10 นางในวรรณคดีที่น่าสงสารที่สุด

๑๐ นางในวรรณคดี

ทนี ่าสงสารทสี ุด

อันดับที ๑๐

นางรจนา เปน พระธดิ าของ

ทาวสามลและพระนาง

มณฑา ซึง่ มีพระธิดา

ทง้ั หมด ๗ พระองค เปน

นางรจนาพระธิดาองคสดุ

ทอ ง มสี ิริโฉมเลิศลํา้ กวา

ธิดาทกุ องค จนวันหน่งึ

ทาวสามลไดจ ดั ใหมพี ิธีเสีย่ ง

มาลัยเลือกคู นางรจนาท่ีเหน็ รูป

นางรจนา ทองก็ไดเ ลือกเจา เงาะเปน สวามี
ดานทา วสามลที่โกรธจดั

จากเรือ่ ง สังขท อง เนอ่ื งจากนางรจนาเลือกเจา เงาะทม่ี ีรูปราง

หนาตาอัปลกั ษณ ดังน้นั จงึ สั่งเนรเทศนางไปอยทู ่ีกระทอมปลายนากบั

เจาเงาะ ในตอนแรกนางรจนาตอ งอยูอ ยางเปน ทกุ ขมากเพราะเจาเงาะ

ไมยอมถอดรปู ใหนางเห็น ทําเหมอื นไมรักนาง แมน างจะเปน ภรรยาทด่ี ั

เปนแมบานแมเรอื น แตบ รรดาพอ แมแ ละพ่ี ๆ กย็ ังคอยกล่ันแกลง

นางรจนากบั เจา เงาะตลอด จนพระอนิ ทรเ กดิ สงสารจงึ คิดอุบายตเี มือง

ของทา วสามนต เพอื่ ใหเจาเงาะถอดรปู ออกมารบจนชนะ เม่ือทาวสามล

ทราบความจรงิ ก็พอใจเปนอยางมาก จึงใหท ้งั สองเขามาอยูใ นวัง

ดวยกนั ดงั เดมิ

อนั ดับที ๙

นางมโนราห กนิ รีผเู ปนธิดา

องคเล็กของทา วทุมราช

ผเู ปนพระกินนร นางมี

พระพีน่ างอีกหกองค ลว น

มีหนาตางดงามยิง่ กวา

นางมนษุ ย โดยทกุ องคม ี

ปก และหางทีถ่ อดออกได

เม่ือใสปก ใสห างแลว นางกนิ รี
กจ็ ะสามารถบนิ ไปยงั ท่ีตาง ๆ

ได นางมโนราหแ ละพน่ี องทงั้ หก

นางมโนราห ไดไ ปเลน น้าํ ทีส่ ระน้าํ อโนดาต
พรานบุญท่ตี อ งการจับตัวนาง
จากเร่อื ง พระสุธนมโนราห
กนิ รี เพราะเหน็ วานางงดงามคูควรแก

พระสุธน โอรสแหง เมอื งปญจาลนคร พรานบญุ จึงไปยืมบวงนาคบาศจากทาว

ชมพจู ติ พญานาคราช ทาํ ใหสามารถจับนางมโนราหไ ปถวายแด

พระสธุ นได พระสธุ นเมอื่ เห็นนางเขาก็เกดิ หลงรักและพานางกลบั เมอื งจนได

อภิเษกกนั ตอ มาปโุ รหติ คนหนึ่งผอู าฆาตแคนพระสธุ น เมอื่ ถงึ คราวเกิด

สงคราม พระสธุ นออกไปรบ จงึ ทาํ นายวาจะเกิดภัยพิบตั ิครั้งใหญ โดยใหน ํา

นางมโนราหไปบูชายัญเพอ่ื แกเคล็ด เมอื่ ทา วอาทติ ยวงศ พระบดิ าของ

พระสธุ นยนิ ยอมตามน้ัน นางมโนราหทร่ี เู ขาก็เกดิ ตกใจ จึงออกอุบาย ของปก

กบั หางขอนางคืน เพือ่ รายราํ หนา กองไฟกอนจะตาย เม่ือนางไดป กกับหางแลว

นางจึงรา ยรําสกั พกั กอ นบนิ หนไี ป แตส ุดทายพระสุธนกม็ าตามนางกลับไปได

อันดับที ๘

นางพันธรุ ัตน หรือ เสดจ็ แม

พนั ธุรัตน พระนางเปน ผชู วย

ชีวติ ของ “พระสังข” ให

นางพันธรุ ตั น หรอื เสดจ็

แมพนั ธรุ ัตน พระนางเปน ผู

ชว ยชวี ติ ของ “พระสังข”

