ไม้น้ำคือพืชที่สามารถเจริญเติบโตได้ดีไม่ว่าจะอยู่บนผิวน้ำ ริมน้ำหรือโผล่เหนือน้ำหรือใต้น้ำ บางชนิดเป็นวัชพืช เช่น สาหร่ายต่างๆ จอก แหน กก บอน ที่มีคนเห็นประโยชน์ในแง่มุมที่สวยงาม จนนำมาใช้ในงานจัดสวนน้ำ อีกทั้งตามความเชื่อเรื่องฮวงจุ้ย ที่มีการพูดถึง “น้ำ” ว่าเป็นองค์ประกอบสำคัญที่หล่อเลี้ยงทุกชีวิตและยังนำโชคลาภมาให้เรา

"ลานไพลิน" ชื่อวิทยาศาสตร์ Bacopa caroliniana (Walt.) Rob.

ไม้ริมน้ำ ลำต้นมีขนาดเล็ก ทอดเลื้อยไปตามผิวดิน ใบรีหนาเล็ก เรียวแหลม ออกดอกเดี่ยวตามซอกใบ มีสีฟ้าอมม่วง นิยมปลูกในกระถาง ชอบแสงแดดเต็มวัน หากปลูกบริเวณที่มีแสงร่มรำไรจะไม่ออกดอก วัสดุปลูกเป็นดินเหนียว ขยายพันธุ์แบบปักชำกิ่ง

"กกแก้ว" ชื่อวิทยาศาสตร์ Rynchospora nervosa Boeck

ไม้ริมน้ำ ยอดใบคล้ายดวงดาว จึงมีชื่อเรียกอีกอย่างว่า “Star Grass” ลำต้นเป็นเหลี่ยมที่เกิดจากกาบซ้อนกันแน่นเป็นกระจุกอยู่ที่ปลายยอด มีดอกย่อยสีขาว ขนาดเล็ก จะสังเกตเห็นกาบใบรองช่อดอกเป็นสีขาวมีลักษณะเรียวแหลม ปลายใบมีสีเขียว ออกดอกให้เห็นตลอดทั้งปี แสงแดดครึ่งวันถึงเต็มวัน ขยายพันธุ์แบบแยกกอ วัสดุปลูกดินเหนียวหรือดินร่วน

"ช่อครามน้ำ" ชื่อวิทยาศาสตร์ Pontederia cordata L.

ไม้โผล่เหนือน้ำ ต้นสูง 0.50-1 เมตร ใบเป็นรูปหัวใจ ปลายใบแหลม ดอกออกเป็นช่อ สีม่วงอมฟ้า ชูตั้งขึ้นยาวประมาณ 10 เซนติเมตร เริ่มบานจากโคนไปหาปลายช่อ ชอบแสงแดดเต็มวัน ขยายพันธุ์แบบแยกกอ นิยมนำมาปลูกเป็นไม้ประดับในบ่อน้ำหรือริมคูน้ำ วัสดุปลูกดินเหนียวหรือดินร่วน

"ว่านน้ำ" ชื่อวิทยาศาสตร์ Acorus calamus L.

ไม้ริมน้ำ ลำต้นเป็นเหง้าอยู่ใต้ดินเป็นเส้นกลมหนาสีขาว ใบแข็งตั้งตรง ปลายใบแหลม ผิวใบเรียบ เห็นเส้นกลางใบชัดเจน ใบเรียงเป็นแผงสลับกันซ้ายขวา ชอบแสงรำไรถึงครึ่งวันเช้า เติบโตได้ดีในฤดูฝน ขยายพันธุ์แบบแยกหน่อ วัสดุปลูกดินเหนียว

"แอโรว์เฮด" ชื่อวิทยาศาสตร์ Sagittaria montevidensis Cham. et Schlecht

ไม้โผล่เหนือน้ำ เจริญเป็นกอสูงประมาณ 50 เซนติเมตร ใบหนาสีเขียวเป็นมัน มองเห็นเส้นใบชัด ปลายใบเรียวแหลม ใบคล้ายหัวลูกศร ออกดอกตลอดทั้งปี ดอกเป็นช่อออกตรงซอกใบ ยาวประมาณ 25 เซนติเมตร ชูขึ้นเหนือพุ่มใบ ชอบแสงแดดครึ่งวันถึงเต็มวัน ขยายพันธุ์แบบแยกกอ วัสดุปลูกดินเหนียว

"อเมซอนแดงใบกลม" ชื่อวิทยาศาสตร์ Echinodorus 'Ozelot'

ไม้โผล่เหนือน้ำ เจริญเป็นกอสูง 30-60 เซนติเมตร ใบสีเขียวมีจุดแต้มสีแดงกระจายทั่วใบ ใบเรียวกลม ปลายใบมน ก้านใบเหลี่ยมยาว 40-50 เซนติเมตร ออกดอกเป็นกระจุกตามข้อ กลีบดอกบางสีขาวมี 3 กลีบ เกสรสีเหลือง ออกดอกตลอดทั้งปี ชอบแสงแดดเต็มวันถึงครึ่งวัน ขยายพันธุ์แบบปักชำต้นอ่อนที่แตกจากช่อดอกหรือแยกกอ วัสดุปลูกดินเหนียว

"สาหร่ายฉัตรน้อย" ชื่อวิทยาศาสตร์ Myriophyllum tetandrum Roxb.

พืชล้มลุก ลำต้นเรียวยาวสีแดง ชูยอดขึ้นเหนือผิวน้ำ รากยึดดิน เจริญเป็นกลุ่ม ใบรีออกเวียนสลับรอบลำต้น ปลายใบแหลมมีขนาดใบเล็กเป็นฝอย โคนใบติดกับลำต้น ใบหน้าสีเขียวสด ออกดอกสีชมพูอ่อนเป็นช่อกระจุกเล็กๆ ตามซอกใบ ออกดอกตลอดทั้งปี ชอบแดดเต็มวัน วัสดุปลูกดินเหนียว

"เหลืองอำพัน" ชื่อวิทยาศาสตร์ Ludwigia sp.

ไม้ริมน้ำ มีลำต้นสีแดงทอดเลื้อย ใบเล็กรีปลายใบมน สลับรอบลำต้น ออกดอกเดี่ยวสีเหลืองสี่กลีบ ออกดอกตลอดทั้งปี ชอบแสงแดดเต็มวัน วัสดุปลูกดินเหนียว ปลูกในภาชนะหรือในอ่าง หรือบริเวณบ่อน้ำตื้นๆ

สำหรับบ้านที่มีพื้นที่เล็ก ลองเลือกใช้บ่อน้ำสำเร็จรูปที่มีให้เลือกหลากหลายแบบตามความชอบ เช่น โอ่งน้ำล้นเซรามิก ชุดกระถางน้ำล้นปูนเปลือย หรืออ่างน้ำนก เป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยสร้างบรรยากาศให้กับสวนน้ำ รวมไปถึงเสียงน้ำไหลเอื่อยๆ ที่ทำให้เรารู้สึกผ่อนคลายและเย็นสบาย จึงเหมาะอย่างยิ่งกับการพักผ่อนนอนฟังเสียงน้ำ ช่วยให้สมองปลอดโปร่งโล่งสบายเชียวล่ะ

ข้อมูลนิตยสาร My Home: ฉบับ กันยายน 2556