางอย่างกต็ อ้ งใช้เวลานาน เช่น การผุกร่อนของหินบนภเู ขา
เปน็ ต้น การเปล่ียนแปลงของสภาพแวดลอ้ มในจงั หวัดตาก ย่อมมีผลต่อการดำเนินชวี ิตของเรา มีท้งั ดา้ นดี และ
ดา้ นไมด่ ี เป็นตน้ ว่า สภาพภูมอิ ากาศในจงั หวัดตากมอี ากาศหนาวเยน็ ลง มหี มอกปกคลุม ดา้ นดี กท็ ำใหม้ ี
ทัศนยี ภาพสวยงาม ดอกไม้ออกดอกชูชอ่ บานมากขนึ้ อากาศเยน็ สบาย ไมร่ อ้ นอบอ้าว ด้านไมด่ ี คือ การมี
หมอกปกคลุม อาจทำให้การเดนิ ทางไปมาลำบาก มองทางไมค่ ่อยเหน็ อาจทำให้เกิดอบุ ัตเิ หตไุ ด้งา่ ย หรือทำให้
เดก็ ๆเปน็ ไขห้ วัดมากข้ึน เพราะการเปลย่ี นแปลงของสภาพอากาศ

3.1) ลักษณะของการเปลยี่ นแปลง
การเปลยี่ นแปลงของสภาพแวดล้อมในจังหวดั ตาก สามารถจำแนกออกได้ 2 ลกั ษณะ ดงั น้ี
(1) การเปลย่ี นแปลงทเี่ กดิ จากธรรมชาติ เปน็ การเปลีย่ นแปลงท่มี ีตัวการ คือ ธรรมชาติเปน็ ผ้กู ระทำ

สง่ ผลให้สภาพแวดล้อมเปลยี่ นแปลงไป เช่น ไฟป่า แผน่ ดนิ ถล่ม น้ำในแม่นำ้ ปิงแหง้ ขอด เกิดอทุ กภยั วาตภัย
เป็นต้น

ภาพความเสยี หายท่เี กิดจากอทุ กภยั ท่ี อ.แม่ระมาด จ.ตาก พ.ศ.2547
ท่ีมา : http://www.dnp.go.th/tak/News/MRM1.jpg จากเวปไซต์ http://www.dnp.go.th

17

2) การเปลย่ี นแปลงทเ่ี กดิ จากมนุษย์ มนษุ ย์เปน็ ตัวการสำคญั ที่ทำให้สภาพแวดลอ้ มภายในจงั หวดั
ตากเปลยี่ นแปลงไปทง้ั ดา้ นท่ีดี และด้านที่ไมด่ ี ตัวอย่างเชน่ การขยายพื้นทีเ่ พาะปลกู การตัดถนน การสรา้ ง
อา่ งเกบ็ น้ำ การตัดไมท้ ำลายปา่ การทิ้งขยะมูลฝอย เปน็ ตน้ แต่สว่ นใหญม่ นษุ ย์อยู่ในฐานะที่เป็นผู้ทำลาย
สภาพแวดล้อมมากกวา่ สรา้ งสรรคใ์ ห้ดขี ึ้น

ภาพการระเบิดภูเขาเพื่อสรา้ งถนนตาก – แม่สอด
ทม่ี า : http://www.thairath.co.th/content/578655 จากเวปไซต์ http://www.thairath.co.th

สภาพป่าไม้ถกู ทำลายในจงั หวดั ตาก
ท่ีมา : โครงการอนรุ กั ษ์สภาพป่าแมต่ น่ื ฯ จังหวดั ตาก จากเวปไซต์ http://www.rdpbproject.com

18

3.2) ผลจากการเปลีย่ นแปลงของสภาพแวดล้อม
การเปล่ียนแปลงของสภาพแวดล้อมภายในจังหวัด มีผลต่อการดำเนินชีวิตของผู้คนหลายๆ ลักษณะ

เป็นต้นว่า มีการตั้งถ่ินฐาน การย้ายถ่ินฐาน การเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิต ขึ้นอยู่กับว่าสภาพแวดในจังหวัดมีการ
เปลีย่ นแปลงในลกั ษณะใด ซ่งึ การเปลีย่ นแปลงทส่ี ำคัญและเห็นไดช้ ัดในจงั หวดั ตากมี 2 ลกั ษณะ ได้แก่