ใหร อดพน จากความตาย

ในคราวท่พี ระองคถกู นาํ ไป

ถว งนาํ้ ในทะเล จนกระแสน้ํา

พดั พารา งของพระองคไ ปยงั

นางพนั ธรุ ตั น ถิน่ ทอ่ี ยูข องพระนางและเมื่อ

จากเร่อื ง สังขท อง พระนางเหน็ รปู ลักษณข องพระสังข

ในขณะยงั ทรงพระเยาว กบ็ ังเกดิ ความรกั

ใครเ อ็นดูประหนึง่ บุตรในอทุ ร ทรงชบุ เลี้ยงพระสังขไวใ นฐานะ

พระราชโอรสบุญธรรม ทรงสงั่ สอนศิลปวิทยาการตางๆ ให แมกระทั่ง

สดุ ทาย คราวที่พระสังขหนจี ากพระนางเพราะรูวา นางเปน ยักษ พระนาง

กย็ ังทรงติดตามไปออ นวอนใหพระสังขกลับมาอยูกบั พระนางดงั เดิม

เมอ่ื การเจรจาไมไดผล พระนางเศรา โศกเสียใจมาก เพราะพระสงั ขเ ปรยี บ

ประดุจดวงใจของพระนาง นางจงึ กล้นั ใจตาย กอนทพ่ี ระนางจะกลนั้ ใจตาย

ดว ยความอาลัยรกั ในพระสงั ข พระนางยงั ไดม อบพระมนตทีเ่ รยี กวา

“มหาจนิ ดามณ”ี เขยี นไวท่ีผนังถํ้าบนภูเขา สั่งใหพระสงั ขทองและจดจาํ เอาไว

ใชประโยชนในภายภาคหนา

อนั ดบั ที ๗

สาํ หรบั นางลกั ษณาวดี เปน

ตวั ละครในเรอ่ื งลิลิตพระลอท่ี

ไมคอ ยมีใครรจู ักมากเทา ไหร

นางเปน ภรรยาคนแรก

ของพระลอ เรยี กวา เปน

เมยี หลวงและเมยี แตง

สุดทายถูกพระลอท้งิ

เพราะพระเพอ่ื นและ

พระแพงทาํ ของใส สดุ ทาย

พระเจายา ของพระเพื่อน

นางลกั ษณาวดี พระแพวไมชอบหนาของพระลอ
จึงวางแผนสงั หารพระลอ
จากเร่ือง ลลิ ติ พระลอ

สดุ ทายพระลอ พระเพือ่ นและพระแพงก็

ตายพรอมกัน เหลือเพียงนางลักษณาวดี

ที่ถูกแยง สามไี ปจากผูหญงิ สองคนที่ทํา

เสนห และสุดทา ยสามีของตวั เอง

ก็ตอ งมาตายเพราะพวกนาง

อนั ดบั ที ๖

นางจนิ ตะหราเปน พระธดิ า

ทา วหมนั หยากบั นางจนิ ดา

สาหรีประไหมสุหรี เกดิ ในป

เดยี วกบั อิเหนาแตอ อ น

เดอื นกวา จงึ มีฐานะเปน
นอ ง แตค วามงามของ

นางเปนทเ่ี ลือ่ งลอื และ

ทําใหอ ิเหนาหลงใหลจนไม

อยากกลับบาน แตขณะนัน้

อเิ หนามคี ูหมน้ั แลว คือ นาง

นางจนิ ตหราวาตี บษุ บา ขณะท่จี ะอภิเษกสมรส
กับนางบุษบา อเิ หนาไดห นี
จากเร่ือง อเิ หนา
ออกไปประพาสปา โดยต้ังใจเดินทางไป

