Image

ดอกผกาแก้ว

เป็นไม้เลื้อยอิงอาศัยขนาดเล็ก เถายาว 1-2 เมตร มีอายุหลายปี ทุกส่วนมียางสีขาว รากแตกตามข้อ ใบเดี่ยวออกตรงข้ามเป็นคู่ รูปรียาว 6-9 เซนติเมตร ใบหนาอวบฉ่ำน้ำ ผิวใบสีเขียวเข้ม เรียบเป็นมันทั้งสองด้าน ช่อดอกกลม ออกที่ซอกใบ ห้อยลง สีขาว มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 5-8 เซนติเมตร มีย 2ดอก เป็นรูปดา

ชื่อที่เรียก
ผกาแก้ว
ชื่ออื่นๆ
โฮย่า ผกาแก้ว นมตำเรีย นมมาเลีย(ภาคกลาง) เนื้อมะตอม(ภาคเหนือ)
หมวดหมู่ทรัพยากร
พืช
ลักษณะ
 ปัจจุบันพบโฮย่ากว่า 200 ชนิดทั่วโลก (ไม่รวมต้นที่มีการกลายพันธุ์และลูกผสมซึ่งเกิดจากการปลูกเลี้ยง) กระจายพันธุ์ครอบคลุมบริเวณเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และตอนบนของทวีปออสเตรเลีย เจริญอยู่ในสภาพธรรมชาติต่าง ๆ กัน พบมากที่สุดในแนวเส้นศูนย์สูตร ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเกาะอยู่ในทะเลจีนใต้ ที่มีสภาพเป็นป่าฝนเขตร้อนเหมือนป่าดงดิบ มีแสงส่องถึงนอกจากนี้ยังพบในป่าเบญจพรรณและป่าดิบแล้งในแถบอินโดจีน รวมทั้งบนหุบเขาสูงซึ่งเป็นป่าดิบเขาในเขตกึ่งร้อน

 

 

โฮย่ามีการกระจายพันธุ์อยู่ทั่วทุกภาคในประเทศไทย ส่วนใหญ่เป็นไม้เลื้อยอิงอาศัยเกาะกับต้นไม้ใหญ่ ได้อาหารและน้ำจากลมและฝนพัดมา (epiphytic plant) ทุกส่วนของต้นมีน้ำยางสีขาว (ยกเว้นเพียงไม่กี่ชนิด เช่น Hoya carnosa มีน้ำยางใส) มีใบหนาคล้ายพืชอวบน้ำจึงสามารถทนแล้งได้ดี มีรากที่ทำหน้าที่คล้ายรากอากาศ

ใบ     ออกเป็นคู่ตรงข้าม ยกเว้น Hoya imbricata ที่มีใบแบบซ้อนเหลื่อมกัน (imbricate) รูปร่างและขนาดของใบแตกต่างกันในแต่ละชนิด เช่น รูปกลม รูปรี รูปหัวใจ บารงชนิดมีผิวใบหยาบเหมือนแผ่นหนัง หรือมีขนคล้ายกำมะหยี่ปกคลุม

ดอก   ดอกออกเป็นช่อแบบซี่ร่ม เกิดที่ข้อใบและมักห้อยลง ก้านช่อดอกมีอายุนานหลายปีและเกิดดอกซ้ำได้หลายครั้ง ดอกเป็นดอกสมบูรณ์เพศ มีกลีบเลี้ยงและกรีบดอกอย่างละ 5 อัน ลักษณะเด่นของดอกคือมีกลีบดอกเป็นมันคล้ายทำด้วยขี้ผึ้ง สีสันสดใส จึงมีชื่อเรียกว่า Wax Plant หรือบางชนิดกลีบดอกมีขนฟูคล้ายกำมะหยี่ปกคลุม นอกจากนี้ ยังมีส่วนที่คล้ายมงกุฎ 5 แฉก (corona) ครอบอยู่ตรงกลางเหนือกลีบดอกเกสรเพศผู้ 5 อัน มีลักษณะคล้ายก้อนขี้ผึ้ง (pollinium) อยู่ระหว่างแฉกของมงกุฎ ส่วนเกสรเพศเมีย 1 อัน อยู่กึ่งกลางมงกุฎ ดอกมักจะมีกลิ่นหอม โดยเฉพาะเวลากลางคืน ออกดอกในช่วงปลายฤดูฝนต้นฤดูหนาว ส่วนชนิดที่มีถิ่นกำเนิดในเขตหนาวจะออกดอกในฤดูหนาวผลเป็นฝักรูปร่างยาว เมื่อแก่จะแห้งและแตกออกเพียงด้านเดียว ภายในมีเมล็ดเล็ก ๆ จำนวนมาก เมล็ดมีขนพิเศษ (coma) ช่วยในการกระจายพันธุ์ไปตามลม เมล็ดที่ตกในที่เหมาะสมก็จะเจริญเติบโตต่อไป

ผล    ผลแห้ง  เป็นฝักยาว   เมื่อแก่แตกตามตะเข็บด้านเดียว   เมล็ดจำนวนมาก   มีขนยาวปกคลุม

Leave a comment