(1) การต้ังถ่ินฐาน การเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมในจังหวัด มีผลต่อการตั้งถ่ินฐานของผู้คน การ
เดินทางท่ีสะดวก ทำให้ผู้คนหรือประชากรเข้ามาต้ังถ่ินฐานมากขึ้น เพ่ือประกอบอาชีพ พักอาศัย ศึกษาเล่า
เรยี น ตัวอยา่ งเช่น บริเวณภูเขา ถ้ามีการหักร้างถางพง มกี ารเพาะปลกู กจ็ ะค่อยๆ เกดิ หมู่บ้านขึ้นมา หรือการ
ต้งั เป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษของแม่สอด ทำให้มกี ารตั้งโรงงานอุตสาหกรรมและหา้ งสรรพสินค้าขน้ึ มาหลายแห่ง
จึงมีคนเข้ามาต้ังถ่ินฐานอาศัยอยู่ใกล้กับโรงงานอุตสาหกรรมมากข้ึน กลายเป็นชุมชนแห่งใหม่ที่มีประชากร
อาศัยอยู่อย่างหนาแน่น

ภาพการขยายตวั ของเมอื งแมส่ อดทม่ี ีประชากรอาศยั อยู่อย่างหนาแนน่
ท่ีมา : http://www.nakhonmaesotcity.go.th/th/detail.php?type=1&id=66a0d018-13c5-11e5-

9abf-78acc088157c
จากเวปไซต์ http://www.nakhonmaesotcity.go.th

19

ภาพหมบู่ ้านวงั น้ำเยน็ ของชาวเขาเผ่ามง้ ในพนื้ ท่ปี ่าสงวน ต.นาโบสถ์ อ.วังเจ้า จ.ตาก
ทมี่ า : ภาพโดย คุณัญญา จำนงคร์ ตั น์

(2) การยา้ ยถนิ่ การย้ายถ่ินแบ่งย่อยเปน็ 2 รูปแบบ คอื การย้ายถน่ิ เข้ามา และการยา้ ยถิ่นออกไป ซึ่ง
ปัจจัยท่ีทำให้เกิดการย้ายถ่ินเข้ามา เกิดจากการการเปลี่ยนแปลงต่างๆภายในจังหวัดตาก เช่น เป็นแหล่ง
แรงงาน เป็นแหล่งการศึกษา เป็นต้น ผลดีของการมีผู้คนย้ายถิ่นเข้ามา เช่น ทำให้เกิดความเจริญ เศรษฐกิจ
ของชุมชนดีขึ้น มีสาธารณูปโภคมากข้ึน แต่ก็มีข้อเสีย คือ ทำให้เกิดความแออัด ความเสื่อมโทรมของ
สภาพแวดล้อม ปัญหาการจราจร เป็นต้น แต่ถา้ การเปลี่ยนแปลงของจังหวดั ตากเป็นผลเสีย ผู้คนบางสว่ นก็
อาจย้ายถิ่นออกไปจากถิ่นเดิม เช่น หากทำการเพาะปลูกไม่ได้ผล ชาวบ้านก็จะอพยพเข้าไปหางานทำในตัว
เมือง

ภาพคนจังหวัดตากที่ไปทำงานตา่ งจังหวดั กลับมาเที่ยวบ้านในช่วงสงกรานต์
ทีม่ า : http://www.thairath.co.th/content/603850
จากเวปไซต์ http://www.thairath.co.th