เมืองหมนั หยาเพ่อื สขู อนางจนิ ตะหรา อิเหนาไมยอมอภิเษกกับบษุ บา

เพราะยังไมเคยพบนาง แตเมอ่ื ไดพ บนางบุษบา อิเหนาเกิดหลงรักนาง

ข้ึนมา จงึ ไมย อมกลบั ไปทเ่ี มอื งหมนั หยาตามทต่ี ง้ั ใจไว ดานนางจนิ ตะหรา

นอยใจมากทีอ่ เิ หนาลมื นาง ตอ มานางไดพบกับอิเหนาอกี ครั้ง เมอื่ ทา ว

กุเรปนสง สารมาใหน างไปเขาพิธีอภเิ ษกพรอมกับนางบษุ บา แมนางจินต

ะหราไมอยากไปรวมพธิ ี แตข ดั ไมได ในพธิ อี ภเิ ษก นางบุษบาไดอยูใน

ตาํ แหนง ประไหมสหุ รฝี า ยซาย ขณะทจ่ี ินตะหราวาตีอยูใ นตําแหนง

ประไหมสหุ รฝี ายขวา ดว ยความเหน็ ชอบของทา วดาหา

อนั ดับที ๖

นางจนิ ตหราวาตี

จากเรื่อง อเิ หนา

แตน างจินตะหราไมม ีความสขุ กับตําแหนง นน้ั เพราะอเิ หนาไมไดรักนาง
เหมือนเมื่อกอ น ดังนน้ั เม่ืออเิ หนามาหา นางกไ็ ดท วงสัญญาเมื่อคร้ังเกา
ทําใหอเิ หนาเสอ่ื มรักนางมากข้ึน แตไ มสามารถขดั คําส่ังของประไหมสหุ รี

ของทาวดาหาได ดงั นัน้ อิเหนาจงึ จําใจตองไปงอ นาง แตเม่อื
ทา วหมันหยากบั ประไหมสหุ รไี ดท ราบเรอื่ งน้ี จงึ เรียกนางจนิ ตะหราไป
ตักเตือน ทาํ ใหนางจนิ ตะหราทราบวา แทจรงิ แลว ตวั นางเสยี เปรยี บนาง
บุษบามาก หากนางทาํ ตัวเชน น้ีมแี ตจ ะทาํ ใหเ รื่องแยลง นางจนิ ตะหราจงึ

ยอมคนื ดีกับอิเหนาและเปน ฝา ยเขาหานางบุษบาแตโดยดี

อันดับที ๕

นางเมรี เปนธิดาของ นาง

ยักษส นธมาร เมื่อนางยกั ษ

สนธมารไดออกอบุ ายใหพระ

รถเสน ซง่ึ เปนลูกของนาง

สบิ สอง กับ พระรถสิทธ

ผูค รองเมืองกุตารนคร ไป

ตามหา “มะมวงหาว

มะนาวโห” มอี ยูท ่ีเมือง

คชปรุ นคร เพื่อรกั ษาอาการ

ปว ยของนาง โดยนางสนธมาร

นางเมรี ไดเขยี นสารใหพระรถเสนนําไป
ย่ืนท่ีเมืองคชปุรนครดว ย จาก
จากเรอ่ื ง พระรถเมรี

