กฏการสะท้อนของแสง ม.2

กฎการสะท้อนของแสง 

ใบกิจกรรมที่ 2.1 เรื่อง สังเกตและคิดก่อนเรียนรู้

1.    มองตนเองในกระจกเงาราบ จากนั้นเลื่อนกระจกออกจากตัว และอธิบายลักษณะภาพและปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น

ตอบ ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.      จากชุดการสอนที่ 1 เรื่อง นัยน์ตาและการมองเห็น ได้อธิบายว่า

“การที่เรามองเห็นวัตถุต่างๆ ได้ เพราะมีแสงเดินทางจากวัตถุเข้าสู่ตา ซึ่งแสงนั้นอาจจะเกิดจาก

วัตถุเองหรืออาจเกิดจากการสะท้อนหรือการหักเหของแสง”

เขียนสิ่งที่รู้เกี่ยวกับ “การสะท้อนแสง” มาให้มากที่สุดภายในเวลา 1 นาที

ตอบ

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ใบกิจกรรมที่ 2.2 เรื่อง กฎสะท้อนของแสง

1.ให้นักเรียนศึกษาสัญลักษณ์ของการสะท้อนแสงก่อนการทำกิจกรรม

การกำหนดสัญลักษณ์ของการสะท้อนแสง

             วัตถุที่ไม่มีแสงในตัวเองสามารถสะท้อนแสงที่ได้รับจากแหล่งกำเนิดแสงมาเข้าตาเราได้  ในการศึกษาเรื่อง การสะท้อนของแสง เราจะกำหนดสัญลักษณ์ดังต่อไปนี้

 

                 ภาพที่ 2.1 แสดงสัญลักษณ์ของการสะท้อนแสง

ที่มาภาพ : สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี.  หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์  4  ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เล่ม 2.  กรุงเทพฯ: สกสค ลาดพร้าว, 2553. หน้า 98.

เมื่อ i  คือ รังสีตกกระทบ

     r  คือ รังสีสะท้อน

    N คือ เส้นแนวฉาก เป็นเส้นอ้างอิงที่ตั้งฉากกับผิวสะท้อน ณ ตำแหน่งที่แสงตกกระทบ

      

คือ มุมตกกระทบ (เป็นมุมระหว่างรังสีตกกระทบกับเส้นแนวฉาก)

     

             

 คือ มุมสะท้อน  (เป็นมุมระหว่างรังสีสะท้อนกับเส้นแนวฉาก)

คำถามสำคัญ  มุมตกกระทบมีความสัมพันธ์กับมุมสะท้อนหรือไม่ อย่างไร

2.ทำกิจกรรมเรื่อง การสะท้อนของแสงและบันทึกผลลงในแบบบันทึกกิจกรรม

จุดประสงค์การทำกิจกรรม

1. เพื่อทดลองและอธิบายความสัมพันธ์ของระหว่างมุมตกกระทบและมุมสะท้อนของแสง

เวลาที่ใช้  30 นาที

วัสดุอุปกรณ์

             1. หลอดไฟพร้อมกล่องแสง                              1 อัน

             2. แบตเตอรี่                                             1 อัน

             3. แผ่นช่องแสงชนิดช่องเดียว                           1 แผ่น

             4. กระดาษ A4                                          1 แผ่น

             5. ไม้โปรเจกเตอร์                                        1 อัน

             6. กระจกเงาราบ                                        1 อัน

             7. ดินน้ำมัน                                              1 ก้อน

             8. ดินสอสี                                                3 แท่ง

วิธีการทำกิจกรรม

             1. ลากเส้นบนกระดาษขาว ตามแนวกระจกเงาราบให้ทำมุม 30 , 45 , 60 องศา และเส้นแนวฉาก โดยใช้สีแดง   น้ำเงิน  เขียว  และดำ ตามลำดับ ต่อแบตเตอรี่กับหลอดไฟและกล่องแสง ให้แสงผ่านช่องแสงไปตกกระทบทำมุมฉากกับกระจกเงาราบ ดังภาพที่ 2.2