20

จังหวัดตากของเราเป็นเมืองที่ข้ึนชื่อว่ามีป่าไม้มากที่สุดจังหวัดหน่ึงในประเทศไทย ดังคำขวัญของ
จังหวัดตากท่อนหน่ึงที่กล่าวว่า “เมืองไม้และป่างาม” แต่ในปัจจุบันจังหวัดตากกำลังมีพ้ืนที่ป่าไม้ลดลง
เนอ่ื งจากปัญหาการบุกรกุ และลักลอบตัดไม้ทำลายป่าเพ่ือใชเ้ ป็นทีอ่ ยู่อาศัยและทำการเพาะปลกู โดยเฉพาะใน
พ้ืนที่ที่ติดต่อกับชุมชนและตามแนวชายแดนที่มีชาวเขาอาศัยอยู่ จึงทำให้เกิดผลกระทบข้ึนในหลายๆ ด้าน
อาทเิ ช่น ภาวะภัยแลง้ อุทกภยั การพังทลายของดิน การขาดแคลนไม้ใช้สอย ขาดแหล่งพักผ่อนหย่อนใจ เป็น
ต้นซึ่งผลกระทบคร้ังใหญ่จากการที่ป่าไม้ถูกทำลาย คือ เหตุการณ์น้ำป่าไหลหลากเข้าท่วมพ้ืนท่ีในอำเภอแม่
ระมาด ในปี พ.ศ 2547 เหตุการณ์ในครั้งน้ันทำให้บ้านเรือนได้รับความเสียหายและผู้คนได้เสียชีวิตไปเป็น
จำนวนมาก
4) การอนรุ ักษส์ ิ่งแวดลอ้ มและทรัพยากรธรรมชาติในจงั หวัดตาก

จากท่ีกล่าวมาข้างต้น จะเห็นได้ว่า สภาพแวดล้อมมีผลต่อการดำเนินชีวิตของผู้คนท้ังในชุมชนและ
จังหวัดตากด้วย ปัจจุบันสภาพแวดล้อมมีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ซึ่งมีผลต่อการตั้งถนิ่ ฐาน การย้าย
ถิ่น การทำมาหากินของผู้คนในจังหวัดตาก ดังนั้นเราจึงต้องให้ความร่วมมือและมีหน้าที่ช่วยกันอนุรักษ์
ทรัพยากรและสิ่งแวดลอ้ มในจังหวัดตากของเรา ให้มีกินมีใช้ต่อไปได้อย่างยาวนาน ด้วยการใช้ทรพั ยากรและ
สิง่ แวดลอ้ มให้เกดิ ประโยชนม์ ากท่ีสดุ

ภาพชาวบา้ นและนกั เรียนช่วยกันปลูกตน้ ไม้
ท่ีมา : ภาพโดย คุณัญญา จำนงค์รตั น์

21

ถามนิด .. สะกดิ ใจ

1) นักเรียนคดิ ว่าเราจำเปน็ ตอ้ งอนุรักษท์ รัพยากรธรรมชาติในจังหวัดตากไวห้ รือไม่ เพราะเหตุใด
2) นักเรยี นคดิ ว่าแมน่ ้ำปงิ มคี วามสำคญั ตอ่ วิถชี ีวิตคนจงั หวัดตากหรือไม่ อย่างไร
3) นักเรยี นจะช่วยดแู ลรักษาแมน่ ำ้ ลำคลองในจงั หวัดตากได้อยา่ งไรบ้าง
4) ใครบ้างท่ีมหี น้าท่ีดูแลและอนรุ ักษท์ รัพยากรธรรมชาติส่งิ แวดลอ้ มในชมุ ชน
5) นักเรียนคิดว่าการดแู ลสิง่ แวดลอ้ มท้องถิน่ ส่งผลตอ่ การดูแลส่ิงแวดล้อมของประเทศชาตไิ ด้อยา่ งไร

22

เก็บมาฝาก : สถานที่ทอ่ งเที่ยวธรรมขาติของจังหวัดตาก

(1) เข่ือนภมู พิ ล เรียกอกี ชือ่ หนึง่ ว่า เขอื่ นยันฮี เปน็ เข่อื นเอนกประสงคแ์ ห่งแรกในประเทศไทย สรา้ ง
เป็นเข่อื นคอนกรีตรูปโค้งขนาดใหญ่ทส่ี งู ท่ีสดุ ในประเทศไทย และเอเชยี อาคเนย์ จัดอย่ใู นอันดับ 8 ของโลก มี
ความสูงจากฐานถึงสนั เข่อื น 154 เมตร กั้นแม่น้ำปิงทเ่ี ขาแกว้ อำเภอสามเงา สรา้ งขน้ึ เพอื่ ใช้ในการผลิต
พลังงานไฟฟ้า และดา้ นชลประทาน ความยาวของลำน้ำจากเข่ือนถึง อำเภอฮอด จังหวัดเชยี งใหม่ เปน็
ระยะทาง 207 กิโลเมตร รอบบรเิ วณเขื่อนภูมพิ ลเปน็ แหล่งพักผ่อน และเพาะพนั ธ์ุสัตว์น้ำจดื ดว้ ย