นั้นเมอื่ พระรถเสนไดข ม่ี าไปจนถงึ อาศรม

พระฤาษี ดว ยความเหนด็ เหนอ่ื ยจงึ หลับลงที่น่นั เมื่อพระฤาษีไดท ราบถงึ

อบุ ายของนางยกั ษสนธมารทเ่ี ขยี นสารใหนางเมรกี ินพระรถเสนผถู อื

สารทันทีท่ไี ปถึงเมอื งดงั กลา ว พระฤาษจี งึ ทําการแปลงสารวา ใหน างเมรี

รับพระรถเสนเปนสวามี ดงั นั้นถงึ พระรถเสนเมอื งคชปุรนคร นางเมรจี งึ

ไดจัดการอภิเษกพระรถเสนกุมารใหเปน พระเจาแผนดนิ และอภิเษก

สมรสนางเปนมเหสี ครอบครองราชสมบัติในคชปรุ นครตอ มาพระรถ

เสนเกิดคดิ ถึงมารดาอยากกลบั พระนคร จึงไดอ อกอบุ ายโดยทรงแสรง

ทําเปนวาเสวยสุรากบั นางเมรี จนนางเมรีมอี าการเมามาย

อันดบั ที ๕

นางเมรี

จากเรอื่ ง พระรถเมรี

ขณะทีพ่ ระรถเสนทอดพระเนตรดสู ่ิงของตาง ๆ ในปราสาทนั้น ทรงพบ
หอ ของหอ หนึ่งจึงสอบถามนางเมรที ่ไี มไ ดส ติ จนทราบวาเปนหอลกู ตา
ของนางสบิ สอง และยังไดท ราบสรรพคุณของหอยาวเิ ศษตาง ๆ โดย
หนึง่ ในนนั้ เปน ยาทพิ ยท ี่สามารถรักษาตาของนางสบิ สองได พอนางเมรี
หลับพระรถเสนจงึ นําหอ ลกู ตาและหอ ยาเหลา น้ันรีบข้ึนมาหนีออกไปใน
เวลากลางคืนเมื่อนางเมรีไมเหน็ พระรถเสนกต็ กใจเทีย่ วคนหาจนท่ัว
ปราสาท เมอ่ื รูวาพระรถเสนหนไี ป นางจึงออกติดตามพระรถเสนทนั ที
แตพ ระรถเสนไดบ อกลานางโดยกลา ววา แมต นจะรักนางเพยี งใด แตตน
ตองกตัญูตอมารดา จงึ จาํ ตองลากจากนางไป เม่อื นางเมรเี ห็นพระรถ
เสนท้งิ นางไปเชน นนั้ นางเมรกี ็ทรงกนั แสงเสยี พระทัยจนสิน้ ชพี ในท่ีสดุ
โดยในทายเรอ่ื งพระรถเสนสามารถชว ยมารดาและบรรดาปา ๆ ของตน
ได สว นนางยักษสนธมารเม่อื เห็นพระรถเสนกลบั มาอยา งปลอดภัยกม็ ี