เส้นแนวฉาก

                     ภาพที่ 2.2 แสดงการจัดวางอุปกรณ์ในการทดลองเรื่อง กฎการสะท้อนของแสง

             2. ลากเส้นตามแนวรังสีสะท้อน โดยใช้สีที่เหมือนกันกับรังสีตกกระทบ (พร้อมใส่หัวลูกศร)

             3. วัดและเขียนมุมของรังสีสะท้อนที่ได้จากการทดลอง

             4. ทดลองเช่นเดียวกับข้อ 2  3 และ 4 แต่เปลี่ยนเป็นมุม 30 , 45 และ 60 ตามลำดับ

             5. นำผลการทดลองติดลงในแบบบันทึกกิจกรรม

แบบบันทึกกิจกรรมที่ 2.2  เรื่อง กฎสะท้อนของแสง

สมมติฐาน

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ตัวแปรที่เกี่ยวข้อง

ตัวแปรต้น ..................................................................................................................................

ตัวแปรตาม ..............................................................................................................................

ตัวแปรที่ควบคุม .....................................................................................................................

ออกแบบตารางบันทึกผลการทำกิจกรรม

ตอบคำถามหลังทำกิจกรรม

       1. เมื่อขนาดของมุมตกกระทบเปลี่ยนไป ขนาดของมุมสะท้อนเปลี่ยนแปลงหรือไม่ อย่างไร

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

       2. มุมตกกระทบมีความสัมพันธ์กับมุมสะท้อนอย่างไร

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

อภิปรายและสรุปผลการทำกิจกรรม

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

เฉลยใบกิจกรรมที่ 2.2 เรื่อง กฎสะท้อนของแสง

(ใช้แบบสังเกตพฤติกรรมระหว่างเรียนและ แบบประเมินการเขียนรายงานการทำกิจกรรม)

แนวคำตอบ

แบบบันทึกกิจกรรม เรื่อง กฎการสะท้อนของแสง

สมมติฐาน  (นักเรียนอาจตอบตามข้อใดข้อหนึ่งต่อไปนี้)

             1. เมื่อขนาดมุมตกกระทบมากขึ้นจะทำให้ขนาดของมุมสะท้อนมากขึ้นด้วย

             2. เมื่อมุมตกกระทบเปลี่ยนแปลงจะทำให้มุมสะท้อนเปลี่ยนแปลงด้วย

ตัวแปรที่เกี่ยวข้อง

        ตัวแปรต้น มุมตกกระทบ

        ตัวแปรตาม มุมสะท้อน

        ตัวแปรที่ควบคุม อุปกรณ์ที่ใช้ในการทดลองทุกชิ้น, สถานที่, ผู้สังเกตและทดลอง

ออกแบบตารางบันทึกผลการทำกิจกรรม

ขนาดของมุมตกกระทบ (องศา)	ขนาดของมุมสะท้อน(องศา)
0 (ตามเส้นแนวฉาก)	90
30	30
45	45
60	60

ภาพผลการทดลอง

ขนาดของมุมตก กระทบ (องศา)	ภาพผลการทดลอง
0 (ตามเส้นแนวฉาก)
30
45
60

ตอบคำถามหลังทำกิจกรรม

             1. เมื่อขนาดของมุมตกกระทบเปลี่ยนไป ขนาดของมุมสะท้อนเปลี่ยนแปลงหรือไม่ อย่างไร

คำตอบ เปลี่ยนแปลง เมื่อขนาดมุมตกกระทบมากขึ้น  ขนาดของมุมสะท้อนก็จะมากขึ้นด้วย      

             2. มุมตกกระทบมีความสัมพันธ์กับมุมสะท้อนอย่างไร

คำตอบ มุมตกกระทบเท่ากับมุมสะท้อนเสมอ

อภิปรายและสรุปผลการทำกิจกรรม

             ผลการทดลองสอดคล้อง(หรือไม่สอดคล้อง)กับสมมติฐานที่ตั้งไว้ กล่าวคือ เมื่อเพิ่มขนาดของมุมตกกระทบจาก 0 องศา เป็น 30 45 และ 60 จะพบว่าขนาดของมุมสะท้อนจะเพิ่มขึ้นเท่ากับ 30 45 และ 60 ตามลำดับ จึงสรุปได้ว่า มุมตกกระทบมีค่าเท่ากับมุมสะท้อนเสมอ

****************************************