(2) อทุ ยานแห่งชาติลานสาง สภาพภูมปิ ระเทศเป็นภเู ขาสลบั ซับซอ้ นติดต่อกันเกือบตลอดพื้นที่ ส่วน
ท่สี ูงทส่ี ุดอยู่บรเิ วณด้านทศิ ตะวันตก และทิศใต้ และลาดต่ำลงมาทางด้านทิศตะวันออก มลี ำธารไหลผ่านหลาย
สาย เช่น ลำห้วยลานสาง หว้ ยท่าเล่ย์ คลองหว้ ยทราย หว้ ยอุมยอม ป่าในเขตอทุ ยานฯ มีทัง้ ปา่ ดงดิบ ป่าสน
เขา ป่าดบิ เขา ป่าเตง็ รงั ป่าเบญจพรรณ สลบั กันไปตามลกั ษณะภูมปิ ระเทศ

23

(3) อุทยานแหง่ ชาติแม่เมย เขตภูเขาสลับซับซ้อนทกี่ ินอาณาเขตกว่าแสนไร่ เป็นเขตป่าสมบรู ณ์และ
มีแหล่งต้นน้ำลำธารที่สำคัญหลายเส้น เช่น แม่น้ำเมย แม่น้ำแม่อุสุ แม่น้ำแม่สอง และแม่น้ำแม่สลิดหลวง ท่ี
เท่ียวโดดเด่นข้ึนชื่อในระยะหลังของที่น่ี คือ ถ้ำแม่อุสุ ถ้ำหินปูนขนาดใหญ่ที่ได้ฉายาว่า “โรงละครใต้พิภพ”
นอกจากนั้นแล้วอุทยานแห่งชาติแม่เมยก็ยังเป็นทช่ี มทะเลหมอกยอดนิยม จุดชมทะเลหมอกข้ึนชือ่ ท่นี ี่มีหลาย
จุด เช่น มอ่ นครบู าใส มอ่ นกิ่วลม ม่อนพนู สดุ า และม่อนกระทงิ

(4) อุทยานแห่งชาตนิ ำ้ ตกพาเจริญ ครอบคลุมพื้นที่ใน อำเภอแมส่ อด และอำเภอพบพระ ประกอบ
ไปดว้ ยปา่ ทีอ่ ดุ มสมบูรณ์ พื้นทเ่ี ป็นภเู ขาสงู สลับซับซอ้ นเปน็ แหล่งต้นนำ้ ลำธาร มเี น้อื ทป่ี ระมาณ 534,375 ไร่
หรือ 855 ตารางกโิ ลเมตร เป็นน้ำตกหนิ ปนู ท่ีสวยงามด้วยชน้ั นำ้ ตกที่ไหลลดหล่ันลงมาเป็นช้นั เลก็ ช้นั น้อย
จำนวนมาก ซึ่งไหลมาจากลำห้วยน้อยใหญม่ ารวมกันเป็นแอ่งใหญ่ แล้วไหลลงนำ้ ตก ลดหลั่นลงไป 37 ชน้ั
ด้วยกัน มีนำ้ ไหลตลอดปี

24

(5) น้ำตกทลี อซู ตั้งอยใู่ นเขตรักษาพนั ธส์ุ ตั วป์ ่าอุม้ ผาง ลักษณะเปน็ นำ้ ตกเขาหินปูนขนาดใหญ่กลาง
ป่าตะวันตก ต้ังอยูบ่ นความสงู จากระดับนำ้ ทะเล 900 เมตร เกดิ จากลำหว้ ยกล้อทอ มนี ำ้ ไหลตลอดปี
แวดล้อมด้วยปา่ ดงดบิ ที่สมบรู ณ์สวยงาม ตดิ อันดับ 1 ใน 6 ของโลก และสวยทีส่ ุดในประเทศไทย