ความเสียใจจนสิ้นชวี ติ อยบู นปราสาทของนางนัน้ เอง

อนั ดบั ที ๔

นางสรอ ยฟา เปน ธดิ าของ

พระเจาเชยี งอินทร พระเจา

เมอื งเชียงใหมทีม่ สี ริ โิ ฉม

งดงาม แตถ กู สง ไป

ถวายใหแ กพ ระพันวษา
แตดวยนํา้ พระราชหฤทยั

ทพี่ ระองคมตี อจม่ืนไวย

หรือพลายงาม (ลูกของ

ขนุ แผนกบั นางวนั ทอง) ที่เหน็

วาจมนื่ ไวยมีความดีความ

นางสรอยฟา ชอบในการออกศกึ สงคราม

และยงั ไมมีเหยาเรือน พระองค

จากเรอื่ ง ขุนชา งขนุ แผน จึงถวายให ถงึ แมวา จม่นื ไวยจะกราบทลู

แลว วาตนรกั อยูก ับนางศรมี าลา แตพระองคก ็ยงั ประทานนางสรอ ยฟา

ให นางสรอยฟา เปน หญิงสูงศกั ดิ์ แตต อ งมาเปน เมียนอย ถกู เสียดสเี ยาะ

เยยตลอดเวลาทอ่ี ยกู บั จม่นื ไวย สามกี ็ไมร ักเพราะรกั ศรมี าลามากกวา

อกี ถึงยาและแมสามกี ็รงั เกียจรังชงั ตนและดว ยความทน่ี างถูกเลยี้ งดมู า

แบบเจาหญงิ ทเี่ คยถูกดูแลเอาอกเอาใจเปนเบอรหนงึ่ เสมอ พอตอ งมาใช

ชวี ติ อยา งน้นี างก็ตอ งรูสกึ นอยเนื้อตาํ่ ใจเปนธรรมดา เพราะจมนื่ ไวยนั้น

รักนางศรมี าลายิ่งกวาตัวเอง สุดทายนางสรอยฟา จึงตดั สนิ ใจทาํ เสนห 

ใสจมื่นไวยและยา สดุ ทา ยเมอ่ื ถูกจับได จงึ ตอ งอมุ ทอ งลกู ของตวั เองและ

จมน่ื ไวยกลับเมอื งเหนือไป

อันดับที ๓

นางวนั ทอง หรอื นางพิมพิลา

ไลยอยางท่ีเราทราบกนั ดี วา

นางวนั ทองไดฉายาวาวนั ทอง

สองใจ เพราะไดท ั้งขนุ ชาง

และขุนแผนเปนสามี แถม

พอพระพันวษาใหเลอื กวา

จะอยกู ลับใคร นางก็ตอบ

วา ตามแตจะโปรด ทาํ ใหถ ูก

เขาใจผดิ วา มกั มาก อยากจะอยู

กบั ท้งั สองคน แตใครจะรูว า

นางวนั ทอง จรงิ ๆ แลว นางรกั ขุนแผนแต
เพียงผเู ดยี ว ทง้ั เฝา รอ เฝาคอย
จากเรอ่ื ง ขุนชางขุนแผน

ถึงแมจะถูกขนุ ชางฉุดไปอยดู วย ขมขืน

นาง นางตองยอมเพราะแมของนางบังคับนาง แตน างก็ยงั รักและซื่อสัตย

ตอ ขุนแผน และแมว าสดุ ทา ยแลว นางจะโดนประหารชวี ิต ดว ยขอหามักมาก

แตนางวนั ทองเปน ผูหญิงท่ีนาสงสารมาก นางเปน ผูหญงิ สมยั กอ น ทโ่ี ชค

ชะตาถกู กําหนดโดยเพศชาย ซงึ่ เอาเปรียบเพศหญิงมาตลอด ไมว า จะเปน

ขนุ แผนหรอื ขนุ ชา ง ท้งั สองคนตา งก็ทาํ รา ยนางเทาเทียมกัน ตรงท่ขี นุ แผน

พดู กับตวั เองวา การใชช วี ิตรวมกับนางวนั ทองนั้นกเ็ หมอื น "กินน้ําเห็นปลิง"

นัน่ คอื ทุกครัง้ ท่เี ขามองเหน็ นาง เขาจะนกึ ถงึ ความสัมพนั ธของนางกบั ขุน

ชา ง และจําไดอีกตอน ทขี่ ุนชา งจบั นางมาขมขืน นางขัดขนื แตข นุ ชา งกใ็ ช

กาํ ลังบังคบั จนสาํ เรจ็ นางวนั ทองนาสงสารมากจริงๆ

อันดับที ๒

นางผเี สือ้ สมุทร

จากเรอื่ ง พระอภยั มณี

นางผีเสอ้ื สมทุ รเปนนางยักษ ผูหลงใหลรูปลักษณข องพระอภัยจนปลอมตัว
เปนสาวสวยเพอ่ื ยั่วยวนใหพ ระอภัยหลงรกั ถึงนางผีเสือ้ สมุทรจะรายกาจ
สกั เพยี งไหน แตท ี่นางทาํ ไปท้งั หมดกเ็ พราะรกั พระอภยั มณี ยามที่พระอภยั
มณอี ยกู บั นาง นางก็ดูแลปรนนบิ ัตอิ ยางดเี สมอ แตพอพระอภยั มณรี วู า นาง
เปนยกั ษกค็ ดิ จะหนี ซ้าํ พอนางไปตามหา ก็โดนพระอภัยมณีบอกวาเรามนั
ตา งสายพนั ธุกนั เจาเปนยกั ษ พเ่ี ปน มนษุ ย จะอยูกับเจาไดอยางไร แมแ ตลกู
ของนางก็ไมเขา ขา ง ไมช ว ยนางแตช วยพอ ซ่ึงก็คอื พระอภัยมณีมากกวา

สุดทายนางก็ตองตายเพราะน้ํามอื ของสามีตัวเอง

อนั ดับที ๑

นางกากี นอกจากจะมีรูป

กายงดงามราวกับเทพธดิ า

แลวยังมกี ล่นิ กายหอมชวน

หลงใหลเมอ่ื ชายใดแตะตอ ง

หรอื สัมผัสนางกลน่ิ กาย

นางกจ็ ะหอมติดชายคนน้ัน

ไปถึงเจ็ดวนั เดิมทนี างกากี

เปน พระมเหสีของทาวบรม

พรหมทัตซงึ่ โปรดการเลนสกา

มากและมพี ระยาครฑุ เวนไตย

นางกากี ซึง่ แปลงรา งเปนมานพรปู งาม
มาเลน สกาอยดู ว ยเนืองๆจน
จากเรือ่ ง กากี
วันหนึ่งทาวบรมพรหมทัตเลน สกาเพลิน

นางกากีจงึ มาแอบดูและสบตาเขา กบั พระยาครฑุ แปลง จากน้ันทง้ั สอง

ตา งเกดิ อาการหวนั่ ไหว จนพระยาครุฑไดต ดั สนิ ใจลักพาตวั นางไปอยทู ี่

วิมานฉมิ พลี ทําใหท า วพรหมทัตกลดั กลุม พระทัยมาก ซง่ึ เปนพ่ีเลย้ี งของ

ทานทาวทาวบรมพรหมทตั จงึ อาสาพานางกลบั มา โดยการแปลงตัว

เปนไรแทรกอยูใ นขนครุฑเพอื่ ตามไปท่วี มิ านของครฑุ จากน้นั เมือ่ พระยา

ครฑุ บนิ ออกไปหาอาหารคนธรรพนาฏกุเวรก็ปรากฏกายออกมา แต

แทนท่ีจะพานางกากีกลบั เมอื ง กลบั เกยี้ วพาราสแี ละเลา โลมนางจนได

เสียกนั ตอ มาคนธรรพนาฏกเุ วรกลับมารายงานทา วบรมพรหมทตั วา

อนั ดบั ที ๑

นางกากี

จากเรือ่ ง กากี

นางกากจี ะอยกู บั ครฑุ และตนไดเ สยี กับนางแลวเพ่ือใหทาวบรมพรหมทัต
รงั เกยี จนาง ซง่ึ ทา วบรมพรหมทัตกโ็ กรธแตทําอะไรไมได เม่อื พระยาครุฑ
แปลงกายมาเลนสกาอีกก็ถกู คนธรรพน าฏกเุ วรเยาะเยย เม่อื พญาครุฑ
ทราบเรอื่ งทั้งหมดก็โกรธนางกากีมาก ถึงขน้ั นาํ นางมาปลอยไวในเมือง
สวนทาวบรมพรหมทัตเอง เมอ่ื เห็นนางกต็ อวา ถากถางกอ นนํานางไป

ลอยแพกลางทะเลระหวา งนั้นนางกากีไดรบั ความชว ยเหลือจากนาย
สําเภา กอ นตกเปน ภรรยาของชายผนู ี้แตเ คราะหกรรมนางก็ยังไมห มด
เม่อื ถูกโจรลักพาตัวไปเพราะหลงใหลรูปโฉม แตปรากฏวาในหมูโ จรก็เกิด
การแยงชงิ นางเกิดข้นึ เม่ือนางหนีไปไดก ไ็ ดไ ปเปน มเหสขี องทาวทศวงศ
กษตั รยิ อ ีกเมอื งหน่ึง เมื่อคนธรรพน าฏกเุ วรไดค รองเมอื งแทนทา วบรม
พรหมทตั ที่สวรรคตลง กไ็ ดตามไปชิงนางกลับคืนมาโดยการฆาทา วทศ
วงศ เรอื่ งจงึ จบลงซงึ่ นับดแู ลวพบวานางกากีมีสามถี ึง ๕ คนและตองตก

ระกาํ ลาํ บาก รวมถึงถูกสังคมประณามเนื่องจากมีเสนห มากเกินไป



บางคร้ัง การจะตัดสินใครสักคน
จากเรื่องราวบางสว นที่ ไดร บั มา
ถอื เปนเรือ่ งท่ีไมย ตุ ิธรรมอยางยิ่ง
บางคนมองวาเปน ตวั ราย นิสัยไมดี
แตจ ริงๆกลบั นา สงสารอยางมาก
จงจําไวเ สมอวาทุกการกระทํา

มเี หตผุ ลซอนอยูเสมอ