(6) วนอทุ ยานแห่งชาตเิ ขาพระบาท เขตป่าสงวนแหง่ ชาตใิ นเขตป่าแมส่ ลิด-โป่งแดง เปน็ ป่าไมด้ กึ ดำ
บรรพ์ทม่ี ีการค้นพบฟอสซลิ ของต้นไม้ที่กลายสภาพเป็นหนิ ที่ใหญท่ ี่สุดในทวีปเอเชีย โดยคาดว่านา่ จะมีอายุอยู่
ในราวกว่า 2 ลา้ นปมี าแล้ว โดยมาถงึ ในปัจจุบนั ได้มกี ารขุดค้นพบซากฟอสซิลท่อนไม้ดกึ ดำบรรพถ์ ึง 7 ทอ่ น

25

(7) น้ำพุร้อนแม่กาษาและถ้ำแม่อุษา มีอุณหภูมิของน้ำสูง ประมาณ 75 องศาเซลเซียส ปัจจุบันมี
ห้องบริการอาบน้ำแร่และบ่ออาบน้ำ ซ่ึงไม่มีกลิ่นฉุนจากก๊าซกำมะถัน บริเวณโดยรอบบ่อน้ำพุร้อนมีป่าไม้ท่ี
อดุ มสมบรู ณ์ทางธรรมชาติ และยังมีถ้ำแมอ่ ุษาทส่ี วยงาม เป็นถำ้ ขนาดใหญ่มีห้องโถงถึง 13 ห้องท่ีมีทางเดินถึง
กนั ได้ทุกหอ้ ง ภายในมีหนิ งอกหินยอ้ ยรปู แบบต่างๆ แตล่ ะห้องจะมคี วามสวยงามแปลกตาไม่เหมอื นกัน

(8) เขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่าแม่ต่ืน ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นทิวเขาสูงชันสลับซับซ้อนมีป่าดิบเขา ป่า
ดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณ และป่าเต็งรัง ผาปรงและจุดชมวิวเป็นหน้าผาที่มีต้นปรงอายุไม่ต่ำกว่า 70 ปี ขึ้นอยู่
ทั่วไปเป็นจำนวนมาก มีจดุ ชมววิ ในบริเวณเดียวกันที่สามารถมองเห็นตวั อำเภอแมร่ ะมาด
** หมายเหตุ : ภาพสถานท่ที ่องเทย่ี ว จาก http:// www.tak.go.th

26

บรรณานกุ รม

กรมทรพั ยากรธรณี กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อม.(2551). การจำแนกเขตเพ่อื การจัดการ
ดา้ นธรณีวิทยาและทรพั ยากรธรณี . : กรงุ เทพฯ : บริษทั แอดวานซ์ วิชนั่ เซอรว์ สิ จำกดั .

กลมุ่ งานข้อมูลสารสนเทศและการส่ือสารสำนักงานจงั หวดั ตาก.(2555). บรรยายสรปุ จังหวัดตากประจำปี
๒๕๕๕. เอกสารอดั สำเนา.

สารสนเทศจากสอื่ อิเลก็ ทรอนิกส์.
สำนักงานจงั หวดั ตาก. “จังหวัดตาก” [ออนไลน์]. เขา้ ถงึ ไดจ้ าก : www.tak.go.th.สืบคน้ 1 ตลุ าคม 2558
สำนกั งานพฒั นาเทคโนโลยีอวกาศและภมู สิ ารสนเทศ (องคก์ ารมหาชน). “ภาพถา่ ยดาวเทยี มเพื่อสำรวจ

ทรพั ยากรป่าไม้”[ออนไลน]์ . เข้าถงึ ไดจ้ าก : www.gistda.or.th/main/sites/default/files/news
/770/file/2_kaarsnabsnunkaarraksaathraphykrpaaaimdwyrabbrikaaraephnthii_7072015-
770-4271.pdf

27

“ธรรมชาตินา่ ยล ภมู ิพลเข่ือนใหญ่ พระเจ้าตากเกรียงไกร เมอื งไม้และปา่ งาม”

“ธรรมชาติน่ายล ภูมิพลเข่ือนใหญ่ พระเจา้ ตากเกรียงไกร เมืองไมแ้ ละป่างาม”